Η ονομασία Prosecco Superiore DOCG αποδίδεται μόνο σε κρασιά που προέρχονται από την ιστορική καρδιά του Prosecco ανάμεσα στις πόλεις Conegliano και Valdobbiadene (Φωτογραφία: santamargheritawines.com).

Πάντοτε είχα την απορία γιατί η ενθουσιώδης άρια του Don Giovanni Fin ch’han dal vino από την ομώνυμη όπερα του Μότσαρτ έχει γίνει γνωστή ως “Άρια της σαμπάνιας”, αφού πουθενά δεν γίνεται λόγος για άλλο κρασί εκτός από το απλό, ήπιο, ήρεμο, ήσυχο, πράο, κανονικό, ή όπως αλλιώς τέλος πάντων έχουν βαλθεί τα τελευταία χρόνια οι ειδήμονες να αποκαλούν το αντίθετο του sparkling, ήτοι αγγλιστί το still wine, κοινώς τον αμπουρμπουλήθρωτο οίνο.

Αλλά πώς απέκτησε η άρια φυσαλίδες; Συνέβη το 1789, όταν για το πρώτο γερμανικό ανέβασμα της όπερας, ο συνθέτης και εν προκειμένω μεταφραστής λιμπρέτων Christian Gottlob Neefe (γνωστός κυρίως ως ένας από τους δασκάλους του Μπετόβεν) πήρε την μεταφραστική πρωτοβουλία να αλλάξει το κρασί σε σαμπάνια – και από τότε κόλλησε και δεν ξεκόλλησε!

Τα κρασιά Santa Margherita πήραν το όνομά τους προς τιμήν της συμβίας του κόμη Gaetano Marzotto, Margherita Lampertico.

Και γιατί όχι άλλωστε, όλος αυτός ενθουσιασμός, η αναβράζουσα μουσική του Μότσαρτ είναι απολύτως αφροδισιακή και αφρώδης – έννοιες στενά συνδεδεμένες, αφού η θεά του έρωτα Αφροδίτη βγήκε από τον αφρό των κυμάτων και έκτοτε έθεσε τα αφρώδη κρασιά υπό τη δική της αρμοδιότητα και όχι εκείνης του Βάκχου ή Διονύσου.

Και στους δύο θεούς πάντως όμνυε ο λιμπρετίστας του Μότσαρτ, ιερέας Λορέντσο ντα Πόντε, ο οποίος άλλωστε αρχικά λεγόταν Conegliano, ένεκα της απώτερης οικογενειακής καταγωγής από την ομώνυμη πολίχνη του Βένετο, το Κονελιάνο, μεταξύ της οποίας και της γειτονικής Βαλντομπιάντενε καλλιεργούνται τα σταφύλια για το κορυφαίο αφρώδες κρασί της περιοχής, το Prosecco Superiore Di Valdobbiadene D.O.C.G. Santa Margherita.

Επιστρατεύστε μια σαμπανιέρα για να παραμείνει παγωμένο ως την τελευταία γουλιά.

Μεγάλος πρόλογος για να φτάσουμε σε μια μπουκάλα προσέκο, αλλά κάπως έτσι γίνονται τα καλά πράγματα, μέσα από δαιδαλώδεις και απρόβλεπτες διαδρομές, αρκεί την κρίσιμη στιγμή να παρέμβει ένας δημιουργικός νους. Όταν το 1935 ο κόμης Gaetano Marzotto εντόπισε μια μεγάλη έκταση βόρεια της Βενετίας κατάλληλη για αγροτική εκμετάλλευση, η οικογένειά του κατέγραφε ήδη έναν αιώνα επιτυχιών στη βιομηχανία, και οι τοπικοί αμπελώνες χιλιετίες ιστορίας, από τη ρωμαϊκή περίοδο, τουλάχιστον.

Η ονομασία Prosecco Superiore DOCG αποδίδεται μόνο σε κρασιά που προέρχονται από την ιστορική καρδιά του Prosecco, ανάμεσα στις πόλεις Conegliano και Valdobbiadene.

Την εποχή εκείνη όμως η αχανής έκταση ανάμεσα στη Fossalta di Portogruaro και τη βενετική λιμνοθάλασσα βρισκόταν σε παρακμή και ήταν εμφανής η ανάγκη αναδιοργάνωσης της παραγωγής με βάση τις αρχές τις σύγχρονης γεωργικής επιστήμης. Ο στόχος: να ικανοποιηθούν οι ανάγκες του αυξανόμενου πληθυσμού για αγροτικά προϊόντα και τρόφιμα.

Από την αρχή αποφασίστηκε ότι θα έπρεπε να δοθεί προσοχή και στην οινοποιία. Το νέο συγκρότημα εξοπλίστηκε με μια μεγάλη μονάδα οινοποίησης που αντιπροσώπευε την “τελευταία λέξη της τεχνολογίας” της εποχής, και η οποία έκτοτε ανανεώνεται και αναπτύσσεται συνεχώς. Το συγκρότημα και τα κρασιά που παρήγε ονομάστηκαν Santa Margherita προς τιμήν της συμβίας του κόμη, Margherita Lampertico. Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ο πάντοτε διορατικός Gaetano Marzotto επέλεξε να συμπλεύσει με την νέα τάση για ποιοτικούς οίνους ελεγχόμενης ονομασίας προέλευσης ή αλλιώς DOC (denominazione di origine controllata).

H κατάφυτη περιοχή του Conegliano-Valdobbiadene (Φωτογραφία: circleofwinewriters.org).

H επένδυσή στο Conegliano-Valdobbiadene ξεκίνησε συγκεκριμένα το 1952, όταν ο Gaetano Marzotto ερωτεύτηκε τον αφρώδη οίνο που οινοποιείται από την ποικιλία Prosecco και τη μαγευτική περιοχή όπου παράγεται. Αναγνώρισε αμέσως τις δυνατότητες του κρασιού και οδήγησε τη Santa Margherita να γίνει ένας από τους κορυφαίους παραγωγούς  Prosecco στον κόσμο, ανεβαίνοντας και ένα επιπλέον σκαλί πιστοποίησης, με το Prosecco Superiore Di Valdobbiadene D.O.C.G. Santa Margherita.

DOCG σημαίνει Denominazione di origine controllata e garantita (ελεγχόμενη και εγγυημένη ονομασία προέλευσης) και η ονομασία Prosecco Superiore DOCG αποδίδεται μόνο σε κρασιά που προέρχονται από την ιστορική καρδιά του Prosecco ανάμεσα στις πόλεις Conegliano και Valdobbiadene, κάτι που αντιστοιχεί περίπου στο 17% του συνόλου του οίνου prosecco. Υπόψιν ότι πλέον η ποικιλία των σταφυλιών έχει αλλάξει όνομα και λέγεται glera,  αλλά οι οίνοι εξακολουθούν να αποκαλούνται με την παραδοσιακή τους ονομασία  prosecco, από το όνομα της περιοχής στην οποία αρχικά καλλιεργούνταν.

Τα αμπελοτόπια στα οποία καλλιεργούνται τα σταφύλια για το Prosecco Superiore Di Valdobbiadene D.O.C.G. Santa Margherita περιλαμβάνουν ορισμένους από τους πιο απότομους λόφους στην Ιταλία, και έτσι τα αμπέλια απολαμβάνουν καλύτερη αποστράγγιση και έκθεση στον ήλιο. Η περιοχή βρίσκεται αρκετά ψηλά πάνω από το επίπεδο της θάλασσας (υψόμετρο περίπου 300 μ.) με αποτέλεσμα δροσερές νύχτες και ζεστές ημέρες, ενώ το τοπικό κλίμα επηρεάζεται τόσο από τον θερμότερο αέρα που έρχεται από την Αδριατική Θάλασσα όσο και από τον ψυχρότερο αέρα που κατεβαίνει από τους Δολομίτες και είναι αρκετά ήπιο.

Το Prosecco Superiore πίνεται νεαρό (εντός διετίας από την εμφιάλωση) και παγωμένο.

Τα εδάφη γύρω από το Valdobbiadene χαρακτηρίζονται από ψαμμίτη και άργιλο, που μετατρέπεται σε άργιλο, ασβεστόλιθο και ένα αλλουβιακό μείγμα κοντά στο Conegliano. Δανείζομαι όμως τις λέξεις του παραγωγού για να περιγράψω την αίσθηση το τοπίου: τα ποτάμια ερχόμενα από τις άλπεις διασχίζουν τους ηλιόλουστους λόφους στο ελικοειδές ταξίδι τους προς τη Μεσόγειο.

Είναι ένα κρασί ξηρό – προσοχή μην μπερδευτείτε με τα γλυκά prosecco – με ζωηρές φυσαλίδες, λεπτά αρώματα αχλαδιού και μήλου και τραγανή επίγευση.

Αν η φύση δίνει το terroir, ο άνθρωπος δίνει τη φροντίδα. Τα σταφύλια glera συλλέγονται σχολαστικά με το χέρι και μετά από ελαφρά πίεση δίνουν την cuvée (βασικό κρασί) που ζυμώνεται με επιλεγμένες ζύμες σε ακριβώς ελεγχόμενες θερμοκρασίες για να διατηρηθεί η πλήρης, πολύπλοκη γεύση της εδαφικότητας (terroir). Μόλις ολοκληρωθεί η ζύμωση, το κρασί ωριμάζει για τρεις ακόμη μήνες σε δεξαμενή με τα ιζήματά του, έτσι ώστε να αναπτυχθεί το πλήρες δυναμικό του κρασιού με τα πολυεπίπεδα αρώματα και την έντονη γευστική πυκνότητα και ζωντάνια. Η διαδικασία είναι vegan (δεν χρησιμοποιούνται υλικά ζωικής προέλευσης) και σύντομα θα λάβει και βιολογική πιστοποίηση.

Το Prosecco Superiore Di Valdobbiadene D.O.C.G. Santa Margherita πίνεται νεαρό (εντός διετίας από την εμφιάλωση) και παγωμένο. Ιδανικά προτιμήστε το πάγωμα σε σαμπανιέρα (ή οποιοδήποτε άλλο δοχείο, ή και στον νεροχύτη που θα χωρέσει και περισσότερα μπουκάλια αν έχετε μεγάλη παρέα). Σε περίπου ίσα μέρη πάγος και δροσερό νερό θα μεταφέρουν μέσα από τα παχιά τοιχώματα στο περιεχόμενο της φιάλης μια ευχάριστη δροσιά χωρίς να “παγώσουν” τη γεύση εντός δεκαπέντε περίπου λεπτών. Προτιμήστε ποτήρι λευκού κρασιού και όχι σαμπάνιας (flute).

Συνοδεύει τέλεια τα ορεκτικά – καναπεδέκια κάθε είδους, ελιές και φρούτα, τυριά, προσούτο και όλα τα λεπτοκομμένα affetati.

Κρασί ξηρό – προσοχή μην μπερδευτείτε με τα γλυκά prosecco – με ζωηρές φυσαλίδες, λεπτά αρώματα αχλαδιού και μήλου και τραγανή επίγευση, δεν συνδυάζεται με κριτήριο μόνο τη γεύση αλλά και τη διάθεση. Μπορεί να σερβιριστεί ως απεριτίφ, αλλά μπορεί επίσης να λειτουργήσει ως συνδετικός κρίκος σε ένα γεύμα ή δείπνο με γιορτινό χαρακτήρα, και φυσικά είναι η ψυχή του πάρτι και κάθε εορτασμού. Εκτός από τα κοκκινιστά, θα λέγαμε ότι το prosecco πάει με όλα -δοκιμάστε το για παράδειγμα με ασιατικές γεύσεις.

Το prosecco πάει με όλα -δοκιμάστε το για παράδειγμα με ασιατικές γεύσεις. (Φωτογραφία: santamargheritawines.com).

Καταρχήν συνοδεύει τέλεια τα ορεκτικά – καναπεδέκια κάθε είδους, ελιές και φρούτα, τυριά, προσούτο και όλα τα λεπτοκομμένα affetati. Ένα σαγανάκι, μια τυροκαυτερή. Αντέχει βέβαια και πιο στιβαρούς συνδυασμούς, μεσογειακών φυσικά γεύσεων: όλα τα θαλασσινά, ωμά ή τηγανισμένα. Χέλι και αντζούγιες. Σαλάτες πράσινες και ανάμεικτες, χωριάτικη και πολίτικη.

Πολλές συνταγές ζυμαρικών (κυρίως λευκές σάλτσες θαλασσινών χωρίς κρέμα), κάθε είδους φρέσκα ή γκριλαρισμένα λαχανικά, ελαφρά τηγανητά ψαράκια (μαρίδα, αθερίνα, τσιμπολόγημα) ή παναρισμένα λευκά κρέατα (σνίτσελ), ακόμα και ένα μοσχαρίσιο φιλέτο ψημένο με μυρωδικά π.χ. δενδρολίβανο, και γενικά οτιδήποτε λεπτό και τραγανό. Συνοδεύει άνετα όλα τα νηστίσιμα της Μεγάλης Εβδομάδας (τις φακές κυρίως ως σαλάτα) και το Πάσχα θα ταιριάξει και με τα αυγά που θα φάτε μετά το τσούγγρισμα.

 

// Η ενδεικτική τιμή είναι 14,80 € και εισάγεται στην Ελλάδα αποκλειστικά από την Trinity Wines.

 

Διαβάστε ακόμα: IWA 5, Assemblage ΙΙ. Σοβαρό σάκε με pedigree σαμπάνιας.

 

 

 

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

Button to top