Τελικά, κάνει καλό να πίνουμε καφέ;

Ο καφές είναι μέρος της καθημερινής κουλτούρας μας.

Είναι μέρος της κουλτούρας μας. Μια καθημερινή συνήθεια. Δεν γίνεται να φανταστείς τον εαυτό σου να ξυπνάει το πρωί δίχως να πιεις έναν ή δύο καφέδες. Δεν νοείται συνάντηση με φίλους δίχως τη συνοδεία καφέ. Στην Ελλάδα είμαστε καφεϊνομανείς. Δεν είναι τυχαίο ότι έχουμε τόσες πολλές καφετέριες και τόσο ενδιαφέρον για τις εξελίξεις στον τομέα του καφέ.

Όπως συμβαίνει, όμως, πάντα σε θέματα που αφορούν πολύ κόσμο, η μυθολογία που δημιουργείται γύρω τους είναι αρκετά ομιχλώδης και δημιουργεί παρερμηνείες. Εχουμε ακούσει πολλά για τον καφέ: αν μας κάνει καλό, αν είναι εθιστικός, αν αδυνατίζει, αν πρέπει να τον πίνουμε με γάλα και ζάχαρη και τέλος δεν έχουν οι θεωρίες επί θεωριών. Καλό είναι λοιπόν να αρχίσουμε να ξεδιαλύνουμε μέσα μας ορισμένα πράγματα.

Κάνει καλό ο καφές; Ναι, αλλά με μέτρο.

Κάνει καλό ο καφές; 

Nαι, αλλά με μέτρο. Σ’ αυτή την περίπτωση ο καφές φαίνεται να είναι καλός για τους περισσότερους ανθρώπους. Μιλάμε για τρία με πέντε φλιτζάνια την ημέρα ή έως και 400 χιλιοστόγραμμα καφεΐνης. Η Erikka Loftfield, ερευνήτρια στο Εθνικό Ινστιτούτου Καρκίνου των ΗΠΑ σημειώνει πως ο καφές συνδέεται με πολύ χαμηλό κίνδυνο θνησιμότητας.

Για χρόνια, ο καφές θεωρήθηκε πιθανό καρκινογόνο, αλλά οι Διατροφικές Οδηγίες του 2015 βοήθησαν στην αλλαγή της αντίληψης. Η μέτρια κατανάλωση καφέ συμπεριλήφθηκε ως μέρος μιας υγιεινής διατροφής.

Το 2017, μια μεγάλη έρευνα  σχετικά με την κατανάλωση καφέ και την ανθρώπινη υγεία στο British Medical Journal διαπίστωσε επίσης ότι τις περισσότερες φορές, ο καφές συσχετίστηκε με ένα όφελος και όχι με βλάβη.

Εξετάζοντας περισσότερες από 200 κριτικές προηγούμενων μελετών, οι συγγραφείς παρατήρησαν ότι οι μέτριοι πότες καφέ είχαν λιγότερες καρδιαγγειακές παθήσεις και πρόωρους θανάτους.

Επιπλέον, οι ειδικοί λένε ότι μερικά από τα ισχυρότερα προστατευτικά αποτελέσματα που έχει ο καφές σχετίζονται με τον διαβήτη τύπου 2, τη νόσος του Πάρκινσον και τις ηπατικές παθήσεις όπως η κίρρωση, ο καρκίνος του ήπατος και η χρόνια ηπατική νόσος. Για παράδειγμα, η κατανάλωση περίπου πέντε φλιτζανιών καφέ την ημέρα, αντί για κανένα, συσχετίζεται με 30% μειωμένο κίνδυνο διαβήτη τύπου 2, σύμφωνα με μια «μετα-ανάλυση» επί 30 μελετών.

Το πιθανό όφελος από τον καφέ μπορεί να είναι οι πολυφαινόλες, οι οποίες είναι φυτικές ενώσεις που έχουν αντιοξειδωτικές ιδιότητες, σύμφωνα με τον Δρ. Giuseppe Grosso, επίκουρο καθηγητή στο Πανεπιστήμιο της Κατάνια της Ιταλίας, ειδικός σε θέμα διατροφής.

Ωστόσο, ο καφές δεν είναι για όλους. Υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με την υπερκατανάλωση. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τις μέλλουσες μητέρες, επειδή η ασφάλεια της καφεΐνης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι ασαφής.

Το καβούρδισμα παίζει ρόλο. Δεν πρέπει να το ξεχνάμε αυτό.

Εχει σημασία πώς παρασκευάζεται ο καφές;

Ναι, έχει σημασία. Αν είναι Arabica ή robusta. Πόσο αλεσμένος είναι ο καφές ή πόσο ψημένος είναι. Ο Neal Freedman, ανώτερος Ερευνητής του Εθνικού Ινστιτούτου Καρκίνου των ΗΠΑ λέει πως όλα αυτά επηρεάζουν τη γεύση, αλλά επηρεάζουν και τις ενώσεις μέσα στους καφέδες.

Το ψήσιμο, για παράδειγμα, μειώνει την ποσότητα των χλωρογενικών οξέων, αλλά σχηματίζονται και άλλες αντιοξειδωτικές ενώσεις. Ο espresso έχει την υψηλότερη συγκέντρωση πολλών ενώσεων επειδή έχει λιγότερο νερό από τον καφέ φίλτρου.

Μια μελέτη στην JAMA Internal Medicine εξέτασε τις συνήθειες του καφέ περίπου 500.000 ανθρώπων στο Ηνωμένο Βασίλειο και διαπίστωσε ότι δεν είχε σημασία αν έπιναν ένα φλιτζάνι ή  οκτώ – κανονική ή χωρίς καφεΐνη – ή αν ήταν γρήγοροι ή αργοί μεταβολιστές καφέ. Ολοι τους  συνδέθηκαν με χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου από όλες τις αιτίες. Εκτός από τον στιγμιαίο καφέ όπου τα στοιχεία ήταν πιο αδύναμα.

Ο τρόπος με τον οποίο προετοιμάζουμε το καφέ μας μπορεί να επηρεάσει και τα επίπεδα χοληστερόλης μας. «Ο καφές που γνωρίζουμε ότι δεν είναι κατάλληλος να πίνουμε είναι ο βρασμένος καφές», δήλωσε η Marilyn C. Cornelis, επίκουρη καθηγήτρια προληπτικής ιατρικής στη Σχολή Ιατρικής του Πανεπιστημίου Northwestern Feinberg και συν-συγγραφέας της μελέτης JAMA Internal Medicine.

Στα παραδείγματα αυτού περιλαμβάνεται ο γαλλικός τύπος, ο σκανδιναβικός καφές ή ο ελληνικός και τουρκικός καφές – το είδος που καταναλώνεται συνήθως στη Μέση Ανατολή.

Τα έλαια στον βραστό καφέ περιέχουν καφεζόλη και kahweol, ενώσεις που ονομάζονται διτερπένια. Αποδεικνύεται ότι αυξάνουν την LDL, την κακή χοληστερόλη και ελαφρώς χαμηλότερα την HDL, αυτή που είναι γνωστή ως καλή χοληστερόλη.

«Αν φιλτράρετε τον καφέ, τότε κάνετε καλά», σημειώνει ο Rob van Dam, καθηγητής στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Saw Swee Hock στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Σιγκαπούρης. «Για άτομα με προβλήματα χοληστερόλης, είναι καλύτερα να στραφούν σε άλλους τύπους καφέ».

Ωστόσο, άλλοι ερευνητές σημειώνουν πως  η κλινική σημασία αυτών των μικρών αυξήσεων στη χοληστερόλη μπορεί να είναι αμφισβητήσιμη, δεδομένου ότι δεν σχετίζεται με αύξηση των καρδιαγγειακών θανάτων.

Ο espresso κουβαλάει αρκετή καφεΐνη.

Εχουν όλοι οι καφέδες την ίδια ποσότητα καφεΐνης;

Όχι. Ο espresso έχει την υψηλότερη συγκέντρωση καφεΐνης, περίπου 70 χιλιοστόγραμμα σε μια δόση, αλλά καταναλώνεται σε μικρότερες ποσότητες. O φίλτρου έχει 200 ​​χιλιοστόγραμμα καφεΐνης, περισσότερο από τoν στιγμιαίο που έχει 140. Επίσης, καφεΐνη περιέχει και ο ντεκαφεϊνέ (8 χιλιοστόγραμμα).

Το πώς επιδράει η καφεΐνη στον οργανισμό κάθε ανθρώπου εξαρτάται από τον οργανισμό του. Σε κάποιους παρατηρείται ένας πολυμορφισμός, μια γενετική παραλλαγή που επιβραδύνει τον μεταβολισμό της καφεΐνης. Αυτά τα άτομα, προτείνει ο Δρ Grosso, καλό είναι να περιορίσουν την ποσότητα της καφεΐνης που λαμβάνουν.

Και μόνο που τον βλέπεις… εθίζεσαι γλυκά.

Είναι εθιστικός ο καφές;

Τα στοιχεία δείχνουν ότι μπορεί να υπάρχει εξάρτηση από τον καφέ και η ανοχή αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου. Τα συμπτώματα απόσυρσης περιλαμβάνουν πονοκέφαλο, κόπωση, ευερεθιστότητα, δυσκολία συγκέντρωσης και καταθλιπτική διάθεση.

Πράγματι, η καφεΐνη είναι ένα ψυχοδραστικό φάρμακο και ο καφές είναι η μεγαλύτερη διατροφική του πηγή. Περίπου μισή ώρα μετά από τη στιγμή που θα πιούμε ένα φλιτζάνι καφέ, η καφεΐνη ξεκινά και απορροφάται γρήγορα. Τα αιμοφόρα αγγεία συστέλλονται. Η αρτηριακή πίεση αυξάνεται. Μια μέτρια ποσότητα καφεΐνης μπορεί να μας ξυπνήσει, να ενισχύσει τη διάθεσή μας, την ενέργεια, την εγρήγορση, τη συγκέντρωση και ακόμη και την αθλητική απόδοση μας. Κατά μέσο όρο, χρειάζονται τέσσερις έως έξι ώρες για να μεταβολιστεί η μισή καφεΐνη.

Για όσους καταναλώνουν περισσότερα από 400 χιλιοστόγραμμα καφεΐνης την ημέρα, δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία για να εκτιμηθεί η ασφάλεια της υγείας τους. Υψηλότερες δόσεις μπορεί να οδηγήσουν σε δηλητηρίαση από την καφεΐνη ή σε τρεμούλα, νευρικότητα και ακανόνιστο καρδιακό παλμό. Η καφεΐνη, συνδέεται, επίσης με τον ύπνο και πόσο άμεσα θα μας έρθει η αίσθηση της νύστας.

Η μείωση του καφέ μπορεί επίσης να βοηθήσει στην γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Μια νέα μελέτη διαπίστωσε ότι οι γυναίκες που πίνουν ποτά με καφεΐνη – καφές, τσάι ή σόδα – συσχετίστηκαν με έναν μικρό αλλά αυξημένο κίνδυνο συμπτωμάτων, όπως η καούρα. Οι συγγραφείς της μελέτης προέβλεψαν λιγότερα συμπτώματα κατά την αντικατάσταση δύο μερίδων των ποτών με νερό.

Εξαιρετικά υψηλές δόσεις καφεΐνης μπορεί να είναι θανατηφόρες. Αλλά, ο Δρ. Van Dam λέει χαρακτηριστικά: «Δεν βλέπεις πολλούς ανθρώπους να μπαίνουν σε ΜΕΘ, επειδή έπιναν κατά λάθος πάρα πολύ καφέ».

Ποιος ο λόγος να βάλεις ζάχαρη και γάλα;

Είναι κακό να βάζουμε γάλα ή ζάχαρη;

Οι γιατροί δεν είναι σίγουροι. Μια μελέτη του 2015 διαπίστωσε ότι εκείνοι που προσθέτουν ζάχαρη, κρέμα γάλακτος ή γάλακτος είχαν το ίδιο σχετικό όφελος με εκείνους που το προτιμούσαν σκέτο.

Από την άλλη πρέπει να σκεφτούμε πως ο γλυκός καφές και το τσάι είναι η τέταρτη μεγαλύτερη πηγή ζάχαρης στις δίαιτες των ενηλίκων.

«Όταν μιλάς για ένα ποτό που έχει τόσο ανθυγιεινά λίπη και τόσο ζάχαρη, δεν μπορεί να είναι ένα υγιεινό ποτό», δήλωσε ο Δρ Jim Krieger, κλινικός καθηγητής ιατρικών και υγειονομικών υπηρεσιών στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον. Υπάρχει μια τάση στη βιομηχανία καφέ που ωθεί τους καταναλωτές να χρησιμοποιούν καφέ και μάλιστα σε μεγάλες ποσότητες κι αυτό ανησυχεί τους ειδικούς της υγείας.

Πάντως, οι ρέκτες του καφέ επιμένουν και καλά κάνουν: τον καφέ τον καταλαβαίνει χωρίς δεκανίκια (γάλα ή ζάχαρη).

Συνεχίζουμε να πίνουμε καφέ, αλλά προσέχουμε να μην καταφεύγουμε σε ακρότητες.

Να ξεκινήσουμε να πίνουμε περισσότερο καφέ;

Εχει μεγάλη σημασία ποιους στόχους έχουμε στην καθημερινότητά μας. Εάν μας αρέσει να πίνουμε καφέ με μέτρο καθημερινά, δεν υπάρχει λόγος να σταματήσουμε αυτή την αγαπημένη συνήθεια. Αρκετοί ερευνητές λένε πως να πεις σε έναν άνθρωπο να σταματήσει να πίνει καφέ, είναι μια εντολή πολύ σκληρή. Αλλά, είπαμε: τα πάντα με μέτρο.

Διαβάστε ακόμα: Ιδού ακόμα 10 νέα στέκια για καφέ στην Αθήνα!

TAGS :
Εσπρέσο καφές

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook