Κονιάκ, μια λέξη που δε μάθαμε να χρησιμοποιούμε σωστά

Koνιάκ Hennessy. Εγγύηση.

Δεν ξέρω αν έχει βγει ποτέ σχετική έρευνα, αλλά πιστεύω ότι η λέξη «κονιάκ» είναι από εκείνες τις λέξεις που χρησιμοποιούνται λάθος από την συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού στην Ελλάδα. «Κονιάκ» δεν είναι γενική ονομασία αποστάγματος όπως είναι για παράδειγμα η βότκα, αλλά είναι ένα προϊόν με Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης (ΠΟΠ) απόσταγμα από την περιοχή Cognac της Γαλλίας, που πληροί τους πολύ αυστηρούς κανόνες της Γαλλικής νομοθεσίας περί ΠΟΠ προϊόντων (Appellation d’Origine Contrôlée).

Επιγραμματικά, πρέπει να παράγεται τουλάχιστον 90% από απόσταγμα κρασιού φτιαγμένου απ’ τις τρεις τοπικές ποικιλίες σταφυλιών της περιοχής Ugni Blanc ή Trebbiano, Folle Blanche, Colombard-, κρασί που γευστικά δεν έχει να προσφέρει πολλά στον ουρανίσκο πριν την απόσταξη.

Το εκλεκτό Louis XIII.

Πριν τοποθετηθεί στα βαρέλια, ο συγκεκριμένος οίνος πρέπει να αποσταχθεί δυο φορές για να παραχθεί το “φρέσκο” απόσταγμα, που οι Γάλλοι αποκαλούν eau de vie, Ελληνιστί “νερό της ζωής”, μια πολύ συχνή ετυμολογία ονομασίας αποσταγμάτων που ίσως αξίζει να αποτελέσει ξεχωριστό κείμενο. Το eau de vie παλαιώνεται για τουλάχιστον δυο χρόνια σε βαρέλια από Γαλλική δρυ -είτε Limousin είτε Tronçais- και μόνο τότε μπορεί να βαφτιστεί κονιάκ.

Ο οίκος Metaxa ηγείται στην κατηγορία του μπράντυ.

Οπότε τι πίνουμε στις κηδείες; Η σύντομη απάντηση είναι μπράντυ. Μπράντυ ονομάζεται οποιοδήποτε απόσταγμα από κρασί φρούτων. Αυτή η τεράστια κατηγορία αποσταγμάτων, περιέχει τα προαναφερθέντα eau de vie και Κονιάκ μαζί με άλλα ξαδερφάκια τους, όπως το Αρμανιάκ (Armagnac, ένα ακόμη ΠΟΠ μπράντυ από τη Γαλλία), το Καλβαντός (Calvados, ένα μπράντυ από μήλα, φτιαγμένο στη περιοχή Calvados της Νορμανδίας) και το δικό μας Μεταξά (αν και το Μεταξά διαχωρίζεται από τα Μπράντυ επειδή χρησιμοποιεί φρέσκο μοσχάτο Σάμου και ένα εκχύλισμα από ροδοπέταλα και γλυκά μπαχαρικά, ελπίζω να με συγχωρήσει που κάνω αυτή τη γενίκευση).

Τα Μπράντυ είναι μια πολύ παρεξηγημένη κατηγορία αποσταγμάτων, που έχουν επισκιαστεί σε πολύ μεγάλο βαθμό από τις ονοματισμένες υποκατηγορίες τους, και κρύβουν εξαιρετικά διαμαντάκια για όποιον είναι διατεθημένος να τα ψάξει.

Αφού λοιπόν υπάρχουν πολλές εναλλακτικές γιατί υπάρχει τόσος ντόρος γύρω από το, συνήθως πολύ ακριβότερο, κονιάκ; Αξίζει την επένδυση;

Κατά κοινή ομολογία, ένα απόσταγμα με αυστηρότερους κανόνες είναι συνήθως καλύτερο. Ποτέ δε ρισκάρεις παίρνοντας ένα κονιάκ. Η διαδικασία παραγωγής είναι τόσο συγκεκριμένη, και οι οίκοι που το παράγουν έχουν τόσο μεγάλη ιστορία στην απόσταξη, που είναι πρακτικά αδύνατο να έχεις ένα κακό αποτέλεσμα.

Μάλλον όμως ο πιο σημαντικός λόγος γύρω από την κατάκτηση της αγοράς βρίσκεται στην εξαιρετική προώθηση που έχουν κάνει οι οίκοι του κονιάκ, αφού έχουν συνδέσει το όνομά τους με τη χλιδή σε πολλές χώρες του κόσμου.

Το μπράντυ la vieille prune του αποστακτηρίου Louis Roque.

Χαρακτηριστικά, το 2022 το 97.2% της παραγωγής κονιάκ εξάγεται, με μόνο 2.8% να μένει στη Γαλλία για εγχώρια κατανάλωση. Παρότι είναι γνωστό πως το αγαπημένο απόσταγμα της Γαλλίας είναι το ουίσκυ, το συγκεκριμένο στατιστικό στοιχείο υπονοεί ότι οι Γάλλοι πιθανώς προτιμούν να απολαμβάνουν το τοπικό μπράντυ της περιοχής τους από το να δώσουν το κάτι παραπάνω για το κύρος του κονιάκ.

Δυστυχώς, οι επιλογές για ένα καλό μπράντυ στην Ελλάδα είναι σπάνιες. Με εξαίρεση ορισμένες πραγματικά πολύ ποιοτικές ετικέτες του Μεταξά, η ζήτηση είναι μικρή, και επομένως θα βρει κανείς μόνο σε πολύ ενημερωμένες κάβες, και εκεί όχι πάντα με συνέπεια. Παρόλα αυτά, θα πάρω το ρίσκο να δώσω μερικές γενικές προτάσεις.

Ο Ανδρέας Ματθίδης (Dip WSET, Πρόεδρο της Ένωσης Ελλήνων Οινοχόων και Σύμβουλος Εκπαίδευσης και Ανάπτυξης της Β. Σ. Καρούλιας) με τον εκδότη του Andro Κίμωνα Φραγκάκη κατά την επίσημη παρουσίαση του Louis XIII. 

Το armagnac είναι το αρχαιότερο απόσταγμα που έχει καταγραφεί και συνεχίζει να παράγεται. Με επίσης απαιτητικούς κανόνες απόσταξης για να πάρει το όνομα, παράγεται στην περιοχή Armagnac της νοτιοδυτικής Γαλλίας. Έχει το πλεονέκτημα, πως αντίθετα με το κονιάκ, που έχει κατακτηθεί και παράγεται εξ ολοκλήρου από μεγάλους οίκους, παράγεται κυρίως από μικρούς παραγωγούς, κάτι που δίνει μεγάλη ιδιαιτερότητα στην κάθε ετικέτα, σε μια γκάμα επιλογών που ο καθένας μπορεί να βρει κάτι που του ταιριάζει.

Συνήθως, λόγω διαφορών στο terroir και την διαδικασία απόσταξης, το armagnac είναι πιο πηχτό από το κονιάκ, και κυριαρχείται από βαρύτερους, πιο σκούρους τόνους, όπως σοκολάτα, αποξηραμένα δαμάσκηνα και μούρα. Φυσικά όπως προαναφέρθηκε, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν και πολύ πιο ανάλαφρες εκδοχές.

Kονιάκ Hine. Από αυτά που αξίζει να δοκιμάσεις (Φωτογραφία: Andro.gr).

Τα μπράντυ από άλλα φρούτα πέρα από σταφύλι νιώθω ότι ταιριάζουν πολύ στην γευστική μας παλέτα. Συχνά γλυκύτερα, με γνώριμα αρώματα, έρχονται να δέσουν σαν ένα πολύ ευχάριστο digestif μετά το φαγητό. Σε αυτά τα πλαίσια, πρέπει να αναφερθεί το Calvados. Μπράντυ από μήλα, έντονη γλυκιά επίγευση μήλου που δένει όμορφα με το βαρέλι, και τα γλυκά αρώματα όπως βανίλια, πάντα ανάλογα την ετικέτα.

Προσωπικό αγαπημένο μπράντυ, αν και πολύ δύσκολο να βρεθεί εκτός Γαλλίας, είναι το la vieille prune του αποστακτηρίου Louis Roque. Ένα εξαιρετικό παλαιωμένο μπράντυ από δαμάσκηνα, που φέρνει όλη τη φρεσκάδα του φρούτου στο προσκήνιο, κρατώντας μια ελαφριά οξύτητα, αλλά δένοντας μεστά τις γεύσεις με δυο χρόνια βαρέλι.

Η πραγματική μου πρόταση όμως είναι γενικά, δοκιμάστε. Ειδικά οι λάτρεις του κονιάκ, θα εκπλαγείτε από τις επιλογές του κόσμου του μπράντυ. Και αν δεν πετύχουν οι δοκιμές, πάντα θα υπάρχει το έμπιστο κονιάκ να μας περιμένει με ανοιχτές αγκάλες.

Διαβάστε ακόμα: Hine. Μια Rolls εκ του Cognac.

TAGS :
metaxa κονιάκ

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook