Γιατί να «κερδίζεις» χρόνο και να τρέχεις αν δεν ξέρεις γιατί; Γιατί τρώμε όλο και πιο συχνά μόνοι μας; Το αμερικανικό μοντέλο και οι βιομηχανίες τροφίμων δεν μας αφήνουν στην ησυχία μας. Όλα είναι έτσι σχεδιασμένα ώστε ένα γεύμα να το χλαπακιάζεις όσο γρηγορότερα γίνεται. Έτοιμο από το εργοστάσιο, βρίσκεται σε απόσταση χεριού κάτω από το σελοφάν του, μέσα στις τσάντες μας, τα συρτάρια και τα ντουλάπια μας, στους σταθμούς και στα ψυγεία. Κι αν μασουλάμε όρθιοι ή περπατώντας, ακόμα περισσότερος «κερδισμένος» χρόνος.
Αλλά η ώρα που περπατάς είναι χρόνος πολύτιμος, για να ονειρευτείς, να σκεφτείς, να συναντήσεις, ν’ ανακαλύψεις, να βάλεις μπροστά σου τον κόσμο σαν καθρέφτη για να καταλάβεις τον εαυτό σου. Είναι ο χρόνος του «διαθέσιμου εγκεφάλου». Κι αυτό θέλουν να στο στερήσουν.
Η ιστορία του φαγητού στα όρθια ξεκινά στην αυγή της ανθρωπότητας με τους τροφοσυλλέκτες. Λίγες αγριοφράουλες, τίποτα κεράσια και μήλα που μαζεύουν στο πέρασμά τους. Αλλά με το μαγείρεμα και τα προϊόντα που έχουν υποστεί ζύμωση (ψωμί, τυρί, κρασί, ξινολάχανο…), το φαγητό μετατρέπεται σε συλλογική περιπέτεια. Μέχρι τις μαζικές μεταναστεύσεις των Ευρωπαίων σε νέες χώρες (Αμερική, Αυστραλία) το 19ο αι.
Οι φτωχοί μετανάστες εισάγουν την πίτσα και πίτες γεμιστές με κρέας που έτρωγαν στο χέρι. Εκβιομηχανίζοντας τη διαδικασία παρασκευής τους, οι απόγονοί τους εκμεταλλεύονται τις τεχνολογίες συντήρησης (κονσερβοποίηση, ψυκτική αλυσίδα) για να καθιερώσουν άλλα προϊόντα: αλουμινένια κουτάκια για ποτά, πλαστικές και χαρτονένιες συσκευασίες κ.λπ.
Οι σημερινές μηχανές καφέ δεν προσφέρουν μόνο ζεστό ρόφημα να πάρουμε μαζί μας, αλλά τα ποτήρια προστατεύουν από τα εγκαύματα, διαθέτουν κουμπωτό ή βιδωτό κάλυμμα και ειδικό άνοιγμα για να πιεις. Ώστε να μιμηθούμε τα Αμερικανάκια στους δρόμους των τουριστικών πόλεων…
Στη μάχη του τσιμπολογήματος, του φαγητού-όπου-θέλω-όταν-θέλω, η ταχύτητα φέρεται ως πλεονέκτημα. Παρέα με τη φόρμα του τζόγκινγκ, το smartphone (έχει διαφορά από το κινητό) και την κατά φαντασίαν δημιουργική εργασία. Γιατί όσο πιο βιαστικά κινούμαστε, τόσο οι χρόνοι μεταφοράς μειώνονται για το σπίτι-γραφείο, τον παππού και τη γιαγιά, την έδρα των παιδιών (καθότι, φυσικά, οι γονείς χωρισμένοι), το αεροδρόμιο και το μετρό. Οπότε, τα σνακ είναι η ιδανική λύση. Συμπεριλαμβανομένων των εστιατορίων όπου εξασκείται η συναρμολόγηση πιάτων, τα μπουφέ και τις οικογένειες σε διαφορά φάσης.
Επομένως, το φαινόμενο του εν κινήσει φαγά είναι πρόσφατο. Αποκτά άλλες διαστάσεις. Ο Κόμης του Σάντουιτς άνοιξε νέο κεφάλαιο, το οποίο ο ανθρωπούλης ούτε καν φανταζόταν. Σε όλους τους αρχαίους πολιτισμούς έφτιαχναν φαγητά που προορίζονταν αποκλειστικά για νομάδες. Στις μέρες μας, αυτά τα παρασκευάσματα ονομάζονται ψωμί, τυρί, αλλαντικά, αλμυρά προϊόντα, γλυκάκια, λιχουδιές γενικώς και τελείως πλαστικές. Συνοδεία της απόλυτης κοροϊδίας του μεταλλικού νερού. Δεν υπάρχει συλφίδα της πλάκας που να μην νιώθει υποχρεωμένη να κυκλοφορεί μ’ ένα τέτοιο στην τσέπη, παρέα με μανικιούρ και τατουάζ.
Το να βλέπω την καρακαλτάκα ή την αντίστοιχη αρσενική εκδοχή της να σέρνεται στους άθλιους δρόμους μας τρώγοντας, εκτός από αντιαισθητικό είναι και βλακώδες. Όταν βαδίζουμε, η προσοχή μας περισπάται από τα εξωτερικά ερεθίσματα και δεν αντιλαμβανόμαστε το αίσθημα κορεσμού, με αποτέλεσμα να τρώμε 50% περισσότερο -χωνέψτε το.
Οι έρευνες του πανεπιστημίου του Σάρεϊ δείχνουν πως το να τρως περπατώντας αυξάνει την πιθανότητα να βάλεις κιλά, περισσότερο κατά πολύ απ’ το να μασουλάς μηχανικά μπροστά στην τηλεόραση και τον υπολογιστή ή να λες μαλακιούλες με τους κολλητούς. Καθότι, αποσυντονισμένοι, κοιτάμε να μασάμε πιο γρήγορα και καταπίνουμε ταχύτερα το παρασκεύασμα. Το νιονιό αποσταθεροποιείται. Έχοντας την εντύπωση ότι το σώμα λαμβάνει μικρές ποσότητες τροφής, θέλει κι άλλο. Εξ ου και η αίσθηση μιας μόνιμης πείνας.
Στην Ιαπωνία θεωρείται εξαιρετικά αγενές να τρως βαδίζοντας. «Arukitabe» το αποκαλούν εκεί. Είναι της ίδιας λογικής και χαίρει της ίδιας απαξίωσης με τον όρο «arukisumaho», που σημαίνει περπατάω χαζεύοντας στο κινητό μου. Ωστόσο, ακόμα και στη χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου, η δραστηριότητα αυτή συγχωρείται άμα τρως παγωτό ή συμμετέχεις σε παραδοσιακές γιορτές.
Όταν υπάρχει ένας κανόνας, είναι πάντα ενδιαφέρον να αναρωτηθείς το γιατί υφίσταται. Οι Ιάπωνες θεωρούν πως «είναι δυσάρεστο για τον άλλον». Πέραν της μυρωδιάς, σκορπάς ψίχουλα παντού, και συχνά πετάς όπου νά ‘ναι τις συσκευασίες. Οι διάφοροι απαίδευτοι που διασχίζουν τους δρόμους και νομίζουν πως είναι η μετενσάρκωση του Ζούκερμπεργκ, θεωρούν σκόπιμο, αντί για κάδους και καλάθια απορριμμάτων, να παρατήσουν τ’ αποφάγια τους σε περβάζια και σκαλάκια, πάνω σε αιρκοντίσιον και τις εισόδους των πολυκατοικιών, «για να κερδίσουν χρόνο».
Υπάρχει ένα μέρος για να τρως. Κάθε πράγμα έχει μια συγκεκριμένη λειτουργία και κάθε πράξη τον προσήκοντα χώρο. Για να μην πολυλογώ: Αυτός που τρώει περπατώντας είναι ένας ανάγωγος γύφτος. Όπως θα έλεγαν ευγενικά οι Ιάπωνες, «gyôgi ga warui» (έχει κακή συμπεριφορά). Ευτυχώς, το σύνδρομο δεν έχει φτάσει ακόμα τα απέλπιδα επίπεδα των Αθλίων του Βίκτωρος Ουγκώ: ακόμα δεν το βάζουμε στα πόδια τρέχοντας και καταπίνοντας.
Διαβάστε ακόμα: Το μαγαζάκι των αποκρύφων. Τι ξέρετε από σπασουάρ;