Aπό την ιδιωτικότητα στη φυλακή, η απόσταση είναι πολύ μικρή (Δωμάτιο στη Νέα Υόρκη, πίνακας του Edward Hopper).

    Ξαφνικά οι τοίχοι περιζώνουν, η κλειδαριά στην εξώπορτα μαγκώνει, οι πόρτες χάσκουν, το ταβάνι ολοένα κατεβαίνει. Ο μέχρι πρότινος οικείος χώρος του σπιτιού αποκτάει όλα τα σκούρα χρώματα ενός ξένου περιβάλλοντος. Η μονιά του κάθε ανθρώπου, αυτή που τον προφύλασσε από τα φιλοπερίεργα βλέμματα των ανθρώπων, που του πρόσφερε την άνετη ασφάλεια μιας πλέριας ελευθερίας κινήσεων και τροπισμών, αίφνης, μετατρέπεται σε κλουβί.

    Εδώ και μέρες, λόγω της αναγκαστικής καραντίνας, έχουμε γίνει χάμστερ στη ρόδα. Από το σαλόνι στην κουζίνα κι από το μπαλκόνι στο μπάνιο, οι χώροι του διαμερίσματός μας ομοιάζουν με βαγόνια χαλασμένης αμαξοστοιχίας. Κάποτε συνδεδεμένα με μια λογική συνέχεια, τώρα αναδύονται με όλη την εχθρική τους φύση. Δεν μας χωράει ο τόπος, δεν είναι για ‘μας αυτός ο κλωβός.

    Για τον μέσο Έλληνα, η έννοια της απόκτησης ενός σπιτιού αποτελεί -ακόμη και σήμερα- ένα στοιχείο ευμάρειας, προόδου και ασφάλειας μπρος στους εξωτερικούς κινδύνους. Ήταν αυτή η διαπεραστική εμπειρία να κατέχεις κάτι δικό σου που οδήγησε πολλούς στην έκρηξη της κτηματοαγοράς το 2004, στον ανεξέλεγκτο δανεισμό από τις τράπεζες, στην απότοκη φούσκα και φυσικά στη σημερινή κατάσταση όπου τα κόκκινα δάνεια των τραπεζών να αποτελούν βρόγχο για τους δανειολήπτες και το τραπεζικό σύστημα. Από το θαύμα στο δράμα κι από το σπίτι μου σπιτάκι μου στο Νόμο Κατσέλη, ο δρόμος είναι μικρός και, φευ, σπαρμένος με πλήρεις απογοητεύσεις.

    Πίσω από κλειστές πόρτες και τραβηγμένες κουρτίνες διαλαμβάνεται μια άλλη ζωή, αυτή που ουδείς αλλότριος μπορεί να αντικρίσει.

    Το σπίτι είναι το οχυρό Αλαμούτ ενός εκάστου, είναι ένας βράχος ήρεμης απόλαυσης, είναι το πλουμιστό σημείο επίδειξης, αλλά και η ιδιωτική αποκρυπτογράφηση του εσώτατου εαυτού μας. Οτιδήποτε συμβαίνει στο σπίτι μας, μένει στο σπίτι μας και δεν βγαίνει παραέξω. Πίσω από κλειστές πόρτες και τραβηγμένες κουρτίνες διαλαμβάνεται μια άλλη ζωή, αυτή που ουδείς αλλότριος μπορεί να αντικρίσει. Έρωτες, πάθη, ίντριγκες, ενδροοικογενειακή βία, μοναξιά, βαρυγκώμια, χαρά – όλα τούτα κι άλλα περισσότερα ανήκουν σε εμάς και τους ανθρώπους που μοιραζόμαστε πέντε δράμια χώρου.

    Γιατί, λοιπόν, αυτή τη στιγμή δεν μπορούμε να συνδιαλλαγούμε με το αντικείμενο του πόθου μας; Προς τι όλο αυτό το άγχος του εγκλεισμού, τη στιγμή που έχουμε τη μοναδική ευκαιρία να χαρούμε με τη ψυχή μας το απόκτημά μας; Ο πρώτος βασικός λόγος έχει να κάνει με την απαγόρευση. Ο άνθρωπος είναι από τη φύση του ανήσυχος, δεν αντέχει να ζει υπό το κράτος περιορισμών, έστω και αν ξέρει πως μόνο αυτοί μπορούν να ισορροπήσουν το εσωτερικό του χάος. Γι’ αυτό υποτασσόμαστε στους νόμους θεληματικά – για να μπορούμε να τους καταπατάμε ενίοτε.

    Από την άλλη, η κοινωνική ζωή, το έξω, οι φίλοι, ένα ποτό σε κάποιο μπαρ, ένα τυχαίο φλερτ ακόμη και στο μετρό, ενισχύουν την εικόνα μας. Ο άλλος είναι ο εχθρός (υπαρξιακό, το δίχως άλλο), αλλά είναι και η αντεστραμμένη φύση μας. Είμαστε το άθροισμα των εικόνων που σχηματίζουν οι άνθρωποι για εμάς. Δίχως αυτούς δεν θα είχαμε ποτέ πλήρη άποψη για το τι ακριβώς είμαστε. Όσο και να κοιτάξεις τον εαυτό σου στον καθρέφτη, τώρα που κανείς δεν μπορεί να σε δει και σε κανέναν δεν μπορείς να αντιγυρίσεις το βλέμμα, το είδωλο που θα δεις θα είναι στατικό και δισδιάστατο. Ναι, είμαστε κοινωνικά όντα που ορισμένες φορές αποζητάμε κάποιες στιγμές ιδιωτικότητας. Σίγουρα όχι συνέχεια και σίγουρα όχι υπό το κράτος του φόβου και της ανάγκης.

    Η αγάπη χρειάζεται την απόσταση για να ανθίσει. Όταν κατατρίβεσαι καθημερινά με το έτερον ήμισυ, τότε μπλέκονται τα μουστάκια και ξεκινάει γατοκαβγάς.

    Οι ψυχολόγοι εφαρμόζουν στα μικρά παιδιά ένα βασικό τεστ της προσωπικότητάς τους βάζοντάς τα να σχεδιάσουν στο χαρτί ένα σπίτι. Το πώς θα το ζωγραφίσουν, τα χρώματα που θα χρησιμοποιούσαν, πώς θα διαμορφώσουν τον περιβάλλοντα χώρο του οικήματος, αλλά και το εσωτερικό του, όλα συνδιαμορφώνουν τον εσωτερικό τους πυρήνα. Είναι διαφορετική μια ζωγραφιά σπιτιού όπου του λείπει το έδαφος ή που είναι φτιαγμένη με σκούρα χρώματα, από μια που δείχνει ένα πλέγμα χαράς με δέντρα κατάφορτα με χλωροφύλλη, χαρούμενες φάτσες και έναν ολόλαμπρο ήλιο να στέκει φύλακας πάνω από τη στέγη.

    Αν αυτό το πείραμα μεταφερθεί σε εμάς τους ενήλικες, καίτοι δεν διαθέτουμε πια την αμεριμνησία και την αυθορμησία των παιδιών, τα αποτελέσματα θα είναι επίσης ενδιαφέροντα – έως και επικίνδυνα. Τώρα που είσαι αναγκασμένος να ζεις μέσα στους τέσσερις τοίχους του σπιτιού σου εμφανίζονται μπροστά σου όλες οι ματαιώσεις, αντιλαμβάνεσαι πως η συγκατοίκηση είναι ένα πεδίο μάχης, ο συγχρωτισμός πολλές φορές είναι προβληματικός. Ως γνωστόν, η αγάπη χρειάζεται την απόσταση για να ανθίσει. Όταν κατατρίβεσαι καθημερινά με το έτερον ήμισυ, τότε μπλέκονται τα μουστάκια και ξεκινάει γατοκαβγάς για το πάπλωμα. Τουτέστιν: όσο και να αγαπάς τον άλλον, όταν τον βλέπεις συνεχώς μπροστά σου, θέλοντας και μη θα πέσεις στην παγίδα της πλήξης και του δεδομένου.

    Ο άνθρωπος δεν αντέχει πολύ ούτε καν τον ίδιο του εαυτό, πόσο μάλλον κάποιον άλλον που του κατσικώνεται στο κεφάλι 24 ώρες το 24ωρο. Ο διάδρομος του σπιτιού γίνεται αφύλακτη διάβαση. Το μπαλκόνι μια σανίδα από την οποία βουτάς  στη μεγάλη πισίνα του δρόμου – μια εικονική κατάδυση στο κενό. Η πόρτα, όταν κλειδώνει δύο και τρεις φορές είναι σαν να βάζει σε λουκέτο την άγρια καρδιά μας, αυτή που διψάει για περιπέτεια στο άγνωστο έξω.

    Ας σκεφτούμε πως όλο αυτό δεν θα κρατήσει για πολύ. Σύντομα ελπίζουμε να επιστρέψουμε στο άγνωστο του κόσμου. Ίσως έτσι επανακαθορίσουμε και την πραγματική σχέση που πρέπει να έχουμε με το σπίτι μας.

     

    Διαβάστε ακόμα: Τι φοράμε όταν βγαίνουμε έξω; 4 tips κόντρα στον κορονοϊό.

     

     

     

     

    x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

    Button to top