Αριστερά το αυθεντικό Moka Efi και δεξιά ο Giannis “Giovanni” Eftimiades,  στο κέντρο της φωτογραφία με το μουστάκι.

    Μέσα στα βάθη της ιστορίας, στις πιο ταραγμένες στιγμές της, εκεί που τα μεγάλα γεγονότα καθόρισαν ολόκληρη τη γεωπολιτική της Ευρώπης και επηρέασαν τους ανθρώπους καταλυτικά, υπάρχουν κάποιες μικρές λεπτομέρειες που πολλές φορές τις προσπερνάμε αβασάνιστα ενώ δεν θα έπρεπε.

    Μια τέτοια είναι και η περίπτωση του μπαρ Moka Efti στο Βερολίνο των roaring 20’s, το οποίο ανήκε σε έναν Έλληνα, τον Giannis “Giovanni” Eftimiades. Ναι, σωστά το καταλάβατε: παντού υπάρχει ένας Έλληνας.

    Το Moka Efti διαμόρφωσε -εν πολλοίς- τη νυχτερινή ζωή των Βερολινέζων. Ηταν κάτι παραπάνω από αυτό που έδειχνε. Ένα καφέ; Ένα κλαμπ; Ένα μπορντέλο;

    Μιλάμε για τον γερμανικό Μεσοπόλεμο. Την περίοδο που η Βαϊμάρη είναι το κέντρο των εξελίξεων, όπου τα πάθη είναι αχαλίνωτα (ας μην ξεχνάμε πως η Γερμανία προερχόταν από μια ταπεινωτική ήττα στον πρώτο Μεγάλο Πόλεμο) και όπου ο κόσμος ήθελε με ζωώδες και ηδονοπαθές πάθος να ζήσει τη ζωή του σαν να μην υπήρχε αύριο. Φευ, υπήρχε, αλλά ουδείς μπορούσε να ξέρει ότι θα ήταν ακόμη πιο σκοτεινό.

    Εκείνη την εποχή, λοιπόν, εμφανίστηκε το Moka Efti που διαμόρφωσε -εν πολλοίς- τη νυχτερινή ζωή των Βερολινέζων, καθώς ήταν κάτι παραπάνω από αυτό που έδειχνε. Ένα καφέ; Ένα κλαμπ; Ένα μπορντέλο; Ένα ρεστοράν; Στην πραγματικότητα ήταν μια Αρκαδία του ξέφρενου γλεντιού και της ανεμελιάς. Συν μια μεγάλη δόση αδάμαστης σεξουαλικότητας.

    Το Moka Efti am Tiergarten.

    Τον «οίκο» διεύθυνε ο Giannis “Giovanni” Eftimiades, ένας έμπορος με ελληνικές ρίζες (από την Πόλη) και ιταλικό διαβατήριο. Μια κλασική περίπτωση τυχοδιώκτη που ήταν όπου γης και πατρίς (… και κέρδος). Μάλιστα, αξίζει να τονιστεί πως δημιούργησε δύο Moka Efti.

    Το παράξενο όνομα του μαγαζιού ήταν πάντα θέμα συζήτησης. Για τα πάντα, φυσικά, υπάρχει εξήγηση. Ο τετραπέρατος Ευθυμιάδης έδωσε το όνομα Moka θέλοντας έτσι να υπερτονίσει τον καφέ που πρόσφερε, ενώ το δεύτερο μέρος της επωνυμίας ήταν τα τέσσερα πρώτα γράμματα του επωνύμου του. Το όλον, όμως, έφτιαχνε ένα μυστήριο κι έναν μύθο.

    Ήταν σαν να έμπαιναν οι θαμώνες σε ένα παραμυθένιο μέρος σαν κι αυτά που διάβαζε κανείς στις Χίλιες και μιας νύχτες.

    Το καφέ βρισκόταν επί της οδού Leipziger Strasse στο κέντρο του Βερολίνου. Ο Eftimiades βλέποντας την ευκαιρία, απευθύνθηκε σε μια ομάδα επενδυτών με έδρα το Λονδίνο. Μόλις είχε βρει μια σημαντική πηγή εσόδων, αλλά και μόλις είχε φτιάξει μια όαση κεφιού μέσα στο Βερολίνο. Ήταν σαν να έμπαιναν οι θαμώνες σε ένα παραμυθένιο μέρος σαν κι αυτά που διάβαζε κανείς στις Χίλιες και μιας νύχτες.

    Η διακόσμηση στο εσωτερικό ήταν εξωπραγματική. Ένας ανελκυστήρας μετέφερε τους επισκέπτες από το επίπεδο του δρόμου στον πρώτο όροφο – μια τεχνική εφεύρεση τόσο νέα και φορτωμένη με την υπόσχεση κοινωνικής κινητικότητας εκείνη την εποχή, που, πολλοί Βερολινέζοι επισκέφτηκαν το Moka Efti απλώς για την εμπειρία.

    Η βερολινέζικη decadence του Moka Efti.

    Μαζί με το παλάτι αναψυχής Haus Vaterland στην Potsdamer Platz, το Moka Efti ήταν ένα από τα πιο σημαντικά σημεία της πόλης.

    Τι μπορούσες να δεις εκεί μέσα; Μαυριτανικές καμάρες, πανοραμικούς πίνακες και ένα «αιγυπτιακό σαλόνι», όπου οι ιδιοκτήτες ισχυρίζονταν ότι είχαν πουλήσει περισσότερα από 25.000 φλιτζάνια καφέ σε μια καλή ημέρα. Υπήρχε μια αίθουσα μπιλιάρδου, ένα κουρείο και μια αίθουσα αλληλογραφίας γεμάτη με δακτυλογράφους έτοιμους να υπαγορεύσουν.

    Υπήρχε ακόμη ένα ζαχαροπλαστείο από λευκό μάρμαρο συνδεδεμένο με ένα μπαρ μέσω ενός διαδρόμου που σχεδιάστηκε για να μοιάζει με κουκέτα στο Orient Express: «Εδώ δεν κάθεσαι μόνο, ταξιδεύεις», έγραψε τότε ο κοινωνικός σχολιαστής Siegfried Kracauer.

    Μαζί με το παλάτι αναψυχής Haus Vaterland στην Potsdamer Platz, το Moka Efti ήταν ένα από τα πιο σημαντικά σημεία της πόλης που πρόσφεραν εξωτική διασκέδαση και τις απαραίτητες ευκαιρίες για λογής κυνηγούς και θηράματα της νύχτας.

    Αρκεί να σημειωθεί πως μέχρι το 1930, 899 χώροι με άδεια χορού είχαν καταγραφεί στη γερμανική πρωτεύουσα, οι περισσότεροι από αυτούς στις κεντρικές συνοικίες Mitte και στο δυτικό Charlottenburg. Ναι, ο κόσμος ήθελε να διασκεδάσει όσο τίποτα άλλο στον κόσμο.

    Παρά τις φήμες, μπορντέλο δεν υπήρχε εντός του Moka Efti, εντούτοις αν πιστέψουμε αυτό που έγραφε τότε ο δημοσιογράφος Hans Ostwald: «οι περισσότερες αίθουσες χορού δεν είναι παρά αγορές πορνείας», τότε είναι σφόδρα πιθανό να υπήρξε έντονος σεξουαλικός ηλεκτρισμός κι εκεί.

    Tο… τηλεοπτικό Moka Efti.

    Στις 4 Φεβρουαρίου 1934, το Moka Efti φιλοξένησε μια προπαγανδιστική εκδήλωση για τον εορτασμό της πρώτης επετείου από την κατάληψη της εξουσίας από το ναζιστικό κόμμα.

    Το αρχικό Moka Efti ήταν σχετικά βραχύβιο: το κραχ του χρηματιστηρίου του 1929 έριξε τους υποστηρικτές του μαγαζιού που εδρεύουν στο Λονδίνο σε χρέη. Μέχρι το 1933, ο Eftimiades είχε ξεπουλήσει τις εγκαταστάσεις και αγόρασε ένα νέο, ακόμη μεγαλύτερο χώρο δυτικότερα, τον οποίο ονόμασε Moka Efti am Tiergarten.

    Μπορεί να άλλαξε σημείο, αλλά η φήμη ακολουθούσε το Moka Efti όπως και οι λιγωμένοι για απολαύσεις θαμώνες του. Ήταν η εποχή που η αμαρτία και το γλεντοκόπι είχαν κατακλύσει την πόλη.

    Είναι άβολη η αλήθεια, αλλά ισχύει: οι Βερολινέζοι συνέχισαν να χορεύουν όλη τη νύχτα ακόμα και όταν η πολιτική διάθεση σκοτείνιαζε και οι Εβραίοι μουσικοί άρχισαν να μαζεύουν τα όργανά τους. Για ένα διάστημα, η βιομηχανία του θεάματος του Βερολίνου συμμετείχε ακόμη και στην εθνικιστική υστερία.

    Το Moka Efti βρισκόταν στην καρδιά του Βερολίνου.

    Στις 4 Φεβρουαρίου 1934, το Moka Efti φιλοξένησε μια προπαγανδιστική εκδήλωση για τον εορτασμό της πρώτης επετείου από την κατάληψη της εξουσίας από το ναζιστικό κόμμα. Μετά από ένα δείπνο με σούπα με σελινόριζα, ψητό χοιρινό και κομπόστα αχλαδιών, ακούστηκε τρεις φορές το γνωστό «sieg heil» προς τον «Φύρερ, τον σωτήρα της Γερμανίας».

    Το 1945 ο Eftimiades καταφεύγει στη Φρανκφούρτη ολότελα εξαθλιωμένος.

    Στο τέλος, ωστόσο, οι Ναζί ήταν αυτοί που έδωσαν τέλος στην κουλτούρα των αιθουσών χορού. Μάλιστα, το 1942, εν μέσω πολέμου, απαγορεύτηκαν οριστικά. Το τέλος για τα δύο Moka Efti ήταν αναπόδραστο. Το μόνο που έμεινε απ’ αυτά ήταν ένα βουνό από συντρίμμια, καθώς έπεσαν «θύματα» των βομβών που έριξαν οι συμμαχικές δυνάμεις στο Βερολίνο κατά την περίοδο της κατάληψής του.

    Μετά το 1945 ο Eftimiades κατέφυγε στη Φρανκφούρτη ολότελα εξαθλιωμένος. Προσπάθησε να ανακτήσει το έδαφος και την υπόληψή του επιδιώκοντας να γίνει εκδότης. Οχι μόνο δεν τα κατάφερε, αλλά εξανεμίστηκαν και οι τελευταίες οικονομίες που είχε. Λίγο καιρό μετά πέθανε, άγνωστος μεταξύ αγνώστων.

    Moka Efti ως ορχήστρα και ως μάρκα καφέ.

    Ωστόσο, το Moka Efti είχε αποκτήσει τόσο σημαντικό brand name που χρησιμοποιήθηκε ως επωνυμία μιας ιταλικής μάρκας καφέ, αλλά και ως όνομα μιας ορχήστρας (!), της Moka Efti Orchestra.

    Το εσωτερικό του Moka Efti όπως εμφανίζεται στη σειρά Babylon Berlin του Netflix.

    Εσχάτως, επανήλθε στην επικαιρότητα χάρη στην τηλεοπτική σειρά Babylon Berlin. Για τις ανάγκες των γυρισμάτων, οι παραγωγοί αναπαρέστησαν το εσωτερικό του Moka Efti. Βέβαια, είναι άλλο πράγμα η μυθοπλασία κι άλλο η πραγματικότητα.

    Στο τηλεοπτικό Moka Efti η αρχιτεκτονική είναι διαφορετική, ενώ εμφανίζεται να είναι -συν όλα τα άλλα- και οίκος ανοχής. Ακόμη κι έτσι, όμως, δείχνει στους νεότερους τι περίπου ήταν εκείνος ο μαγικός χώρος που έκανε το Βερολίνο να μοιάζει ολότελα εξωπραγματικό.

     

    Διαβάστε ακόμα: Μαγικό Βερολίνο του ’20. Τα νουάρ φώτα της πόλης.

     

     

     

    x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

    Button to top