Παντρεμένος ή ελεύθερος; Τι είναι καλύτερο στην καραντίνα;

Εχετε αρχίσει να αισθάνεστε σαν τον Τζακ Νίκολσον στη Λάμψη;

Ήταν ένα από εκείνα τα memes που περιμένεις πως θα κατακλύσουν τα καφενεία των γενιών μας, τα κοινωνικά δίκτυα που λένε και στις έρευνες. Ο Τζακ Νίκολσον με το φρύδι σηκωμένο, και ένα ποτήρι στο χέρι, κάθεται χαμογελαστός στο μπαρ του ξενοδοχείου Overlook, ενώ η «λεζάντα» γράφει το χιουμοριστικό «Όσο περισσότερο κρατάει αυτή η καραντίνα, τόσο περισσότερο σκέφτομαι πως ο Τζακ απ’ την Λάμψη τα έβγαζε πέρα αρκετά καλά στην πραγματικότητα».

Ήταν στο inbox μου, σταλμένο από ένα από εκείνα τα σπάνια παιδιά που κρύβουν μαγεία πίσω απ’ τις λέξεις τους και λάμπουν όσο σκοτάδι κι αν κατακλύζει τις ψυχές τους, μοναχό και μοναχικό στα κρυμμένα του υπόγεια, παρότι χαρά της ζωής και φωτεινό αστέρι-ψυχή του πάρτι για τους χιλιάδες που το παρατηρούν δημοσίως και -κυρίως- ιδιωτικά.

Κανονικά, θα απαντούσα με ένα συγκαταβατικό, συμπονετικό και ίσως γλυκό, ίσως ελαφρά ειρωνικό μήνυμα για την επιλογή του αλκοόλ μέρα-μεσημέρι ως υπόδειξη «καλής πρακτικής περί αντοχών» εν μέσω καραντίνας. Μόνο που ανάμεσα σε δυο πιτσιρίκια που πάλευαν με απελπισμένες δασκάλες, υπερκινητικούς συμμαθητές και μαμάδες της τηλεκπαίδευσης σε απόγνωση σε pc και tablet σε διαφορετικά δωμάτια, έναν υπολογιστή κι ένα κινητό να βομβαρδίζονται από μηνύματα και ανάγκες για δουλειές, ευθύνες και deadlines, και μια σειρά από «μικρά και καθημερινά» πραγματάκια να ρουφούν και την τελευταία ελπίδα συγκέντρωσης ή ηρεμίας για λίγες στιγμές ώστε να ολοκληρωθεί ένα από τα δεκάδες κουτάκια της to-do λίστας της ημέρας, το meme απ’ το φωτεινό παιδί απ’ την άλλη μεριά της πόλης, ενεργοποίησε μια απ’ τις πιο λεπτές και δύσκολες να κουνηθούν, χορδές μου.

Και η απάντηση ήταν κάπως έτσι… «Θέλω να θυμίσω σε όλους τους γνωστούς και φίλους μου singles που (μου) γκρινιάζουν τον καιρό της καραντίνας, ότι ο Τζακ Τόρανς, τα περνούσε δύσκολα ή περίφημα, διαλέξτε ό,τι σας βολεύει στην αφήγηση σας, σε ένα απίθανο ξενοδοχείο/σπίτι που τα είχε όλα, αλλά επίσης είχε και… γυναίκα και παιδί, και προσπαθούσε να γράψει. Οπότε, προσωπικά, «ταυτίζομαι» πάρα πολύ με το ρόλο… καιρό τώρα. Χωρίς όμως να θέλω να πληγώνω τους ανθρώπους που βλέπουν μέρα νύχτα τέσσερις τοίχους, θέλω να θυμίσω ότι δεν είναι όλα τόσο δραματικά όσο τα νομίζουν και τα παρουσιάζουν οι singles που γκρινιάζουν γιατί προφανώς έχουν φτάσει στα όρια τους, και γκρινιάζουν μέρα νύχτα…»

Πριν αλέκτωρ λαλήσει, μιλούσαμε λίγες ώρες αργότερα με φίλους αδερφικούς, παντρεμένους κι εγκλωβισμένους σε σαλόνια και κλειστά σπιτικά γραφεία, που έβγαζαν τον δικό τους πόνο για τα όσα δύσκολα και πρωτόγνωρα περνούν, με σημάδια, και ζωγραφιές παιδικές κολλημένες σε πόρτες κλειστές ενόσω νήπια και προέφηβοι ουρλιάζουν, χοροπηδάνε και τσακώνονται, κλαίνε ή απλά ζητάνε τροφή, τουαλέτα ή προσοχή, τις στιγμές που οι, χωρίς την προ κόβιντ συνηθισμένη, βοήθεια από γιαγιάδες, νταντάδες και λοιπό «υποστηρικτικό δίκτυο», γονείς παλεύουν να κάνουν ένα επαγγελματικό τηλεφώνημα, μια online συνδιάσκεψη, ή ακόμα χειρότερα, μια παρουσίαση σε προϊστάμενο, ή πελάτη.

Παρουσίαση που μέχρι πέρυσι θα θεωρούσαν σημαντική ή ακόμα περισσότερο, αλλά πλέον, στην εποχή της προσγείωσης σε μια υπερ-ρεαλιστική πραγματικότητα, αρκούνται στο να εκτιμήσουν την ίδια παρουσίαση ως «μεσαίας σημασίας» αφού στην κλίμακα σπουδαιότητας, οι υψηλότερες θέσεις καταλαμβάνονται από τα προβλήματα υγείας, τα ατυχήματα (εξαιρετικά πιθανότερα πλέον μέσα στο σπίτι με παιδιά που έχουν εξοργιστεί από την αδυναμία να εκτονωθούν με τρόπους και σε μέρη που έχουν φτιαχτεί ακριβώς γι’ αυτό), και η ανάγκη ψυχικής εξισορρόπησης, συχνότερα πια με κάθε τρόπο, και όσο πιο άμεσα και δραστικά γίνεται. Οπότε η άλλοτε «καταστροφική στιγμή» που κάτι πήγαινε στραβά σε μια παρουσίαση, σήμερα αντιμετωπίζεται, ουσιαστικά από όλους, και πελάτες, και προϊστάμενους και CEO πολυεθνικών ακόμα, ως μια ακόμα συνηθισμένη, μέχρι και διασκεδαστική παρένθεση σε μια κωμωδία (ή τραγωδία, αναλόγως την αντοχή και την διάθεση του καθενός) καταστάσεων που πλέον ονομάζουμε καθημερινότητα.

Την ίδια στιγμή βέβαια, οι ελεύθεροι, διαζευγμένοι, ή τέλος πάντων, οι μη ζευγαρωμένοι και γονείς αυτού του κόσμου, βιώνουν μια πραγματικά εξαντλητική κι απάνθρωπη μοναξιά, την οποία οι άνθρωποι ζούσαν ως πέρυσι μόνο σε συνθήκες φυλάκισης ή κάποιας περίεργης ιδρυματοποίησης. Ορκισμένοι εργένηδες ψάχνουν αγκαλιές και αγγίγματα, αναπολούν χάδια και ανάσες κοντά τους, αποφασισμένες για ζωή χωρίς «παραχωρήσεις» ψυχές, επανεξετάζουν τα μεγάλα της ζωής τους και περιμένουν την επαύριον της καραντίνας για να πέσουν «με τα μούτρα» σε κάποια από τις νέες τάσεις, μόδες, εφαρμογές κι ότι άλλο ετοιμάζεται για να μαζέψει τους singles του κόσμου και να τους φέρει σε επαφές και σχέσεις και μπλεξίματα για τα επόμενα χρόνια. Γιατί εκτός από την εκτόξευση των dating και sex apps, και την εξέλιξη των matching αλγόριθμων και AI τεχνολογιών που οδηγούν σε πιο «επιτυχημένα ταιριάσματα», το 2021 φέρνει και πάρα πολλές ιδέες και νέες επιχειρήσεις επικεντρωμένες σε αυτό το «ξέσπασμα» και την εκρηκτική διάθεση των ανθρώπων που μετρούν ώρες και νύχτες κοιτάζοντας μόνοι οθόνες, τοίχους, πατώματα και ταβάνια, ώστε να κεφαλαιοποιήσουν την ανάγκη να δουν άλλα βλέμματα και να εκτονώσουν την καταπιεσμένη τους λίμπιντο.

Αυτό που δεν μπορεί να μετρηθεί τώρα, παρά τις προσπάθειες που γίνονται παγκοσμίως, δεν είναι μόνο ποιοι άνθρωποι νιώθουν περισσότερο μόνοι, αλλά και ποιες κατηγορίες ανθρώπων οδηγούνται περισσότερο αλλά και γρηγορότερα σε «δραστικές αλλαγές» και δραματικές αποφάσεις. Ο αστικός μύθος λέει για παράδειγμα πως «τα διαζύγια θα εκτοξευθούν μετά την καραντίνα» αλλά ακόμα δεν υπάρχει κανένα επίσημο στοιχείο, ούτε στην Ελλάδα, ούτε σε Ευρώπη και Αμερική που να επιβεβαιώνει κάτι τέτοιο. Οι ψυχολόγοι βέβαια επιβεβαιώνουν πως οι τάσεις για ένα μεγάλο «ξέσπασμα» διαζυγίων είναι αυξητικές όσο μακραίνουν οι μέρες και οι μήνες των εγκλεισμών (και στο βόρειο ημισφαίριο ο χειμώνας τα κάνει ακόμα πιο δραματικά όλα), αλλά υπάρχουν στοιχεία και νούμερα που δείχνουν αντίθετα πράγματα. Ο Dr. Daniel Hamermesh, Distinguished Scholar στο Barnard College, ανέφερε πριν λίγες ημέρες σε δημοσίευση του με τίτλο Loneliness, happiness, and love in times of Covid-19 στο VoxEU.org, το portal ανάλυσης του CERP, πως οι έρευνες από την μελέτη ημερολογίων σε Αμερική και Βρετανία που έκανε για χρόνια σε συνδυασμό με τις τελευταίες έρευνες εν μέσω καραντίνας και lockdown στις ευρωπαϊκές χώρες και τις ΗΠΑ, προσφέρουν μια διαφορετική ανάγνωση απ’ αυτήν που συζητείται δημοσίως.

Ναι, οι άνθρωποι δηλώνουν πολύ πιο χαρούμενοι κι ευτυχισμένοι όταν ζουν με έναν σύντροφο, σε ποσοστά άνω του 20-25% κατά μέσο όρο, είτε μιλάμε για ηλικίες άνω των 50 (όπου τα παιδιά έχουν φύγει από το σπίτι), είτε για ανθρώπους που βιώνουν την 4^η και την 5^η δεκαετία της ζωής τους. Η δήλωση ικανοποίησης από την ζωή συνδεόταν άμεσα με τις ώρες που περνούσε κάποιος μόνος του μέσα στο 24ωρο, με τους singles να έχουν 42% ικανοποίηση στην Αμερική και 56% στο Ηνωμένο Βασίλειο, την στιγμή που οι παντρεμένοι είχαν 56% και 71% την ίδια στιγμή. Πόση διαφορά είχαν στην μοναχικότητα μεταξύ τους; 6 ώρες την ημέρα κατά μέσο όρο περνούσε κάποιος, ως πέρυσι μόνος του αν ήταν παντρεμένος, ενώ οι singles 11.

Ποια είναι όμως η ειδοποιός διαφορά, σύμφωνα με τα στοιχεία, κι όχι με κάποιες αόριστες «εκτιμήσεις» που καθιστά κάποιον χαρούμενο, ή μάλλον, ανθεκτικό στα lockdown και την καραντίνα; Η οικονομική κατάσταση του. Η επίδραση της εποχής covid στα μαθηματικά της επιβίωσης του καθενός είναι που προκαλεί την μεγαλύτερη διαφορά στις αλλαγές των συναισθημάτων και της «ευτυχίας», σύμφωνα με την έρευνα της American Family Survey, που αναλύει η Lyman Stone στην δημοσίευση της με τίτλο για το Institute for Family Studies.

Η έρευνα που συγκρίνει τις απαντήσεις μερικών χιλιάδων ανθρώπων περί μοναξιάς (στις ΗΠΑ) την ίδια περίοδο το 2019 και το 2020, επιβεβαιώνει φυσικά πως οι άνθρωποι που ζουν μόνοι βιώνουν πολύ μεγαλύτερη μοναξιά από όσους ζουν με σύζυγο και παιδιά, αλλά παρουσιάζει και μια σειρά από πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία που πιθανόν δεν σκέφτεται κανείς «αυτόματα». Πρώτον και κυριότερον, πως η διαφορά ανάμεσα στη μοναξιά και την απογοήτευση για την ζωή όπως την βιώνει κανείς, δεν έχει αλλάξει σχεδόν καθόλου σε σχέση με πριν την πανδημία. Αυτό που έχει αλλάξει δραματικά όμως, είναι πόσο πιο δυστυχείς και απογοητευμένοι νιώθουν οι άνθρωποι, είτε ζουν μόνοι, είτε με συντρόφους και παιδιά, όταν τα οικονομικά τους έχουν αλλάξει προς το χειρότερο. Πάνω από 50% διαφορά! Οι γονείς με ένα παιδί βιώνουν το ίδιο άγχος με όσους έχουν δύο πάνω κάτω, αλλά όσοι έχουν τρία βιώνουν λιγότερη μοναξιά και απογοήτευση από όλους τους άλλους. Οι γονείς τεσσάρων και περισσοτέρων παιδιών νιώθουν μηδενική μοναξιά φυσικά, αλλά η διαφορά στην απογοήτευση και την ευτυχία από όσους πχ ζουν μόνοι τους, δεν έχει αλλάξει καθόλου σε σύγκριση με τα δεδομένα προ πανδημίας.

Αυτό που δεν αποτυπώνεται στις έρευνες όμως, είναι η εξάντληση, σωματική και ψυχική που βιώνουν οι γονείς αυτή την περίοδο. Αγαπημένοι μου singles, μπορώ να σας βεβαιώσω, τολμώντας να πω εκφράζοντας την πλειοψηφία -για να μην πω την ολότητα- των γονιών, πως όταν ακούμε για τα απελπισμένα σας βράδια με παρέα το κρασί, τα τσιγάρα ή όποια άλλη ποιητική παρέα σας έχει ρίξει η μαύρη μοίρα να μοιράζεστε με το ταβάνι ή την οθόνη σας, σας οικτίρουμε που δεν προλάβατε να πάτε για τρέξιμο ή ποδήλατο σήμερα. Σας απεχθανόμαστε ελαφρά που βιώνετε δραματικά την απόλαυση ενός ζεστού μπάνιου με ένα ποτήρι στο χέρι, απολαμβάνοντας όσο χρόνο, ζεστό νερό κι αφρόλουτρα ή αρωματικά έλαια θέλετε, χωρίς χρονοδιακόπτη, παρατημένα ρούχα και παιχνίδια παντού, χτυπήματα στην πόρτα και ένα σπίτι γεμάτο πολύχρωμα πλαστικά για το σισύφειο συμμάζεμα της νύχτας. Ναι καταλαβαίνουμε πως το κάνετε πολλές φορές με δάκρυα στα μάτια.

Η διαφορά μας είναι πως εσείς μπορείτε να εκδηλώσετε τους λυγμούς σας ελεύθερα, χωρίς να τους πνίγετε για να μην καταστρέψετε αθώες ψυχούλες, που μόλις έκλεισαν τα φώτα, αλλά είστε σίγουροι πως ακόμα δεν έχουν αποκοιμηθεί. Σας φθονούμε, που τα προβλήματα σας είναι μεγάλα και υπαρξιακά. Που έρχεστε αντιμέτωποι με τα αδιέξοδα, την ματαιότητα και τα ερωτήματα που βασανίζουν φιλοσόφους και σοφούς. Η πάλη με τα μικρά, ασταμάτητη, αλλεπάλληλη, ακατάπαυστη και απολύτως μάταιη, φαινομενικά μας καθιστά νιχιλιστές, αλλά αυτό δεν μας απαλλάσσει από τους φόβους και τις αγωνίες. Ξέρω πως δεν γίνεται να σκέφτεστε τι προβλήματα έχει ένας εργαζόμενος γονιός (εξόχως δραματικότερα αν είναι μονογονεϊκή η καθημερινότητα του) όταν βιώνετε ματαιώσεις κι απογοητεύσεις σεξπηρικών διαστάσεων, αλλά επειδή εμείς οι γονείς υπήρξαμε και στη θέση σας, μπορώ να σας βεβαιώσω πως εμείς σας πονάμε πραγματικά. Κι ας μην το δείχνουμε.

Σε καμία περίπτωση δεν υπάρχει κάποιος «λιγότερο» ή «περισσότερο» χτυπημένος από την πανδημία. Επουδενί δεν υπάρχει νόημα στον διαχωρισμό των ανθρώπων σε ελεύθερους και ζευγαρωμένους, σε γονείς και μη, σε νικητές και χαμένους. Ένα έχει σημασία και μόνο στις μέρες που ζούμε. Να αντέξουμε. Όλοι μαζί. Σπρώχνοντας και τραβώντας ο ένας τον άλλον, για να ανέβουμε κι αυτό το βουνό, για να περάσουμε στην επόμενη κατηφόρα, για να βρούμε λιβάδια και πέλαγα, κι ουρανούς και θάλασσες, μέχρι τα επόμενα δύσκολα, βουνά, κύματα και ό,τι άλλο μας περιμένει στα μέλλοντα μας. Ως τότε, αγκαλιάστε όποιον κι ότι μπορείτε με προστασία, και μιλήστε και με έναν ειδικό ψυχικής υγείας, για να ακούσετε και κάτι χρήσιμο και χρηστικό που θα σας βοηθήσει να αντέξετε κάθε μέρα τη φορά. Και κυρίως, κάθε νύχτα.

Διαβάστε ακόμα: Ο (παράνομος) έρωτας στα χρόνια του κορωνοϊού,

TAGS :
COVID-19 κορωνοϊός σχέσεις

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook