Κώστας Τσόκλης: όλη η πορεία του σε μια μοναδική κασετίνα 
Ω, τι μπαναλιτέ! 
Τι γίνεται με τα ιατρικά απόβλητα της Covid-19; 
Α. Εξαδάκτυλος: «Συνηθίσαμε να πεθαίνουν εκατό άνθρωποι την ημέρα» 
Covid-19: τι εννοούμε όταν λέμε ότι η νόσος θα γίνει ενδημική; 
Ποια κοινωνία άριστων ηλικιωμένων ονειρεύεται ο Κώστας Τσόκλης;
Ουδείς γλιτώνει, ουδείς μπορεί να τραπεί σε φυγή για να σωθεί. Ας ξεκινήσουμε με την πιο υπαρξιακή παραδοχή της ανθρώπινης περίπτωσης: ζούμε με προοπτική να τινάξουμε κάποια στιγμή τα πέταλα. Άλλος τρόπος δεν υπάρχει, εκτός κι αν είχαμε φτιαχτεί να ζούμε αιωνίως στον Κήπο της Εδέμ τρώγοντας ώριμα σταφύλια και ακούγοντας τις σταλαγματιές του χρόνου να πέφτουν σε ένα άπατο πηγάδι. Φευ, δεν ισχύει.
Το ποιος θα φύγει και πότε δεν το αποφασίζουμε εμείς. Δεν ξέρουμε ποιος το κάνει, αλλά σίγουρα δεν είναι δική μας δουλειά. Εκτός και βρεθούμε σε έκτακτη περίπτωση (πόλεμος, δολοφονία, αυτοκτονία), όπου η ανθρώπινη βούληση επενεργεί δραστικά στη βιωτή ενός εκάστου. Κάπως έτσι έγινε και με την πανδημία. Κατά τη διάρκεια της πρώτης καραντίνας οι ιταλοί γιατροί αναγκάστηκαν να πάρουν σκληρές αποφάσεις και να επιλέξουν ποιους θα σώσουν και ποιους θα αφήσουν να μετρήσουν επώδυνα τα τελευταία βήματα του βίου τους.
Κατά τον εξέχοντα γλύπτη Κώστα Τσόκλη τούτο συνιστά μια οίηση της νεότητας απέναντι στο γήρας. Σύμφωνα με τις δηλώσεις του το κριτήριο για να σωθεί κάποιος πρέπει να είναι ωφελιμότητά του στην κοινωνία και όχι η ηλικία του. Κανονικά, δεν θα έπρεπε να υπάρχει κανένα κριτήριο και καμία τέτοια απόφαση -ελέω θεού και επιστήμης-, όπως δεν θα έπρεπε να υπάρχει και η πανδημία. Και πάλι, όμως, ο άνθρωπος δεν ελέγχει τα πάντα. Στην ουσία δεν ελέγχει τίποτα κι ας καμώνεται τον ισχυρό του σύμπαντος κόσμου.
Οι διευκρινιστικές δηλώσεις του σημαντικού καλλιτέχνη δεν φώτισαν κάποια άλλη πτυχή των απόψεών του. Δεν έχουμε να κάνουμε με ένα κακοφτιαγμένο μοντάζ που αλλοίωσε τα λεγόμενά του. Το πιστεύει πραγματικά αυτό που είπε: καλύτερα να σώσεις έναν Πικάσο (άλλο αν δεν υπάρχει κάποιος δεύτερος Πικάσο στις μέρες μας) και όχι την κυρά Μαρία που κατά τον ίδιο δεν έχει να προσφέρει τίποτα στην ανθρωπότητα.
Ξεχνάει, βέβαια, ο κ. Τσόκλης πως για να υπάρξει ένας Πικάσο, να ανδρωθεί καλλιτεχνικά και να ορίσει την τέχνη του στην κοινωνία των ανθρώπων χρειάζεται κάθε κυρά Μαρία. Ο Ζαν Ζενέ στο θεατρικό έργο του «Το μπαλκόνι» βάζει στο στόμα μιας πόρνης να λέει σε έναν αστυνομικό: «Χωρίς εμένα δεν θα υπήρχες». Ορθόν! Το μέγα υλικό κάθε σημαντικού καλλιτέχνη είναι οι απλοί άνθρωποι που τον περιβάλλουν και όχι οι λατρεμένοι του φίλοι που μπορεί να είναι επίσης καλλιτέχνες ή πανεπιστημιακοί ή επιστήμονες. Ο καλλιτέχνης βουτάει στον απόπατο της κοινωνίας -μέρος της είναι κι αυτός- με σκοπό να συλλέξει μαργαριτάρια.
Αυτό που επιθυμεί, προφανώς, ο κ. Τσόκλης είναι μια κοινωνία αρίστων, μόνο που τέτοια δεν υπάρχει διότι ο άνθρωπος από τη φύση του δεν είναι άριστος, αλλά κολοβή ουρά. Στην ουσία κάνει λόγο για ευγονική επί το γηραιότερον. Δεν έχουμε ανάγκη τους νέους όσο υπάρχουν σημαντικοί γέροι. Λες και θα έπρεπε να υπάρχει μια συγκεκριμένη διαλεκτική μεταξύ νέων και γέρων.
Φυσικά, για να δούμε και την άλλη πλευρά, καλά τα έλεγε ο Πασκάλ. Οι κοινωνίες αγαπούν τους όμορφους, τους νέους, τους ρωμαλέους και αφήνουν εκτός κάδρου τους κακομούτσουνους, τους αδύναμους, τους γέρους. Τα στερνά δεν τιμούν πάντα τα πρώτα. Εδώ έχουμε την αντίθετη άποψη, κυνική ομοίως, που θέλει τους απόμαχους της ζωής να είναι άχρηστα αντικείμενα.
Πραγματικά, όμως, δεν περιμένεις από έναν σημαντικό καλλιτέχνη όπως ο Κώστας Τσόκλης να εκφέρει τέτοιου είδους οχληρές απόψεις. Βέβαια, δεν είναι η πρώτη φορά. Ο τρόπος που ιδεολογικοποίησε προ καιρού τον βιασμό συνιστά ευθεία βαναυσότητα κατά της λογικής. Ούτε ο δικηγόρος ενός βιαστή δεν θα έλεγε τέτοιες ακρότητες για να σώσει τον πελάτη του. Ας είναι! Φαίνεται πως η πρόκληση για την πρόσκληση είναι το petit dejeuner του γλύπτη.
Στο μεταξύ, αυτό που ευχόμαστε όλοι είναι να σωθούν όσο το δυνατόν περισσότεροι από τον ιό (νέοι και γηραιότεροι) και να μην χρειαστεί άλλη φορά οι γιατροί να πάρουν μια τέτοια ακραία απόφαση πάνω στη ζωή και το θάνατο των ασθενών τους. Αν στο μεταξύ μας προκύψει και κάποιος νέος Πικάσο (παλαιός, είπαμε, δεν υπάρχει) τότε βλέπουμε πώς θα του συμπεριφερθούμε. Και ένα τελευταίο πως άπαντες τους επηρμένους καλλιτέχνες: δεν είναι κακό να έχετε λιγότερη οίηση. Στο κάτω κάτω σας αγαπάμε για το έργο σας. Δεν είμαστε υποχρεωμένοι να αγαπήσουμε κι εσάς.
Διαβάστε ακόμα: Ο κορωνοϊός δεν έχει το θεό του.
-
- Follow us:
Ακολουθήστε το Andro στο Facebook
