«Μπορεί κανείς να δημιουργεί αρώματα για άνδρες ή για γυναίκες χωρίς να έχει στερεότυπα».

Αυτόν τον μπουτίκ παρισινό οίκο με το όνομα Maison Francis Kurkdjian, τον είχα ανακαλύψει στις εποχές της πληθώρας, όταν φτιάχναμε τις ετήσιες εκδόσεις του οδηγού της πολυτέλειας, περιοδικού Best of the Best. Ήταν από τις περιπτώσεις που μου έμειναν μαζί με έναν άλλο, πορτογάλο αρωματοποιό. Με τη διαφορά ότι ο Francis Kurkdjian είναι Γάλλος, που σημαίνει ότι ανασαίνει και την ίδια στιγμή αποδομεί την εμβληματική παράδοση στο είδος.

Κι αυτό είχε ξεκινήσει να το κάνει από τη στιγμή που έφτιαξε το αξέχαστο Le Male για τον Jean Paul Gaultier, που από το μπουκάλι έως το περιεχόμενο, έγραψε ιστορία. Μαζί και το Kuros Eau d’ ete του Saint Laurent, το Armani Mania του Armani, το For Her του Narciso Rodrigues – ακολούθησε και το For Him λίγο αργότερα. Το 2009 έφτιαξε μαζί με τον Μarc Chaya το δικό του οίκο αλλά εξακολούθησε να συνεργάζεται με μεγάλα ονόματα όπως ο Guerlain ή ο Dior.

Σήμερα ο Kurkdjian δοκιμάζει τα όριά του σε αρώματα πέραν του φύλου, σε πειράματα με τολμηρές αρωματικές ύλες -προσωπικά θεωρώ τη δική του εκδοχή του Oud σημείο αναφοράς- αλλά και σε καλλιτεχνικές συνεργασίες που επιβεβαιώνουν τη σταθερή του πρόθεση να εντάξει την αρωματοποιία στην επικράτεια της τέχνης. Αρκεί βέβαια να υπάρχουν ταλέντα που θα συνεχίσουν την παράδοση, γιατί, όπως λέει, οι συνθήκες ολοένα δυσκολεύουν.

«Ως δημιουργός στόχο έχω να οραματίζομαι εκ νέου τη θηλυκότητα και την αρρενωπότητα».

– Πώς ξεκινάτε να φτιάχνετε ένα άρωμα και πότε βάζετε τελεία στη διαδικασία;

Αρχικά για ένα διάστημα στοχάζομαι, οραματίζομαι το δημιουργικό πεδίο που θέλω να εξερευνήσω. Η φάση αυτή δεν αφορά το άρωμα αυτό καθαυτό, αλλά το σκοπό και το νόημά του. Άλλωστε, το άρωμα είναι καθρέφτης της εποχής μας με τον μοναδικό οσφρητικό του τρόπο. Από τη στιγμή που ολοκληρώνω την έμπνευσή μου, αναζητώ την ονομασία. Το όνομα του αρώματος προηγείται από τη δημιουργία του, συνοψίζει ό,τι θέλω να πω, το συναίσθημα που νιώθω και την ιστορία που θέλω να διηγηθώ. Είναι σαν τον τίτλο ενός βιβλίου ή τη λεζάντα ενός ζωγραφικού πίνακα. Στη συνέχεια, αρχίζω να γράφω τη φόρμουλα  χρησιμοποιώντας τις πρώτες ύλες σαν λέξεις. Μόλις αποκτήσω μια ξεκάθαρη ιδέα για το όνομα και για το τι θέλω να κάνω και πού με πηγαίνουν τα συναισθήματά μου, δημιουργώ πλέον τη φόρμουλα στο εργαστήριο. Παρότι η παραγωγή και το λανσάρισμα ενός αρώματος είναι ομαδική δουλειά, τα πρώτα δημιουργικά βήματα είναι μάλλον μοναχική διαδικασία.

– Γιατί δίνετε έμφαση στα gender-free αρώματα;

Πιστεύω ότι μπορεί κανείς να δημιουργεί αρώματα φτιαγμένα ειδικά για άνδρες ή για γυναίκες χωρίς να έχει στερεότυπα. Ως αρωματοποιός, ακολουθώ το δικό μου δρόμο. Δικός μου στόχος είναι να υπηρετώ το κοινό δημιουργώντας τα πιο όμορφα, σύγχρονα και μοντέρνα αρώματα που μπορώ να φανταστώ. Όλα μαζί συνοψίζονται σ’ αυτό που λέμε «αρωματική γκαρνταρόμπα». Μια σειρά αρωμάτων που είναι αυτά που είναι, όπου και όποτε θέλουν, με απόλυτη ελευθερία αλλά συγχρόνως και σεβασμό στη γαλλική παράδοση της αρωματοποιίας. Το τι θεωρείται άλλωστε αρσενικό κι θηλυκό στο άρωμα ερμηνεύεται διαφορετικά, καθώς η κοινωνία εξελίσσεται. Και όσο η κοινωνία αλλάζει, αλλάζει και ο τρόπος που οι καταναλωτές επιλέγουν αρώματα. Ως δημιουργός λοιπόν, στόχο έχω να οραματίζομαι εκ νέου τη θηλυκότητα και την αρρενωπότητα. Άλλωστε, ο καθένας είναι ελεύθερος να διαλέγει άρωμα ανάλογα με την ταυτότητά του.

– Θεωρείτε ότι έχετε φτιάξει σχολή στην αρωματοποιία;

Σχολή; Δεν είμαι και τόσο σίγουρος! Mάλλον βοήθησα να συνειδητοποιήσουμε έναν διαφορετικό τρόπο για το πώς να παίζουμε με τις μυρωδιές και να τις χρησιμοποιούμε.

– Μπορεί η έμπνευση στην αρωματοποιία να συνδεθεί και με άλλες μορφές τέχνης;

Μεταξύ μας, προτού αφιερωθώ στα αρώματα, ήθελα να γίνω κλασικός χορευτής. Υπάρχουν μάλιστα κάποια κοινά ανάμεσά τους, καθώς είναι και δύο τέχνες πολύ απαιτητικές, όπου η αναζήτηση της τελειότητας είναι διαρκής και συνάμα γίνεται συναρπαστικός προσωπικός στόχος. Επιπλέον, μιλούν στον κόσμο με τρόπο πολύ προσωπικό, χρησιμοποιώντας το χώρο – τη σκηνή το μπαλέτο, την ατμόσφαιρα το άρωμα. Η μεγαλύτερη όμως διαφορά είναι η διάρκεια: το μπαλέτο είναι αιώνιο, ενώ το άρωμα όχι!

«Το άρωμα είναι ο δικός μου τρόπος να εκφραστώ, όπως ακριβώς ο συγγραφέας χρησιμοποιεί τις λέξεις και ο ζωγράφος τα χρώματα».

Ο Kurkdjian συνεργάστηκε με τον Fendi και παρουσίασαν το Fendifrenesia Yellow που παρουσιάστηκε στην καλλιτεχνική έκθεση Art Basel στο Μαϊάμι το 2019.

– Πώς επηρέασε η πανδημία την υψηλή αρωματοποιία;

Οι άνθρωποι αναζητούν την απόλαυση. Κάποιοι συνέχισαν να βάζουν τα αρώματά τους, ενώ άλλοι έψαξαν για νέες ιδέες, λόγου χάρη χρησιμοποιώντας αρωματικά σπρέι μαλλιών, αφρόλουτρα ή λοσιόν σώματος. Άλλοι πάλι άρχισαν ν’ ανάβουν αρωματικά κεριά στα σπίτια τους.

– Οι περισσότεροι θεωρούν ότι οι αρωματοποιοί είναι κάτι σαν αλχημιστές. Για εσάς τι σημαίνει η δουλειά σας;

Αποστολή μου είναι να δημιουργώ ομορφιά και ευτυχία, να φέρνω αισθησιασμό και λάμψη στη ζωή των ανθρώπων. Κάθε τι που σχεδιάζω και δημιουργώ λοιπόν πρέπει να έχει νόημα και μια ιδιαίτερη αρωματική υπογραφή. Και κυρίως είναι το πρόσωπο που φοράει το άρωμα, τι αισθάνεται και τι εμπειρίες βιώνει μέσα από τις δημιουργίες μου. Το άρωμα είναι ο δικός μου τρόπος να εκφραστώ, όπως ακριβώς ο συγγραφέας χρησιμοποιεί τις λέξεις και ο ζωγράφος τα χρώματα.

Το 2006 δημιούργησε το άρωμα της Μαρίας Αντουανέτας με βάση ιστορικές πηγές.

– Ποιες είναι οι προκλήσεις αλλά και οι απειλές για την υψηλή αρωματοποιία σήμερα;

Η αρωματοποιία σήμερα βρίσκεται σε σημείο καμπής, όπως συμβαίνει και με τη μουσική ή τον κινηματογράφο. Εντούτοις η αίσθησή μου είναι ότι ποτέ άλλοτε αυτό το επάγγελμα δεν ήταν τόσο συναρπαστικό όσο σήμερα. Το δημιουργικό πεδίο τα τελευταία είκοσι χρόνια έχει επεκταθεί δραματικά και οι ευκαιρίες είναι μπροστά μας. Ωστόσο πρέπει να επισημάνω μερικά πράγματα. Ο κόσμος συνήθως θεωρεί τους αρωματοποιούς σαν καλλιτέχνες, αλλά η ίδια η βιομηχανία δεν τους φέρεται έτσι. Ιδίως αν σκεφτούμε τους σχεδιαστές μόδας, τους μουσικούς, τους φωτογράφους, έχουμε δρόμο να διανύσουμε. Επιπλέον πιστεύω ότι μπορεί στο μέλλον να έχουμε έλλειψη από ταλαντούχους αρωματοποιούς. Χρειάζεται χρόνος για να εκπαιδεύσεις νέους στο επάγγελμα και οι οικονομικοί περιορισμοί των μεγαλύτερων εταιρειών δεν είναι συμβατοί με αυτό. Έτσι ένα μεγάλο μέρος του χρόνου μου είναι αφιερωμένο στην εκπαίδευση είτε στην ISIPCA (Σχολή Αρωματοποιών στις Βερσαλλίες) ή διεθνώς μέσω της Takasago (εταιρεία παραγωγής πρώτων αρωματικών υλών) στο Παρίσι. Νομίζω ότι είναι σημείο-κλειδί να μεταδώσουμε την τέχνη στους νεότερους, αν θέλουμε να τη διατηρήσουμε. Εξάλλου διδάσκοντας μαθαίνεις πολλά και για τον εαυτό σου!

«Έχω δει αρωματοποιούς ν’ απολύονται επειδή δεν πέτυχαν κερδοφορία για λίγα χρόνια».

Μια άλλη πρόκληση για τους αρωματοποιούς είναι να διαρκέσουν ως δημιουργοί σε μια βιομηχανία που λανσάρει τόσα πολλά αρώματα. Πρέπει να μπορείς αφενός να συνδυάζεις τα εμπορικά αρώματα με τη δημιουργικότητα και την τόλμη, κάτι που δεν είναι καθόλου εύκολο και που δεν θα στο επιτρέψει το κάθε brand. Έχω δει αρωματοποιούς ν’ απολύονται επειδή δεν πέτυχαν κερδοφορία για λίγα χρόνια. Ένα άλλο θέμα αφορά στα Premium brands που πλέον ευνοούν τους «εσωτερικούς» αρωματοποιούς, των οποίων το ταλέντο συνδέεται με τη δύναμη των προτάσεών τους, όπως συμβαίνει με τους σχεδιαστές και τους οίκους μόδας. Έτσι σιγά-σιγά ο αρωματοποιός βγαίνει στο προσκήνιο.

Η νέα συλλογή Cologne Forte με τρεις καλοκαιρινές ερμηνείες παλαιότερων αρωμάτων.

«Η επιλογή του καλύτερου αρώματος, επομένως του σωστού, είναι κυρίως ζήτημα χρόνου. Είναι σαν τον έρωτα».

– Πώς ένας μικρός οίκος αρωματοποιίας μπορεί να αντέξει στο γιγαντισμό;

Η Maison Francis Kurkdjian δεν είναι κάτι μικρό. Εξαρχής, ο Marc Chaya, συνιδρυτής και CEO, αλλά και εγώ, στοχεύσαμε στη δημιουργία ενός οίκου αρωμάτων πολυτελείας με πολύ επιλεγμένο δίκτυο διανομής. Η «μοίρα» της είναι να γίνει σημαντικός παίχτης στην αρένα των αρωμάτων και της πολυτέλειας. Επιπλέον, αποφεύγω να συγκρίνω τον εαυτό μου με τους ανταγωνιστές. Ως αρωματοποιός ακολουθώ το δικό μου δρόμο. Η πραγματική αποστολή μου είναι να υπηρετώ το κοινό. Η μαστοριά, ο χρόνος, η αίσθηση της λεπτομέρειας, η τεχνική και πάνω απ’ όλα η ποιότητα, με την οποία έχω εμμονή… Εξάλλου αν έχεις δώσει ραντεβού με την ποιότητα, η τιμή δεν παίζει ρόλο.

– Πώς διαλέγουμε ένα άρωμα; Ποια πλευρά μας επιστρατεύουμε σε αυτή την αναζήτηση;

Όταν διαλέγουμε ένα άρωμα, το πρώτο που πρέπει να σκεφτούμε είναι αν μας ξεσηκώνει. Αισθανόμαστε κάτι όταν το φοράμε; Κι έπειτα, τι μας λένε οι άλλοι για αυτό; Μόνον έπειτα δίνουμε σημασία στις τεχνικές πλευρές του, στη διάρκεια, τον όγκο και το αποτύπωμά του. Η επιλογή λοιπόν του καλύτερου αρώματος, επομένως του σωστού, είναι κυρίως ζήτημα χρόνου. Είναι σαν τον έρωτα. Από τη μια υπάρχει ο κεραυνοβόλος και από την άλλη ο έρωτας που διαρκεί μια ζωή, σπάνια είναι το ίδιο πράγμα. Παίρνει χρόνο να γνωρίσουμε ένα άρωμα, καθώς οι νότες κορυφής διαφέρουν από εκείνες της βάσης, στις περισσότερες περιπτώσεις. Για μένα το αποτύπωμα είναι το πιο σημαντικό στο άρωμα, επομένως για να εμβαθύνουμε, πρέπει να περιμένουμε καθώς το φοράμε. Και σίγουρα ένα άρωμα φτιάχνεται  για να φοριέται, επομένως δοκιμάστε το πρώτα πρώτα πάνω στο δέρμα σας για μερικές ημέρες, ώσπου ν’ αποκτήσετε αληθινή και πλήρη εικόνα.

– Πώς ερμηνεύετε το καλοκαιρινό άρωμα;

Τα αρώματα τείνουν να διαρκούν πιο πολύ το καλοκαίρι, καθώς τότε το δέρμα είναι πιο ενυδατωμένο. Επομένως, μπορείτε να δοκιμάσετε κάτι πιο φρέσκο και παιχνιδιάρικο. Εμείς λοιπόν την Πρωτομαγιά παρουσιάσαμε μια νέα εκδοχή τριών αρωμάτων μας. Δημιούργησα τη συλλογή Cologne Forte για να εκφράσω την ιδέα της δύναμης στην κολόνια. Είχαμε ήδη την Aqua Universalis, την Aqua Vitae και την Aqua Celestia, τις οποίες έχουμε πλέον και σε νέα μορφή, που δίνει την αίσθηση της φρεσκάδας που σου προκαλεί το φως. Έτσι, η Aqua Universalis Cologne Forte είναι το λευκό στα άκρα, μια αγνή ανάσα καθαρού αέρα, η αίσθηση, όχι τόσο η μυρωδιά, της καθαρότητας. Η Aqua Vitae Cologne Forte συμβολίζει τον ήλιο στο μεσουράνημά του, με μια ανθισμένη πυράκτωση, που τη διαπερνά ένα κύμα ζεστού αέρα. Η Aqua Celestia Cologne Forte είναι η συνάντηση των μπλε αποχρώσεων της θάλασσας και του ουρανού, ένας ορίζοντας που σε προκαλεί να ξεφύγεις.

«Η Ελλάδα είναι μία από τις κοιτίδες του κόσμου των αρωμάτων».

«Όταν διαλέγουμε ένα άρωμα, το πρώτο που πρέπει να σκεφτούμε είναι αν μας ξεσηκώνει».

– Τι σημαίνει για εσάς η Ελλάδα από αρωματικής πλευράς;

Η Ελλάδα είναι μία από τις κοιτίδες του κόσμου των αρωμάτων, και η συμβολή της ελληνικής αρχαιότητας εδώ είναι πραγματικά ασύγκριτη.

– Έχετε συνεργαστεί με σπουδαίους ανθρώπους της μόδας, ανάμεσά τους και τον σχεδιαστή μόδας Αλμπέρ Ελμπάζ, που πρόσφατα έφυγε από κοντά μας. Τι θυμάστε από αυτόν;

Θα τον θυμάμαι πάντα. Πρωτοσυναντηθήκαμε στο ξενοδοχείο Crillon, στο λανσάρισμα του Rumeur, ενός αρώματος που δημιούργησα για κείνον το 2006, όταν ήταν καλλιτεχνικός διευθυντής του Lanvin. Ο Elbaz ανανέωσε αυτό το θρυλικό οίκο με μαεστρία και «με ακριβοδικία», λέξη που συχνά χρησιμοποιούσε. Ήθελε να με γνωρίσει, το ίδιο κι εγώ φυσικά. Μοιράστηκε μαζί μου με μεγάλη γενναιοδωρία και τρυφερότητα το όραμά του για την πολυτέλεια και τη δημιουργία. Πραγματικά κρεμόμουν από κάθε του λέξη. Έλεγε ότι η δουλειά του ήθελε να είναι οικουμενική, όχι παγκόσμια. Τον θυμάμαι να λέει: «η οικουμενικότητα προκαλεί συναισθήματα, η παγκοσμιότητα τα ξεπλένει». Η παροιμιώδης του ευγένεια με εντυπωσίασε και αργότερα επιβεβαιώθηκα, όταν μου έστειλε ένα πανέμορφο μήνυμα μόλις ξεκίνησα τον δικό μου οίκο αρωμάτων. Ήταν πραγματικά μοναδικός στον κόσμο της δημιουργίας και της μόδας.

 

// Ιnfo: Τα προϊόντα Maison Francis Kurkdjian διατίθενται αποκλειστικά στα πολυκαταστήματα attica City Link, attica Golden Hall και εδώ

 

Διαβάστε ακόμα: 6+1 «έξυπνα» αποσμητικά για το καλοκαίρι.

 

 

 

 

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

Button to top