Στις αρχές της δεκαετίας του ’80, όταν η παραδοσιακή ελβετική ωρολογοποιία έπνεε τα λοίσθια ολισθαίνοντας αθόρυβα προς τη λήθη εξαιτίας του αμείλικτου ιαπωνικού ηλεκτρονικού ανταγωνισμού, ο Λιβανέζος επιχειρηματίας Nicolas Hayek σκέφτηκε ότι τα ρολόγια δεν θά ‘πρεπε να φοριούνται μόνο για να δείχνουν την ώρα, αλλά και για πλάκα.
Με αποτέλεσμα, αφενός ο όμιλος Swatch (τον οποίο ο Hayek ίδρυσε και στον οποίο ανήκουν και οι Omega, Blancpain, Longines, Tissot, Bréguet, Hamilton κ.ά.) να φτάσει να κατέχει το ¼ της αγοράς ρολογιών παγκοσμίως και, αφετέρου, ο Hayek να προλάβει –προτού πεθάνει, το 2010– να γίνει από τους πλουσιότερους Ελβετούς, με προσωπική περιουσία 2,5 δις. Τι εννοείτε «σε τι νόμισμα;»
Μεθυσμένος από την παγκόσμια επιτυχία ενός no-frills ρολογιού, ο Hayek είχε την ιδέα να φτιάξει κι ένα no-frills αυτοκίνητο. Ένα που θα έδινε το φιλί της ζωής στην αυτοκινητοβιομηχανία, όπως το έδωσαν και τα πλαστικά του ρολόγια στους ηλικιωμένους, πρεσβυωπικούς τεχνίτες της La Chaux-de-Fonds.
Το αυτοκίνητο αυτό λοιπόν θα ήταν, λέει, ένα φανταχτερά βαμμένο, μικρό αυτοκίνητο πόλης, με μπόλικο πλαστικό μέσα κι έξω. Θα ήταν διασκεδαστικό, προσιτό, αυθάδες, πέρα για πέρα αντισυμβατικό και σχεδιασμένο σαν φτηνό ρολόι. Όμως, ο Hayek υποτίμησε το κολοσσιαίο της πρόκλησης. Βλέπετε, παρά την καθημερινή μας εξοικείωση με τα αυτοκίνητα, το να τα παράγεις είναι πολύ δύσκολη δουλειά, ειδικά οικονομικά.
Έτσι, το 1994, ο Hayek πείστηκε να προχωρήσει σ’ ένα «συνεταιρισμό» με τη Mercedes-Benz –η Swatch θα αναλάμβανε το design και το marketing και οι Γερμανοί τα τεχνικά και την εξέλιξη–, η οποία κατέληξε στην εξολοκλήρου απορρόφηση του Swatch Project από τη Mercedes-Benz, τέσσερα χρόνια αργότερα.
Και εγένετο «smart» (Swatch-Mercedes art), ένα από τα πιο έξυπνα brand names που επινοήθηκαν ποτέ – και που η εταιρεία, pour cause, εννοεί να γράφει με πεζά. Και ταυτόχρονα, ό,τι πιο ριζοσπαστικό αυτοκινητικό re-think έχει υπάρξει μετά το Mini του ‘59. Έτσι απλά.
Και ο κόσμος το αγάπησε. Και εξεπλήσσοντο οι όχλοι επί τη διδαχή τού Νικολάου. Και νά ‘τα τώρα τούτα δω τα αναιδή αυτοκινητάκια, που είναι σαν να τα βλέπεις με τα κιάλια ανάποδα, να επιμένουν να πολλαπλασιάζονται ανελέητα. Γιατί, αλήθεια;
Για δυο βασικούς λόγους: (1) διότι, στο πλαίσιο του “form follows function”, είναι απίστευτα πρακτικά και (2) διότι παραμένουν χαριτωμένα. Αν ήταν δε και φτηνά, θα κόντευαν να μας πνίξουν. Από την άλλη, αν ήταν φτηνά, δεν θα ήταν και τόσο trendy. Γιατί δεν αγοράζεις smart από ανάγκη, επειδή κυκλοφορείς στην πόλη. Το αγοράζεις διότι έτσι. Αν θες κάτι για να κυκλοφορείς στην πόλη αγοράζεις scooter. Αν δεν θες και να βρέχεσαι, μεταχειρισμένο Marbella.
Στο θέμα μας. Που είναι βέβαια η τρίτη γενιά «smart fortwo». H καινοτομία πάντως δεν είναι ποτέ φτηνή και να το ξέρετε, αλλά για τόσο δα μικρό αυτοκίνητο, το smart fortwo αποδείχτηκε μια πολύ ακριβή ιδέα. Η Daimler βέβαια ποτέ της δεν ανακοίνωσε κάποιο επίσημο νούμερο, αλλά οι παροικούντες τη Στουτγάρδη γνωρίζουν πως η εταιρεία, από το 1998 που λανσάρισε το πρώτο smart, έχει χάσει πολύ περισσότερα χρήματα απ’ όσα έχει επενδύσει.
Διαβάστε ακόμα: Oι 5 ωραιότερες μηχανές του 2015
Θα ήταν λοιπόν απόλυτα λογικό, σε κάποιο meeting μετόχων να σηκωθούν κάνα-δυο δυσκοίλιοι και να πουν: «Κορίτσια, ως εδώ. Ό,τι χάσαμε, χάσαμε. Πάμε γι’ άλλα». Έλα όμως που, ανεξάρτητα από το δυσθεώρητο κόστος παραγωγής και εξέλιξής του, το fortwo είναι ΤΟ αυτοκίνητο που κάθε σύγχρονη, χαοτική, στριμωγμένη πόλη χρειάζεται. Γι’ αυτό και η Daimler επιμένει, ελπίζοντας πως με τούτη εδώ τη γενιά, προϊόν συνεργασίας με τη Renault, θα καβατζάρει τον κάβο.
Το πρώτο που παρατηρείς στο σημερινό smart είναι το ότι, αλλάζοντας λίγο το σχήμα του από ενός σε ενάμιση όγκο, ως απόρροια και της ανάγκης για καλύτερη παθητική ασφάλεια, έχει χάσει κάμποση από τη χάρη του. Δείχνει δε μεγαλύτερο, χωρίς όμως να είναι, τουλάχιστον όχι στο μήκος, το οποίο παραμένει το ίδιο.
Αυτά που έχουν μεγαλώσει είναι το συνολικό πλάτος (κατά περίπου 11 εκ.) και το εμπρός μετατρόχιο ακόμη περισσότερο, με αποτέλεσμα το smart να είναι πλέον και πιο ευρύχωρο και, κυρίως, πιο σταθερό στις ξαφνικές αλλαγές πορείας, όπως αυτές για τις οποίες ζει και αναπνέει ο τυπικός του οδηγός.
Την αίσθηση ευρυχωρίας στο εσωτερικό συμπληρώνουν τα καλύτερα υλικά, με εσάνς Mercedes-Benz, ενώ και οι πόρτες κλείνουν τώρα με ήχο που θυμίζει κανονικό αυτοκίνητο. Από τα πρώτα κιόλας δε χιλιόμετρα –ψέματα, μέτρα– είναι προφανές πως εδώ έχουμε να κάνουμε με ένα εντυπωσιακά βελτιωμένο αυτοκίνητο.
Κατά πρώτον, σε ό,τι αφορά την ανάρτηση που αντιμετωπίζει ανθρωποθυρίδες, λακκούβες κ.λπ. αποτελεσματικότερα, με αποτέλεσμα το fortwo να έχει απεμπολήσει τους αδέξιους τρόπους του και η ποιότητα κύλισης να μπορεί τώρα να θεωρηθεί μέχρι και ικανοποιητική για ένα τόσο κοντό αυτοκίνητο.
Κατά δεύτερον, στη μετάδοση όπου, δόξα τω Θεώ, η εταιρεία επιτέλους ξεφορτώθηκε εκείνο το θλιβερό ψευτο-αυτόματο κιβώτιο, η ταχύτητα αλλαγών του οποίου ζήλευε ακόμη και Επιτάφιο, αντικαθιστώντας το μ’ ένα σύγχρονο 6άρι αυτόματο, διπλού συμπλέκτη, το οποίο προέρχεται από τη Renault, λέγεται «twinamic», διαθέτει δυο προγράμματα (Eco και Sport), κάνει ομαλές και γρήγορες αλλαγές, έστω κι αν το βασανίζει λίγο περισσότερο όταν είναι να κάνει kick-down. Είναι παρ’ όλα αυτά η μέρα με τη νύχτα με το προηγούμενο.
Α, είναι και ο κύκλος στροφής. Αν νομίζατε πως το προηγούμενο fortwo μπορούσε να στρίψει πάνω σε κέρμα, αυτό εδώ, συνοδεία τώρα υδραυλικού τιμονιού, παρκάρει και ξεπαρκάρει με τη μισή, ούτε καν με τη μία, στρίβει σαν κατσαβίδι και βρίσκεται να κοιτάει από εκεί που ήρθε, με την καλή έννοια, μέσα σε ελάχιστα μέτρα – λιγότερα από 7, για όσους κρατάτε σημειώσεις.
Τα 71 άλογα του 3κύλινδρου 1.000άρη βενζινοκινητήρα ακροβατούν στο μεταίχμιο μεταξύ ικανοποιητικού και ψιλοσβέλτου, αλλά ποιος αγοράζει smart για τις επιδόσεις του; Το θέμα είναι πως για να μαζευτούν και τα 71 χρειάζεται να πατήσεις γερά το γκάζι, όπερ σημαίνει αυξημένη κατανάλωση. Προφανώς, το φόρτε του αυτοκινήτου βρίσκεται βαθιά μέσα στην πόλη, αν και το fortwo μπορεί να κινηθεί ικανοποιητικά και ξεκούραστα –τώρα και με μεγαλύτερη ασφάλεια– και εκτός αυτής.
Γεγονός είναι πάντως πως, με πωλήσεις που πλησιάζουν τα 2 εκατ., το smart fortwo (το γένος City Coupé, αν θυμάστε), μαζί με το μποτιλιάρισμα, τις απεργίες, τις διαδηλώσεις, τις λαϊκές, τους ταρίφες και τα αυτοκτονικά μηχανάκια, είναι πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής και της μετακίνησης στην πόλη. Μπορεί να μην έχει μόνο φίλους, έχει όμως δημιουργήσει τη δική του κουλτούρα ανάμεσα στους ιδιοκτήτες του που ορκίζονται σ’ αυτό.
Η σημερινή λοιπόν γενιά είναι ένα πολύ ανετότερο, πολύ ασφαλέστερο και πολύ (δις) καλύτερο smart. Η μητέρα εταιρεία έχει κάθε δικαίωμα να ελπίζει πως τα λεφτά της θα πιάσουν επιτέλους τόπο.
Τα βασικά
Μοντέλο: smart fortwo 71 HP Auto
Κινητήρας: 3κύλινδρος 999 κ.ε.
Ισχύς: 71 HP @ 6000 rpm
Ροπή: 91 Nm @ 2850 rpm
Μετάδοση/Κιβώτιο: RWD/αυτόματο 6 σχέσεων
Κατανάλωση: 4,1 lt/100 km (επίσημη) – 5,2 lt/100 km (πραγματική)
0-100: 15,1”
Τελική ταχύτητα: 151 km/h
Τιμή: από €12.370.
Διαβάστε ακόμα: Renault Captur 1.5 dCi 90 HP – Όμορφο και σπιντάτο