Γεύμα με τον Andy Warhol

Από αριστερά: Νίκος Σταθούλης, Andy Warhol, Αλέξανδρος Ιόλας.

Από τα Ημερολόγια μου…

Εκείνο το πρωινό της 1ης Νοεμβρίου του 1985 πηγαίναμε με τον Andy Warhol, τον Αλέξανδρο Ιόλα και τον Κρίστοφερ Μάκος να φάμε σε ένα κινέζικο εστιατόριο φθηνό, όπου πήγαιναν οι εργαζόμενοι στην Chinatown και το επισκεπτόταν συχνά ο Άντι, το οποίο είχε απαθανατίσει στις ταινίες του..

Δεν είχα όρεξη καμία να φάω. Ήμουν χορτασμένος με τις αφηγήσεις και τα σκέρτσα τους.

Στο μυαλό μου, οι ρήσεις του Πάπα της Pop Art: «Είναι οι ταινίες που ελέγχουν τα πράγματα στην Aμερική από τότε που εφευρέθηκε ο κινηματογράφος. Σου δείχνουν τι να κάνεις, πώς να το κάνεις, πότε να το κάνεις, πώς να νιώσεις γι’ αυτό και πώς να δείχνεις ότι νιώθεις γι’ αυτό».

Αυτό είχε γράψει ο Warhol και από το 1963 μέχρι το 1968 βρήκε χρόνο και σκηνοθέτησε περισσότερες από 60 ταινίες. Δίνοντας νέο ή μάλλον το μοναδικό νόημα στην έννοια του «underground», η φιλμογραφία του Warhol δεν απέχει πολύ από το υπόλοιπο έργο του.

«Τώρα ποιοι ελέγχουν τα πράγματα στην Αμερική Andy;».
«Οι σχεδιαστές μόδας. Οι σκηνοθέτες. Οι τραπεζίτες. Οι καλλιτέχνες της Νέας Αγοράς».

Πώς να φάω εγώ μετά… Ήμουν ήδη χορτασμένος…

Διαβάστε ακόμα: Ένα Ίδρυμα για τον Ιόλα!

Η μέρα είχε συνέχεια. Όλα είχαν ξεκινήσει από νωρίς το πρωί. Πρωτομηνιά. Διάλεξε ένα μακρύ παλτό από δέρμα κροκόδειλου και πήγαμε απέναντι σχεδόν, στην γκαλερί που είχε ανοίξει ο Κeith Green.

«Πάμε στο στούντιο του Dennis Oppenheim» είπε ξαφνικά ο Ιόλας. Δεν ήταν προγραμματισμένο. Είχε να μιλήσει με τον Dennis πάνω από πέντε μήνες. Πήραμε ταξί για την Chinatown, την κινεζική συνοικία, την οποία είχαμε επισκεφθεί ξανά, όπου ήταν και το σπίτι-ατελιέ του καλλιτέχνη, χωρίς να τον ειδοποιήσει ότι βρισκόταν στη Νέα Υόρκη.

Ήταν ένας τεράστιος χώρος, υπόγειος, πρώην γκαράζ αυτοκινήτων, όπου ο Dennis, το είχε μετατρέψει σε σπίτι-ατελιέ και εκθεσιακό χώρο. Ο Ιόλας χτύπησε το κουδούνι 4 ή 5 απανωτές φορές. Ο Dennis άνοιξε την πόρτα και σάστισε, βλέποντας τον Αλέξανδρο Ιόλα μπροστά του.

Μπήκαμε μέσα και από την πρώτη στιγμή, ο Ιόλας άρχισε να του εξηγεί για το Μουσείο της Θεσσαλονίκης, το Μιλάνο, τη δωρεά του σπιτιού του στην Αγία Παρασκευή, το οποίο είχε επισκεφτεί πολλές φορές ο Dennis.

«Ιόλα, είσαι πολύ κουρασμένος» τον διέκοψε ξαφνικά ο Dennis.
«Θέλω να δω τα έργα σου» του απάντησε ο Ιόλας.

Ο Αμερικανός καλλιτέχνης έμοιαζε με χίπι. Είχε μακριά, ξανθά μαλλιά, φορούσε ένα τζιν παντελόνι και τζιν πουκάμισο, ενώ στο λαιμό είχε ένα κόκκινο ροκ φουλάρι.

Ο Νίκος Σταθούλης με τον Πάπα της Pop Art.

Άρχισε να απλώνει τα μεγάλα σχέδιά του στο πάτωμα. Πολλά από αυτά ήταν κολλημένα μεταξύ τους. Μια έκρηξη χρωμάτων γέμισε το χώρο. Ο Αλέξανδρος Ιόλας ήταν όρθιος, σε τέλεια στάση με το ένα δάχτυλο στο στόμα, χαρακτηριστική στάση του όταν κοιτούσε κάτι που του άρεσε.

«Τι θαύμα! Καινοτομία!» φώναξε και βγάζοντας από την τσέπη του το μπλοκ των επιταγών του, έγραψε το ποσό των 15.000 δολαρίων.
«Πάρε αυτά!» του λέει, «Θα τα πάρω όλα! Πες μου πόσο κάνουν και, όταν φτάσω στην Αθήνα, σου στέλνω τα υπόλοιπα».

Ο «Αιγύπτιος» παρέμενε μέσα του. Ο Dennis ήταν τόσο ευχαριστημένος και πρότεινε στον Ιόλα να πάμε για γεύμα σε ένα ασιατικό εστιατόριο, το οποίο βρισκόταν κοντά στο σπίτι του. Ήξερε την αγάπη του Ιόλα για την ασιατική κουζίνα. Ο Ιόλας ξετρελάθηκε με την ιδέα και ήταν ιδιαίτερα ευχαριστημένος στο εστιατόριο, το οποίο ήταν γεμάτο από Ασιάτες εργάτες, οι οποίοι έπαιρναν ένα πλήρες γεύμα με 6 δολάρια.

Έπρεπε να γυρίσουμε σχετικά νωρίς το μεσημέρι, διότι το απόγευμα είχε κανονίσει ο Andy Warhol να πάμε να δούμε στο Broadway την παράσταση Flamenco Puro, με ένα καταπληκτικό καστ από την Ισπανία, όπου θα χόρευε μια ρομαντική τσιγγάνα 65 ετών.

Διαβάστε ακόμα: Το νόημα του στυλ από τον Νίκο Σταθούλη

Την επόμενη μέρα βλέπαμε το Μυστικό Δείπνο του Andy Warhol στο Factory, για πρώτη φορά από κοντά. Βλέπαμε τα έργα μονάχα από φωτογραφίες που του έστελνε ο Andy στην Αγία Παρασκευή. Το ραντεβού είχε κλειστεί για την επόμενη μέρα 2 Νοεμβρίου άλλωστε.

Το επόμενο πρωί, στο «Εργοστάσιο», μας άνοιξε μια ηλικιωμένη θυρωρός, η οποία κεντούσε με χρυσή κλωστή το σήμα του δολαρίου στις μαύρες βελούδινες παντόφλες του Andy. Απέναντί μας ήταν ένας μεγάλος μαύρος καναπές και μας έδειξε να καθίσουμε.

Ο Ιόλας και ο Νίκος Σταθούλης βλέποντας τον «Μυστικό Δείπνο» του Warhol.

Ξαφνικά, εκεί που περιμέναμε κάποιον να έρθει, μπήκε μέσα ο ζωγράφος Κeith Haring. Τον είδα και τρελάθηκα. Μαζί με τον Warhol ήταν οι αγαπημένοι μου καλλιτέχνες τότε. Μου είχε μιλήσει και ο Ιόλας και ο Αλέξης Ακριθάκης για τον Κeith Haring. Ο Αμερικανός, πρωτοπόρος ζωγράφος του γκραφίτι, χαιρέτησε τον Ιόλα, ο οποίος με σύστησε και μας έδειξε ένα πιστόλι tattoo, το οποίο μόλις είχε αγοράσει…

«Τι, κάνεις και tattoo;» τον ρώτησε ο Ιόλας.
«Σκέφτομαι να πειραματιστώ σε εμένα και στους φίλους μου» απάντησε ο Κeith Haring και λίγο αργότερα αφέθηκα στα χέρια του, προκειμένου να μου χτυπήσει ένα tattoo στο δεξί αστράγαλο. Ένα μωρό που μπουσουλάει,το οποίο προσέχω σαν τα μάτια μου… Είναι το μόνο που θα πάρω μαζί μου…

Μας ενημέρωσαν ότι ο Warhol ήταν στο χώρο του γυμναστηρίου και μπορούσαμε να πάμε να τον δούμε. Χαιρετηθήκαμε και σχολιάσαμε τη χθεσινοβραδινή παράσταση. Μας οδήγησε προς το χώρο που βρισκόταν ο Μυστικός Δείπνος.

Ο Ιόλας φορούσε μια γούνινη καπαρντίνα και ήταν γεμάτος αγωνία να δει τα έργα. Οι βοηθοί του Andy Warhol πήραν τα ταμπλό και άρχισαν να τα ξετυλίγουν στο πάτωμα, στα πόδια του Ιόλα.

Ο Μυστικός Δείπνος, μήκους 13 μέτρων. Άλλα τέσσερα έργα, μήκους 13 μέτρων το καθένα, σε διαφορετικά χρώματα και άλλα πολλά μικρότερα, 3 μέτρα, 1 μέτρο και τα πρόσωπα του Χριστού 70×100 το καθένα. Όλα σε διαφορετικά χρώματα, σε διαφορετικό φόντο, άλλα καμουφλάζ. Ο Ιόλας φαινόταν ενθουσιασμένος. Και ήταν.

Η συμφωνία για την τιμή των έργων ήταν 1.000.000 δολάρια. Ο Ιόλας εκείνη τη στιγμή έβγαλε από την τσέπη του ένα μπλοκ επιταγών, δίνοντάς του 500.000 δολάρια. Τα υπόλοιπα, θα τα έβρισκαν μετά. Έτσι, χωρίς χαρτιά, χωρίς υπογραφές.

«Τι σημαίνει για σας ο “Μυστικός Δείπνος”»;» ρώτησα τον Andy Warhol.
«Με ερέθισε αφάνταστα η ιδέα του Ιόλα να ανακατέψει το παλιό με το καινούργιο. Με εμπνέει αυτή η συνύπαρξη. Ο Ιόλας ανοίγει μια γκαλερί ακριβώς απέναντι από το Μοναστήρι Santa Maria de la Gracie, όπου βρίσκεται ο πραγματικός Λεονάρντο… Αυτό με εμπνέει, θρησκευτικά».
«Αν δεν υπήρχε το πρωτότυπο του Λεονάρντο; Πώς θα ζωγραφίζατε το Μυστικό Δείπνο;»
«Θα έκανα, φαντάζομαι, το ίδιο».
«Πώς σκέφτεστε να αντιδράσουν οι Ιταλοί, οι οποίοι θεωρούν- και έτσι είναι- το “Μυστικό Δείπνο” ένα αριστούργημα;»
«Θα φάω πολύ σπαγγέτι, όπως τρώνε κι αυτοί. Οι Ιταλοί είναι σκληροί άνθρωποι, όπως και οι δημοσιογράφοι. Γι’ αυτό δουλεύω εδώ. Εκεί θα ήταν πιο δύσκολα».
«Ποιος είναι ο Ιούδας, Andy;»
«Δεν πιστεύω στους κακούς ανθρώπους. Δεν τους ξεχωρίζω από τους άλλους. Μου αρέσουν όλοι».
«Έχετε αλλάξει τη “φιλοσοφία” σας από τότε που τη δημοσιεύσατε σε βιβλίο;»
«Αν και δεν θα το ήθελα, δυστυχώς ναι».
«Τον Ιησού, τον συναντήσατε ποτέ;».
«Πώς, κάθε μέρα αλλά είναι τόσο πληγωμένος».

Ο Andy Warhol σε ένα κινέζικο εστιατόριο.

Ο Andy σε μισή ώρα περίπου θα είχε ένα σημαντικό ραντεβού. Ήδη είχε φτάσει κοντά, μία το μεσημέρι. Πήγαμε με τον Fred Huze σε ένα εστιατόριο κοντά στο Factory. Δεν είχα όρεξη να φάω. Ήταν τόσο έντονο αυτό που ζούσα, και όλα αυτά σε 3-4 μέρες, που δεν ήθελα να τελειώσουν ποτέ.

Τις επόμενες ημέρες συναντούσαμε διάφορους φίλους στη Νέα Υόρκη, κάναμε βόλτες με τη Μάρα Καρέτσου, τον Brooks Jackson.

Διαβάστε ακόμα: Takis – 91 ετών και μαγνητίζει ακόμα!

TAGS :
andy warhol Αλέξανδρος Ιόλας Νίκος Σταθούλης

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook