Εχετε ενοχές για την τεμπελιά σας; Ο Δαρβίνος ήταν κλασικός αργόσχολος και δεν έχασε

Aριστερά ο Dude δεξιά ο Δαρβίνος (Gettyimages/Idealimage). Δύο εκδοχές τεμπελιάς που δεν πρέπει να ξεχνάμε.

Αν δεν είναι το άγχος της αυτοεπιβεβαίωσης (βλ. δρω, άρα υπάρχω), τότε δεν μπορεί να είναι τίποτα λιγότερο από μια υπόρρητη παραφυάδα της κοινωνικής δραστηριότητας που ορίζει τους κανόνες και της δικής μας. Είναι οι Μοντέρνοι Καιροί στους πολλαπλασιαστικούς ρυθμούς της σήμερον. Κοινώς: δεν επιτρέπεται να θεωρούμε τους εαυτούς μας ακίνητα κύτταρα.

Η αειφορία της ανάπτυξης και η ευφορία της δράσης – ιδού δύο από τις συνταταγμένες που οφείλουμε όλοι μας να συνταχθούμε. Δεν είναι έτσι; Ο αδιάφορος θεωρείται παράσιτο, ο τεμπέλης γίνεται άχθος αρούρης, αυτός που ζητάει λίγο χρόνο για τον εαυτό του εξελίσσεται σε απόβλητο της καθημερινής σχόλης. Η έννοια της τεμπελιάς, με την έννοια της αναζήτησης ζωτικού χώρου για τις προσωπικές ανάγκες ενός εκάστου, τείνουν να μετατραπούν σε αμάρτημα.

Έχουμε δεχθεί ως αναντίρρητο δεδομένο πως όλοι οι επιτυχημένοι άντρες ανά τους αιώνες ήταν ακάματα μυρμήγκια. Άλλο δεν έκαναν από το να μετατρέπουν το 24ωρο τους σε εργώδη προσπάθεια. Ο πειθαναγκασμός της συνεχούς ενασχόλησης είναι στανικός διότι μετατρέπεται σε ιδανικό. Αφού το έκαναν οι σπουδαίοι, ποιος είσαι εσύ που να ξεφύγεις από τη νόρμα;

Αλήθεια, το έκαναν; Όντως, οι σημαντικοί άνδρες είχαν καταφέρει να γεφυρώσουν το χάσμα της ανθρώπινης καταπόνησης με πολυκύμαντα ρυάκια ιδρώτα εν ώρα εργασίας; Πώς αλλιώς έφτασαν στις μεγάλες ανακαλύψεις τους, θα πει κάποιος. Και γιατί να μην υπάρχει άλλος τρόπος, θα αντιτείνει κάποιος άλλος.

Διαβάζοντας κανείς την πραγματεία του Alex Soojung-Kim Pang (σ.σ.: είναι ιδρυτής της Restful Company και επισκέπτης καθηγητής στο Stanford) που δημοσιεύτηκε στο Nautilus φτάνει στο σημείο να αντιληφθεί πως καλοί είναι οι ζωτικοί μύθοι διότι πάνω σ’ αυτούς χτίζεται η ανθρώπινη ιστορία, όμως, δεν σημαίνει ότι απηχούν πάντα στην αλήθεια.

Οχι, όσο κι αν φαίνεται παράδοξο (όντως, φαίνεται, κι αυτό είναι το χαριτωμένο της υπόθεσης), υπήρξαν σημαντικοί δημιουργοί που δεν χαλούσαν την ξεκούρασή τους προς χάριν της δουλειάς. Αυτό ουδόλως έβλαψε το πνεύμα τους και ουδέποτε αποτέλεσε ανασχετικός παράγοντας για τις ανακαλύψεις τους.

Για να δούμε τι έκανε ο Δαρβίνος.  Το πρωί συνήθιζε να κάνει έναν μικρό περίπατο και να παίρνει το πρωινό του. Κατά τις 8 το πρωί βρισκόταν στο εργαστήριό του και εργαζόταν το πολύ για 1.30 ώρα. Κατά τις 9.30 ακολουθούσε την εξής ρουτίνα: διάβαζε την αλληλογραφία του και έγραφε γράμματα. Κατά τις 10.30 επέστρεφε στις μελέτες και τα πειράματά του.

Κατά το μεσημέρι, έχοντας πειστεί πως έχει προχωρήσει αρκετά, έκανε έναν μακρύ περίπατο να ξεμουδιάσει. Κατόπιν επέστρεψε σπίτι του, ασχολούνταν πάλι με την αλληλογραφία του και κατά τις 3 το μεσημέρι – ναι, είναι αλήθεια- ξάπλωνε να κοιμηθεί. Μια ώρα ήταν ό,τι έπρεπε για να ξεκουραστεί. Όταν σηκωνόταν ανανεωμένος δεν επέστρεφε στο εργαστήριό του, αλλά έκανε έναν ακόμη περίπατο και μόνο αφού τον ολοκλήρωνε στρωνόταν στη δουλειά. Μην φανταστείς κανείς ότι το έκανε ως αργά. Το πολύ 5.30 μ.μ. διότι ακολούθως τον περίμενε η γυναίκα του, Έμμα, για φαγητό.

Έχασε, άραγε, ο Δαρβίνος τη δημιουργικότητά του ακολουθώντας αυτό το πρόγραμμα; Διαλύθηκαν σε ιζήματα οι σκέψεις του; Απώλεσε την ορμητικότητά του; Να θυμίσουμε πως στη ζωή του συνέγραψε 19 βιβλία, άπειρες μελέτες και φυσικά άφησε ως παρακαταθήκη το μέγιστο έργο του «Η θεωρία της εξέλιξης των ειδών». Δεν ήταν ένας ακόμη βιολόγος, αλλά ένας ουσιώδης καινοτόμος που επηρέασε βαθύτατα τον ανθρώπινο πολιτισμό στους κατοπινούς αιώνες. Ναι, αυτός ο περιπατητής και λάτρης του ύπνου και της ξεκούρασης. Ποιος θα τολμούσε να τον πει τεμπέλη;

Τι τον έκανε διαφορετικό; Δεν ήταν μόνη η δαιμόνια δύναμη του ταλέντου του, αλλά και η εσωτερική οργάνωση του χρόνου του. Κάτι σαν βιολογικό ρολόι που ρύθμιζε αναλόγως τις δραστηριότητές του. Στα δικά μας: μπορείς να δουλεύεις οκτώ ώρες συνεχόμενες και η παραγωγή σου να μοιάζει με τους κύκλους που κάνει το χάμστερ μέσα στο κλουβί του. Αντιστοίχως: δύο ώρες ουσιώδους προσπάθειας είναι ικανές να φέρουν εις πέρας σημαντικό έργο, έτσι ώστε να μείνουν αρκετές ώρες ξεκούρασης. Θέλετε να το πείτε τεμπελιά; Πείτε το, αλλά θα είναι λάθος.

Ο Τόμας Μαν δεν έγραψε ποτέ μετά το μεσημέρι (Photo by Library of Congress/Corbis/VCG via Getty Images/Idealimage).

Νομίζετε πως ο Δαρβίνος ήταν ο μοναδικός; Ο σπουδαίος γάλλος μαθηματικός (κι όχι μόνο) Ανρί Πουανκαρέ δούλευε αυστηρά από τις 10 το πρωί έως το μεσημέρι και από τις 5-7 το απόγευμα. Τις υπόλοιπες ώρες καταγινόταν με άλλα, λιγότερα αγχωτικά πράγματα. Τι κατάφερε στη ζωή του; Τίποτα λιγότερο από τα γράψει 30 βιβλία και περίπου 500 μελέτες για πολλά πεδία των επιστημών. Ψιλοπράγματα δηλαδή!

Μελέτες δείχνουν πως όταν ξεπερνάς ένα όριο ανθρώπινης αντοχής όσο κι αν εργαστείς το αποτέλεσμα θα είναι μηδαμινό. Δέκα με είκοσι ώρες μέσα στην εβδομάδα είναι ό,τι πρέπει για να είσαι παραγωγικός. Από εκεί και πέρα αρχίζει η κατάχρηση των δυνατοτήτων και η μηχανή μπατάρει.

Ο Τόμας Μαν, ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς της παγκόσμιας λογοτεχνίας, με πλούσια εργογραφία και μυθιστορήματα πολλών σελίδων δούλευε από τις 9 το πρωί έως το μεσημέρι. Το απόγευμα δεν έπιανε ποτέ χειρόγραφο. Οπως έλεγε, «το απόγευμα είναι μόνο για διάβασμα». Το ίδιο και ο βρετανός συγγραφέας του 19ου αιώνα, Αντονι Τρόλοπ. Το ίδιο ο Χέμινγουεϊ και ο Μαρκές.

Ολοι αυτοί δεν ήξεραν; Η υπεραπόδοση ακούγεται ευχάριστα στους οικονομολόγους και σε εκείνους που εκπονούν σχέδια επί χάρτου, αλλά δεν εγγυάται την επιτυχία. Την επόμενη φορά, λοιπόν, που θα αισθανθείτε ενοχές για την ανάγκη σας να ξεκουραστείτε, η απάντηση είναι πως οι «μεγάλοι» του ανθρώπινου είδους έχουν δείξει τον δρόμο.

Διαβάστε ακόμα: Άκης Τεμπερίδης – «Έτσι θα ξεπεράσεις τους φόβους σου».

TAGS :
Δαρβίνος τεμπελιά Τόμας μαν

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook