Δρ. Νικόλαος Κωστόπουλος: «Η ζωή είναι τώρα, πρέπει να το πιστέψεις»

Με βλέμμα που κυριολεκτικά μαγνητίζει και με ένα μόνιμο αγορίστικο χαμόγελο, ο Νίκος Κωστόπουλος είναι ένας από τους πιο επιδραστικούς γιατρούς στην Ελλάδα -τον επισκέπτονται μάλιστα ασθενείς και από το εξωτερικό. Εκτιμώντας τις επιστημονικές του περγαμηνές (έχει σπουδές και εμπειρία στην κλασική ιατρική έχοντας δουλέψει και στην εντατική σε δημόσιο νοσοκομείο), την αθωότητα του λόγου του και το ανάλαφρο χιούμορ του, σκέφτηκα ότι θα ήταν ιδανικός για να σας συστήσω στη νέα μας στήλη, «Το Νόημα της Ζωής».

Ανάλογες στήλες μας με υπαρξιακό υπόβαθρο είναι «Το Νόημα του Στυλ» και «Το Νόημα της Επιτυχίας», που σας καλώ να ανακαλύψετε.

Ο γιατρός μου έκανε την τιμή να με δεχτεί στο Holistic Health Centre, ένα πρότυπο ιατρείο / κέντρο ευεξίας, διαλογισμού, γιόγκα και ολιστικής ιατρικής που έχει δημιουργήσει. Σε μια πανέμορφη μοντερνιστική μονοκατοικία με εμφανές μπετόν στην Κηφισιά, που περιβάλλεται από έναν ήσυχο κήπο λουσμένο σε ένα «μεσογειακό ζεν». Με τα πουλιά να κελαηδούν έξω από το παράθυρο, πάτησα το rec:

-Πόσο συχνά νοσταλγείτε ή μετανιώνετε για το παρελθόν;

Σχεδόν καθόλου. Το παρελθόν είναι ένα υπόβαθρο για το παρόν κι έτσι δε νιώθω ότι είναι κάτι που έφυγε και ξαφνικά βρέθηκα να το νοσταλγώ. Είναι κάτι που αντιθέτως με έχτισε και με συνέχει, άρα το ζω και τώρα που μιλάμε, ως μέρος του εαυτού μου. Αν κάτι έχει τελειώσει βέβαια οριστικά μέσα μου για τον άλφα ή βήτα λόγο θα το αφήσω να φύγει. Έτσι η νοσταλγία δεν έχει χώρο να αναπτυχθεί. Το να μετανιώνω επίσης δεν είναι κάτι που με χαρακτηρίζει. Λάθη έχω κάνει ασφαλώς αλλά και τα λάθη αυτά χτίσανε κατά κάποιο τρόπο όσα ζω αυτή τη στιγμή. Βεβαίως πάντοτε κάτι που φροντίζω είναι, αν έχω πληγώσει κάποιον, έστω και αθέλητα, να κάνω ειρήνη μαζί του. Αυτό το θεωρώ πολύ σημαντικό. Όσο ζω δεν θέλω να πληγώσω κάποιον από λάθος μου. Αν πληγωθεί από δικό του λάθος δεν με πειράζει. Αλλά από δικό μου λάθος θέλω να βεβαιωθώ ότι έχω ζητήσει συγγνώμη.

-Ανησυχείτε για το αύριο ή κάνετε όνειρα ότι όλα κάποτε στο μέλλον θα είναι καλύτερα;

Δεν ανησυχώ διότι η ανησυχία για εμένα είναι χαμένη ενέργεια. Βεβαίως υπάρχουν πάντα προβλήματα, αλλά προτιμώ να αφιερώσω την ενέργεια μου στο πως θα λυθούν αυτά τα προβλήματα ή πως θα λιγοστέψει η επίδραση τους. Τι είναι η ανησυχία; Είναι μια αντίδραση στην πραγματικότητα. Όχι, πρέπει να στρέψεις την ενέργεια σου στο πως να δημιουργήσεις περισσότερη ησυχία. Αυτό είναι το πρώτο που έχω να πω. Το δεύτερο είναι ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο άσκημα όσο φαίνονται! Δηλαδή αυτή τη στιγμή αν κτυπήσει κάποιος στο δρόμο και σπάσει το πόδι του, έρχεται ένα ασθενοφόρο, τον πηγαίνει στο νοσοκομείο έστω και με καθυστέρηση και είναι κάποιος εκεί να του το φτιάξει. Πριν από 2.000 χρόνια έρχονταν το λιοντάρι, σε έτρωγε και δεν είχες πλέον καμία ανησυχία (γέλια). Έτσι λοιπόν όχι, δεν ανησυχώ.

-Ούτε περιμένετε ότι θα διορθωθούν όλα στο μέλλον.

Δεν υπήρχε ποτέ περίοδος στη ζωή της ανθρωπότητας χωρίς μια ας την πούμε αντιμαχία καλού και κακού, οπότε τί σημαίνει διόρθωση στο μέλλον; Να έρθει να εγκατασταθεί ένα μόνιμο ροζ σύννεφο πάνω από τα κεφάλια μας;

-Πώς καταφέρνετε να ζείτε στο παρόν χωρίς να τρέχει αλλού ο λογισμός σας;

Συντρέχουν διαφορετικοί παράγοντες. Ο ένας είναι πράγματι γονιδιακός. Το πως συμπεριφέρεται ο εγκέφαλος ενός ανθρώπου έχει σχέση με την «καλωδίωση» του. Οπότε προσωπικά είμαι τυχερός, έχω καλά γονίδια. Ο εγκέφαλος μου δεν είναι τόσο ανήσυχος από αυτή την πλευρά. Δεύτερον, μου συνέβη στα 17 μου να ξεκινήσω να αναζητώ τη φιλοσοφία. Με ενδιέφερε πάρα πολύ το γιατί οι άνθρωποι είναι ευτυχισμένοι και γιατί δυστυχούν. Και έτσι άρχισα από μικρός να εκπαιδεύω τον νου μου στο να βλέπω ποια είναι η πραγματικότητα της ζωής, τώρα. Και το παρόν ξέρετε είναι ένα πάρα πολύ δυνατό στοιχείο. Δηλαδή λέγαμε πριν ότι το παρελθόν δεν υπάρχει, έχει τελειώσει. Αυτά που είπαμε, αυτά που ζήσαμε ένα λεπτό πριν έχουν τελειώσει. Και όσο για το μέλλον, είναι φαντασία.

-Υπάρχει μόνο το τώρα, λέτε. Δεν υπάρχει κάτι άλλο.

Ακριβώς. Άλλωστε αν αφοσιωθείς με όλη σου την καρδιά σε αυτό που ζεις τώρα, θα έχεις και ανάλογη εξέλιξη, με το καλύτερο δυνατό «μέλλον». Αυτό λοιπόν με κρατάει στο παρόν. Επίσης στην ιατρική πρέπει να είσαι διαρκώς στο παρόν. Αν δουλεύεις σε ένα νοσοκομείο και έρθουν τρεις ασθενείς πρέπει γρήγορα να αποφασίσεις ποιον θα δεις πρώτα και τί καλό μπορείς να κάνεις. Δεν έχεις χρόνο να χάσεις σκεπτόμενος το μέλλον ή το παρελθόν. Οπότε είναι θέμα τεχνικής αλλά και θέμα πίστης. Πίστης ότι η ζωή υπάρχει αυτή τη στιγμή και δεν θέλω να χαζεύω στο μέλλον ή να κολλάω στο παρελθόν. Μετά υπάρχουν τεχνικές αυτοσυγκέντρωσης αλλά το κύριο ζητούμενο είναι να πιστέψεις ότι η ζωή είναι τώρα, αυτή τη στιγμή ζεις, όχι χθες, ούτε δύο λεπτά αργότερα.

-Έχετε νιώσει αληθινά ευτυχής;

Για εμένα η έννοια της ευτυχίας δεν είναι κάτι σαν μια βαθιά χαρά, σαν ολοκλήρωση. Είναι κάτι που ρέει. Και τώρα που μιλούμε αιωρείται μια αίσθηση ευτυχίας στην ατμόσφαιρα. Είναι ο ήλιος που μπαίνει από το παράθυρο, τα φυτά στον κήπο, δύο άνθρωποι που συζητούν όμορφα…

-Και αυτό αρκεί.

Ναι αυτό φτάνει.

-Δεν χρειαζόμαστε και μια τούρτα κι ένα χρυσό ρολόι.

Τι να τα κάνεις; Δεν θα σου δώσουν ευτυχία. Αν δεις ένα μωρό που γεννιέται, το πρώτο που κάνει είναι ότι χαμογελάει. Ακόμα και αν δεν βλέπει ακόμα. Η ευτυχία λοιπόν είναι μια δύναμη που είναι στη φύση μας. Είναι αυτή η δύναμη που νιώθουμε μέσα μας και μας παρακινεί να κάνουμε χίλια δυο πράγματα εξωτερικά, για να παραμείνουμε ευτυχισμένοι. Όμως δεν έχεις να πας κάπου αλλού για να βρεις την ευτυχία που είναι ήδη μέσα σου.

-Η προκαθορισμένη μας κατάσταση, το default situation που λέμε, είναι δηλαδή της ευτυχίας.

Ακριβώς. Και όσο πιο κοντά είσαι στη φύση σου, τόσο αυτό αναβλύζει.

-Και η δυστυχία;

Θα έλεγα ο πόνος. Συμβαίνει κάτι, μια τραγωδία, υποφέρουν άνθρωποι, δεν μπορείς να μη νιώσεις πόνο. Είναι τελείως ανθρώπινο. Βλέπεις ένα ζωάκι πληγωμένο στο δρόμο και νιώθεις πόνο. Όπως όμως είπαμε με την ευτυχία, έτσι δεν νομίζω ότι υπάρχει δυσ-τυχία, «κακή τύχη» δηλαδή. Νομίζω ότι η ζωή είναι τόσο φοβερά πλούσια που και το πιο μεγάλο πρόβλημα εάν το κοιτάξεις από τη σωστή πλευρά έχει κάτι να σου διδάξει. Θυμάμαι όταν τελείωνα το ιατρείο μου στο Λονδίνο, κοίταζα από το παράθυρο στην πλατεία Cavendish και παρατηρούσα έναν άστεγο που ετοίμαζε το βραδινό του κρεβάτι. Τον θαύμαζα τι τάξη είχε, που έβαζε τα παπούτσια του, είχε ένα τελετουργικό. Ήταν ευτυχισμένος. Φαινόταν.

-Θυμάστε τι σας παρακινούσε όταν ήσασταν παιδάκι;

Βεβαίως, θυμάμαι πάρα πολύ καλά. Το παρατσούκλι μου ήταν «Γιατί». Ρωτούσα συνεχώς γιατί. Και με παρακινούσε αυτή η διαρκής αναρώτηση, γιατί τα πράγματα είναι όπως είναι, γιατί εγώ είμαι εγώ, γιατί όταν τρώω φακές νιώθω δυστυχισμένος, γιατί πρέπει να περιμένω το σαββατοκύριακο για να νιώσω ευτυχισμένος;

-Λένε ότι εκείνοι που έχουν πολλά ερωτήματα δεν είναι οι ευτυχέστεροι των ανθρώπων. Ότι οι πτωχοί το πνεύματι είναι μακάριοι…

Ανάλογα με τον τύπο των ερωτημάτων που έχεις και ανάλογα με τον τρόπο που γυρεύεις απαντήσεις. Διότι μερικές απαντήσεις δεν είναι λογικές. Είναι πέρα από τη λογική. Φερ’ ειπείν συναντιόμαστε αυτή τη στιγμή. Δεν είναι μια λογική συνάντηση αν σκεφτείς ότι για να γεννηθείς εσύ ή για να γεννηθώ εγώ έχουν προϋπάρξει εκατομμύρια χρόνων και γεννήσεις επί γεννήσεων. Ταυτόχρονα η συνάντηση μας είναι και τελείως λογική: Καθόμαστε εδώ και μιλάμε όμορφα. Αν δεχτείς και τα δύο, ταυτόχρονα, τότε νομίζω θα είσαι μακάριος.

-Μπορούν να ισχύουν ταυτοχρόνως το λογικό και το μη λογικό;

Μα ισχύουν! Βεβαίως, ταυτόχρονα.

-Θυμάστε τις υποσχέσεις που δώσατε στον εαυτό σας όταν ήσασταν νέος και ρομαντικός;

Δεν θυμάμαι να έχω δώσει καμία υπόσχεση στον εαυτό μου. Δεν πιστεύω σε τέτοιες υποσχέσεις. Άλλωστε νιώθω ότι οι πράξεις μας καθορίζονται εν μέρει μοναχά από αυτό που εννοούμε ως τον εαυτό μας. Οι πράξεις μας καθορίζονται κυρίως από τις τρέχουσες ανάγκες μας. Τι υπόσχεση να δώσεις με ειλικρίνεια όταν κάποτε μπορεί να αναγκαστείς να κλέψεις για να θρέψεις το παιδί σου;

-Καταφέρνετε να χαίρεστε με τα απλά πράγματα της ζωής και ποια είναι αυτά για εσάς;

Δόξα τω Θεώ, εξαιρετικά. Μου αρέσει πάρα πολύ η επαφή με τη φύση, μια γλυκιά κουβέντα με ανθρώπους με χιούμορ και με αλήθεια… Μου αρέσει πάρα πολύ η ησυχία. Όλα ξεκινάνε από την ησυχία. Ακόμα και στη συζήτηση μας υπάρχει ησυχία και μετά δόνηση και μετά πάλι ησυχία. Επίσης κακά τα ψέμματα όταν είσαι στην ιατρική εκτιμάς πάρα πολύ την υγεία. Δεν έχω ανησυχία αν θα πάω θέατρο ή σινεμά. Λέω, μπορείς να περπατήσεις; Θαύμα! Μην ανησυχείς που θα πας. Μπορείς να δεις; Εξαιρετικό! Μη στενοχωριέσαι τι ακριβώς θα δεις, θέατρο ή σινεμά ή κάτι άλλο. Δηλαδή η ιατρική αν τη δεις από μια πλευρά σε κάνει φιλόσοφο. Σου θυμίζει κάθε στιγμή όλα όσα έχουμε και δεν εκτιμούμε.

-Έχετε βρει έναν μηχανισμό για να θυμάστε ότι όλα είναι περαστικά, και τα καλά και τα κακά;

Δεν έχω βρει μηχανισμό, η ζωή είναι έτσι. Όλα είναι περαστικά, όπως ο ήλιος που ανατέλλει και μετά δύει. Δεν χρειάζεται να κάνω εγώ κάτι.

-Οι αποδείξεις εννοείτε είναι γύρω μας.

Όλος ο μηχανισμός του σύμπαντος είναι έτσι. Κάθε στιγμή αλλάζει. Γι αυτό κανείς πρέπει να μείνει στη στιγμή και να δίνει σε κάθε στιγμή τα πάντα.

-Αυτό το συμπαντικό παράδειγμα πως όμως το εφαρμόζουμε στην ατομική ψυχολογία μας; Πως μπορεί να μας βοηθήσει να μην είμαστε ανικανοποίητοι;

Μα εμείς είμαστε το σύμπαν. Αναπνέουμε συνέχεια, αυτή είναι η πιο τρανή απόδειξη ότι είμαστε μέρος του σύμπαντος και το σύμπαν είναι μέσα μας. Βλέπουμε τον ήλιο κάθε μέρα, νιώθουμε τη ζεστασιά του. Η γη μας στηρίζει διαρκώς. Πατάμε στη γη. Είναι καταπληκτικό. Απλώς δεν συνδεόμαστε τόσο συναισθηματικά με αυτό το θαύμα που συντελείται διαρκώς διότι δεν το πληρώνουμε! Είναι ανεκτίμητο αλλά δεν συνδεόμαστε μαζί του… Αν συνδεθείς έστω λίγο με αυτό είναι σα να τρως μέλι. Αν φας μέλι και νιώσεις τη γλύκα του δεν χρειάζεσαι κανέναν να σου πει ότι το μέλι είναι γλυκό. Το μέλι είναι γλυκό, η ζωή είναι απίστευτα γλυκιά, φτάνει να την εκτιμήσεις.

-Ακούγεστε ιδιαίτερα ολιγαρκής. Νιώθετε καθόλου εξαρτημένος από τα αντικείμενα που σας περιβάλλουν; Αν έπρεπε ξαφνικά να τα αφήσετε όλα πίσω σας τι θα επιχειρούσατε να περισώσετε;

Βεβαίως θα φρόντιζα να περισώσω κάτι απαραίτητο για την οικογένεια μου, ένα σημαντικό έγγραφο λόγου χάριν αλλά δεν συνδέομαι με αντικείμενα. Ίσως μόνο με το ποδήλατο μου! Το ποδήλατο το αγαπώ. Είναι ο πιο φυσικός τρόπος μετακίνησης. Επίσης είναι ένα παιδικό εργαλείο. Μου αρέσει ένα γνωμικό που λέει: “Δεν μπορείς να αγοράσεις την ευτυχία αλλά μπορείς να αγοράσεις ένα ποδήλατο που είναι λίγο – πολύ το ίδιο πράγμα!”. Έχει την κίνηση, έχει τους κύκλους των τροχών που είναι σύμβολα αρμονίας, έχει την αίσθηση της αφής πολύ έντονη… Έχει την ισορροπία! Σε κάνει να συγκεντρώνεσαι για να διατηρήσεις την ισορροπία σου. Εχει τόσα χαρακτηριστικά που ησυχάζουν το νου σου.

-Είναι ένα είδος διαλογισμού.

Ναι. Κάνοντας ποδήλατο, ισορροπώντας, αυτόματα ο νους σου ακουμπάει στο παρόν.

-Λέμε συχνά ότι δεν αξίζει να στεναχωριόμαστε αρκεί να έχουμε την υγεία μας. Τι κάνετε εκτός από ποδήλατο για να έχετε υγεία, ευεξία και μακροζωία; Τι κάνετε για τον εαυτό σας;

Μου αρέσει πάρα πολύ η κίνηση στη φύση. Εννιά στα δέκα πρωινά που ξυπνάω, ανεβαίνω στο βουνό: Τα δέντρα, τα πουλιά, ο αέρας μου χαρίζουν μια απίστευτη ηρεμία. Μου αρέσει επίσης ο διαλογισμός. Πρώτα να αθλούμαι λίγο στη φύση και μετά να διαλογίζομαι, να κάνω λίγη γιόγκα, αναπνοές… Ο διαλογισμός είναι ένα μέρος του εαυτού μου. Κι ακόμα μου αρέσει πάρα πολύ να περνάω από την εκκλησία. Nα κάθομαι λίγο, να ηρεμώ, να βλέπω τα κεράκια, να ακούω ψαλμωδίες. Κάτι άλλο που με κρατά σε φόρμα είναι το να είμαι δημιουργικός. Αν έχω λίγο χρόνο προσπαθώ να τον αφιερώσω στην έρευνα, να δω τί παραπάνω μπορώ να συνεισφέρω στην ιατρική. Και βέβαια είναι η οικογένεια μου που τους χαίρομαι αφάνταστα, μου δίνει χαρά και υγεία να περνάω χρόνο με τη γυναίκα μου και τα δύο μας παιδιά.

-Και τι κάνετε για το κοινωνικό σύνολο; Τι προσφέρετε στους άλλους;

Πρώτον δεν πιστεύω ότι ο εαυτός μας και το κοινωνικό σύνολο είναι πράγματα διαφορετικά. Πιστεύω ότι μόνο εάν εγώ είμαι ευτυχής και υγιής μπορώ με τη σειρά μου να προσφέρω στους άλλους. Το θεωρώ εξαιρετικά σημαντικό το σημείο αυτό. Είναι όπως η λεμονιά. Πρέπει πρώτα να ρουφήξει ήλιο και νερό για να δώσει, μετά, λεμόνια, έτσι δεν είναι; Το να είμαι υγιής εγώ, είναι και παράδειγμα για τους ασθενείς μου. Από εκεί και πέρα, κοινωνικά, κάνω διάφορα πράγματα. Η ιατρική η ίδια είναι μια κοινωνική προσφορά. Άλλωστε η ιατρική που κάνω εγώ δεν είναι απλώς να βλέπω εξετάσεις αίματος και να γράφω ένα φάρμακο. Δεν με ενδιαφέρει αυτό. Με ενδιαφέρει ένας άνθρωπος που έρχεται σε εμένα να τον βοηθήσω να λύσει το αίνιγμα της ζωής του και να γίνει καλά γενικά. Ο τρόπος που επιλέγω να το κάνω θεωρώ ότι είναι μια προσφορά. Θα μπορούσα εύκολα να δω κάποιον για δέκα λεπτά, να κάνω μια κλασική διάγνωση και να φύγει, όμως αυτό θα ήταν εκ μέρους μου τσιγκουνιά.

-Υπάρχει και μια επιγραφή στην αίθουσα αναμονής που λέει ότι δέχεστε δωρεάν επισκέψεις από άτομα με οικονομικά προβλήματα.

Τώρα το ότι βλέπω αφιλοκερδώς ασθενείς και εδώ και στην Ινδία όπου πηγαίνω συχνά είναι μια άλλη πλευρά που όμως προτιμώ να κρατάω αθόρυβη, είναι η προσωπική μου σχέση με το σύμπαν αν θέλετε.

-Πιστεύετε λοιπόν ότι είστε ένας καλός άνθρωπος; Και ποιες είναι οι μεγάλες σας αδυναμίες;

Προσπαθώ να είμαι καλός άνθρωπος. Προσπαθώ συνέχεια και νομίζω ότι πρέπει να προσπαθούμε συνέχεια να είμαστε πιο καθαροί, πιο ήσυχοι διότι δεν ξέρουμε τι θα μας φέρει το σύμπαν. Αυτό είναι το φυσικό. Όπως ένα δένδρο που ψηλώνει και πάει προς τον ουρανό. Είναι στη φύση μας αν είμαστε καλά, να θέλουμε να προσφέρουμε κάτι λίγο παραπάνω γύρω μας. Αδυναμία μου είναι ότι πολλές φορές μπορεί να δίνω λίγη περισσότερη ενέργεια απ’ότι χρειάζεται σε ανθρώπους που δεν θα τη χρησιμοποιήσουν σωστά. Αλλά δεν πειράζει.

-Δεν είναι δα και τρομερή αδυναμία αυτή. Δεν θυμώνετε ποτέ;

Θυμός είναι μια επιθυμία σου που δεν εκπληρώνεται. Δεν έχω πολλές επιθυμίες διότι το σύμπαν είναι κάτι που συνέχεια ξετυλίγεται και μας μαθαίνει. Αν κάποιος κάνει κάτι εξωφρενικό προσπαθώ να εκπλήσσομαι ευχάριστα που δεν το είχα φανταστεί. Δεν έχει νόημα να θυμώσω μαζί του.

-Τι φοβάστε περισσότερο;

Ο φόβος εξαρτάται από τη στιγμή. Δηλαδή όταν είσαι καλά δεν φοβάσαι τίποτα. Είσαι έτοιμος ακόμα και να φύγεις από τη ζωή. Αν αρχίσεις να σκέφτεσαι πολύ, πέφτεις…. Λες τώρα αν γίνει σεισμός, και με πλακώσουν τα ντουβάρια, πως θα αναπνέω; Και έτσι έρχεται ο φόβος. Ο φόβος νομίζω ότι είναι ένα συναίσθημα που έρχεται αν ο νους δουλεύει με λίγο λάθος τρόπο. Αν όμως ο νους δουλεύει καθαρά, τότε ζεις τη στιγμή χωρίς φόβο.

-Είναι όπως αυτό που λέγαμε με την ανησυχία;

Ακριβώς. Ο φόβος είναι αυξημένη ανησυχία. Αν είσαι κουρασμένος μπορεί να μπει φόβος αλλά δεν είναι η φυσική κατάσταση του ανθρώπου. Οπότε δεν φοβάμαι. Αν μου πεις ότι θα φύγω για τον ουρανό είμαι εντάξει. Όπως εμφανίστηκα θα εξαφανιστώ, είναι στο πρόγραμμα. Δεν είναι τίποτα φοβερό. Λέω καμιά φορά, ξέρετε ποια είναι η βασικότερη αιτία θανάτου; Δεν είναι κάποια αρρώστια. Είναι η γέννηση. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Δέξου τη. Αν είναι κάτι από τη φύση δέξου το, μην το αναλύεις λογικά. Η λογική σου θα τρελαθεί. Όπως επίσης αν πας να μετρήσεις τα αστέρια. Δεν έχει νόημα. Μερικά πράγματα είναι πέρα από τη λογική. Άστα έτσι. Τι άλλο μπορείς να κάνεις;

-Καθώς μεγαλώνετε συμφιλιώνεστε με τη φθορά ή νιώθετε πικρία για τον χαμένο χρόνο;

Καμία απολύτως. Έχει πλάκα η φθορά! Διότι γνωρίζεις άλλες πλευρές σου. Στα 18 σου νομίζεις πως πρέπει να τα κάνεις όλα κι αυτό σου σκοτεινιάζει τη διάθεση. Στα 58 σου λες ΟΚ, εκεί θα βάλω ενέργεια, εκεί δεν θα βάλω, διακρίνεις, εστιάζεις. Κίμων, η φθορά δεν είναι πραγματική φθορά. Mέσα μας έχουμε ενέργειες. Όταν είμαστε πιτσιρίκια θέλουμε αγάπη, φαγητό, να κοιμηθούμε νωρίς… Όταν γινόμαστε 18 θέλουμε φωτιά, αλληλεπίδραση. Είναι αυτή η ενέργεια της φωτιάς που πέφτει μεγαλώνοντας, είναι η επιθυμία μας να κάνουμε εμείς τρομερά πράγματα που μειώνεται, αλλά ανεβαίνει μια άλλη, λεπτότερη ενέργεια που μας κάνει να αποδεχόμαστε τα πράγματα. Μια ενέργεια μέσω της οποίας μπορούμε να γίνουμε πιο φιλοσοφημένοι, και εν τέλει να στρέφουμε την ενέργεια που έχουμε ακριβώς εκεί που χρειάζεται.

-Έχουμε μια διαφορετική ενέργεια.

Αυτή είναι μια εκλεπτυσμένη ενέργεια! Δεν έχει την ορμή που είχε στα 18 μας αλλά δεν πειράζει. Είναι μια άλλη μορφή ενέργειας με την οποία καλούμαστε να συντονιστούμε. Και η οποία πρόσεξε, δυναμώνει καθώς η φωτιά πέφτει. Δεν είναι μικρό πράγμα.

-Δεν σκέφτεστε το θάνατο;

Όχι, δεν τον σκέφτομαι καθόλου. Είναι κάτι τελείως φυσικό και όταν έρθει, θα έρθει. Είμαστε εντάξει.

-Όταν φύγετε από τη ζωή πιστεύετε ότι θα έχετε αφήσει ένα χνάρι;

Θα έχουμε αφήσει καταρχήν αυτή τη συνέντευξη που είναι εξαιρετική (γέλια). Κοιτάξτε να σας πω, δεν μπορείς να μην αφήσεις ένα χνάρι. Δεν το βλέπω όμως σαν προσωπικό κατόρθωμα αυτό. Δες τον ήλιο, όταν δύει τι έχει αφήσει; Έχει αφήσει όλο το φως που έδωσε μέσα σε κάθε τι ζωντανό. Κι έτσι αναμφίβολα η ύπαρξη κάθε ανθρώπου αφήνει κάτι με τη σειρά της.

-Άρα δεν είναι όλα μάταια.

Και είναι όλα μάταια, και δεν είναι! Μαζί. Δηλαδή αν το σκεφτείς από μια πλευρά, μπορεί να δω 10.000 ασθενείς όσο ζω. Μπροστά στα 7,5 δισεκατομμύρια των ανθρώπων είναι τίποτα. Είναι όμως καλό που δεν είναι τίποτα διότι όταν το συνειδητοποιήσεις χαλαρώνεις. Από την άλλη όταν βλέπεις κάποιον, έστω έναν άνθρωπο, αυτό έχει πάρα πολλή σημασία. Κι έτσι αυτό που λέμε μάταιο και όχι μάταιο είναι απόψεις του νου. Η ζωή όμως είναι πέρα από το νου. Πέρα από τη ματαιότητα ή μη, όπως την αντιλαμβανόμαστε εμείς.

-Πέρα από το λογικό και μη λογικό που λέγαμε παραπάνω.

Ακριβώς. Και αυτή είναι η ομορφιά της ζωής. Ότι είναι ακριβώς αυτή που είναι. Και πάλλεται. Όλα τα άλλα είναι δευτερογενείς λογικές επεξηγήσεις που κάνουμε εμείς. Προσπάθειες να ελέγξουμε κάτι που δεν είναι ελεγχόμενο.

-Γι αυτό αναζητάμε και τη μετά θάνατον ζωή; Εσείς πιστεύετε στην κόλαση και στον παράδεισο; Στη μετενσάρκωση;

Δεν ασχολούμαι καθόλου με αυτά. Νομίζω πως είτε πιστεύω είτε όχι δεν έχει μεγάλη σημασία. Αφενός ό,τι είναι να γίνει θα γίνει και αφετέρου έχουμε τόσα πράγματα να κάνουμε σε αυτή τη στιγμή που το να ασχοληθώ με κάτι που δεν έχει νόημα θα ήταν χάσιμο χρόνου. Ας ασχοληθούμε με τη ζωή όπως τρέχει αυτή τη στιγμή. Όταν ήμουνα μωρό, πίστευα ότι θα ψηλώσω; Τι σημασία έχει; Όταν ήμουν μωρό έπινα γάλα. Τώρα κάνω αυτό που κάνω. Όταν πεθάνω θα δω τί γίνεται! Αν κάνουμε μια συνέντευξη μετά από 200 χρόνια, στον παράδεισο, θα σας πω (γέλια).

-Για τη ζωή σε άλλους πλανήτες τι ψυχανεμίζεστε; Υπάρχει, και αν ναι θα θέλατε να έρθετε και να έρθουμε ως ανθρωπότητα σε επαφή μαζί της;

Ειλικρινά δεν έχω ασχοληθεί. Για τον εξής λόγο: Η γη είναι τόσο όμορφη και ενδιαφέρουσα και θέλει τόση ενέργεια και φροντίδα… Προς τι να την καταστρέφουμε και να λέμε ότι θα πάμε σε έναν άλλο πλανήτη; Ειλικρινά δεν το καταλαβαίνω. Αν κάποιος εξωγήινος θέλει να έρθει σε επαφή μαζί μου, πολύ ευχαρίστως! Αλλά εγώ δεν βάζω ενέργεια σε τέτοιες αναζητήσεις. Πιστεύω δε ότι τα προβλήματα θα είναι πάνω – κάτω τα ίδια. Ο νους θα είναι νους με τα χούγια του σε όποιον πλανήτη κι αν είσαι…

-Ίσως όμως μια επαφή με άλλους πλανήτες να σχετικοποιούσε τα πράγματα εδώ στη γη. Να μας έκανε να εκτιμήσουμε πιο πολύ όλα αυτά που λέγαμε πιο πάνω. Ή κι αν αποδεικνύονταν πέραν πάσης αμφιβολίας ότι δεν υπάρχει εξωγήινη ζωή, πάλι θα μας έκανε να εκτιμήσουμε όσα έχουμε και όσα πετύχαμε αφού είναι μοναδικά στο σύμπαν.

Όλα είναι ήδη σχετικά και μοναδικά, αρκεί να κοιτάξουμε γύρω μας. Πριν από 5 εκατομμύρια χρόνια κάποιος άνδρας ζευγάρωσε με μια γυναίκα και γι αυτό κάθομαι εγώ τώρα σε αυτή την πολυθρόνα. Δεν χρειάζεται να πάω σε άλλο πλανήτη για να αντιληφθώ τη σχετικότητα και τη μοναδικότητα της ύπαρξης μου. Επιμένω, έχω ένα μεγάλο πάθος για τη ζωή στη Γη. Και πολλές φορές η αναφορά σε άλλους πλανήτες είναι σαν να αποφεύγουμε να βάλουμε όλη την ενέργειά μας, με πάθος, στο να λύσουμε ό,τι υπάρχει εδώ στη Γη.

-Άρα εσείς σε τι πιστεύετε -αν πιστεύετε- μεταφυσικά; Υπάρχει Θεός;

Αν πιστεύω στη μορφή ενός παππού με γένια που μας κοιτάζει από ψηλά; Με κανέναν τρόπο. Στην έννοια μιας απίστευτα λεπτής ενέργειας όμως; Ναι, χωρίς καμία αμφιβολία! Αυτή τη στιγμή μιλάμε επειδή είμαστε ζωντανοί. Αυτή η ζωή από που έρχεται; Ας την ονομάσουμε “Θεό” αυτή την απίστευτη αποθήκη ενέργειας που μας τροφοδοτεί με ζωή! Οπότε αν με ρωτάς, υπάρχει Θεός; Θα απαντήσω: Υπάρχει διαφορά ανάμεσα σε ένα νεκρό και ζωντανό σώμα; Χωρίς καμία αμφιβολία. Εκεί απ’όπου πηγάζει η ενέργεια αυτή βρίσκεται το θεϊκό.

-Δεν είναι απλώς φυσική και χημική ενέργεια όλη η ζωή;

Ό,τι ορισμό κι αν δώσεις θα σου πω ότι είναι πέρα από τον έλεγχο μας. Πες το όπως θες.

-Εξηγήστε μας λίγο παραπάνω, τι είναι αυτή η λεπτή ενέργεια που ονομάζετε εσείς Θεό;

Αυτή τη στιγμή μιλάω. Βάζω ενέργεια. Τρέχουν οι νευροδιαβιβαστές. Για να μιλήσω πρέπει να έχω ζάχαρη στο αίμα μου. Λίγο πιο λεπτή ενέργεια από την ομιλία. Για να μπορώ να πιω το τσάι που έχω μπροστά μου σημαίνει ότι διψάω. Το μήνυμα έρχεται από τον υποθάλαμο του εγκεφάλου. Ακόμα πιο λεπτή ενέργεια. Τώρα για να λειτουργούν όλα αυτά εν συγχορδία πρέπει να είμαι ζωντανός. Η ζωή είναι η λεπτότερη ενέργεια. Όπως ο ηλεκτρισμός είναι η λεπτή ενέργεια αυτού του τηλεφώνου. Χωρίς ηλεκτρισμό αυτό το τηλέφωνο είναι άχρηστο. Αυτό εννοώ λεπτή ενέργεια. Την υψηλή ενέργεια που τροφοδοτεί όλες τις πιο χονδρές ενεργειακές εκδηλώσεις.

-Γιατί αισθάνεστε ότι ερχόμαστε στη ζωή; Έχει κάποιο νόημα η ύπαρξη μας;

Βλέπεις δέντρα να βγαίνουν συνέχεια τα οποία ωφελούν το περιβάλλον, τη ζωή να ξεδιπλώνεται, ένα ολόκληρο σύστημα να αλληλοϋποστηριζεται…. Πως μπορείς να μη χορέψεις με αυτό το σύστημα; Νομίζω ότι η ζωή η ίδια είναι το νόημα. Αυτό που ζητάμε αν έχει κάποιο νόημα είναι σαν να περιορίζουμε να στενεύουμε τη ζωή στα δικά μας νοητικά όρια. Το νόημα είναι περιορισμένο. Η ζωή είναι πλατύτερη από το νόημα. Το νόημα προϋποθέτει εγκέφαλο. Ο εγκέφαλος μας όμως δεν υπήρχε καν όταν δημιουργηθήκαμε σαν έμβρυα και αποκτήσαμε ζωή. Κι έτσι δεν μπορεί ο εγκέφαλος μέσα στον οποίο είναι τα νοήματα να συμπεριλάβει τη ζωή.

-Δεν υπάρχει λοιπόν ένα γενικότερο σχέδιο της ύπαρξης, ένα masterplan;

Η έννοια του masterplan μου θυμίζει business, projects, κάτι φοβερά δομημένο. Νομίζω ότι το masterplan είναι η ίδια η ζωή. Αυτό είναι, τίποτε άλλο. Κάθε στιγμή που τρέχει είναι το “μεγάλο σχέδιο”. Είναι το νυν, είναι το αεί, είναι όλα όσα συμβαίνουν ταυτόχρονα.

-Δεν είναι στο χέρι μας να νοηματοδοτήσουμε την ύπαρξη μας;

Είναι στο χέρι μας, ψάχνοντας την αλήθεια σε όλα αυτά που κάνουμε. Όπως στην ιατρική όταν αναζητάς γιατί κάποιος αρρωσταίνει: Δεν πρέπει να ικανοποιηθείς με την πρώτη απάντηση. Πήγαινε βαθύτερα, όλο και βαθύτερα. Αν ψάχνεις διαρκώς την αλήθεια δεν υπάρχει περίπτωση να μη νοηματοδοτήσεις τη ζωή σου.

-Η αλήθεια δεν είναι κι αυτή μια νοητική κατασκευή όπως η λογική;

Η αλήθεια όσον αφορά τα νοήματα που της αποδίδουμε, ναι. Αν όμως δεις την αλήθεια σαν έννοια είναι κάτι που παραμένει σταθερό. Λέμε, μ’αγαπάς αληθινά; Που σημαίνει: Θα είσαι πάντα σταθερός; Τι παραμένει σταθερό σε αυτό το σύμπαν; Μόνο η ίδια η ζωή. Όλα τα άλλα αλλάζουν, το σώμα μας αλλάζει, τα πάντα αλλάζουν. Οπότε η αλήθεια σε ένα χοντρό επίπεδο έχει ένα νόημα, σε ένα λεπτότερο επίπεδο όμως, η ίδια η αλήθεια συνταυτίζεται με τον Θεό. Με τη ζωή καθώς τρέχει….Η αλήθεια είναι κάτι που δεν αλλάζει. Την αλήθεια δεν την αναζητάς αλλά την ακολουθείς. Είναι σα μια ακτίνα φωτός που την ακολουθείς. Δεν την πιάνεις.

-Πώς την εντοπίζεις;

Δεν μπορείς να την εντοπίσεις έτσι συγκεκριμένα. Μπορείς όμως να αφήσεις τις σκιές. Καθώς αφήνεις τις σκιές πηγαίνεις προς το φως.

-Αυτά ακούγονται σαν “όμορφα λόγια”…

Θα σας πω το εξής: Αυτή τη στιγμή έχουμε μια επικοινωνία. Προσπαθώ να είμαι όσο μπορώ πιο αληθινός σε όσα λέω. Αυτή είναι η αλήθεια. Έτσι απλά. Τίποτε άλλο.

-Αρκεί αυτό; Επειδή έχουμε μάθει να την αναζητούμε κάπως τελεολογικά την αλήθεια. Να βγάλει πόρισμα ο δικαστής, τι έγινε στ’ αλήθεια ας πούμε.

Η αλήθεια είναι αυτή η στιγμή που τρέχει. Για εμένα, φιλοσοφικά μιλώντας. Και αν ακολουθείς τη στιγμή που τρέχει, βεβαίως θα πάρεις τη σωστή απόφαση και σαν δικαστής, και σαν γιατρός, και σαν πατέρας. Η αλήθεια είναι τώρα, όχι κάπου στο τέλος ως αποτέλεσμα. Ένα τώρα που τρέχει είναι η ζωή, είναι η αλήθεια. Όλα τα άλλα είναι φαντασίες και μνήμες.

 

//Ο Δρ Νικόλαος Γ. Κωστόπουλος αποφοίτησε το 1984 από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Εργάσθηκε στην Μονάδα Νεφρού στο Ναυτικό Νοσοκομείο Αθηνών, στην Μονάδα Εντατικής Θεραπείας στο Νοσοκομείο Πνευμονικών Νοσημάτων “Σωτηρία” και στην Αναπνευστική Μονάδα στο Manchester Royal Infirmary της Αγγλίας.
Είναι μέλος του Συλλόγου Ομοιοπαθητικών Ιατρών στην Ελλάδα και την Αγγλία. Επί δέκα έτη άσκησε την ιατρική σε ιδιωτικό ιατρείο στο Λονδίνο, συνδυάζοντας Αγιουρβέδα και σύγχρονη ιατρική.
Από το Δεκέμβριο του 1999 διευθύνει το Κέντρο Ολιστικής Ιατρικής στην Κηφισιά. Παράλληλα μελετούν με τον Vaidya Asvin Barot τις ψυχοσωματικές ασθένειες και την αντιμετώπιση του στρες χρησιμοποιώντας τις μεθόδους Αγιουρβέδα.
Είναι μέλος στη συντακτική ομάδα ανασκόπησης του JAIM (Journal of Ayurveda and Integrative Medicine). Συμμετέχει σε διεθνή συνέδρια και έχει δώσει διαλέξεις στην Αγγλία, Ιρλανδία, Γερμανία, Γαλλία, Ελβετία, Καναδά, Ιαπωνία και Ινδία.

 

Διαβάστε ακόμα: Ο Κίμων Φραγκάκης στα ίχνη του «Γατόπαρδου». Ένα «προσκύνημα» στη Σικελία, με αφορμή τα 60α γενέθλια του μνημειώδους βιβλίου του Τζουζέπε Τομάζι ντι Λαμπεντούζα.

 

 

TAGS :
Ινδία Νικόλας Κωστόπουλος νοημα της ζωης υπαρξισμός