Γιατί τόση σπατάλη; (φωτογραφία: Sooc).
Η γιαγιά μου έλεγε ότι δεν υπάρχει μεγαλύτερη αμαρτία από το να πετάς ψωμί. Οι άνθρωποι τότε είχαν ζήσει εποχές που το ψωμί ήταν πιο πολύτιμο και από το χρυσό και η θέα του στον κάδο των απορριμμάτων τους θύμιζε γεγονότα που ήθελαν να ξεχάσουν. Αν κοιτάξεις σήμερα έναν κάδο απορριμμάτων θα δεις ότι στις μέρες μας πετάμε πολλά περισσότερα από μια φέτα ψωμί.
Θα περίμενε κάνεις ότι με τέτοια μεγάλη εξέλιξη στην συντήρηση των τροφίμων η σπατάλη θα ήταν μηδαμινή. Οι περισσότεροι έχουν σύγχρονα ψυγεία στα σπίτια τους και τα περισσότερα τρόφιμα είναι οπλισμένα με συντηρητικά και μυκητοκτόνα που επεκτείνουν σε σημαντικό βαθμό τον χρόνο ζωής τους.
Παρόλα αυτά το 2021 τα Ηνωμένα Έθνη κατέταξαν την Ελλάδα στην πρώτη θέση ανάμεσα σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες στην σπατάλη τροφίμων με 142 κιλά το χρόνο ανά άτομο. Παγκοσμίως η σπατάλη τροφίμων αγγίζει το 1,3 δισεκατομμύριo τόνους που πετάνε κατά κύριο λόγο οι ανεπτυγμένες χώρες την ίδια στιγμή που περίπου 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι υποφέρουν από ασιτία.
Το 61% περίπου της σπατάλης τροφίμων γίνεται από τα νοικοκυριά, το 13% από τις αλυσίδες λιανικής και το 26% από την υπόλοιπη τροφική αλυσίδα O μέσος Έλληνας πετάει σχεδόν τα διπλάσια τρόφιμα από τον Γερμανό και 4 φορές περισσότερο από τον Αυστριακό. Μήπως είμαστε πλούσιοι και δεν το ξέρουμε; Η Eurostat πάντως λέει ότι ή Ελλάδα είναι μετά την Βουλγαρία η χώρα με το χαμηλότερο κατά κεφαλήν εισόδημα στην Ευρωπαϊκή ένωση. Τι στο καλό συμβαίνει και στην Ελλάδα πετάμε τόσο πολύ φαγητό;
«Δεν πετάμε τίποτα». Πρέπει να μας γίνει συνείδηση (φωτογραφία: Sooc).
Το πρώτο που πρέπει να εξετάσουμε είναι για ποιο λόγο αγοράζουμε τόσο πολλά τρόφιμα αφού τελικά τα πετάμε. Κανείς δεν έχει πρόθεση να αγοράσει κάτι με σκοπό να το πετάξει όσο εύπορος και να είναι. Σήμερα υπάρχουν τόσα πολλά διαθέσιμα αγαθά που νομίζουμε ότι χρειαζόμαστε που τελικά δεν μπορούμε να διαχειριστούμε την επιθυμία μας για αυτά.
Από εμπειρικά στοιχεία υπολογίζω ότι ο παππούς μου είχε διαθέσιμα προς βρώση περίπου 500 διαφορετικά είδη τροφίμων από τα οποία συσκευασμένα δεν ήταν πάνω από 100. Μια γενιά μετά, ο πατέρας μου μέχρι τα 40 του είχε διαθέσιμα προσεγγιστικά 5.000 διαφορετικά είδη τροφίμων από τα οποία περίπου 1500 ήταν συσκευασμένα.
Σήμερα, εγώ σε ένα μέσο Super Market μπορώ να βρω στα σίγουρα 40.000 διαφορετικά είδη τροφίμων τα περισσότερα από τα οποία είναι συσκευασμένα και μάλιστα μπορώ να τα έχω στην πόρτα μου σε 2 ώρες χωρίς να κουνηθώ από τον καναπέ μου.
Έχουμε πλέον συνηθίσει να έχουμε διαθέσιμα τα πάντα 365 μέρες το χρόνο και θέλουμε να μας περιμένουν στο ράφι βρέξει χιονίσει. Την ίδια πληθώρα αγαθών έχουμε συνηθίσει να έχουμε στα ψυγεία και τα ντουλάπια μας που είναι γεμάτα από καλούδια που ξεχνάμε ότι υπάρχουν και τα πετάμε χωρίς τύψεις στο τέλος της εβδομάδας.
O υπογράφων, Σωτήρης Λυμπερόπουλος στο φακό του Νίκου Καρανικόλα για το Andro.
Όσο πιο πολλά διαφορετικά τρόφιμα αποθηκεύουμε τόσο περισσότερο κόπο θέλουμε για να τα διαχειριστούμε και να επιλέξουμε τι τελικά θα καταναλώσουμε καθημερινά. Και στον κόσμο που ζούμε κανείς δεν έχει ούτε χρόνο ούτε μυαλό να περισσεύει. Αναλογιστείτε επίσης ότι ένας μεγάλος όγκος αγαθών ταξιδεύουν από πολύ μακριά για να καταλήξουν στο τραπέζι μας καταναλώνοντας απίστευτα ποσό ενέργειας και πρώτων υλών. Δεν είναι κρίμα να έχει ταξιδέψει ένα αβοκάντο από την άλλη άκρη της γης για να καταλήξει στα σκουπίδια μας;
Πέρα από την πληθώρα των αγαθών που υπάρχουν γύρω μας η ελληνική κοινωνία χαρακτηρίζεται και από μια κουλτούρα σπατάλης τροφίμων στις κοινωνικές εκδηλώσεις. Θεωρούμε ότι για να ευχαριστήσουμε τους καλεσμένους μας πρέπει το τα τραπέζια μας να είναι τόσο γεμάτα που να μην χωράνε ούτε οι χαρτοπετσέτες. Να χορτάσει το μάτι, βρε αδερφέ. Είναι χαρακτηριστικό ότι μετά το πασχαλιάτικο τραπέζι τρώμε αρνί για καμιά εβδομάδα.
Εδώ θα μπορούσε κάποιος να μου πει: «Και τι σε νοιάζει εσένα, ρε φίλε, τι κάνω εγώ με τα λεφτά μου και το ψυγείο μου, θα αγοράζω ότι θέλω και θα πετάω όσο γουστάρω». Με νοιάζει γιατί, δυστυχώς, οι πόροι που έχουμε στην διάθεση μας για την παραγωγή τροφής είναι πεπερασμένοι και από ότι φαίνεται σταδιακά εξαντλούνται.
Μήπως το παρακάνουμε με όλα αυτά τα burger φεστιβάλ που διοργανώνονται κάθε χρόνο στην πόλη; (φωτογραφία: Sooc)
Το γεγονός ότι είμαστε πιο εύποροι δεν μας νομιμοποιεί να σπαταλάμε τους πόρους που έχουμε στην διάθεση μας αλλά αντιθέτως μεγαλώνει το μερίδιο της ευθύνης μας για την επιβίωση του ανθρώπινου είδους πάνω στην Γη. Ακόμα και αν δεν το αντιλαμβανόμαστε πολλοί από εμάς ανήκουμε στο 12% του παγκόσμιου πληθυσμού που κατέχει το 85% του παγκόσμιου πλούτου.
Δεν ξέρω κατά πόσο είναι εφικτή μια πιο δίκαιη ανακατανομή του πλούτου ή η αλλαγή των καταναλωτικών μας συνηθειών. Αυτό που ξέρω σίγουρα είναι ότι αν συνεχίσουμε να σπαταλάμε απροκάλυπτα αγαθά που μας έχουν δοθεί οι επόμενες γενεές δεν θα έχουν την ίδια τύχη με εμάς.
Διαβάστε ακόμα: Γιατί η εστίαση υπηρετεί τη γεύση αγνοώντας τη θρέψη;
-
- Follow us:
Ακολουθήστε το Andro στο Facebook
