«Η δίκη του Φρειδερίκου Β΄ Χοενστάουφεν στο Παλέρμο». Πίνακας του Arthur Georg von Ramberg.

Το έτος 456 π.Χ. έφτασε στη Σικελία ο Αισχύλος, εξόριστος από την Αθήνα, εκεί όπου είχε θεμελιώσει τη θεσμική δικαιοσύνη, άρα τη δημοκρατία, προέλευση και (προπαντός) προορισμό του ευρωπαϊκού κόσμου εν συνόλω.

Μια μέρα, που λέτε, ο Αισχύλος πήγε στη Γέλα και πέθανε, όταν ένας αετός έριξε στο κεφάλι του ένα καύκαλο χελώνας, κωμικός θάνατος, ή σκέτος τραγέλαφος, που λίγο διαφέρει από τον θάνατο του Δυτικού πολιτισμού – θα μας πέσει ο ουρανός στο κεφάλι!

Η Γέλα καταστράφηκε το 282 π.Χ. από τον Φειδία, τύραννο του Αγκριτζέντο, ή Ακράγαντα, εκεί όπου γεννήθηκε ο Εμπεδοκλής, αλλά και ο Λουίτζι Πιραντέλλο, το πιο διάσημο έργο του οποίου φέρει τίτλο: Έξι πρόσωπα ζητούν συγγραφέα. Εδώ επιτελώ το αντίστροφο: ζητώ έξι πρόσωπα (ή εξακόσια εξήντα έξι), για να ιδρύσω την πιο Νέα Γη.

Ο Φρειδερίκος Β΄ήταν ένας δεινός ρήτορας, ποιητής και στοχαστής, που διψούσε πάνω απ’ όλα για γνώση.

Αυτό έκανε ο σωτήρας της Γέλας κατά το έτος 1230, ένας Γερμανός ιππότης που μιλούσε ελληνικά, επειδή είχε γεννηθεί στη Μάγκνα Γκρέτσια και θεωρούσε εαυτόν Σικελό μέχρι τέλους. Ήταν ο Φρειδερίκος Β΄ Χοενστάουφεν, που ο συνονόματός του Φρειδερίκος Νίτσε τον ονόμασε «πρώτο Ευρωπαίο ηγέτη», κι ευτυχώς που το έκανε, για να μη χαραμίζεται ο τίτλος αυτός στον Καρλομάγνο, που ήταν ουσιαστικά αγράμματος.

Ο Φρειδερίκος Β΄, από την άλλη, εκτός από ιδιοφυής πολιτικός και διπλωμάτης, εκτός από ευεργέτης και μεταρρυθμιστής, εκτός από αρειμάνιος ιππότης, ήταν κι ένας δεινός ρήτορας, ποιητής και στοχαστής, που διψούσε πάνω απ’ όλα για γνώση, και που τέλειωσε τις μέρες του με το ράσο, ως Κιστερκιανός μοναχός, διότι αυτή είναι Η γνώση.

O Φρειδερίκος διατηρούσε καλές σχέσεις με Άραβες ηγεμόνες και με Ανατολίτες σοφούς.

Καίτοι συμμετείχε, εκών άκων, στις Σταυροφορίες, κι έγινε για λίγο Βασιλιάς της Ιερουσαλήμ, ο Φρειδερίκος διατηρούσε καλές σχέσεις με Άραβες ηγεμόνες και με Ανατολίτες σοφούς, και πραγματικός εχθρός του ήταν η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, δηλαδή οι πάπες, αυτοί που έχουν το αλάθητο – αυτοί, εννοώ, που έχουν πάντοτε δίκιο.

Οι πάπες, λοιπόν, αφόρισαν τον Φρειδερίκο, και τον κήρυξαν Αντίχριστο: 666 – The number of the beast! Εκείνος βρυχήθηκε μετ’ έρωτος και στοργής, και είπε τον καημό του σε έξοχα ελληνικά, με ένα γράμμα: «Ω ευτυχισμένοι Δυνατοί της Ανατολής, που δεν φοβείσθε τα εγχειρίδια των υπηκόων σας ή τις επεμβάσεις των επισκόπων!»

Ο παραλήπτης του γράμματος, ο Δυνατός της Ανατολής, ήταν ο Έλλην ιππότης Ιωάννης Βατάτζης, που κράτησε ζωντανή τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία στην εξορία της Νίκαιας, μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους. Κι όταν ο Ιωάννης πολιορκούσε την Πόλη, ο Φρειδερίκος, ο Δυνατός της Δύσης, απαγόρευσε διά ροπάλου (κυριολεκτικώς) στον πάπα να στείλει ενισχύσεις εναντίον της Ορθοδοξίας.

Τον Φρειδερίκο τον στήριξαν μόνον οι καλόγεροι του Ρωμαιοκαθολικισμού, που αρνήθηκαν τον θάνατό του και είπαν ότι έγινε ερημίτης στα βουνά.

«Στη σχέση μεταξύ των δύο μεγάλων αυτών ανδρών», παρατηρεί ο ευπατρίδης Φώτης Παπαθανασίου, «επιβεβαιώνεται η πραγματικότης της συμμετοχής σε αυτήν την “ευρωπαϊκή συνείδηση”, υπό τη μορφή της χριστιανοσύνης, του βυζαντινού κόσμου, τριπλής, μέσω της ελληνικότητος, της ρωμαϊκότητος και της χριστιανικότητός του».

Για τη νέα Ευρώπη, ο ποιητής Πολ Βαλερύ (αν θυμάμαι καλά), ωραία σημειώνει ότι είναι το άθροισμα της Αθήνας, της Ρώμης και της Ιερουσαλήμ. Αυτό το άθροισμα ήταν η Κωνσταντινούπολη, τουλάχιστον μέχρι το έτος 1453. Φαίνεται ότι η Ευρώπη θα είναι η κόρη του Βυζαντίου, αλλιώς δεν θα είναι τίποτα.

Ο Παπαθανασίου εξετάζει τη σχέση Φρειδερίκου και Βατάτζη, τη σχέση Δύσης και Ανατολής, σε βιβλίο με τον τίτλο Πού χάθηκε το Γκράαλ;, και κλείνει το κεφάλαιο για τον Φρειδερίκο ως εξής: «Δύσκολα αποφεύγει κανείς τον πειρασμό να σκεφθεί πως, αν η μοίρα χάριζε έναν διάδοχο στον Ιωάννη και στην Άννα και βέβαια μερικά χρόνια ζωής στους δύο Αυτοκράτορες, ίσως από κάποιο θαύμα να είχαμε στο πρόσωπό του [του διαδόχου] την ευρωπαϊκή σύνθεση της Λατινικής Δύσης και της Ελληνικής Ανατολής».

Ο Ιωάννης εδώ είναι προφανώς ο Βατάτζης, που είχε παντρευτεί την Κωνσταντία, την κόρη του Φρειδερίκου, η οποία βαφτίστηκε στην Εκκλησία του Χριστού κι έλαβε το όνομα Άννα, με τις ευλογίες και τις ευχές του πατέρα της, λάτρη της Ορθοδοξίας, ου μην και κρυφού της πιστού. Γι’ αυτό τον αφόρισαν επανειλημμένως οι πάπες – six, six, six!

Στην ιταλική Νάπολη εγκατέστησε ο Σικελός Φρειδερίκος Β΄ Χοενστάουφεν την έδρα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Τον Φρειδερίκο τον στήριξαν μόνον οι καλόγεροι του Ρωμαιοκαθολικισμού, που αρνήθηκαν τον θάνατό του και είπαν ότι έγινε ερημίτης στα βουνά, κι ότι θα επέστρεφε για να αναστήσει την αυτοκρατορία. Το ίδιο συνέβη με τον Βατάτζη, που μοιράζεται με τον Κωνσταντίνο τον θρύλο του Μαρμαρωμένου Βασιλιά.

Αλλά ο Βατάτζης κέρδισε και την αιωνιότητα, αγίασε, και η Εκκλησία τον τιμά στις 4 Νοεμβρίου, του αγίου Ιωάννη Βατάτζη του Ελεήμονος. Σαν τον άγιο Ιωάννη τον Ελεήμονα, πολιούχο της κυπριακής Λεμεσού, που παλαιότερα την έλεγαν Νεάπολη.

Η πιο καθοριστική χειρονομία του Φρειδερίκου στη Σικελία, η πιο σοφή, ήταν η καθιέρωση της κοινής ιταλικής λαλιάς ως επίσημης γλώσσας.

Στην ιταλική Νάπολη εγκατέστησε ο Σικελός Φρειδερίκος Β΄ Χοενστάουφεν την έδρα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ιδρύοντας εκεί και το πρώτο πανεπιστήμιο της Ευρώπης – τρόπος του λέγειν, καθότι οι Βυζαντινοί είχαν πανεπιστήμιο από το έτος 425.

Η πιο καθοριστική χειρονομία του Φρειδερίκου στη Σικελία, η πιο σοφή, ήταν η καθιέρωση της κοινής ιταλικής λαλιάς ως επίσημης γλώσσας, μια δωρεά για την οποία τον ευγνωμονεί ο Ντάντε Αλιγκιέρι στην Κωμωδία, κι ας τον ρίχνει στην κόλαση, καθότι ο Φρειδερίκος, το είπαμε, είχε αφοριστεί από τους πάπες της Ρώμης. Σιγά τα αίματα.

Το 1230, λοιπόν, ο ιππότης τίναξε τη σκόνη του παλαιού κόσμου από τ’ άχραντα παπούτσια του, και πήγε να αποκαταστήσει τη Γέλα. Κι όταν χάριτι Θεού το κατόρθωσε, ο Φρειδερίκος την είπε TERRANOVA: Νέα Γη, Χώρα, Πόλη. Για να ζήσει κανείς εκεί (αλλά εδώ και τώρα), ένας τρόπος υπάρχει, που τον διδάσκει ο Φρειδερίκος εκ τάφου: «Στον τάφο του στον Καθεδρικό ναό του Παλέρμο», γράφει ο Παπαθανασίου, «άγνωστη χειρ πρόσθεσε την περίφημη φράση: “Vivit et non Vivit” [Ζει και δεν ζει]».

Στα καθ’ ημάς, αυτό σημαίνει να ζεις ως νεκρός-για-τον-κόσμο, ώστε να είσαι ζωντανός-για-τη-ζωή. Τη νέα, εννοείται. Τη Vita Nuova, την Dolce Vita, τη Vita Bella.

 

Διαβάστε ακόμα: Ο αδέσποτος δεσπότης Νικόδημος Μυλωνάς.

 

 

 

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

Button to top