H 25η Μαρτίου στις ΗΠΑ: όταν ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ είπε το ιστορικό «How Long? Not long!»

25η Μαρτίου 1965. Οι Martin Luther King, John Lewis κ.ά. καθ’ οδόν προς το Μοντγκόμερι, λίγο πριν την ιστορική ομιλία How Long? Not long! του King (photo NY Times).

Έναν σχεδόν αιώνα μετά το τέλος του Αμερικανικού Εμφυλίου Πολέμου, ο ρατσισμός, ιδιαίτερα στις ηττημένες και «καταπιεσμένες» λόγω της κατάργησης της δουλείας Πολιτείες όπως η Αλαμπάμα, παρέμενε πρακτικά αμείωτος.

Ο δε νόμος για τα ανθρώπινα δικαιώματα (Civil Rights Act του 1964), που ουσιαστικά κατοχύρωνε το δικαίωμα των Αφροαμερικανών στην ψήφο, ήταν σαν να μην είχε καν ψηφιστεί – ειδικά στην Κομητεία Ντάλας της Πολιτείας, όπου οι Μαύροι αποτελούσαν περισσότερο από το μισό του πληθυσμού.

Παρένθεση: δεν είναι όμως ελαφρώς υποκριτικό που, στο πλαίσιο της πολιτικής ορθότητας, δεν γράφουμε και εμείς «Μαύροι», με κεφαλαίο «Μ», όπως το γράφουν και οι ίδιοι – «Blacks», με κεφαλαίο «B»;

Αποκορύφωμα της έντασης ήταν η βίαιη καταστολή μιας διαδήλωσης, στις 18 Φεβρουαρίου του 1965 στην πόλη Μάριον, και ο φόνος του 26χρονου Jimmie Lee Jackson, νεαρού Μαύρου που προσπαθούσε να προφυλάξει τη μητέρα του από τον ξυλοδαρμό των Αστυνομικών.

Οι Hosea Williams και John Lewis (με το ανοιχτόχρωμο παλτό) επικεφαλής της πορείας της 7ης Μαρτίου. Την αντιπαράθεση με τις Αρχές στη γέφυρα Edmund Pettus ακολούθησε ανελέητος ξυλοδαρμός. Ο ίδιος ο Lewis ξυλοκοπήθηκε βάναυσα (photos AL.com, Boston Globe, Politico).

Ως αντίδραση, το SCLC (Southern Christian Leadership Conference) του Martin Luther King και το φοιτητικό κίνημα SNCC (Student Non-violent Coordinating Committee) αποφάσισαν να διαμαρτυρηθούν απευθείας στον Κυβερνήτη της Πολιτείας, George Wallace, πραγματοποιώντας ειρηνική πορεία από την πόλη Σέλμα προς την πρωτεύουσα Μοντγκόμερι.

Μαθαίνοντάς το, ο Wallace, διαβόητος ρατσιστής και φανατικός πολέμιος του οτιδήποτε είχε να κάνει με τα δικαιώματα των Μαύρων, και όχι μόνο στη δική του Πολιτεία, έδωσε εντολή να απαγορευτεί και να σταματήσει η πορεία «με κάθε τρόπο και με κάθε μέσο».

Παρά την απαγόρευση, στις 7 Μαρτίου του 1965, 600 περίπου διαδηλωτές, οδηγούμενοι από τον Hosea Williams, ως επικεφαλής του SCLC, και τον 25χρονο τότε, μετέπειτα γερουσιαστή John Lewis, ως επικεφαλής των φοιτητών του SNCC, ξεκίνησαν μια πορεία 54 μιλίων από τη Σέλμα προς το Μοντγκόμερι.

Έχοντας περάσει τη γέφυρα Edmund Pettus που διασχίζει τον ποταμό Αλαμπάμα –ονομασμένη προς τιμήν του στρατηγού των Νοτίων στον Εμφύλιο, γερουσιαστή αργότερα και «grand dragon» της Ku Klux Klan της Πολιτείας– βρέθηκαν αντιμέτωποι με την Αστυνομία και παρακρατικούς που τους απώθησαν με γκλομπ, μαστίγια και δακρυγόνα.

Πολλοί από τους οδοιπόρους, μεταξύ τους και ο Lewis, χτυπήθηκαν άσχημα, ενώ άλλοι γύρισαν τρομοκρατημένοι στην πέρα όχθη του ποταμού. Οι βίαιες όμως εικόνες προβλήθηκαν, αργότερα την ίδια μέρα, από την τηλεόραση. Μάλιστα, το ABC διέκοψε την πρεμιέρα της προβολής της ταινίας Judgement at Nuremberg για να προβάλει τα επεισόδια.

Η δεύτερη πορεία προς το Μοντγκόμερι, στις 9 Μαρτίου του 1965, σταμάτησε στην ίδια γέφυρα για την αποφυγή νέου ξυλοδαρμού (photo BuzzFeed).

«Η σύγκριση [με τα όσα φρικαλέα περιγράφει η ταινία] χτύπησε τα σπίτια της Αμερικής σαν ψυχολογικός κεραυνός», γράφουν οι Gene Roberts και Hank Klibanoff στο βραβευμένο με Pulitzer, το 2007, βιβλίο τους The Race Beat.

Με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί και ένας αναπόφευκτος συσχετισμός με τις τακτικές των Ναζί και κατακραυγή για τα γεγονότα της μέρας που έμεινε στην ιστορία ως Bloody Sunday – πριν την περισσότερο γνωστή Ματωμένη Κυριακή του 1972, στο Ντέρι της Β. Ιρλανδίας.

Ο King, ο οποίος εκείνη τη μέρα βρισκόταν στην Ατλάντα, επέστρεψε αμέσως στη Σέλμα με σκοπό να οδηγήσει μια νέα πορεία προς το Μοντγκόμερι, στις 9 Μαρτίου. Πορεία που διακόπηκε όμως στο ίδιο σημείο, όπου περίμεναν και πάλι η Αστυνομία και οι γνωστοί παρατρεχάμενοι, για να μην κατασταλεί και εκείνη βίαια.

Μερικές μέρες αργότερα, στις 21 Μαρτίου, και αφού ο Πρόεδρος Lyndon Johnson είχε απαιτήσει από τον Κυβερνήτη Wallace να επιτρέψει την πορεία, διαφορετικά θα έστελνε ο ίδιος στρατό για να τη διαφυλάξει, περίπου 3.200 άνθρωποι ξεκίνησαν από τη Σέλμα για την πρωτεύουσα.

Ο γερουσιαστής John Lewis ήταν ο τελευταίος των λεγόμενων Big Six μαχητών κατά των φυλετικών διακρίσεων – πέθανε πέρυσι. Στην ένθετη φωτογραφία ο Edmund Pettus, “grand dragon”, μεταξύ άλλων, της τοπικής Ku Klux Klan (photo Daily Mail).

Τέσσερις μέρες αργότερα, με τους 3.200, παρά τα εμπόδια που διαρκώς έθετε ο Wallace, να έχουν σταδιακά γίνει 25.000, έφτασαν κατάκοποι στο Μοντγκόμερι. Όπου, από τα σκαλιά του κυβερνητικού κτηρίου της Πολιτείας, και σε ζωντανή σύνδεση με την τηλεόραση, ο Martin Luther King απηύθυνε, σε ολόκληρη την Αμερική, την περίφημη ομιλία του How Long? Not long!

Είπα να τα αναφέρω επιγραμματικά αυτά, μιας και δεν είμαστε μόνο εμείς που εορτάζουμε την 25η Μαρτίου. Μπορείτε δε να διαβάσετε όλη την ιστορική ομιλία του Dr King εδώ.

ΥΓ: Τα γεγονότα στη γέφυρα –η οποία εξακολουθεί να φέρει το όνομα του ρατσιστή Pettus– αφύπνισαν την κοινή γνώμη και οδήγησαν το Κογκρέσο να ψηφίσει ταχύτερα το Voting Rights Act του 1965, νόμο για το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι, το οποίο ο Πρόεδρος Johnson υπέγραψε στις 6 Αυγούστου.  

ΥΓ2: Ο γερουσιαστής John Lewis, τελευταίος των λεγόμενων Big Six μαχητών κατά των φυλετικών διακρίσεων, έφυγε από τη ζωή, πλήρης ημερών, πέρυσι. Οι άλλοι πέντε ήταν οι Martin Luther King Jr., James Farmer, A. Philip Randolph, Roy Wilkins και Whitney Young.

Διαβάστε ακόμα: Βασίλης Χαρίτος – «Η Αφρική άλλαξε την αντίληψή μου για τις ζωές των άλλων».

TAGS :
25 Μαρτίου ΗΠΑ Μάρτιν Λούθερ Κινγκ ρατσισμός

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook