Ο Κόλιν Φάρελ στο «Ask the Dust» παλεύει να εκδώσει το πρώτο του βιβλίο. Υπάρχουν πολλοί σαν κι αυτόν εκεί έξω.

    Έκδοση σημαίνει δημοσιοποίηση. Ο συγγραφέας διατίθεται να κάνει το μεγάλο άλμα στο κενό, του οποίου είθισται να αγνοεί τα κόλπα και την τεχνική. Οπότε τίθεται ένα πλήθος ερωτημάτων: Ψάχνω για εκδότη ή το εκδίδω μόνος μου; Αν αποφασίσω να απευθυνθώ σε εκδοτικούς οίκους, πώς το χειρίζομαι; Αν προβώ μόνος στο απονεννοημένο διάβημα, πώς το φτιάχνω; Δημοσιεύω ένα ψηφιακό ή ένα έντυπο βιβλίο;

     

    Τα ερωτήματα-κλειδιά πριν από την έκδοση

     

    1. Μόνος ή σε εκδότη;

    Για έναν συγγραφέα λίγο έως πολύ άγνωστο, το να βρει εκδότη είναι προσπάθεια μακρά και επίπονη. Οι εκδοτικοί οίκοι, μικροί ή μεγάλοι, κατακλύζονται από έναν εκθετικό αριθμό χειρογράφων. Αποτέλεσμα, η πλειονότητά τους να απορρίπτεται. Σημειωτέον ότι, στην Ελλάδα, οι εκδότες υπολογίζονται χονδρικά στους 500 τον αριθμό, τριπλάσιοι δηλαδή από αυτούς της Γερμανίας. Ενώ ένα βιβλίο που θεωρείται «ευπώλητο» μετράει βία 4.000 αντίτυπα.

    Ο νεότευκτος συγγραφέας πρέπει να είναι οπλισμένος με υπομονή και αποφασιστικότητα. Και να διαθέτει ηθικόν ακμαιότατον, ώστε να μην αποθαρρύνεται από τις τυποποιημένες αρνητικές απαντήσεις. Συνήθης φόρμουλα, «δεν ταιριάζει στην εκδοτική μας πολιτική». Συχνά, και σπανίως όχι άδικα, θα σκεφτεί πως ούτε καν μπήκαν στον κόπο να το διαβάσουν.

    Οι μεγάλοι εκδοτικοί οίκοι βγάζουν λίγα νέα μυθιστορήματα και οι μικροί δημοσιεύουν ελάχιστα βιβλία μέσα στη χρονιά, γιατί δεν έχουν τα μέσα. Πέρυσι, μόλις 8.431 τίτλοι είδαν το φως. Το να τα καταφέρει κάποιος υπό αυτές τις συνθήκες είναι ένας ηράκλειος άθλος. Έτσι το στραβάδι αρκείται στο να απαγγέλει μάντρα κάθε πρωί, του στυλ «ψηλά το κεφάλι» και «η ώρα της αναγνώρισης δεν είναι μακριά».

    Το Δίκτυο διευκολύνει την έκδοση, την πώληση, την προώθηση και την ανταλλαγή εμπειριών, πράγμα που πουσάρει την αυτοέκδοση.

    Οπότε αποφασίζουμε να βάλουμε στην άκρη τους εκδοτικούς οίκους. Να εκδώσουμε το πόνημα μόνοι μας, πρακτική που έχει πέραση στις μέρες μας. Κι όχι μόνο μεταξύ των νέων φυντανιών, αλλά και στους κόλπους καθιερωμένων συγγραφέων.

    Η φάση με το Internet και η (συγκρατημένη) διάδοση των ψηφιακών βιβλίων έχουν βοηθήσει προς την κατεύθυνση αυτή. Το Δίκτυο διευκολύνει την έκδοση, την πώληση, την προώθηση και την ανταλλαγή εμπειριών, πράγμα που πουσάρει την αυτοέκδοση. Όμως, η δαψίλεια προσφοράς είναι η άλλη όψη του νομίσματος. Και πάλι γίνεται δύσκολο να ξεχωρίσεις.

    Άλλο μανίκι είναι ότι ο επίδοξος συγγραφέας πρέπει να ξέρει να κάνει τα πάντα. Αφού έφαγε μήνες ή και χρόνια για να γράψει το βιβλίο του, τώρα πρέπει να μάθει να κάνει τον γραφίστα για εξώφυλλο και layout, να βρει άνθρωπο να συμφωνήσει για μια σοβαρή εκτύπωση, να αποδείξει τις ικανότητές του στο μάρκετινγκ για το λανσάρισμα, να επικοινωνήσει τον εαυτό του και καλώς εχόντων των πραγμάτων το σκοτεινό παρελθόν του, να βρει θέση στις προθήκες των βιβλιοπωλείων…

    Είναι ενεργοβόρο, χρονοβόρο και ψυχοφθόρο. Πρέπει να εμπλακείς ψυχή τε και σώματι. Να βρεις λεφτά για επιμελητές, διορθωτές και δεν συμμαζεύεται. Ωστόσο, είναι μια διαδικασία που προσφέρει την ικανοποίηση ότι το κατάφερες ολομόναχος. Θα πρόκειται για προσωπική καλλιτεχνία από την πρώτη μέχρι την τελευταία σελίδα.

    Η δημοσίευση με ίδια μέσα είναι μια εναλλακτική. Η ουσιώδης διαφορά με την προηγούμενη επιλογή είναι ότι βασίζεται στην απουσία κόστους. Ήτοι το ανεβάζουμε στο Internet και δίνουμε ελεύθερη πρόσβαση σε όσο γίνεται περισσότερους.

    Το να σε αναλάβει ένας εκδοτικός οίκος είναι ο ορισμός της καθιέρωσης. Αλλά, όπως είπαμε, οι εκλεκτοί είναι πολύ λίγοι.

    Η λύση έχει ένα σωρό πλεονεκτήματα: έρχεσαι σε επαφή και διάλογο με τους αναγνώστες, μαθαίνεις τι τους άρεσε, προτού πας να το εκδώσεις μαζεύεις γνώμες, σχόλια και παρατηρήσεις, μπορείς να επανέλθεις στο περιεχόμενο και να διορθώσεις, γίνεσαι γνωστός.

    Βέβαια, κάτι τέτοιο οφείλει να έχει περιορισμένη διάρκεια, ώσπου να καταλάβουμε αν το εγχείρημα παλεύεται. Από τη στιγμή που δείχνει πως έχει ανταπόκριση, αντικαθιστούμε το σύνολο του βιβλίου με αποσπάσματα, ώστε επιτέλους κάποια στιγμή το έργο να οδεύσει προς τα σημεία πώλησης.

     

    2. Δημοσίευση σε ψηφιακή ή σε έντυπη μορφή;

     

    Το τυπωμένο βιβλίο είναι το όνειρο κάθε συγγραφέα. Γράφει για να διαβαστεί και το χάρτινο βιβλίο διαθέτει αναμφισβήτητη δύναμη γοητείας. Το να σε αναλάβει ένας εκδοτικός οίκος είναι ο ορισμός της καθιέρωσης. Αλλά, όπως είπαμε, οι εκλεκτοί είναι πολύ λίγοι. Ευτυχώς, υπάρχουν εναλλακτικές: οι μικροί εκδότες ή εκείνοι που αναλαμβάνουν την έκδοση με έξοδα του συγγραφέα.

    Η τελευταία δυνατότητα είναι πολύ διαδεδομένη στην Ελλάδα με τη μικροσκοπική αγορά και μια γλώσσα που έχει πάψει προ πολλού να αποτελεί lingua franca. Πρακτική που γνωρίζει πιένες σε ό,τι αφορά την έκδοση ποιητικών συλλογών, οι οποίες, καθότι ολιγοσέλιδες, δεν έχουν σημαντικά έξοδα εκτύπωσης (το πλέον κοστοβόρο σκέλος του εγχειρήματος).

    Από την άλλη, η αγορά των ebooks μεγεθύνεται. Ιδίως στις αγγλοσαξονικές χώρες. Όμως, ξαναλέω, υπάρχει κι άλλη πλευρά του νομίσματος. Η προσφορά είναι τόσο μεγάλη σε σημείο η αναγνωσιμότητα να περιορίζεται κατά πολύ, ενώ ο συγγραφέας πρέπει να μετατραπεί σε μαρκετίαρ για την προώθηση, να επικοινωνήσει, να στήσει ολόκληρο δίκτυο φίλων, να έρθει σε επαφή με influencers και bloggers.

     

    3. Οι βασικοί κανόνες της επιτυχίας

     

    Εξυπακούεται πως οι εκδότες αναζητούν το σπάνιο μαργαριτάρι. Υποστηρίζουν πως διαβάζουν ό,τι πέσει στα χέρια τους, πράγμα που φυσικά δεν ισχύει. Οπότε εναπόκειται στους συγγραφείς να τους πείσουν. Πράγμα διόλου εύκολο όταν πρόκειται για κείμενα των 300 και σελίδων.
    Μπορεί το να στέλνεις το πόνημα σ’ όλους τους οίκους που φυτρώνουν στη χώρα να είναι τρέχον νόμισμα, αλλά πρέπει να λαμβάνεις υπ’ όψιν σου και τι είδους βιβλία εκδίδει ο καθένας. Διαφορετικά ματαιοπονείς. Θέλω να πω δεν ζητάς από τις εκδόσεις Καπόν να σου εκδώσουν τις «50 αποχρώσεις του γκρι», αν και ως ιδέα θα μπορούσε να έχει ενδιαφέρον.

    Η δημιουργία του εξωφύλλου είναι τεράστιας σημασίας. Αρκεί να παρατηρήσετε το πώς συμπεριφέρεται ο κόσμος σ’ ένα βιβλιοπωλείο.

    Έτερον, μετέρχεστε όλων των μέσων για να πείσετε πως πρόκειται για έργο πρωτότυπο, μοναδικό, που τους ταιριάζει γάντι. Θεμελιώδες, καθότι αυτό αποτελεί και τη βασική αιτία απόρριψης. Συνοδεύετε με συστατική επιστολή τακτικού συγγραφέα του οίκου ή κάποιου βιβλιοκριτικού που χαίρει εκτίμησης ως μη ώφειλε.

    Τα χειρόγραφα έχουν πάψει προ πολλού να τα διαβάζουν. Επιλέξτε τη φόρμα που ζητάει ο εκδότης. Για να προσδώσετε μεγαλύτερη σοβαρότητα, αποστείλετε το σύγγραμμα με το ταχυδρομείο. Όχι με mail ούτε σε cd rom ούτε σε στικάκι.

    Ειδικότερα, το πακέτο οφείλει να είναι ευανάγνωστο, χωρίς ορθογραφικά λάθη και σε προσφιλή γραμματοσειρά του χώρου, όπως π.χ. τα Times New Roman. Στις 12 με 14 στιγμές και τουλάχιστον 1,5 διάστιχο. Προβλέπετε και γενναιόδωρα περιθώρια για σημειώσεις και παρατηρήσεις.

     

    4. Συμβουλές για δημοσιεύσεις με ίδια μέσα

     

    Ο επαγγελματισμός στην παρουσίαση, η οποία προσεγγίζει εκείνη ενός εκδοτικού οίκου, θα σας προσδώσει μεγαλύτερο κύρος, αυξάνοντας την αναγνωσιμότητα.

    Η δημιουργία του εξωφύλλου είναι τεράστιας σημασίας. Αρκεί να παρατηρήσετε το πώς συμπεριφέρεται ο κόσμος σ’ ένα βιβλιοπωλείο για να το αντιληφθείτε. Σκανάρουν με το βλέμμα τα stands και ξάφνου τσιμπάνε ένα. Γιατί; Διότι το όνομα του συγγραφέα, ο τίτλος ή η εικονογράφηση τράβηξαν το ενδιαφέρον τους.
    Όταν δεν σας ξέρει ούτε η μάνα σας, χρειάζεστε ένα εξώφυλλο που να βγάζει μάτι. Καλαίσθητο, πρωτότυπο, διακριτό, «φρέσκο», πιασάρικο. Ηθικό δίδαγμα: ο ερασιτεχνισμός εδώ δεν έχει θέση.

    Πέρα από τη σελιδοποίηση, καθοριστικό ρόλο παίζουν αφτιά και οπισθόφυλλο. Το σύντομο περιεχόμενό τους (περίληψη, απόσπασμα, παρουσίαση, κριτική) οφείλει να είναι εξόχως κατατοπιστικό, παθιασμένο και ελκυστικό συνάμα. Καλό θα ήταν να αναθέσετε το καθήκον αυτό σε κάποιον τρίτο, του οποίου το αισθητήριο εμπιστεύεστε. Μια φρέσκια ματιά που θα μπορέσει να δει, όσο φίλος και νά ‘ναι, το γραπτό σας αποστασιοποιημένα.

    Καλή τύχη. Σας χρειάζεται. Α, και μην περιμένετε να βγάλετε δεκάρα…

     

    Διαβάστε ακόμα: Victor Noir – το «προικισμένο» άγαλμα που λατρεύουν οι εφαψίες.

     

     

     

    x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

    Button to top