Με τον Χουλιαρά στην Αντίπαρο

Ο Νίκος Χουλιαράς στην Ψαραλυκή της Αντιπάρου. Φωτογραφία: Σωτήρης Κακίσης

Αντικατέστησα την Ύδρα του Κουμανούδη με την Αντίπαρο του Χουλιαρά εδώ και πάνω από εικοσιπέντε χρόνια. Την ανηφορική Ύδρα του Στέφανου, της δικής της μαγείας, με τη φλατ Αντίπαρο του Νίκου, με το παιδικό κι αυτό νησί το δεμένο στην Πάρο σαν βαρκούλα, το συγκεντρωμένο αυτό όνειρο στο δρόμο εκείνο τον μοναδικό του, στο κέντρο του κέντρου της.

Ο Νίκος Χουλιαράς ο φίλος μου, ο μεγάλος ζωγράφος, ο εξίσου υπέροχος σ’ όλη του τη δημιουργία, και στη λογοτεχνία δηλαδή, και στη μουσική, αλλά και στης ζωής του την υπερβατική καθημερινότητα, στου Κάστρου τη δροσερή σπηλιά του σκέφτομαι πως κι αυτός το Νησάκι των Ιωαννίνων της πρώτης του ζωής θα είχε αντικαταστήσει, επί τούτου ξαναβρεί. Και κάθε καλοκαίρι, πολλά καλοκαίρια τόσων βημάτων του τα κυματιστά διηγήματα κατάφερε εκεί να συνεχίζει, να ζει μες στης Αντιπάρου την ξαφνικά πολύ ομοειδή πολυεθνικότητα μέρες πολλές ηρεμίας, σε Μια Ζωή Πριν, Δυο Ζωές Μετά έτσι στοχεύοντας.

Και τα ονόματα όλα εκεί εξίσου συγκινημένα: τα ξένα των ανθρώπων δίπλα-δίπλα με τα επιτόπια, ο Μπόνος και το Σιφνέικο, οι Ψαραλυκές κι ο Ιδέας, κι όλα τ’ άλλα τα τόσα στα βιβλία του μέσα απελεύθερα, μιας έγχρωμης πάνω από το σινεμά αιώνιας Μανταλένας, με Χατζιδάκι πολύ, νέο κι αυτόν εκεί με το πιάνο του, σ’ εκείνα μιας Θάλασσας Πλατειάς τα οριστικά του Χρόνου γυρίσματα. Το σινεμά, το εξίσου παιδικό, η Ωλίαρος του Γιάννη, με όλους εκεί, χωρίς πια έργο, με τους νυχτερινούς ουρανούς του Χουλιαρά να χαϊδεύουν τα κεφάλια μας σαν δροσιά, σαν λόγια και σαν ζωγραφικά του ίδιου κινούμενα σχέδια, σχέδια πέρα από των σωμάτων την αδύνατη στο μέλλον επιστροφή.

Μάνος Βουλαρίνος, Φοίβος Δεληβοριάς, Σωτήρης Κακίσης και Τζίμης Πανούσης στο Σωρό της Αντιπάρου. Φωτογραφία: Nίκος Χουλιαράς

Ο Χουλιαράς έλεγε και για πάνω από μας πράγματα. Να, σαν αυτή τη φωτογραφία που χαμογελούσε μαζί μας κι ένα πρόβατο, που παρουσιάστηκε σαν στοιχειό μετά, στο τύπωμά της, που δεν το ‘χε δει κανείς ‒άλλο κι αυτό, επιπλέον του δικού μας Θεού, τερτίπι. Ή σαν εκείνο το μεσημεριανό πέναλτυ, που μου χτύπησε ο Νίκος στο γαρμπίλι του γηπέδου αποφασιστικά, για να το πιάσω εγώ χωρίς να ξέρω πώς, κι η μπάλα σαν ήλιος από παντού κατακόρυφος να μας κατακαίει, να μας ζεσταίνει τις καρδιές για πολύ μετά μες στο χειμώνα, η στιγμή εκείνη η ελάχιστη.

Παίζαμε και χαρτιά, ξερή, με τον Νίκο στον αρχαία πλατεία, ο Τζίμης κι εγώ μαζί, εναντίον του, κι είπαμε να τον κατακλέβουμε, για μια φορά έστω κι έτσι να καταφέρουμε να τον νικήσουμε. Κι όταν είχαμε Ρηγάδες κοιτάγαμε ψηλά, στου δέντρου τα άλλα φύλλα, και κοίταγε ψηλά κι Νίκος απορημένος, και παρόλ’ αυτά μας ξανακέρδισε ο διάολος, γιατί ποτέ δεν ήθελε να χάνει, ούτε καν όταν τον κλέβανε αντίπαλοι πονηροί.

Νίκος Χουλιαράς, Λίλη Πανούση, Σωτήρης Κακίσης, Κωνσταντίνος Περατικός και Τζίμης Πανούσης. Φωτογραφία: Αλεξάνδρα Περατικού

Πολλά πράγματα, πολλά, στο νου μέσα, πιο πολλά στην ψυχή μου για πάντα. Η Αντίπαρος του Χουλιαρά ένα άλλο νησί, δικό μας, κλεμμένο κι αυτό για λίγο από τις τόσες αλλεπάλληλες εκεί πάνω γενιές του, άλλος Σωρός, ιδιωτικός, με της παρέας μας φτιαγμένος την ετήσια επιθυμία, με της Λίλης, του Βαγγελάκη, του Μάριου, του Γιώργη του Παπαγγελή, στη Μαργαρίτα και παντού γύρω, με όλων των δικών μας τα επίμονα, διαπεραστικά βλέμματα, για πάντα μαζί, για πάντα εκεί.

Κι ο Νίκος, εννοείται, πάντα για πάντα εκεί. Μια Ζωή Πριν, Δυο Ζωές Μετά είπαμε. Καθαρά, ολοκάθαρα.

Πριν κάμποσα έτη: Χουλιαράς και Κακίσης στο δρόμο προς το Σιφνέικο. Φωτογραφία: Τζίμης Πανούσης.

Η έκθεση «Καλοκαίρι στον κήπο του νου: Ο Νίκος Χουλιαράς και η Αντίπαρος», έγινε το 2013 στην Αίθουσα Τέχνης «Αντί», στο Κάστρο Αντιπάρου. Μια περιεκτική προσέγγιση του έργου του σπουδαίου και πολύπλευρου αυτού καλλιτέχνη και της σχέσης του με την Αντίπαρο, όπου έργα του παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά. Ο Νίκος Χουλιαράς επισκέφτηκε το νησί για πρώτη φορά το 1975 και ένα χρόνο αργότερα απέκτησε το δικό του σπίτι. Μέχρι το 2007 ζούσε εκεί σχεδόν έξι μήνες τον χρόνο, καθιστώντας την Αντίπαρο προνομιακό τόπο της ζωής και της ζωγραφικής του. Πριν από τα εγκαίνια της έκθεσης (20/7), στο Κάστρο Αντιπάρου, ο Τζίμης Πανούσης, ο Σωτήρης Κακίσης και ο Φοίβος Δεληβοριάς διάβασαν διηγήματα του Νίκου Χουλιαρά για την Αντίπαρο.

Ένα από τα έργα του Νίκου Χουλιαρά με θέμα την Αντίπαρο. «Σαν ζωγραφικά του ίδιου κινούμενα σχέδια, σχέδια πέρα από των σωμάτων την αδύνατη στο μέλλον επιστροφή», γράφει ο Κακίσης.

TAGS :
αντίπαρος έκθεση νησί φιλία

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook