Μάικ Τάισον: ο άνθρωπος που έριξε στα σχοινιά το σκοτεινό του πεπρωμένο

Στην επαγγελματική πυγμαχία υπάρχει «Προ Τάισον« και «Μετά Τάισον εποχή» (Φωτογραφία: Roberto Cavalli).

Το ημερολόγιο γράφει 6 Μαρτίου του 1985. Κανείς δεν ξέρει εκείνο το βράδυ, ότι, από εκείνο το βράδυ, ο κόσμος της επαγγελματικής πυγμαχίας θα χωριστεί σε «πριν» και «μετά». Σε Προ Τάισον και Μετά Τάισον εποχή. Και, γενικά, σε «υπέρ Τάισον» και «κατά Τάισον». Διότι ο τύπος που βγαίνει στο ρινγκ, ενώπιον λίγων θεατών, απέναντι στον Έκτορ Μερσέντες (άκου ‘κει τώρα!), δεν είναι ακριβώς πυγμάχος. Είναι, μάλλον, πραγματικό… Μερσέντες -φορτηγό. Βαρέος τύπου.

Κόντρα στον Έκτορ Μερσέντες. Από εδώ ξεκίνησαν όλα.

Ο πρώτος επαγγελματικός contender αγώνας (διεκδίκησης-για-το-δικαίωμα-πρόκλησης του πρωταθλητή) του Μάικ Τάισον στα βαρέα βάρη, δεν είναι ένα έπος. Είναι ένα πρόχειρο σκαρίφημα σε μια χαρτοπετσέτα. Σύντομο, λιτό, περιεκτικό. Και λίγο άτεχνο. Έως απλοϊκό. Αλλά πολύ, πάρα πολύ αποτελεσματικό. Αυτό το ασυγκράτητο πλάσμα που ακούει το «let’s fight» του διαιτητή το βράδυ της 6ης Μαρτίου του 1985 δεν έχει την ποίηση στην κίνηση ενός Μοχάμεντ Άλι. Δεν έχει τέχνη και τεχνική. Δεν έχει, ο ίδιος, την πυγμαχία στο μυαλό του ως (πανάρχαιο) σπορ. Την έχει ως μέσο επιβίωσης με κάποιους -αστείους στο μυαλό του, αλλά τι να γίνει; Υπακούει, τότε- όρους. Δεν παραβαίνει κανέναν σ’ εκείνο το ματς. Που διαρκεί… 50 δευτερόλεπτα!

Κόντρα στον Trevor Berbick το 1986 (Φωτογραφία: AP).

Τόσο παίρνει στον Τάισον να βγάλει νοκ άουτ τον Μερσέντες με το βαρύ επώνυμο -αλλά και το μικρό εκτόπισμα στο άθλημα, γενικώς. Μέχρι το τέλος του χρόνου ο Τάισον θα εξολοθρεύσει με νοκ-άουτ ή τεχνικό νοκ-άουτ ακόμη 14 πυγμάχους.  Ο κόσμος της πυγμαχίας σοκάρεται. Αυτός ο θρασύς και άξεστος και ωμός τυπάκος που δεν έχει ακόμη κλείσει τα 19 αλλά  θέλει να φτάσει να διεκδικήσει τη ζώνη του πρωταθλητή στα βαρέα βάρη, δεν έχει σταματημό. Αν υπάρχει γονίδιο του μποξ, πρέπει να πάρει το όνομά του. Κι αν δεν υπάρχουν, τότε, στο διάβα του οι καθιερωμένα σπουδαίοι, τι φταίει; Εκείνος θέλει τη ζώνη του πρωταθλητή κόσμου. Και αποδέχεται όποιον αντίπαλο βρίσκει μπροστά του μέχρι να φτάσει σ’ αυτό το σκοπό.

O Tάισον έχει σκεφτεί την πυγμαχία επειδή, πιτσιρικάς, του κλέβουν το ποδήλατο και ο αστυνομικός που έρχεται επειδή κραυγάζει, του λέει: «Πρέπει να μάθεις να μάχεσαι, μικρέ» (Φωτογραφία: thesun.co.uk).

Ο Τάισον, γεννημένος στις 30 Ιουνίου του 1966, έχει σκεφτεί την πυγμαχία επειδή, πιτσιρικάς, του κλέβουν το ποδήλατο και ο αστυνομικός που έρχεται επειδή κραυγάζει, του λέει: “Πρέπει να μάθεις να μάχεσαι, μικρέ”. Στο αναμορφωτήριο, όπου αναπόφευκτα καταλήγει μετά από λίγο καιρό να εκτίει ποινή, στα 11-12 του περίπου, ένας φύλακας, ο “Ιρλανδός” Μπόμπι Στιούαρντ, που έχει κάποτε κερδίσει “Χρυσά Γάντια”, τον πηγαίνει ως πηγαίο ταλέντο (αλλά και για να γλιτώσει τους ατέλειωτους καυγάδες του στο προαύλιο του ιδρύματος) στον σπουδαίο Κας ντ’ Αμάτο. Καζαντζακικά, περίπου, γίνεται η παράδοση του μικρού θεριού, έτσι όπως ομολογεί στην “Αναφορά στον Γκρέκο” ότι παρέδωσε στο δάσκαλο, το μεγάλο συγγραφέα μας ο πατέρας του: “Το κρέας δικό σου, τα κόκαλα δικά μου”.

Με τον θρυλικό Κας ντ’ Αμάτο.

Ο ντ’ Αμάτο συμπαθεί το παιδί. Και σταθμίζει προσεκτικά τα πράγματα. Είναι ο προπονητής που έχει φέρει τον Φλόιντ Πάτερσον, από Ολυμπιονίκη στα μεσαία βάρη στο Ελσίνκι το 1952, στην κορυφή του κόσμου στα βαρέα βάρη, το 1956. Το μάτι του “κόβει” όσο κανενός. Βλέπει αμέσως δυο τρία πράγματα στον μικρό Μάικ. Ότι δε θα γίνει ψηλός -άρα δε θα έχει μεγάλο “reach”, όπως λένε στο μποξ. Το τεντωμένο χέρι του με στριμμένο πλήρως τον κορμό, δε θα φτάνει πολύ μακριά. Τον κόβει και ότι δύσκολα θα γίνει ακούραστος εργάτης της προπόνησης, για να γίνει ιδιαίτερα τεχνίτης. Αλλά και ότι έχει απίστευτη φυσική δύναμη και ένστικτο για την πυγμαχία. Για τους καυγάδες του δρόμου, για την ακρίβεια…

Δε γίνεται προπονητής μόνο, για τον μικρό. Φτάνει να τον υιοθετήσει κιόλας, όταν η μητέρα του πεθαίνει. Ξέρει ότι ο Μάικ ποτέ δε θα αποκτήσει χορευτική δεξιότητα ή στρατηγική προσέγγιση των αντιπάλων στο σπορ. Και επιλέγει γι’ αυτόν τη στάση peek-a-boo, αμετάφραστη ακριβώς στα ελληνικά. Στην πράξη, τα χέρια ψηλά μπροστά στο πρόσωπο και οι αγκώνες σφιχτοί στα πλευρά. Είναι εξαιρετική άμυνα, αλλά οι περισσότεροι άνθρωποι δε μπορούν από τέτοια αρχική θέση να εξαπολύσουν και σοβαρά χτυπήματα. Όμως, ο Μάικ δεν είναι μέρος της πλειονότητας. Είναι τέρας δύναμης. Μπορεί από αυτή την αρχική θέση να χτυπήσει σα βαριοπούλα.

Ως «βασιλιάς» μετά τη νίκη του επί του Tony Tucker (Φωτογραφία: ringtv.com).

Οκτώ μήνες πριν φτάσει σε ηλικία που να μπορεί να πιει νόμιμα αλκοόλ στις ΗΠΑ, ο Μάικ Τάισον έχει,  μ’ αυτό τον τρόπο κερδίσει (κυρίως με σύντομα νοκ-άουτ) άλλους 12 πυγμάχους ως το Νοέμβριο του 1986, οπότε και στέφεται, σε ηλικία αξεπέραστου από τότε ρεκόρ, 20 ετών και 4 μηνών, Παγκόσμιος Πρωταθλητής. Η νίκη του είναι απέναντι στον Τζαμαϊκανό Τρέβορ Μπέρμπικ, που το 1981 είχε γίνει ο τελευταίος πυγμάχος που νίκησε τον Μοχάμεντ Αλι. Ο Μπέρμπικ είχε τραγικό θάνατο το 2006 -δολοφονήθηκε με χτυπήματα στο κεφάλι από έναν σωλήνα, από τον ανιψιό του κι έναν φίλο του, για κτηματικές διαφορές. Αλλά και ο Μάικ έχει, εν τω μεταξύ βιώσει μια τραγωδία που θα σημαδέψει τη ζωή του, έστω χωρίς να το ξέρει ακόμη. Ο μέντοράς του, Κας ντ’ Αμάτο έχει φύγει απ’ τη ζωή το Νοέμβριο του 1985.

Ο Ντ’ Αμάτο ήταν η μόνη πατρική φιγούρα στη ζωή του Τάισον. Ο μόνος άνθρωπος που σεβάστηκε και άκουσε με προσοχή τις συμβουλές του, χωρίς περιφρόνηση και καχυποψία. Μεθυσμένος απ’ τον τίτλο και χωρίς χαλινάρι πια, η ζωή του παίρνει σιγά σιγά το δρόμο που είχε και πριν βρεθεί σ’ αυτήν ο θετός πατέρας του. Στα ρινγκ συνεχίζει και σαρώνει. Αλλά όλες οι κακές του συνήθειες, ο βίαιος χαρακτήρας του, η νοοτροπία του “χαμινιού” με την οποία έχει μεγαλώσει, αυτή η ασίγαστη οργή μέσα του, τον υπονομεύουν. Από “Παιδί Δυναμίτης” (Kid Dynamite) έχει γίνει πια “Iron Mike”, αλλά το “Σίδερο” μάλλον παραπέμπει σε χύτρα ταχύτητας με χαλασμένη βαλβίδα διαφυγής…

Μέχρι το 1988 έχει κερδίσει τα πάντα. Αλλά τότε διώχνει, για άγνωστους λόγους τον προπονητή του, μαθητή και διάδοχο του Ντ’ Αμάτο, Κέβιν Ρούνει. Και μπλέκει με τον διαβόητο μάνατζερ-promoter Ντον Κινγκ που βλέπει τους πυγμάχους του μόνον ως ευκαιρία για χρήμα και δε δίνει δεκάρα για την προστασία τους από… οτιδήποτε: υπερβολική έκθεση στα μίντια, ψυχολογικά προβλήματα, καταχρήσεις…

Ο γάμος του με την ηθοποιό Ρόμπιν Γκίβενς διαλύεται μέσα σ’ ένα χρόνο και 7 μέρες (Φωτογραφία: pagesix.com).

Η προσωπική ζωή του Μάικ είναι σε αναταραχή. Ο γάμος του με την ηθοποιό Ρόμπιν Γκίβενς διαλύεται μέσα σ’ ένα χρόνο και 7 μέρες (7 Φεβρουαρίου 1988 – 14 Φεβρουαρίου του 1989) με ηχηρό τρόπο. “Με χτυπούσε”, θα πει αργότερα εκείνη στην Έλεν ντε Τζένερις. “Με παγίδευσε με δήθεν εγκυμοσύνη για να παντρευτούμε και να μου πάρει την περιουσία”, θα πει εκείνος. Οι παπαράτσι τον κυνηγούν, έχει γίνει σελέμπριτι, αλλά σκοτεινός, όχι λαμπερός. Ελπίδα όλων είναι να τον δουν να παρεκτρέπεται.  Καταφέρνει να συγκρατηθεί. Αλλά συγχρόνως προπονείται λιγότερο πια και η, έτσι κι αλλιώς, όχι υψηλού επιπέδου τεχνική του χειροτερεύει.

O James “Buster” Douglas τον ρίχνει στα σχοινιά (Φωτογραφία: Michael Brennan).

Στις 11 Φεβρουαρίου το 1990, στο Τόκιο ο Τάισον γνωρίζει για πρώτη φορά τι πάει να πει νοκ-άουτ και χάνει τον τίτλο από τον Μπάστερ Ντάγκλας. Τα προγνωστικά ήταν 42 προς 1 εναντίον του Ντάγκλας και η ήττα του Τάισον προκαλεί σοκ. Λέει μετά το ματς “Αυτή είναι η ευκαιρία μου να γίνω καλύτερος μποξέρ”. Αλλά δε γίνεται. Έχει κάποιες αναλαμπές και κανονίζει ματς για το Νοέμβριο του 1991 με τον Εβάντερ Χόλιφιλντ για να πάρει τον τίτλο του πίσω. Όμως τον Ιούλιο συλλαμβάνεται για το βιασμό της 18χρονης Ντεζιρέ Γουάσινγκτον σε ξενοδοχείο της Ινδιανάπολης. Καταδικάζεται και μπαίνει φυλακή, από το 1992 ως το 1995.

Στης φυλακής τα σίδερα… (Φωτογραφία: quora.com).

Μετά την αποφυλάκισή του, παίρνει πίσω τη μία ζώνη του, από την IBF σ’ έναν αγώνα-παρωδία απέναντι στον Μπρους Σέλντον. Αλλά απέναντι στον Εβάντερ Χόλιφιλιντ που επιστρέφει -ελέω Ντον Κινγκ και τρελών ποσών από τις Pay Per View μεταδόσεις- από τη “σύνταξή” του, το 1994, ο  Τάισον χάνει για τη ζώνη της WBA. Τον ξαναπροκαλεί. Και τον Ιούνιο του 1997, σ’ ένα ματς με αμοιβές και τηλεθέαση ρεκόρ για χρόνια μετά, ξαναβρίσκονται στο ρινγκ.

Στον τρίτο γύρο, ο ανεξέλεγκτος, πλέον, σε όλα Μάικ Τάισον δαγκώνει το αυτί του Χόλαντερ και το ακρωτηριάζει. Φυσικά, αποκλείεται. Και, ακόμη πιο φυσικά, η καριέρα του, ουσιαστικά τελειώνει. Δίνει ακόμη μερικούς αγώνες. Τα προβλήματά του με τα ναρκωτικά έχουν αρχίσει. Μπλέκει σε καυγά στο δρόμο με δύο μοτοσικλετιστές και καταδικάζεται με αναστολή. Και στις 8 Ιουνίου του 2002, χάνει με νοκ άουτ από τον Λένοξ Λιούις, στην τελευταία του απόπειρα να ξανανέβει ψηλά.

H ανεπανάληπτη σκηνή με τον Εβάντερ Χόλιφιλιντ.

Όλη η υπόλοιπη ζωή του, από τότε, είναι μια ωδή στην αυτοκαταστροφή. Ωδή; Λάθος. Μάλλον άναρθρη κραυγή. Παίρνει κάθε είδους ναρκωτικά, πίνει χωρίς σταματημό, συλλαμβάνεται για οδήγηση υπό επήρεια, παραδέχεται στην αστυνομία ότι είναι εθισμένος. Πληρώνει εκείνη την ημέρα με νέα 3ετή ποινή με αναστολή και υποχρέωση για 360 ώρες κοινωνικής εργασίας.

Ο Τάισον απέκτησε 7 παιδιά από τρεις γάμους. Στον δεύτερο και αφότου έχουν πάρει διαζύγιο από την παιδίατρο Μόνικα Τέρνερ λίγα χρόνια νωρίτερα, για λόγους μοιχείας από πλευράς του, η 6χρονη κόρη τους Εξοντους μπερδεύεται σ’ ένα κορδόνι εξάσκησης και πνίγεται. Ο Τάισον φεύγει από το Λας Βέγκας όπου βρίσκεται και στέκεται δίπλα της στις τραγικές στιγμές. Αλλά εννιά μέρες μετά, κάνει τον τρίτο του γάμο, με τη Λακίχα Σπάισερ.

Mε κάποια από τα παιδιά του (Φωτογραφία: Steve Granitz/WireImage).

Ο Τύπος τον κυνηγά πάντοτε και στις περισσότερες εμφανίσεις του βγάζει όχι “ειδήσεις”, αλλά ευκαιρίες για χλευασμό.  Στην πρώτη του φυλάκιση έχει ασπαστεί το Ισλάμ και παίρνει το όνομα Μαλίκ Αμπντούλ Αζίζ -κατ’ άλλους, Μαλίκ Σαμπάζ. Πάσχει από μανιοκατάθλιψη και κάθε τόσο λέει αντιφατικά πράγματα. Κάποτε υμνούσε τον Αλλάχ. Αλλά λίγο καιρό μετά απορρίπτει τα πάντα: “Όσο βλέπω εκκλησίες και τζαμιά τόσο διακρίνω ολοένα και πιο πολύ το διάβολο μέσα τους”.

Το 2011 δηλώνει χορτοφάγος. Το 2013 παραδέχεται δημόσια ότι είναι αλκοολικός σε επικίνδυνο για τη ζωή του βαθμό. Και ότι δεν είναι ακριβώς χορτοφάγος, αλλά, απλώς, έχει κόψει το κόκκινο κρέας. “Το κόκκινο κρέας με έκανε τρελό”, λέει. Αλλά, φυσικά και πάλι κοροϊδεύει τον εαυτό του. Δεν έφταιγε το κόκκινο κρέας. Έφταιγε το γεγονός πως κι ο ίδιος ξέρει βαθιά μέσα του ότι το πιο βάρβαρο νοκ-άουτ της ζωής του ήταν αυτό που ο ίδιος έδωσε στο ταλέντο του, στο φυσικό του χάρισμα που, όμως, σχεδόν ποτέ δε βρήκε την αυτοπειθαρχία για να το δουλέψει σκληρά και να το αναδείξει στον πιο μεγάλο βαθμό.

Παίζει σε αγώνες επίδειξης πού και πού. Σε κάποιες ταινίες -με πιο γνωστή το Hangover και το IP Man 3. Παίζει σε διαφημίσεις. Κάνει οτιδήποτε για να πληρώνει τα -μόνιμα- χρέη του. Τεράστια ποσά έχουν περάσει από τα χέρια του, αλλά με κάποιο τρόπο χάνονται μέσα απ’ τα χέρια του, έτσι όπως ο ίδιος αφήνει τα αγαπημένα του περιστέρια για τη βόλτα τους (έχει πάνω από 350 στο κτήμα του, στο Σέβεν Χιλς της Νεβάδα).

Παίζει σε αγώνες επίδειξης πού και πού. Σε κάποιες ταινίες -με πιο γνωστή το Hangover και το IP Man 3 (Φωτογραφία: Joe Scarnici).

Για χρόνια ήταν οργισμένος με τα πάντα. Και για το γεγονός ότι όλοι οι ειδήμονες του αθλήματος δε διανοήθηκαν ποτέ να τον βάλουν καν στο top 10 των κορυφαίων όλων των εποχών. Αφότου η καριέρα του έληξε, συμβιβάστηκε μ’ αυτό. Στη USA Today είπε το 2005: “Είμαι μια σκέτη αποτυχία”. Και αργότερα, πολλές φορές παραδέχθηκε ότι ο μεγαλύτερος εχθρός του ήταν ο εαυτός του. Με πιο πολλές ώρες προπόνησης και βοήθεια, αν όχι από ειδικούς, έστω από μια φιγούρα που θα εκτιμούσε χωρίς επιφυλάξεις, όπως ο Κας Ντ’ Αμάτο, αυτό το παιδί-φαινόμενο της 5ετίας 1985-1990 θα μπορούσε να αφήσει το στίγμα του για πάντα. Το άφησε, αλλά όχι για τους σωστούς λόγους.

Σήμερα δηλώνει ήρεμος, με τεράστια αυτεπίγνωση, αγάπη για όλο τον κόσμο, επαφή με τη φύση των πραγμάτων. Κι αν σας θυμίζουν κάτι από “παιδιά των λουλουδιών” όλα αυτά, έχετε δίκιο. Η ηρεμία του Μάικ προέρχεται, λέει από το “δηλητήριο φρύνου”. Και, όχι. Δεν είναι κάποια ονομασία της πιάτσας για ένα συνθετικό ναρκωτικό αυτό. Είναι αυτό που λέει. Toad Venom: δηλητήριο που εκκρίνει ένας σπάνιος φρύνος που απαντάται στον ποταμό Κολοράντο.

Σήμερα δηλώνει ήρεμος, με τεράστια αυτεπίγνωση, αγάπη για όλο τον κόσμο, επαφή με τη φύση των πραγμάτων (Φωτογραφία: usatoday.com).

Η τοξίνη του είναι γνωστή ως 5-MeO-DMT και είναι έξι φορές πιο ισχυρή από την απλή DMT (διμεθυλπτρυναμίνη), που οι αυτόχθονες Αμερικανοί παίρνουν από το φυτό αγιαχουάσκα σε τελετές μύησης και “ταξιδιού” σε πιο ψηλά επίπεδα συνειδητότητας. Ναι. Καλά το φαντάζεστε. Το δηλητήριο φρύνου είναι ένα πανίσχυρο ψυχεδελικό παραισθησιογόνο και είναι παράνομο στις ΗΠΑ. Η κατοχή του συνεπάγεται 10 χρόνια φυλάκισης. Αλλά, σε ό,τι αφορά τον Μάικ, συνηθισμένα τα βουνά από τα χιόνια.

Δηλώνει ότι ξεκίνησε να παίρνει το δηλητήριο για να κατέβει από τα 150 κιλά που είχε φτάσει -σημειωτέον, δεν είναι καν 1μ80 ύψος- αλλά διαπίστωσε ότι τον κάνει πιο δημιουργικό και συγκεντρωμένο. Και έκτοτε το καπνίζει τρεις φορές την ημέρα, μιας και “τον κρατάει μακριά από τα (σ.σ. άλλα…) ναρκωτικά και το αλκοόλ”! Τι άλλο κάνει; “Απογυμνώνει το ‘’εγώ’’”, λέει. “Κι εγώ είχα πάντοτε υπερτροφικό εγώ, διότι είχα χαμηλή αυτοεκτίμηση”.

Ο Μάικ Τάισον όπως είναι σήμερα (Φωτογραφία: AP).

Το δηλητήριο φρύνου είναι, φυσικά, πολύ επικίνδυνο και με πολύ σοβαρές, έως και θανατηφόρες παρενέργειες. Αλλά ο δρ. Αλαν Ντέιβις, του Νοσοκομείου Τζον Χόπκινς το μελετά εδώ και καιρό για τις πιθανές ιατρικές χρήσεις του στην ψυχιατρική. Αν κρίνουμε απ’ όσα λέει ο Τάισον γι’ αυτό κι αν όντως εξαιτίας του έχει γίνει κάτι σα… δάσκαλος του ζεν και χίπι των ‘60ς συγχρόνως, μάλλον ορθώς το μελετά το διάσημο νοσοκομείο. Το φαινόμενο “Iron Mike”, άλλωστε, ταξινομείται σε πολλές κατηγορίες. Κι αυτή της ψυχικής υγείας είναι σίγουρα μια απ’ αυτές…

Κι επειδή σ’ αυτή τη ζωή, όλα γίνονται -ειδικά στις ΗΠΑ- να πούμε κι αυτό. Από το 1989 ο Μάικ Τάισον είναι… επίσημος Διδάκτωρ Ανθρωπιστικών Σπουδών (!) στο Πανεπιστήμιο Σέντραλ Στέιτ, του  Γουίλμπερφορς, στο Οχάιο. Η αιτία; “Ο Μάικ αποδεικνύει ότι με σκληρή δουλειά, αποφασιστικότητα και επιμονή, κάποιος μπορεί να ξεπεράσει όλα τα εμπόδια στο δρόμο του”. Και, για να μην αδικούμε το ίδρυμα, όντως: το 1989 όταν μια ζώσα απόδειξη για όλα αυτά ο Τάισον. Τα όσα ακολούθησαν ήταν που συνιστούν ένα νοκ-άουτ από την Ιστορία στην κληρονομιά του…

Διαβάστε ακόμα: Ο Μοχάμεντ Άλι στο καμαρίνι, πριν από τη «μάχη της ζούγκλας».

TAGS :
Μάικ Τάισον Μοχάμεντ Άλι μποξ πυγμαχία

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook