Γιατί η παχυσαρκία είναι η Λερναία Ύδρα της εποχής μας;

Η βιομηχανία παροχής τροφής πλουτίζει δημιουργώντας και πουλώντας τρόφιμα που προσφέρουν γεύση με χαμηλό κόστος και φυσικά χαμηλή θρεπτική αξία, οδηγώντας σε υπερκατανάλωση και σε συνδυασμό με τη μειωμένη φυσική δραστηριότητα, σε παχυσαρκία. (Εικονογράφηση: Parkin Parkin / digg.com)

Περισσότεροι από 2 δισεκατομμύρια συγκάτοικοι μας σε αυτόν τον πλανήτη έχουν βάρος μεγαλύτερο από το κανονικό, περισσότεροι από 700 εκατομμύρια θεωρούνται παχύσαρκοι και αν δεν αλλάξει κάτι σε αυτούς τους ρυθμούς, μέχρι το 2030 περισσότεροι από τους μισούς συνανθρώπους μας θα αντιμετωπίζουν θέμα υπερβαρότητας και παχυσαρκίας. Κι αν ισχυριστεί κάποιος ότι δεν είναι ενήμερος για τις αρνητικές επιπτώσεις της παχυσαρκίας στην υγεία μας, τότε ας βάλει τη φωτογραφία του στον ορισμό του «στρουθοκαμηλισμού». Ωστόσο, γιατί φαίνεται να χάνουμε τη μάχη με τα κιλά μας, γιατί είναι τόσο δύσκολο να αντισταθούμε στις «σειρήνες» ενός λαχταριστού κομματιού σοκολατόπιτας ή στη συντροφιά από ένα πακέτο πατατάκια; Τι πραγματικά συμβαίνει και θεωρούμε τόσο ανυπέρβλητα εμπόδια, την αντίσταση μας σε τροφές που θεωρούμε επιβαρυντικές για την υγεία μας;

Ξετυλίγοντας το κουβάρι της απάντησης, ας ξεκινήσουμε βλέποντας τι πραγματικά σημαίνει η παχυσαρκίας για τα οικονομικά της κοινωνίας μας. Το κόστος της παχυσαρκίας παγκοσμίως αγγίζει τα 2 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, σχεδόν ίσο με το κόστος ενός ένοπλου πολέμου και το κόστος της τρομοκρατίας. Μόνο στην Αμερική, η παχυσαρκία κοστίζει στο δημόσιο σύστημα υγείας περίπου 200 δισεκατομμύρια δολάρια, ποσό ίσο με το 21% των συνολικών ιατρικών δαπανών, ενώ ένας παχύσαρκος κοστίζει 42% περισσότερο στο δημόσιο σύστημα υγείας από ότι ένα άτομο φυσιολογικού βάρους. Φυσικά, η παχυσαρκίας δεν έρχεται μόνη. Σακχαρώδης διαβήτης, υπέρταση, καρδιοαγγειακά νοσήματα, καρκίνος, υπνική άπνοια, αρθρίτιδα και πολλά άλλα συνοδά νοσήματα, ανεβάζουν το κόστος για το κοινωνικό σύνολο. Όμως, για να αντιμετωπιστεί η παχυσαρκία και οι συνεπακόλουθες παθήσεις, απαιτούνται φάρμακα. Έτσι, οι μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες, στο αέναο κυνήγι της ανακάλυψης του θεραπευτικού χαπιού, εμφανίζουν χρόνο με το χρόνο ολοένα και μεγαλύτερα κέρδη.

Όμως, δεν είναι μόνο οι μεγάλες βιομηχανίες φαρμάκων που τρέφονται από την παχυσαρκία. Είναι και ο «μικρόκοσμος» της βιομηχανίας αδυνατίσματος, με τα μαγικά χάπια, τις θαυματουργές δίαιτες, τα μοναδικά μαντζούνια, τα σοκολατούχα ροφήματα και τόσα άλλα που καταλύοντας κάθε έννοια αμετροέπειας διαφημίζονται στην καθημερινότητα μας. Με «σημαία» το μαγικό δίπολο «εύκολα-γρήγορα», από οργανωμένα ινστιτούτα αδυνατίσματος, μέχρι εφευρετικούς τύπους που δημιουργούν την τέλεια δίαιτα, «ψαρεύουν» στην ευκολοπιστία των απανταχού υπέρβαρων. Κι όλα αυτά κάτω από τη διακριτική ανέχεια του κράτους, καθώς ας μην ξεχνάμε ότι αποτελούν μοχλούς οικονομικής ανάπτυξης, καθώς «το χρήμα κινείται». Στην Αμερική υπολογίζεται ότι περισσότερο από 60 δισεκατομμύρια δολάρια ξοδεύονται στη βιομηχανία αδυνατίσματος κάθε χρόνο. Δεν έχει σημασία αν είναι αναποτελεσματικά, δεν έχει σημασία αν τα κιλά που χάνονται επαναπροσλαμβάνονται, δεν έχει σημασία αν όλα αυτά τα προϊόντα είναι επικίνδυνα για την υγεία, αρκεί που κινούν τους μοχλούς της οικονομίας.

Aν δεν αλλάξει κάτι, μέχρι το 2030 περισσότεροι από τους μισούς συνανθρώπους μας θα αντιμετωπίζουν θέμα υπερβαρότητας και παχυσαρκίας. (Φωτογραφία: Matt Martin / GQ)

Και φυσικά ποιος θρέφει, ο όρος με τη δίσημη έννοια του, τόσο τις εταιρείες φαρμάκων όσο και τη βιομηχανία αδυνατίσματος; Οι εταιρείες που προσφέρουν φαγητό. Σούπερ μάρκετ και φαστφουντάδικα έχουν αναλάβει να δημιουργούν και να συντηρούν την παχυσαρκία, στηρίζοντας τους ισολογισμούς τους, ή με άλλα λόγια φουσκώνοντας τις τσέπες τους. Οι γρήγοροι ρυθμοί δουλειάς μας έχουν απομακρύνει από την παρασκευή τροφής, την οποία αναζητούμε κυρίως στα ταχυφαγεία. Τροφές πλούσιες σε λιπαρά, αλάτι και ζάχαρη αποτελούν τα μαγική συνταγή του νόστιμου και φθηνού. Μεγάλες μερίδες, έξυπνη διαφήμιση, προσφορές κι άλλα επικοινωνιακά κόλπα στοιχειοθετούν το πλαίσιο της σίγουρης υπερκατανάλωσης. Φυσικά κάτω από τη διακριτική ανέχεια του νομοθετικού πλαισίου που μεταξύ των άλλων ορίζεται σε μεγάλο βαθμό από τα προαναφερθέντα οικονομικά συμφέροντα. Ταυτόχρονα, τα σούπερ μάρκετ έχουν μετατραπεί στη μεγαλύτερη παγίδα υπερκατανάλωσης. Πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι όσο μεγαλύτερο είναι το μέγεθος των σούπερ μάρκετ σε μια χώρα, τόσο μεγαλύτερα και τα ποσοστά παχυσαρκίας σε αυτή, με την Αμερική, την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία και τον Καναδά, στην κορυφή. Σήμερα συναντούμε περισσότερα από 40.000 διαφορετικά είδη τροφίμων σε ένα σουπερμάρκετ, συγκριτικά με τα μόλις 7.000 τη δεκαετία του ’90, αυξάνοντας έτσι την κατανάλωση μας. Βομβαρδιζόμαστε καθημερινά από διαφημίσεις για τρόφιμα με χαμηλή θρεπτική αξία, αλλά πολύ νόστιμα επιβεβαιώνοντας τη γνωστή ρήση «κάποτε ο άνθρωπος κυνηγούσε την τροφή του, σήμερα η τροφή κυνηγά τον άνθρωπο».

Ο Δρ Αναστάσιος Παπαλαζάρου είναι διαιτολόγος – διατροφολόγος.

Αν σε όλα αυτά προσθέσουμε τον προσανατολισμό της τεχνολογικής ανάπτυξης προς στην σωματική αδράνεια τότε έχουμε ολοκληρωμένη την εικόνα. Η βιομηχανία παροχής τροφής πλουτίζει δημιουργώντας και πουλώντας τρόφιμα που προσφέρουν γεύση με χαμηλό κόστος και φυσικά χαμηλή θρεπτική αξία, οδηγώντας σε υπερκατανάλωση και σε συνδυασμό με τη μειωμένη φυσική δραστηριότητα, σε παχυσαρκία. Η βιομηχανία του αδυνατίσματος «προσφέρει» λύσεις, επίσης θησαυρίζοντας, ενώ οι φαρμακοβιομηχανίες πλουτίζουν προσπαθώντας να αντιμετωπίσουν την παχυσαρκία και τα συνοδά της νοσήματα. Και φυσικά στη μέση είναι ο άνθρωπος.

Ποιος μπορεί να τα βάλει σήμερα με τα τεράστια οικονομικά συμφέροντα; Αυτή η οικονομική αλυσίδα στήθηκε και διαιωνίζεται (βγάζοντας συνεχώς νέα κεφάλια ως σύγχρονη Λερναία Υδρα) πάνω στο υπέρτατο αγαθό της υγείας, παρά της ηράκλειες προσπάθειες του επιστημονικού κόσμου να επισημάνει και να αντιμετωπίζει το πρόβλημα στη ρίζα του. Έχουμε αναρωτηθεί ποτέ τι θα γινόταν αν δεν τσιμπούσαμε στο «τυράκι» του εύκολου, επεξεργασμένου, γρήγορου και νόστιμου φαγητού;

//Ο Δρ Αναστάσιος Παπαλαζάρου είναι διαιτολόγος – διατροφολόγος.
www.apapalazarou.gr | facebook.com/Αναστάσιος Παπαλαζάρου

Διαβάστε ακόμα: Για αυτό τον λόγο αποτυγχάνουν οι περισσότερες δίαιτες;

TAGS :
fast food αδυνάτισμα βιομηχανία Δρ. Αναστάσιος Παπαλαζάρου παχυσαρκία

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook