Το «πράσινο» λεξικό του χορταριασμένου πολίτη

Γηισμός. Σε τι Θεό πιστεύει η Φύση; Γιατί η οικολογία τα τελευταία χρόνια έχει αναδειχθεί σε νέα θρησκεία, με κοινά στοιχεία την υπερβατικότητα, το αίτημα της αποκάλυψης, το δόγμα. Εικόνα από το ετήσιο “καρναβάλι της λάσπης” Bloco da Lama στη Βραζιλία.

ΑΑνακύκλωση. Μια διαδικασία που θέλει να μιμηθεί εκείνη της φύσης. Όμως, ο άνθρωπος ανέκαθεν ήθελε να δημιουργήσει τη δική του «φύση». Να την οικειοποιηθεί, να την ελέγξει, να την αναθεωρήσει, να την επαναδημιουργήσει. Είναι οι πόλεις και το λεγόμενο «ανθρωπογενές περιβάλλον». Ανυπέρβλητο υπόδειγμα ισορροπίας και διαλεκτικής σχέσης παραμένει το περιστύλιο των αρχαιοελληνικών ναών: οριοθέτηση και, ταυτόχρονα, διαφάνεια που οδηγούν στην όσμωση. Για να μην αναμασάμε τα ίδια και τα ίδια.

ΒBlanc Patrick. Οι κατάφυτοι τοίχοι του ορθώνονται από το Βερολίνο ως το Πεκίνο κι απ’ την Κωνσταντινούπολη ως το Ντουμπάι, επιτρέποντας την απρόσκοπτη κυκλοφορία των οχημάτων στους δρόμους, αλλά πλέον και την ανάπτυξη αστικής αειφόρου καλλιέργειας. Έξυπνος για βοτανολόγος! Κόστος περί τα €500 ευρώ το τετραγωνικό.

ΓΓηισμός. Σε τι Θεό πιστεύει η Φύση; Γιατί η οικολογία τα τελευταία χρόνια έχει αναδειχθεί σε νέα θρησκεία, με κοινά στοιχεία την υπερβατικότητα, το αίτημα της αποκάλυψης, το δόγμα. Στα θετικά της ότι ζητά από τους πιστούς της ένα υψηλό επίπεδο συμπεριφοράς. Στα αρνητικά ότι θεωρεί τους οπαδούς της εξαγνισμένους και εκλεκτούς, ενώ όλους τους άλλους άξεστους και καταδικασμένους. Η οικολογική ψευδοπίστη είναι φονταμανταλιστική. Αρκεί να αντικαταστήσεις τη λέξη «Θεός» με τη λέξη «Γη» κι έχεις μια νέα κατήχηση. Το νέο δόγμα καλείται «γηισμός». Ο θεμελιώδης μύθος του είναι χριστιανικός: γυναίκες και άνδρες γεννιούνται έκπτωτοι, καθώς οι πρόγονοί τους παραβίασαν τη φύση.

To πρώτο πραγματικά eco-design αντικείμενο εμφανίστηκε μόλις το 2004 και είναι η «Mould Chair»

ΔΔέντρα. Yπέρ του ξύλου του απελέκητου. Το Σακραμέντο διαθέτει 20.800 στρέμματα πάρκων ανοιχτών σε κάθε είδους δραστηριότητες. Οι αρχές της πόλης υπολόγισαν ότι κάθε άτομο που δεν αθλείται κοστίζει στο σύστημα υγεία 250 – 500$ το χρόνο περισσότερα από εκείνο που αθλείται είτε καθέτως είτε οριζοντίως στα δασάκια. Δεδομένου ότι 78.000 κόσμος χρησιμοποιεί τα πάρκα, η εξοικονόμηση χρημάτων που προκύπτει εκτιμάται στα 20 εκατομ. δολάρια κατ’ έτος.

ΕEco-design. To πρώτο πραγματικά eco-design αντικείμενο εμφανίστηκε μόλις το 2004 και είναι η «Mould Chair» των Ιαπώνων Kazutoshi Amano και Shinichi Sasaki. Είναι φτιαγμένη αποκλειστικά από ανακυκλωμένο χαρτόνι, ανακυκλώσιμο με τη σειρά του και βιοδιασπώμενο. Και τo 2007, ο Βέλγος Alain Berteau παρουσίασε την καρέκλα «Cover», το πρώτο έπιπλο στην ιστορία που χρησιμοποιεί το σύνολο της συσκευασίας του για να φτιαχτεί.

Διαβάστε ακόμα: «Καλλιεργήστε μόνοι την τροφή σας!»

Εξόδιος (ακολουθία). Στην Αγγλία οργανώνουν περιβαλλοντικά φιλικές κηδείες χαμηλού κόστους (ξεκινώντας με βιοδιασπώμενα φέρετρα). Στις ΗΠΑ διαδίδονται εναλλακτικά green concept νεκροταφείου, όπου οι στάχτες του εκλιπόντος θάβονται στις ρίζες ενός δένδρου σε ένα γαλήνιο περιβάλλον μέσα στη φύση. Ωστόσο, όπως και να ’χει, όταν έχεις πεθάνει, προφανώς δεν περνάς καλά.

ΖΖώα. Προστάτεψε τον εαυτό σου. Είσαι υπό εξαφάνιση.

ΗΗθική. Χρειαζόμαστε καινούργια. Αυτές που διαθέτουμε δεν είναι αποτελεσματικές, εξαιτίας των διαστάσεων που έχουν πάρει τόσο η τεχνική όσο και η οικονομία. Τρεις είναι: Η «ηθική της πρόθεσης», η οποία εξετάζει αν μια ενέργεια είναι «ηθελημένη». Ωστόσο, στις μέρες μας, ελάχιστη σημασία έχει τι προθέσεις έχεις όταν χρησιμοποιείς το air condition, τα μεταλλαγμένα ή τη βενζίνη. Πολύ πιο σημαντικό είναι να γνωρίζουμε τις επιπτώσεις τους. Η «κοσμική ηθική», η οποία συνοψίζεται στην ωραία φράση του Καντ «Ο άνθρωπος πρέπει να αντιμετωπίζεται πάντοτε ως σκοπός και ποτέ ως μέσο». Αλλά, σήμερα, το κλίμα είναι μέσο ή είναι με τη σειρά του ένας σκοπός που πρέπει να διαφυλαχθεί; Τέλος, υπάρχει η «ηθική της ευθύνης» που πρότεινε ο Μαξ Βέμπερ και μας καθιστά υπεύθυνους για τις επιπτώσεις των ενεργειών μας. Όμως, αυτό που χαρακτηρίζει την τεχνική είναι ότι παράγει απρόβλεπτες επιπτώσεις και την οικονομία της αγοράς ότι δεν μπορεί να συγκρατήσει την επεκτατική της δύναμη. Άρα οι ηθικές που διαθέτουμε είναι ανίσχυρες και περιορίζονται στο επίπεδο της ικεσίας.

ΘΘεός. Όταν, οργίλος, ρώτησε τους ανθρώπους γιατί κατέστρεψαν τη δημιουργία του, εκείνοι του απάντησαν ότι τους έφτιαξε κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση, οπότε τον μόνο που πρέπει να κατηγορεί είναι τον εαυτό του.

ΙΙΧ. Το αυτοκίνητο αξίζει το θαυμασμό μας, γιατί έχει την ομορφιά ενός τεχνολογικού επιτεύγματος. Ωστόσο, δεν βελτιώνει το status μας και δεν μακραίνει το πουλί μας. Αυτό που κάνει είναι να μεγιστοποιεί τις εξαρτήσεις μας. Μέχρι, λοιπόν, να περάσουμε στην «εποχή του υδρογόνου», χρησιμοποιείτε πόδια και μέσα μαζικής μεταφοράς κι αφήστε τις μαλακίες. Και αναλογιστείτε πόσο περιγραφική είναι η έκφραση «πληρώνω κερατιάτικα».

Πολύ καλύτερη από Prozac, η κηπουρική σάς κρατάει σε φόρμα, βελτιώνει την αναπνοή σας και σας χαρίζει το ενδιαφέρον που δεν έχετε. Photo Credit: Brandi/flickr

ΚΚηπουρική. Απόλυτα trendy! Συνδυάζεται τέλεια με τη βιοκλιματική αρχιτεκτονική, την οποία θα απαιτήσετε από τον αρχιτέκτονά σας να εφαρμόσει στην (λέμε τώρα) καινούργια σας βίλα. Πολύ καλύτερη από Prozac, σας κρατάει σε φόρμα, βελτιώνει την αναπνοή σας και σας χαρίζει το ενδιαφέρον που δεν έχετε.

ΛΛεφτά. Το σύστημα δεν δίνει δυάρα για την υπερθέρμανση του πλανήτη. Ο καπιταλισμός τρέφεται από παρθένα εδάφη. Όταν αυτά εξαντλούνται, στρέφεται στη δευτεροβάθμια παρθενιά, όπως λέει ο Zygmunt Bauman. Μετά τις πιστωτικές κάρτες, να ’σου τώρα η πράσινη οικονομία.

Διαβάστε ακόμα: «Η περιβαλλοντική συνείδηση δεν είναι lifestyle!»

«Lilypad»: η λύση για την άνοδο της στάθμης των νερών.

ΜΜέλλον. Για το μόνο για το οποίο μπορώ να αποφανθώ είναι ότι ενδιαφέρουν έχουν οι άντρες με μέλλον και οι γυναίκες με παρελθόν.

NΝησιά. Σαν κι αυτά με τις έλικες του Ιουλίου Βερν. Σύμφωνα με τις προγνώσεις, η στάθμη των νερών τα επόμενα χρόνια θα ανέβει 20 με 90 εκ., πράγμα που σημαίνει 50 εκατ. κλιματικούς πρόσφυγες. Τη λύση προτείνει ο Vincent Callebaut: επιπλέουσες, αυτάρκεις και αβύθιστες οικοπόλεις. Θα λέγονται «Lilypad» και θα φιλοξενούν 50.000 κατοίκους. Ένα βιομιμητικό όσο και κομψό project που οργανώνεται σύμφωνα με τις αρχές μιας νομαδικής και οικολογικής οικονομίας.

ΞΞεκώλιασμα. Η κατάσταση του κλίματος όπως θα την περιέγραφε μια γκόμενα που λέει τον καιρό στην τηλεόραση. Τελειώσατε;

ΟΟικοσύστημα. Τα τελευταία χρόνια προσφέρεται για εξαγορά από chic δισεκατομμυριούχους. Είναι το λεγόμενο κίνημα του οικο-καπιταλισμού. Με πρόσχημα τη «φιλανθρωπία των άγριων δασών», τύποι σαν τον Douglas Tompkins, τον Johan Eliasch ή τον Luciano Benetton αποκτούν τον έλεγχο των αποθεμάτων νερού, του πολυτιμότερου αγαθού αυτού του αιώνα.

Οικολογία. Κατά μια άποψη, ίσον ο σοσιαλισμός μείον τον ηλεκτρισμό. Η οικολογία είναι ανθρωποκεντρική. Αλλά προβάλλει την εσωτερική κρίση του ανθρώπου στον έξω κόσμο. Εντοπίζει το πρόβλημα όχι μέσα στον άνθρωπο, αλλά στο περιβάλλον.

ΠΠοδήλατο. Οικολογικό μέσο μεταφοράς, το οποίο για να αποδώσει στην Αθήνα πρέπει να συνοδεύεται από φιάλη οξυγόνου. Οι ντόπιοι ποδηλάτες βασικά ενδιαφέρονται να τη σπάσουν στους αυτοκινητιστές και να φτιάξουν ωραίο κώλο.

ΡΡομπέν των Δασών. Το απόλυτο οικολογικό σύμβολο. Όχι τόσο γιατί ζούσε στη φύση, αλλά γιατί έπαιρνε τα λεφτά από τους πλούσιους που, όπως όλοι ξέρουμε, είναι οι κύριοι υπαίτιοι για την καταστροφή του περιβάλλοντος.

Η Παγκόσμια Τράπεζα Σπόρων, χτισμένη μέσα στον πάγο, εγκαινιάστηκε τo 2008, στο νησάκι Svalbard του Αρκτικού Κύκλου.

ΣΣπόροι. To 2008, στο νησάκι Svalbard του Αρκτικού Κύκλου, εγκαινιάστηκε η Παγκόσμια Τράπεζα Σπόρων, χτισμένη μέσα στον πάγο. Οι εγκαταστάσεις ανήκουν μεν στη Νορβηγία, η κυριότητα όμως των σπόρων στις χώρες-καταθέτες. Φορτίο 20.000 νέων σπόρων απ’ όλο τον κόσμο παρελήφθησαν τον περασμένο Φεβρουάριο, οι οποίοι θα προστεθούν στα 820.619 υπάρχοντα δείγματα. Πρόκειται για την ασφαλιστική δικλείδα άλλων αντίστοιχων τραπεζών. Σκοπός της η διατήρηση της βιοποικιλότητας των καλλιεργήσιμων, άρα και πολυτιμότερων, σπόρων. Το 75% απ’ αυτούς έχει ήδη χαθεί για πάντα. Έχουμε αρχίσει και τα κλάνουμε, έτσι;

Διαβάστε ακόμα: Αυτή είναι η κιβωτός των σπόρων στην Ελλάδα

Ποδήλατο: Οικολογικό μέσο μεταφοράς, το οποίο για να αποδώσει στην Αθήνα πρέπει να συνοδεύεται από φιάλη οξυγόνου.

ΤΤρεμόπουλος Μιχάλης. Είναι για τους Οικολόγους-Πράσινους ό,τι η Φωτεινή Πιπιλή για την Όλγα Τρέμη.

ΥΥβριδικά Αυτοκίνητα. Πολύ επικίνδυνα, όπως και τα ηλεκτρικά. Διότι οι πεζοί – κουφοί συνήθως- έχουν την κακή συνήθεια να πετάγονται μπροστά τους. Σε ταχύτητες κάτω των 32 χλμ., ο κινητήρας τους είναι ενοχλητικά σιωπηλός. Έτσι, αμερικανικό Κογκρέσο και Ευρωκοινοβούλιο συμφώνησαν να θεσπίσουν κατώτατο επίπεδο θορύβου.

ΦΦύση. Για τους Έλληνες, φύση είναι η Εκάλη, η Ελούντα, οι παραλίες τις Μυκόνου, οι ταβέρνες της Αράχοβας και οι πίστες του Σαμονί.

ΧΧωματερή. Το πτώμα που δεν θέλει κανένας στην αυλή του. Φυσικά, έχει προηγηθεί ο φόνος. Ως λύση προτείνω την κομποστοποίηση της αυτοδιοίκησης.

ΨΨάρια. Μας τελειώνουν. Τέρμα οι αστακομακαρονάδες. Αντικαθίστανται από τις τσούχτρες. Η τελευταία που βρέθηκε στην Αγγλία ήταν 1,5 μ. Μια νέα πρόκληση για τη δημιουργική κουζίνα του Ferran Adrià. Ευτυχώς, δεν θα αντιμετωπίσει πρόβλημα στη σφαιροποίηση.

ΩΩμέγα. Όπερ σημαίνει τέλος. Σύμφωνα με έγκριτες πληροφορίες υψηλόβαθμων αξιωματούχων, το ανθρώπινο γένος θα κάνει μια καινούρια αρχή στον αστερισμό του Ωρίωνα. Ήδη εταιρείες του Τέξας επιδίδονται σε αγώνα δρόμου για την ανεύρεση πετρελαίου.

Διαβάστε ακόμα: Σε κίνδυνο ένα δικό μας μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς

TAGS :
λεξικό οικολογία Φύση

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook