Το εγκώμιο της στιγμής

Ο δραστήριος στο εξωτερικό φωτογράφος, Πέτρος Κουμπλής, μοιράζεται μαζί μας μια μοναδική σειρά εικόνων από την τελευταία του δουλειά και τις σκέψεις του γύρω από τη φωτογραφία ως μέσο αποτύπωσης της στιγμής. «Μόνο σε αυτήν», λέει εμφατικά, «κρύβεται η ύπαρξή μας».

Petros_Koublis

«Τους τελευταίους μήνες είχα τη χαρά να δω τη δουλειά μου δημοσιευμένη σε διεθνή έντυπα όπως το Esquire Russia και το Phaidon. «Τον Φεβρουάριο θα δημοσιευθεί στο British Journal of Photography, το πιο σημαντικό βρετανικό περιοδικό φωτογραφίας, με ιστορία 160 χρόνων».

Η φωτογραφία εξερευνά τις σχέσεις των πραγμάτων μεταξύ τους και τη δική μας σχέση με αυτά. Η κάμερα δεν είναι παρά ένα μέσο και η σχέση μου μαζί της δεν είναι διαφορετική από την σχέση που αναπτύσσει κάθε καλλιτέχνης με το μέσο που επιλέγει για να εκφραστεί. Ακόμα κι αυτό το τυχαίο που μπορεί να μας κάνει να στρέψουμε τη μηχανή προς το μέρος του, δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια στιγμιαία προβολή των σκέψεων και των συναισθημάτων που ήδη υπάρχουν μέσα μας. Aυτό που τελικά σε κάνει να σηκώσεις τη φωτογραφική μηχανή είναι απλώς το γεγονός ότι σκέφτεσαι, αισθάνεσαι και υπάρχεις.

"Avowal"

“Avowal”

Η σχέση μου με την εικόνα αφορά στην εμβάθυνση και κατανόηση της σχέσης μας με τον κόσμο. Σε όλες τις τέχνες ενυπάρχει το σύνολο των αισθήσεων. Μια μελωδία μπορεί να είναι απαλή σαν χάδι, ή μια εικόνα να είναι σκληρή σαν βράχος. Όλες οι τέχνες ενυπάρχουν η μια μέσα στην άλλη, μιας και αναβλύζουν τόσο από των απέραντο χώρο των αισθήσεων όσο και από το στενό μονοπάτι των ενστίκτων. Η εικόνα μπορεί να περιγράψει με περισσότερη ακρίβεια την αίσθηση της στιγμής. Όχι αυτής που λαμβάνει χώρα μέσα σε ένα συγκεκριμένο χρόνο και χώρο, αλλά αυτής που βρίσκεται μέσα μας στην πιο προσωπική της διάσταση. Σε κάθε γλώσσα του κόσμου η προσωπική έκκληση που κάνουμε για να εκφράσουμε μια βαθιά ανάγκη ή επιθυμία, τοποθετείται σε μια μονάχα στιγμή. Όταν είμαστε θλιμμένοι ζητάμε μια στιγμή χαράς, στην κούρασή μας μια στιγμή ανάπαυσης, στον πόνο μας μια στιγμή ανακούφισης. Εκλιπαρούμε δηλαδή για την απελευθέρωσή μας από το χρόνο. Εκεί βρίσκεται η βαθύτερη έκφραση της ύπαρξής μας.

"Albedo"

“Albedo”

Κρατάω πάντα μέσα μου τη βαθιά συγκίνηση του βλέμματος που έχουν οι εικόνες της Julia Margaret Cameron, όχι αναγκαστικά στα μάτια των ανθρώπων που φωτογράφιζε, όσο στα δικά της. Με συγκινεί ο Stephen Shore, ο Joel Sternfeld, η ευστροφία του William Eggleston. Με αγγίζει πολύ η αμεσότητα της Bertien Van Maanen και η ποιητικότητα του Luigi Ghirri. Νιώθω ότι με έχει επηρεάσει η ποίηση του T.S. Eliot με την ολότητα που την διαπνέει και του E. E. Cummings με την αφαιρετικότητά της. Νομίζω, επίσης, ότι πάντα θα με εμπνέει και η αφοπλιστική ειλικρίνεια της προκλασικής μουσικής.

"Unicorno"

“Unicorno”

Τους τελευταίους μήνες είχα τη χαρά να δω τη δουλειά μου δημοσιευμένη σε διεθνή έντυπα όπως το Esquire Russia και το Phaidon. Αυτό το μήνα δουλειά μου θα δημοσιευθεί στο British Journal of Photography, το πιο σημαντικό βρετανικό περιοδικό φωτογραφίας, με ιστορία 160 χρόνων. Επίσης, αυτές τις μέρες, θα υπάρχει ένα μεγάλο αφιέρωμα σε περιοδικό που κυκλοφορεί μαζί με την Southern Weekly, τη μεγαλύτερη σε κυκλοφορία εφημερίδα της Κίνας. Οι εκθέσεις που συμμετείχα στον τελευταίο μήνα φωτογραφίας που έγινε στην Αθήνα, αποτελούν επίσης ένα σημείο αναφοράς. Ήταν μεγάλη τιμή η συμμετοχή μου στην έκθεση με τις Ελληνικές Θάλασσες που έγινε στον Μουσείο Μπενάκη, καθώς και η έκθεση που έγινε στη Δημοτική Πινακοθήκη με επιμέλεια της κας Νατάσσας Μαρκίδου. Τέλος, η προσωπική έκθεση στην ψηφιακή πλατφόρμα της Ariadne Photo Gallery, με επιμέλεια του κ. Κωστή Αντωνιάδη είναι ακόμα online για όποιον ενδιαφέρεται να ρίξει μια ματιά.

"Fuga"

“Fuga”

Κάθε εποχή και κάθε ώρα μπορούν να δημιουργήσουν ιδανικές συνθήκες φωτογράφησης. Συνήθως απολαμβάνω περισσότερο τον χειμώνα, μιας και το φως είναι πιο τρυφερό σε σχέση με την ελληνική άνοιξη και, πόσο μάλλον, το καλοκαίρι. Ακόμα κι αυτός ο ήλιος των θερινών μηνών όμως ασκεί μια μοναδική έλξη. Το χειμώνα προτιμώ να φωτογραφίζω το πρωί ή το μεσημέρι, ενώ το καλοκαίρι τις ώρες πριν από τη δύση του ηλίου. Αυτό που θα έλεγα ότι αλλάζει από εποχή σε εποχή είναι η θεματολογία που αναζητώ και τα στοιχεία του ύφους της δουλειάς μου στα οποία επικεντρώνομαι. Το χειμώνα η αισθητική της δουλειάς μου έχει περισσότερη πληθωρικότητα, ενώ το καλοκαίρι γίνεται περισσότερο λιτή, σχεδόν ασκητική.

"Incleh"

“Incleh”

Η αυτοπειθαρχία σε μένα εκδηλώνεται μέσω μιας καθημερινής ρουτίνας. Όλος ο ελεύθερος χρόνος μου διαμοιράζεται σε συγκεκριμένες συνήθειες, που, είτε αφορούν τη φωτογραφία είτε όχι, επαναλαμβάνονται πιστά κάθε μέρα. Η ανάγκη της αυτοπειθαρχίας είναι αυτονόητη, αλλά ίσως κάποιες έμφυτες εμμονές να την εξυπηρετούν και να τη διευκολύνουν κάπως περισσότερο.

Παιδεία, ευαισθησία, σκληρή δουλειά, έμφυτο ταλέντο. Δεν θα τα τοποθετούσα σε μια σειρά ιεράρχησης με βάση την αξία τους, αλλά θα τα προσέγγιζα περισσότερο σαν μια αλυσιδωτή αντίδραση. Το ταλέντο κινητοποιεί τη διάθεση για έκφραση μέσα μας, αλλά μπορεί να μείνει σε λήθαργο αν δεν συνδυαστεί με σκληρή δουλειά. Το πρόβλημα με το ταλέντο είναι ότι ενυπάρχει μέσα μας σαν δυνατότητα από πολύ μικρή ηλικία. Όμως η δημιουργία αρχίζει να ολοκληρώνεται όταν αποκτά όραμα.

"Semitas"

“Semitas”

Με τον όρο «εμπορική φωτογραφία», το μυαλό μου πάει κυρίως σε αυτό που ονομάζουμε editorial φωτογραφία, κάτι που περιλαμβάνει την συντριπτική πλειοψηφία των εικόνων που αναπαράγονται στα περιοδικά, είτε είναι πορτρέτα, μόδα, ρεπορτάζ ή διαφήμιση. Είναι ένα είδος που έχει απήχηση λόγω της γρήγορης κατανάλωσης για την οποία προορίζεται και αισθητικά επικεντρώνεται κυρίως σε μια επιφανειακή αναπαράσταση μιας ήδη προσυμφωνημένης εντύπωσης. Η editorial φωτογραφία έχει επηρεάσει πολύ και την καλλιτεχνική εικόνα και πλέον είναι αρκετά συνηθισμένη η αισθητική του art-editorial, κάτι που είναι λίγο πολύ το ίδιο πράγμα με εκείνο που συναντάει κανείς στα περιοδικά, με τη διαφορά ότι είναι ο ίδιος ο φωτογράφος εκείνος που επιλέγει το θέμα που περιγράφει. Δεν υπάρχει κάτι ιδιαίτερα κακό με την editorial φωτογραφία, πέρα ίσως από το ότι τελικά μακροπρόθεσμα δεν είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα. Η καλλιτεχνική φωτογραφία προϋποθέτει μια πολύ βαθύτερη διεργασία ενώ εξετάζει τον κόσμο με περιέργεια, θάρρος και ευαισθησία, αντί για την γεμάτη αυτοπεποίθηση επιφανειακότατα της προδιαγραμμένης editorial εικόνας.

"Almas"

“Almas”

Τα social media επιτρέπουν την επικοινωνία με ένα πολύ ευρύ κοινό ‒είναι, οπωσδήποτε, ένα εξαιρετικό εργαλείο. Η εποχή στην οποία έχουμε μπει έχει δώσει μεγάλη ώθηση στη φωτογραφία κι έχει πολλαπλασιάσει το ενδιαφέρον γύρω από αυτήν. Αυτό είναι κάτι που μπορώ να το δω μονάχα θετικά. Η ποιότητα της εικόνας που παράγεται δεν θεωρώ ότι είναι απαραίτητα το ζητούμενο. Είναι η πρώτη φορά που ο κόσμος επικοινωνεί τόσο πολύ μέσα από εικόνες. Ακόμα και το instagram αποτελεί μια πολύ ιδιαίτερη περίπτωση. Η εικόνα ως μια δήλωση του σχήματος «ήμουν ακριβώς εδώ, αυτή την συγκεκριμένη στιγμή» συμφιλιώνει τη φωτογραφία με την πραγματικότητα. Παύει να την ωραιοποιεί, να περιγράφει μονάχα ανέμελες διακοπές και εορταστικές συνάξεις. Πλέον γίνεται μέσο καταγραφής του κόσμου και της σχέσης μας με αυτόν. Ακόμα κι αν δημιουργείται ένα αρχείο ανιαρών ή τετριμμένων εικόνων τερατώδες όγκου, ως πρακτική είναι κάτι που δεν έχει υπάρξει ξανά ιστορικά. Φέρνει στο μυαλό την προφητική ρήση του Man Ray «Ο αναλφάβητος του μέλλοντος θα είναι εκείνος που δεν μπορεί να διαβάσει τις εικόνες».

"Hyetal"

“Hyetal”

Η περίοδος που διανύουμε θέτει ως ζητούμενο απ’ όλους μας να πάρουμε θέση. Η κοινωνία περνάει μια κρίση που από οικονομική έχει γίνει ανθρωπιστική και συνεχίζει να πλήττει με αυξανόμενους ρυθμούς όλο και περισσότερες κοινωνικές ομάδες. Είναι κάτι που απαιτεί μια ενδοσκόπηση τόσο του τρόπου ζωής μας όσο και του ποιοι είμαστε και τι πρεσβεύουμε.

Συμμετέχω σε μια ομάδα που απαρτίζεται από δημοσιογράφους, συγγραφείς, αρχιτέκτονες, ερευνητές και μερικούς από τους σημαντικότερους φωτογράφους της χώρας, που ως σκοπό έχει θέσει τη μελέτη αυτής της περιόδου και τη δημιουργία ενός αρχείου που θα μπορέσει να αντικατοπτρίσει αυτή την περίοδο αλλά και να αποτελέσει υλικό έρευνας στο μέλλον. Είναι μια εργασία που λαμβάνει χώρα αυτή την στιγμή υπό τον τίτλο «Depression Era». Έχω επίσης προσεγγίσει το συγκεκριμένο θέμα μέσα από μια πιο αφαιρετική προσέγγιση, με μια σειρά εικόνων που ονομάζεται IN LANDSCAPES (σ.σ.: από όπου και οι φωτογραφίες που δημοσιεύουμε) και επιχειρεί μια συναισθηματική και πνευματική αντιπαράθεση με την περίοδο που διανύουμε. Η ιδέα είναι ότι η τέχνη δημιουργεί ένα παγκόσμιο πεδίο συνάντησης, πέρα από τα κατασκευασμένα όρια των χωρών και των κοινωνιών τους. Ένα πεδίο συνάντησης όπου μοιράζονται σκέψεις και συναισθήματα ανεξαρτήτου καταγωγής. Η σειρά προσπαθεί να προβάλλει το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε αποκρύβοντας όμως τις εικόνες βίας που ήδη μεταφέρουμε στην συνείδησή μας. Η σύγκρουση που προσπαθεί να ερμηνεύσει αυτή η σειρά δεν γίνεται μέσω μιας απλής αντιπαράθεσης εικόνων αλλά καταλήγει να είναι εκείνη ανάμεσα στην ομορφιά και τον ίδιο μας τον εαυτό. Πρόκειται για τοπία που έχουν τραβηχτεί μέσα σε μια ακτίνα μόλις 50χλμ. από το αναστατωμένο κέντρο της Αθήνας και τα οποία, μέσα στην εντύπωση που δημιουργούν, μας υπενθυμίζουν το εφήμερο του πολιτισμού μας, σε ένα μάλλον πιο πανανθρώπινο επίπεδο. Η απήχηση αυτής της σειράς στο εξωτερικό ήταν πολύ σημαντική, ενώ υπήρξε συγκινητικός και ο τρυφερός τρόπος με τον οποίο προσέγγισαν την Ελλάδα και το πρόβλημα της χώρας δημοσιογράφοι κι επιμελητές από ξένα μέσα που ασχολήθηκαν με αυτή την σειρά εικόνων.

"Ascent"

“Ascent”

Ανήκω σε εκείνη τη γενιά για την οποία η κρίση προϋπήρχε του Μνημονίου. Ο τρόπος με το οποίο λειτουργούσε το σύστημα μάς απέκλειε έτσι κι αλλιώς από τη συμμετοχή μας σε αυτό, οπότε θα έλεγα ότι το πρώτο που κατάρρευσε ήταν οι αυταπάτες μας. Δεν λέω ότι η ζωή μου έγινε ευκολότερη, η εξαφάνιση όμως των αυταπατών απελευθέρωσε τη σχέση μου με τη φωτογραφία και μου επέτρεψε να την εξασκήσω με απόλυτη εκφραστική ελευθερία. Συνεχίζω να προχωρώ, με περισσότερη ειλικρίνεια, και να ζητάω το μεγαλύτερο δυνατό από κάθε μέρα ξεχωριστά. Το μέλλον υπάρχει μόνο ως δυνατότητα. Η ύπαρξή μας όμως κρύβεται μονάχα στη στιγμή.

www.petroskoublis.com

"Ardor"

“Ardor”

"Somnolent"

“Somnolent”

"Soledad"

“Soledad”

"Mejilla"

“Mejilla”

"Descensio"

“Descensio”

"Silenzio"

“Silenzio”

Button to top