Το έργο της – το οποίο επικεντρώνεται στις εκφράσεις της γυναικείας σεξουαλικότητας – λογοκρίνεται τακτικά από γκαλερίστες και επιμελητές.

Είτε το δει κανείς από την κυρίαρχη εικόνα που καθορίζεται -εν πολλοίς- από το ανδρικό βλέμμα είτε από την καθαρά φεμινιστική αφήγηση,  το γυναικείο γυμνό παραμένει ένα αμφισβητούμενο σύμβολο.

Η αμερικανίδα φωτογράφος Renée Jacobs εξερευνά αυτή την «ένταση» με τον δικό της ιδιαίτερο τρόπο. Το έργο της – το οποίο επικεντρώνεται στις εκφράσεις της γυναικείας σεξουαλικότητας – λογοκρίνεται τακτικά από γκαλερίστες και επιμελητές, πολλοί από τους οποίους πιστεύουν ότι το έργο της διολισθαίνει στα βρομερά βασίλεια της πορνογραφίας.

«Είχα συμβούλους που μου είπαν ότι αν δημοσιεύσω ορισμένες εικόνες θα τελειώσει η καριέρα μου ή εκδότες που αρνήθηκαν τα έργα μου», σημειώνει η Jacons.

«Είχα συμβούλους που μου είπαν ότι αν δημοσιεύσω ορισμένες εικόνες θα τελειώσει η καριέρα μου ή εκδότες που αρνήθηκαν τα έργα μου ενώ αγαπούσαν και υποστήριζαν τη δουλειά μου για χρόνια. Υπάρχει κάτι στις αυθεντικές εκφράσεις της γυναικείας επιθυμίας που τρομάζει τους ανθρώπους», σημειώνει η Jacobs ανασκοπώντας το πώς έγινε δεκτή η δουλειά της τα τελευταία χρόνια.

Για την ίδια, ο αισθησιασμός και η σεξουαλικότητα υπάρχουν πέρα από το αναγωγικό δυαδικό σύστημα ενεργητικού αρσενικού έναντι παθητικού θηλυκού. Με σύγχρονους όρους, το «γυναικείο βλέμμα» υποδηλώνει έναν ενεργό τρόπο ηδονοβλεψίας, αλλά ο Jacobs θα προτιμούσε να αλλάξει εντελώς αυτή τη σημασιολογία.

Με σύγχρονους όρους, το «γυναικείο βλέμμα» υποδηλώνει έναν ενεργό τρόπο ηδονοβλεψίας, αλλά ο Jacobs θα προτιμούσε να αλλάξει εντελώς αυτή τη σημασιολογία.

«Πραγματικά πιστεύω ότι όροι όπως το ανδρικό βλέμμα και το γυναικείο βλέμμα έχουν παρέλθει. Αν ήταν στο χέρι μου, θα τους αντικαθιστούσα». Για τη Jacobs, τέτοιες ετικέτες αποτυγχάνουν να συμπεριλάβουν την ποικιλομορφία της σεξουαλικότητας, ειδικά αυτές της queer κοινότητας και των ατόμων που φωτογραφίζει τακτικά. «Για μένα το πιο σημαντικό είναι να δώσω στη γυναίκα στη φωτογραφία το πρακτορείο, επιτρέποντάς της να εκφράσει και να βιώσει αυτό που επιθυμεί. Ποιοι είμαστε εμείς που θα της πούμε ”όχι”;»

H δουλειά της συχνά παγιδεύεται στην πολιτική του ανδρικού βλέμματος.

Το έργο της Jacob αναμφισβήτητα εγείρει ερωτήματα σχετικά με τις κοινωνικές στάσεις απέναντι στη γυναικεία επιθυμία, που συχνά καθιστούν ταμπού την αυτοκυριαρχία και την αδιάντροπη γυναικεία σεξουαλικότητα.

«Η λαχτάρα για μένα είναι το πιο σημαντικό συστατικό της δουλειάς μου. Η δουλειά μου είναι να ακούω αυτές τις γυναίκες γιατί δεν είχα τη φωνή να εκφράσω τις δικές μου λαχτάρες τόσο καιρό». Η βάση της δουλειάς της είναι ένα κίνητρο για να δώσει ορατότητα σε ό,τι καταπιέζεται, να αναγνωρίσει επιθυμίες που δεν διαμεσολαβούνται από – ή ακόμα και αδιαφορούν για – το ανδρικό βλέμμα.

Ωστόσο, κατά ειρωνικό τρόπο, η δουλειά της συχνά παγιδεύεται στην πολιτική του ανδρικού βλέμματος. Για αυτόν τον λόγο, μερικά από τα έργα της αφαιρέθηκαν πριν καιρό από την έκθεση seeing WOMEN, που παρουσιάστηκαν μαζί με το έργο του Helmut Newton στην FotoNostrum Gallery στη Βαρκελώνη.

Mερικά από τα έργα της αφαιρέθηκαν πριν καιρό από την έκθεση seeing WOMEN, που παρουσιάστηκαν μαζί με το έργο του Helmut Newton.

«Έχω ακούσει πολλούς ανθρώπους που μου λένε ότι η δουλειά μου αντιγράφει το ανδρικό βλέμμα. Το βρίσκω γελοίο», λέει η Jacobs. Απορρίπτει, επίσης, την ιδέα ότι τα θηλυκά υποκείμενά της απλώς εσωτερικεύουν το ανδρικό βλέμμα. «Οι άνδρες δρουν και οι γυναίκες εμφανίζονται. Οι άντρες κοιτάζουν τις γυναίκες. Οι γυναίκες παρακολουθούν τον εαυτό τους να τις κοιτάζουν. Αυτό καθορίζει όχι μόνο τις περισσότερες σχέσεις μεταξύ ανδρών και γυναικών, αλλά και τη σχέση των γυναικών με τον εαυτό τους».

Η Jacobs θεωρεί τη δουλειά της ως μια μορφή queer και φεμινιστικού ακτιβισμού ενάντια σε ηθικές επιβολές, τις ίδιες κοινωνικές κρίσεις που την εμπόδισαν να εμφανιστεί ως λεσβία νωρίτερα στη ζωή της.

H Jacobs τοποθετεί τα θηλυκά υποκείμενά της σε θέση ελέγχου και εξουσίας.

Πώς μπορούμε λοιπόν να ξανασκεφτούμε και να διευρύνουμε τις έννοιες του γυναικείου βλέμματος; Η Jacobs προτείνει: «Αφαιρέστε την έννοια του βλέμματος από την εξίσωση και αντικαταστήστε τo με έναν καθρέφτη: δώστε στη γυναίκα το χώρο και τη δύναμη να δει την αυθεντική έκφραση της σεξουαλικότητάς της χωρίς να την κατηγορήσετε ότι παίζει για το ανδρικό βλέμμα». Κάνοντας αυτό, η Jacobs τοποθετεί τα θηλυκά υποκείμενά της σε θέση ελέγχου και εξουσίας – αυτό που θα αποκαλούσε «ενδυναμωμένο βλέμμα».

Η Renée Jacobs θεωρείται μια από τις πιο γνωστές φωτογράφους γυναικών που εργάζονται σήμερα. Έχει εκδώσει 5 ατομικές μονογραφίες φωτογραφιών και εμφανίζεται συνήθως σε εκθέματα, ανθολογίες όπως το Taschen και περιοδικά σε όλο τον κόσμο.

Η Renée Jacobs θεωρείται μια από τις πιο γνωστές φωτογράφους γυναικών που εργάζονται σήμερα.

Το sold-out βιβλίο της “Renée Jacobs’ PARIS” επανακυκλοφόρησε σε δεύτερη έκδοση το 2022, μαζί με την πρώτη έκδοση του βιβλίου της, “POLAROIDS” που ήταν το Νο1 μπεστ σέλερ στη λίστα του photo-eye Bookstore και περιγράφηκε από το British Journal of Photogaphy ως «ένα απτικό αντικείμενο που πρέπει να τιμηθεί, ένα έργο τέχνης που είναι κατάλληλο για να κρατήσει τις πολύτιμες εικόνες μέσα του.

Η Jacobs πιστεύει στην ισχυρή, αυθεντική, αισθησιακή και ατρόμητη αναπαράσταση των γυναικών. H Jacobs μένει πλέον με τη γυναίκα της στη Γαλλία και συγκεκριμένη στο ορεινό Μονπελιέ, Γαλλία, όπου και διευθύνει το ατελιέ και τα εργαστήριά της.

Διαβάστε ακόμα: Τα μεγαλοπρεπή γυμνά του σπουδαίου μετρ Albert Watson.