Αριστερά: Φωτογραφία από τη σειρά «Anatomies». Δεξιά: Το διάσημο έργο του με τίτλο «Prayer» (1930).

«Όταν διαπίστωσα ότι δέχομαι επίθεση από όλες τις πλευρές, κατάλαβα ότι κάνω κάτι καλά. Ήξερα ότι βρίσκομαι στον σωστό δρόμο» είχε πει κάποτε και μέσα σε αυτές τις 20 λέξεις «κλείνεται» όλη η φιλοσοφία του για τη ζωή και την Τέχνη. Άλλωστε ο Man Ray έδειξε από πολύ νωρίς πως είχε όλη τη διάθεση να πάει κόντρα στο ρεύμα. Τι κι αν σε ηλικία 19 ετών του δόθηκε υποτροφία για σπουδάσει αρχιτεκτονική; Την απέρριψε για να αφοσιωθεί στη ζωγραφική, που στη συνέχεια έγινε φωτογραφία.

Γεννημένος το 1890 στο Μπρούκλιν, ο Man Ray (Emmanuel Radnitzky) θα αφοσιωθεί στον κόσμο της τέχνης με το που τελειώσει το σχολείο. Σχέδιο, ζωγραφική,γλυπτική, φωτογραφία – κι αυτή η τελευταία θα αποδειχθεί ο μεγάλος του έρωτας. Πάει κόντρα στους καλλιτεχνικούς κανόνες, θεωρεί ότι η Τέχνη είναι ο ορισμός της ελευθερίας, μαγεύεται από το ντανταϊσμό που ανθίζει στην Ευρώπη και το 1921 παίρνει τον δρόμο για το Παρίσι. Έχει αποφασίσει ήδη στο μυαλό του ότι ο ντανταϊσμός δεν πρόκειται να «λειτουργήσει» ποτέ στην Αμερική.

Αριστερά: Εl violin de Ingres» από το 1930. Δεξιά: Το έργο «Torso» του 1932.

Και αυτό το ταξίδι ήταν μια από τις πιο σωστές αποφάσεις της ζωής του. Στη γαλλική πρωτεύουσα θα πειραματιστεί με τις τεχνικές φωτογραφίας, αποκτά το στυλ του και συναναστρέφεται με άλλους ανήσυχους καλλιτέχνες της εποχής του, που ψάχνουν μέσα από την Τέχνη τον δρόμο προς την ελευθερία. Θα βουτήξει ολόκληρος στην παριζιάνικη avant-garde σκηνή, θα την αναστατώσει και θα της δώσει ταυτότητα.

Η Λι Μίλερ θα μείνει στο πλευρό του έως το 1932.

Το 1925, μαζί με τους Μαξ Ερνστ, Χουάν Μιρό, Πάμπλο Πικάσο και Ζαν Αρπ, θα συμμετάσχει στην πρώτη υπερρεαλιστική έκθεση που πραγματοποιείται στο Παρίσι. Λίγο καιρό αργότερα θα γνωρίσει την Λι Μίλερ θα γίνει πολλά περισσότερα από μαθητευόμενή του – βοηθός, μούσα, μοντέλο, ερωμένη του, θα ποζάρει στον φακό του και θα τον βοηθήσει να εξελίξει το στυλ και την τεχνική του. Να το φτάσει μέχρι τα άκρα -όπως πάντα ήθελε- προτού του πει για πάντα «αντίο» το 1932.

Ένα αντίο που ήρθε, όταν συγκρούστηκε το επαγγελματικό και το προσωπικό πάθος. Οι δύο τους τσακώθηκαν, καθώς η Μίλερ θεώρησε ότι δεν της απέδιδε τα εύσημα που της άξιζαν και λέγεται ότι ο Man Ray έκοψε μια εικόνα του λαιμού της με ένα ξυράφι. Πάντως, οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι η Μίλερ είχε δίκιο: είχε βοηθήσει πάρα πολύ ώστε ο Man Ray να εξελίξει τις τεχνικές του, ενώ οι δύο τους συνεργάζονταν τόσο στενά που κάποιες φωτογραφίες  που είχε βγάλει εκείνη ο κόσμος στην απέδιδε στον διάσημο φωτογράφο.

Αριστερά: Η βοηθός, μούσα και ερωμένη του Λι Μίλερ. Δεξιά: Η σύζυγός του, η Τζουλιέτ.

Το 1940 ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος και η κατάληψη του Παρισιού από τους ναζί θα τον οδηγήσει στο Λος Άντζελες. Μπορεί στο μυαλό του να τις έχει καταδικάσει καλλιτεχνικά τις ΗΠΑ, αλλά εκεί θα γνωρίσει την Τζουλιέτ – μοντέλο και χορεύτρια που θα γίνει η νέα του μούσα και τελικά η σύζυγός του.

«Θα προτιμούσα να φωτογραφίσω μια ιδέα, παρά ένα αντικείμενο. Ένα όνειρο παρά μια ιδέα» είχε πει κάποτε.

Το 1951 θα επιστρέψει και πάλι στην Πόλη του Φωτός και δεν θα την αφήσει ποτέ ξανά. Εκείνη την περίοδο θα βουτήξει στο παρελθόν και θα αναδημιουργήσει μερικά από τα παλιότερα έργα του, που έγραψαν ιστορία. Η ζωγραφική, η φωτογραφία και η τέχνη του κολάζ θα του κάνουν παρέα έως τις 18 Νοεμβρίου 1976, όπου και θα αφήσει την τελευταία του πνοή στο Παρίσι.

//Το λεύκωμα «Man Ray» των εκδόσεων Taschen περιέχει μερικά από τα πιο διάσημα, αλλά και ορισμένα άγνωστα, φωτογραφικά έργα του. Περισσότερες πληροφορίες εδώ.

Διαβάστε ακόμα: Τα κορίτσια της Renée Jacobs δεν έχουν ανάγκη τους άντρες