Το στυλ του μάγεψε, οι σκηνές του προκάλεσαν σκέψεις, έβαλε σε πρώτο πλάνο τους προβληματισμούς που κυριαρχούσαν μέσα στο μυαλό του και τις προσωπικές σχέσεις. (Φωτογραφία: Ingmar Bergman Foundation)

«Οι δαίμονες είναι αναρίθμητοι, εμφανίζονται στις πιο άβολες στιγμές και δημιουργούν πανικό και τρόμο. Αλλά έμαθα ότι αν μπορώ να κυριαρχήσω τις αρνητικές δυνάμεις και να τις εκμεταλλευτώ, τότε μπορούν να δουλέψουν προς όφελός μου».

Αν μπορούσε η ζωή του Ingmar Bergman να χωρέσει μέσα σε μια παράγραφο, τότε σίγουρα η παραπάνω θα ήταν η πιο κατάλληλη. Άλλωστε, αυτά τα λόγια, έχουν βγει από το στόμα του ίδιου του Σουηδού δημιουργού, ενός ανθρώπου που προκάλεσε με τις ιδεολογίες και τη συμπεριφορά του, αλλά με το στυλ του κατάφερε να διαμορφώσει το ευρωπαϊκό κινηματογραφικό τοπίο του 20 αιώνα.

Γεννημένος στις 14 Ιουλίου 1918 στην Ουψάλα της Σουηδίας, τα παιδικά του χρόνια μόνο ανέμελα δεν μπορούν να χαρακτηριστούν. Παιδί δύο αυστηρών γονιών, του πάστορα Erik Bergman και της νοσοκόμας Karin, συχνά-πυκνά έπεφτε θύμα βάναυσων τιμωριών – όπως έγραψε στην αυτοβιογραφία του Laterna Magica μέχρι και στην ντουλάπα τον κλείδωναν όταν έκανε αταξίες. Αυτό ήταν και ο λόγος που έχασε την πίστη του σε ηλικία 8 ετών, αλλά και ο λόγος που άρχιζε να φτιάχνει φανταστικούς κόσμους στο μυαλό του – κόσμους πολύ πιο ωραίους από εκείνον που ζούσε.

«Αν δεν δημιουργώ, τότε δεν υπάρχω» είχε πει κάποτε ο Ingmar Bergman.

Το 1937 αποφασίζει να σπουδάσει Τέχνες και Λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης και εκεί είναι που «κολλάει το μικρόβιο» για το θέατρο, αλλά και τον κινηματογράφο. Βέβαια λίγα χρόνια νωρίτερα είχε κολλήσει ένα άλλο μικρόβιο: αυτό του ναζισμού. Όταν σε ηλικία 16 ετών πήγε για διακοπές στη Γερμανία είδε σε μια συγκέντρωση των ναζί τον Hitler και όπως έγραψε στην αυτοβιογραφία του «για χρόνια ήμουν στο πλευρό του και απογοητευόμουν από τις αποτυχίες του. Ήταν χαρισματικός και ο ναζισμός έμοιαζε κάτι διασκεδαστικό και νεανικό». Απόψεις που αποκήρυξε μεγαλύτερος.

Οι ταινίες του είναι μια επέκταση των σκέψεων και της ίδιας του της ζωής, η οποία μόνο ήρεμη δεν ήταν. (Φωτογραφία: Ingmar Bergman Foundation)

Κατά την διάρκεια των φοιτητικών του χρόνων θα αλλάξουν πολλά πράγματα στη ζωή του: θα αποκοπεί από τον πατέρα του με τον οποίο έκανε χρόνια να μιλήσει και θα αρχίσει να γράφει σαν τρελός δικά του έργα. Πτυχίο μπορεί να μην πήρε ποτέ, αλλά του δόθηκε η ευκαιρία να δουλέψει στο θέατρο και στις αρχές της δεκαετίας του ’40 θα κάνει και τα πρώτα του κινηματογραφικά βήματα.

Βήματα που στην πορεία θα τον μετατρέψουν σε έναν από τους μεγαλύτερους σκηνοθέτες της Ευρώπης. Το στυλ του μαγεύει, οι σκηνές του προκαλούν σκέψεις, δεν διστάζει να βάζει σε πρώτο πλάνο τους προβληματισμούς που κυριαρχούν μέσα στο μυαλό του και τις προσωπικές σχέσεις.

Οι εκρήξεις του είναι θρυλικές, όπως οι έρωτες με τις πρωταγωνίστριές του -έρωτες που όσο γρήγορα γεννιούνται άλλο τόσο γρήγορα σβήνουν-, αλλά και οι αντιδράσεις του.

Οι ταινίες του είναι μια επέκταση των σκέψεων και της ίδιας του της ζωής, η οποία μόνο ήρεμη δεν ήταν. Η εμμονή του για τελειότητα, ο στόχος του να γίνει ο καλύτερος όλων, αλλά και η πίστη ότι έχει πάντα δίκιο σε αυτά που λέει, τον κάνουν πολλές φορές ανυπόφορο απέναντι στους συνεργάτες του. Οι εκρήξεις του είναι θρυλικές, όπως οι έρωτες με τις πρωταγωνίστριές του -έρωτες που όσο γρήγορα γεννιούνται άλλο τόσο γρήγορα σβήνουν-, αλλά και οι αντιδράσεις του.

Για παράδειγμα, όταν το 1976 τον συνέλαβαν για φοροδιαφυγή, δεν μπόρεσε να αντέξει τον εξευτελισμό, έπαθε νευρικό κλονισμό και νοσηλεύτηκε σε κλινική με κατάθλιψη. Ήταν τέτοιος ο αντίκτυπος της σύλληψης πάνω του, που σκέφτηκε ότι αυτό ήταν και το τέλος της καριέρας του. Ευτυχώς για όλους μας έκανε λάθος.

Στη συνολική πορεία του θα γράψει και θα σκηνοθετήσει δεκάδες ταινίες (Η Έβδομη Σφραγίδα, Η Πηγή των Παρθένων, Η Σιωπή, Πρόσωπο με Πρόσωπο, Μέσα από τον Σπασμένο Καθρέφτη είναι μερικά από τα πιο γνωστά του έργα), θα κερδίσει βραβεία, ενώ στα μάτια των περισσότερων θεωρείται η απόλυτη ιδιοφυΐα της 7ης Τέχνης. Στη ζωή του θα παντρευτεί 5 φορές, θα αποκτήσει 9 παιδιά, αλλά η σχέση του μαζί τους μάλλον τυπική είναι.

Oι τίτλοι τέλους στην καριέρα του θα πέσουν το 2003 και τα υπόλοιπα τέσσερα χρόνια θα τα περάσει σχεδόν απομονωμένος στο αγαπημένο του μικρό νησάκι Fårö. (Φωτογραφία: IMDb)

Το 1982, και αφού έχουν απορριφθεί οι κατηγορίες για φοροδιαφυγή, θα επιστρέψει στην πατρίδα του για την ταινία Fanny and Alexander, αφήνοντας να εννοηθεί ότι θα ήταν και η τελευταία του. Αυτό το τέλος θα έρθει τελικά μετά από 20 χρόνια, καθώς οι τίτλοι τέλους στην καριέρα του θα πέσουν το 2003 και τα υπόλοιπα τέσσερα χρόνια θα τα περάσει σχεδόν απομονωμένος στο αγαπημένο του μικρό νησάκι Fårö. Εκεί θα βρουν και το πτώμα του στις 30 Ιουλίου 2007, την ημέρα που ο Ingmar Bergman «έφυγε» από τη ζωή σε ηλικία 89 ετών.

 

Διαβάστε ακόμα: Είναι ο Martin Freeman ο πιο υποτιμημένος σταρ του Hollywood;

 

 

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

Button to top