«How to Change Your Mind»: είναι καιρός να αλλάξουμε γνώμη για τα ψυχότροπα;

O Michael Pollan με την θεραπεύτρια Erika Gagnon (Φωτογραφία: Netflix.com).

Νομιμοποίηση ή όχι; Προθάλαμος για τα σκληρά ναρκωτικά ή μήπως μια εναλλακτική μορφή ίασης για κάποιες ασθένειες (ειδικά ψυχικές); Στη δημόσια συζήτηση, όχι μόνο της Ελλάδας που βρίσκεται πάντα πίσω σ’ αυτά τα πράγματα, τα ψυχότροπα δέχθηκαν την αναμενόμενη προκατάληψη από εκείνους που τάσσονται εναντίον και την ένθερμη υποστήριξη από τους φίλα προσκείμενους.

Η νέα σειρά ντοκιμαντέρ του Netflix «How to Change Your Mind» με εισηγητή τον γνωστό συγγραφέα Michael Pollan προσπαθεί να μας δείξει λίγο πέρα από το βαρύ πέπλο που καλύπτει την αλήθεια ή το ψέμα γύρω από τα ψυχότροπα.

Το ντοκιμαντέρ βασίζεται στο βιβλίο του How to Change Your Mind: What the New Science of Psychedelics Teaches About Consciousness, Diing, Addiction, Depression and Transcendence, που είχε εκδώσει το 2018 και είχε προκαλέσει ουκ ολίγες συζητήσεις.

Σ΄αυτό διερευνούσε τη δημιουργία, την απαγόρευση, αλλά και την αναζωπύρωση τεσσάρων διαφορετικών ψυχεδελικών φαρμάκων : LSD, ψιλοκυβίνη, MDMA και μεσκαλίνη. Από μόνο του, το βιβλίο ήταν μια διαφορετική, ολίγον αιρετική ματιά, πάνω στο θέμα.

Ο Pollan προσπάθησε να διορθώσει μερικούς από τους πιο επιθετικούς μύθους για τα ψυχεδελικές ουσίες και άνοιξε την πόρτα στην πιθανή ικανότητά τους να αντιμετωπίζουν τα πάντα, από την κατάθλιψη μέχρι το PTSD (διαταραχή μετατραυματικού στρες). Το βιβλίο του Pollan έχει αποκτήσει τόση επιρροή που ακόμη και έγκυρες εφημερίδες του εξωτερικού ασχολήθηκαν επί μακρόν για τις ερμηνείες που δίνει.

Ο Pollan, μια εξέχουσα φιγούρα των μίντια, πέραν του συγγραφικού του έργου (έχει υπάρξει ξανά στο Netflix στη σειρά ντοκιμαντέρ Cooked), αυτή τη φορά ασχολείται με ένα άκρως επικίνδυνο θέμα που μπορεί να προσελκύσει αρκετούς «λάθος» θεατές ή απλώς θεατές που θα δουν με «λάθος» τρόπο τα συμπεράσματά του.

Στην ουσία το ντοκιμαντέρ δεν είναι ένας υμνητής της αντικουλτούρας των ναρκωτικών ουσιών. Ακόμη και όταν δείχνει κάποιον να δημιουργεί «κατάσταση» στο μυαλό του με τη βοήθεια ψυχότροπων, αυτό γίνεται σε ένα άκρως αποστειρωμένο περιβάλλον στα κλειστά όρια ενός ελβετικού δωματίου νοσοκομείου ως μέρος μιας ιατρικής εξέτασης. Άρα, εδώ δεν μιλάμε για μια μυθοποίηση των ναρκωτικών ουσιών όπως συνέβαινε επί μακρόν τη δεκαετία του ’60 και του ’70.

Εξετάζοντας σαρώσεις εγκεφάλου για τη μέτρηση των επιπτώσεων των ψυχεδελικών (Φωτογραφία: netflix.com).

Το όνομα του μακροχρόνιου υπερασπιστή των ψυχεδελικών Timothy Leary προσφέρεται κάποια στιγμή, ενώ ένα μεγάλο μέρος δίνεται στον Albert Hofmann, τον χημικό που συνέθεσε πρώτος το LSD. Δεν ακούμε πολλά, ας πούμε, για τον John Lennon και για το επεισόδιο που είχε με τη ψιλοκυβίνη, αλλά μαθαίνουμε πολλά για τον R Gordon Wasson, τον τραπεζίτη της JP Morgan, του οποίου το ενδιαφέρον για τους βρώσιμους μύκητες οδήγησε στην εισαγωγή του μαγικού μανιταριού στον δυτικό κόσμο.

Βλέπουμε σαρώσεις εγκεφάλου και μαθαίνουμε για μελέτες. Σίγουρα, δεν είναι ένα ντοκιμαντέρ που θα το δεις κάποιο βράδυ Σαββάτου για να διασκεδάσεις, όμως, μαθαίνεις πως υπάρχουν μελέτες που δείχνουν πως κάποια από αυτά τα ψυχότροπα μπορούν να βοηθήσουν τους ασθενείς με καρκίνο σε τελικό στάδιο να χάσουν τον φόβο του θανάτου.

Ίσως το πιο έξυπνο πράγμα για το How to Change Your Mind, ωστόσο, είναι η αυτοσυγκράτηση με την οποία ο Pollan εισάγεται στην αφήγηση. Η δική του ιστορία με τα ψυχεδελικά είναι συναρπαστική – τα αγνόησε για το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του και άρχισε να πειραματίζεται με αυτά στα μέσα της δεκαετίας του ’60.

Το μεγαλύτερο μέρος της «υπεράσπισης» έρχεται με τη μορφή συμπονετικών περιπτωσιολογικών μελετών, με άτομα με άγχος ή ΙΨΔ (ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή), που δοκιμάζουν αυτά τα φάρμακα (συχνά σε κλινικές συνθήκες) και, αν δεν θεραπεύονται πάντα θεραπεύονται, σίγουρα βοηθούνται σημαντικά.

Στο τέλος κάθε επεισοδίου, ο Pollan περιγράφει τις εμπειρίες του για κάθε φάρμακο. Αυτό, υπό συνθήκες, μπορεί να γίνει εξαιρετικά βασανιστικό – τίποτα δεν είναι τόσο βαρετό όσο να ακούς τους ανθρώπους να λένε τις ιστορίες τους με τα ναρκωτικά – ωστόσο η έμφυτη ευγλωττία του Pollan κάνει τη διήγησή του πειστική. Φτάνει στο σημείο να εξηγεί το αίσθημα παιδικού δέους που βίωσε δοκιμάζοντας LSD.

Προφανώς μια σειρά όπως αυτή πρέπει να είναι προσεκτική με τους ισχυρισμούς της – κάτι που μπορεί να εξηγήσει γιατί συνοδεύεται από ιατρικές δηλώσεις αποποίησης ευθύνης και συμβουλές ψυχικής υγείας – αλλά, όπως και το βιβλίο, οι δυνατότητές της για αλλαγή σκέψης είναι εκπληκτικές. Τουλάχιστον ωθεί τη συζήτηση γύρω από ένα θέμα ταμπού για τις σύγχρονες κοινωνίες.

Διαβάστε ακόμα: Juancho Hernangómez. Ποιος είναι ο αληθινός NBAer και πρωταγωνιστής του «Hustle»;

TAGS :
netflix

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook