Ο Marcel Duchamp φωτογραφημένος από τον Victor Obsatz και η προκλητική «Κρήνη» του
Ένα πορσελάνινο ουρητήριο από ανδρικές τουαλέτες με την υπογραφή R.Mutt που βαφτίστηκε «Κρήνη». Μία κάρτα από τα σουβενίρ του Λούβρου με τη Μόνα Λίζα που βανδαλίστηκε καθώς απέκτησε μουστάκι και μούσι μαζί με μία επιγραφή από κατω «L.H.O.O.Q», δηλαδή «elle a chaud au cul», που στα Γαλλικά μεταφράζεται «την τρώει ο κώλος της». (Μιλάμε για τα έτη 1917 και 1919 αντίστοιχα. Πολύ πριν τον Άντι Γουόρχωλ για παράδειγμα). Δεν χρειαζόταν παρά αυτές οι «χειρονομίες» για να περάσει ο Marcel Duchamp στην ιστορία της σύγχρονης τέχνης.
Πρόδρομος των ντανταιστών, πηγή έμπνευσης για τους σουρρεαλιστές, σημείο αναφοράς για τους εννοιολογικούς καλλιτέχνες, νονός της πανκ αισθητικής, ο Duchamp επιτέθηκε στην τέχνη της εποχής του διευρύνοντας τα όρια αυτού που μέχρι τότε αποκαλούσαν έργο τέχνης.
«Η ζωγραφική πεθαίνει, ο πίνακας πεθαίνει μετά από σαράντα- πενήντα χρόνια, χάνει την φρεσκάδα του. Η γλυπτική πεθαίνει. Ένας πίνακας πεθαίνει καθώς χάνει τα χρώματα του». Τα έργα του παρελθόντος ανήκουν στην ιστορία της τέχνης σύμφωνα με την φιλοσοφία του. Όμως η αισθητική είναι κάτι διαφορετικό: Όπως τα ready mades, όπως η Κρήνη, τα όποια παρουσίαζε στο κοινό, ως δικά του έργα μερ υπογραφή. Ήταν συνηθισμένα αντικείμενα καθημερινής χρήσης τα οποία τοποθετούσε κατά τέτοιο τρόπο ώστε η χρηστική τους αξία εξαφανιζόταν με έναν νέο τίτλο και μία νέα οπτική.
Ένα από τα φημισμένα πράσινα κουτιά όπου ο Duchamp συγκέντρωνε τα σκίτσα των έργων του.
Σε αντίθεση με πολλούς άλλους καλλιτέχνες που έφεραν ριζική ανατροπή στις τέχνες, ο Duchamp σπούδασε στην Καλών Τεχνών, ζωγράφισε πίνακες επηρεασμένος από τον ιμπρεσσιονισμό και τον κυβισμό, έζησε τη μποέμικη ζωή των ζωγράφων στο προπολεμικό Παρίσι. Όμως πίστευε ακράδαντα ότι «ένα έργο τέχνης που δεν σοκάρει δεν αξίζει να γίνεται». Έτσι η πορεία του ήταν μία διαρκής προσπάθεια να απελευθερωθεί από τα δεσμά της καθεστηκύιας τάξης και τέχνης. Και όταν οι οπαδοί του ακολουθούσαν την δική του τεχνική, σταματούσε να δουλεύει, στοχάζονταν, και επινοούσε μία νέα αισθητική πρόταση, πάντα ρηξικέλευθη.
«Επιβλητικός, αξιαγάπητος, πάντα κομψός, με μάτι παιχνιδιάρικο, χωρίς ειρωνεία, χωρίς επιείκεια», τον περιγράφει ο Αντρέ Μπρετόν, χαρακτηρίζοντας τον «έναν από τους πλέον ευφυείς ανθρώπους του εικοστού αιώνα».
Χειρόγραφα και σκίτσα ενός από τους πιο ευφυείς ανθρώπους του εικοστού αιώνα στον χώρο της τέχνης.
Μέχρι τον θάνατο του το 1968, ο Duchamp παρέμεινε ένας ασυμβίβαστος δημιουργός. Όταν τον ρωτούσαν για την πορεία της σύγχρονης τέχνης ήταν σαφής: «Από τους νέους λείπει η τόλμη, η πρωτοτυπία. Σε αντίθεση με τις άλλες περιόδους της ιστορίας μας, μοιάζουν να μην αποδεσμεύονται από το παρελθόν».
Από την Τετάρτη 21 Φεβρουαρίου η Eleftheria Tseliou Gallery παρουσιάζει για πρώτη φορά στην Ελλάδα έκθεση έργων του Marcel Duchamp. Ο τίτλος της έκθεσης είναι Re(a)Duchamp ενώ η ιδέα και η επιμέλεια της ανήκει στον Κύριλλο Σαρρή. Τα έργα που παρουσιάζονται προέρχονται από ιδιωτικές συλλογές και ιδρύματα από την Ευρώπη και την Αμερική. Παράλληλα θα κυκλοφορήσει και το βιβλίο του Κύριλλου Σαρρή «Marcel Duchamp (28.7.1887 – 2.10.1968)» από τις εκδόσεις Άγρα και την Eleftheria Tseliou Gallery. Η έκθεση θα συνεχιστεί μέχρι τις 30 Μαρτίου.
//Eleftheria Tseliou Gallery, Ηρακλείτου 3, Κολωνάκι. Ώρες λειτουργίας: Tρίτη-Παρασκευή: 12.00 – 20.00. Σάββατο: 12.00 – 15.00.
Διαβάστε ακόμα: «Ι Am Ever Now»: Μια έκθεση για τις γυναίκες που αλλάζουν την Αθήνα.
-
- Follow us:
Ακολουθήστε το Andro στο Facebook
