Minas, ο άνθρωπος που έπαιρνε δύναμη από το… «what’s next».

«Δεν έχει ποτέ πάψει η τέχνη να δίνει ιδέες για καινούργια πράγματα. Αυτοί που φτιάχνουν τα πράγματα είναι αυτοί που προχωράνε τον κόσμο».

Ο Minas είναι ζωντανός θρύλος. Τι να λέμε. Έχει ζήσει μια ζωή γεμάτη τέχνη, design, πείσμα και καλαισθησία και μένει πιστός σε αυτήν τη ζωή εδώ και 78 χρόνια. Χωρίς παρεκκλίσεις. Με υποδέχτηκε μια μουντή μέρα στο τέλος Οκτωβρίου στο σπίτι του, ένα σπίτι-εργαστήριο γεμάτο από αντικείμενα και έπιπλα που έχει ο ίδιος σχεδιάσει. Μου ανοίγει την πόρτα και μου σφίγγει ευγενικά το χέρι. Κάνουμε μια βόλτα στον κήπο, μου μιλάει με ζεστασιά. Ο Minas αντιλαμβάνομαι ότι είναι μια πατρική φιγούρα. Έχει το ελληνικό σύγχρονο design υπό την προστασία του, το έχει εκπροσωπήσει όσο λίγοι εντός και εκτός συνόρων- σχεδιάζοντας από κοσμήματα και έπιπλα μέχρι ολόκληρα σπίτια.

Μπαίνουμε μέσα και ξεκινάει να μου δείχνει φωτογραφίες από το πιο πρόσφατο project του: μια σειρά από παγκάκια και φανοστάτες για το Δήμο Μυκόνου. Τα «αντικείμενα» -μα πόσο φτωχή φαίνεται αυτή η λέξη όταν πίσω της κρύβεται μια δημιουργία του Mina- είναι έργα τέχνης τοποθετημένα στο εδώ και τώρα, είναι απροσποίητες δηλώσεις ομορφιάς με κατάφαση χρηστικότητας. Γι’ αυτά μαθαίνω ότι ο Minas δεν ζήτησε τίποτα, τρέχει εδώ και πολύ καιρό αφιλοκερδώς. Οι δημιουργίες είναι προορισμένες να «υιοθετηθούν» από ανθρώπους του νησιού που θα χαράξουν πάνω το όνομά τους.

Το πιο πρόσφατο project του Minas: μια σειρά από παγκάκια και φανοστάτες για το Δήμο της Μυκόνου.

«Σε λίγες μέρες θα πάω μόνο για να βάλω γυαλί σε ένα κομμάτι του φανού», μου λέει. «Πρέπει να πάτε ο ίδιος για αυτό;» ρωτάω. «Δεν το εγκαταλείπω, δεν γίνεται να το αφήσω μόνο του» μου απαντάει, λες και μου μιλάει για κάτι έμψυχο. Ξανακοιτάζω το έργο. Έμψυχο είναι. Δίκιο έχει. Για το project αυτό, έχει κάνει 8 μήνες έρευνα σε Αττική, Θεσσαλία, έχει φτάσει μέχρι τη Γευγελή των Σκοπίων, όπου βρήκε το ασιατικό ξύλο που έψαχνε για τα παγκάκια. Με μυεί για λίγο στα μυστικά των υλικών, στις ποιότητες. Μαθαίνω για το καλύτερο ξύλο, για το καλύτερο ανοξείδωτο ατσάλι, το ατσάλι 316 που έχει περισσότερο χρώμιο μέσα. Ο κόσμος του Mina είναι ο κόσμος της επιμονής και των σημαντικών λεπτομερειών. «Είναι σχεδόν μια τρέλα» μου λέει. «Το έφτιαξα με τη φιλοδοξία να είναι εκεί για πάντα. Όχι μόνο για τη δικιά μας ζωή, για πάντα». Το design μπορεί να αντισταθεί στο χρόνο, σκέφτομαι. «Να ξέρεις όμως» μου λέει, και σκοτεινιάζει λίγο η φωνή του, «ότι δεν υπάρχει design που να μπορεί να αντισταθεί στη βία».

Η κουβέντα μας αλλάζει κέντρο βάρους -από τη βία στην αρμονία. Ο Minas πιστεύει ότι «μέσα μας προϋπάρχει η αρμονία, ότι γεννιόμαστε με αυτή». Τον ρωτάω αν πιστεύει ότι έχει χαθεί η έννοια τελευταία. «Παρότι είναι ελληνική η λέξη “αρμονία”, δεν τη χρησιμοποιούμε όσο πρέπει» μου λέει. «Μια άλλη λέξη που δυστυχώς χάνεται είναι η “αισθητική”. Οι ξένοι τις χρησιμοποιούν -harmony και aesthetics- αλλά εμείς ούτε καν τις ενσωματώνουμε στην παιδεία μας πια» τονίζει με ένα τρόπο μεταξύ θυμού και απογοήτευσης. Μου μιλάει για τα σύγχρονα προβλήματα και τον ρωτάω αν η τέχνη μπορεί να δώσει απαντήσεις σε αυτά.

«Δεν έχει ποτέ πάψει η τέχνη να δίνει ιδέες για καινούργια πράγματα. Ευτυχώς υπάρχει η τέχνη και οι τραπεζίτες έχουν δουλειά» μου αποκρίνεται αφοπλιστικά. «Αυτοί που φτιάχνουν τα πράγματα είναι αυτοί που προχωράνε τον κόσμο». Ναι, μου τονίζει: «η τέχνη έχει χώρο, μόνο που επειδή λείπουν οι έννοιες της αρμονίας και της αισθητικής που είπαμε πριν, πολύ λίγοι ενδιαφέρονται…».

Αποφασίζω να τον ρωτήσω για το ελληνικό design. «Το σύγχρονο ελληνικό design είναι ακόμα στα σπάργανα» λέει, «…δεν έχει πού να πατήσει, γιατί δεν υποστηρίζεται όσο πρέπει από τους ανθρώπους. Θέλει δουλειά, θέλει προσπάθεια». Για να προσθέσει την υπερ-ατάκα: «Δεν γεννήθηκε κανείς στη μέση της Σαχάρας και έγινε Leonardo Da Vinci. Ακόμα και ο Leonardo είδε άλλα πράγματα, πριν απ’ αυτόν».

Earth and Moon: Μια από τις δημιουργίες του Minas.

Ο Minas είναι ο ορισμός του διεθνή Έλληνα. Έχει δουλέψει και διακριθεί σε πολλές πόλεις του εξωτερικού, από τη Νέα Υόρκη μέχρι τη Κοπεγχάγη και το Λονδίνο. Ήταν μόλις 15 χρόνων, μου εξιστορείται, όταν αποφάσισε να αφήσει τη ζωή του όπως την ήξερε και να φύγει. Έμαθε ιταλικά μόνος του, από την αγάπη του για τα ιταλικά περιοδικά. Τον ρωτάω αν μπορούσε να ξαναζήσει μια από όλες αυτές τις περιόδους, ποια θα ήταν. «Από το ‘69 ως το ‘81, η Νέα Υόρκη», μου απαντάει αμέσως. «Για μένα ήταν, για να στο περιγράψω με εικόνες, ένας τεράστιος τοίχος, ακατόρθωτο από άνθρωπο να τον ανέβει, και από την άλλη γινόταν χαμός, πάρτι, από την άλλη ήταν η Αμερική. Τελικά ανέβηκα στον τοίχο, και δεν πίστευα στα μάτια μου», μου λέει. «Ήθελα να φύγω από εδώ, πνιγόμουνα». Τότε εκεί γινόταν το Woodstock. Ο Minas μου λέει πόσο αγαπούσε τη μουσική, έπαιζε κλασικό βιολί εφτά χρόνια – κακός βιρτουόζος, προσθέτει χιουμοριστικά, τα παράτησε, έμπλεξε με την ποδηλασία στην ΑΕΚ, στα 20 του έγινε πρωταθλητής μέσα στο velodrome στο στάδιο Διαγόρα.

Ξαναγυρίζουμε στην κουβέντα περί Νέας Υόρκης. «Είναι το μοναδικό μέρος του κόσμου που πήγα», λέει γεμάτος ενθουσιασμό, «και που μου λέγανε: What’s next? Τι έπεται; Ό,τι κι αν τους έφτιαχνα, λέγανε “aw, beautiful, what’s next?”». Γελάμε. Του λέω «πολύ ωραίο αυτό, θα το βάλω». «Να το βάλεις!» μου λέει. Μου εξηγεί ότι αυτό του έδινε τρομερή ορμή, τρομερή φόρα, τον έκανε να θέλει να δημιουργεί.

Μιλάμε για τα πανεπιστήμια εκεί. Για τα πανεπιστήμια εδώ. Για τον πόλεμο του Βιετνάμ. Για όλα. Έχει πάει σε αμέτρητα μέρη. Τα τελευταία χρόνια πήγε Κοπεγχάγη, έγινε ο μόνος μη Σκανδιναβός -όχι απλώς ο μόνος Έλληνας- που έχει συνεργαστεί με τη Royal Copenhagen.

Σήμερα, περνάει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στην Ελλάδα. Θες να μάθεις γιατί γύρισα; με ρωτάει. Το σύνδρομο του Οδυσσέα, Ulysses syndrome. Μιλάμε λίγο για το νόστο. Μου λέει ότι οι νότιοι το έχουμε πιο πολύ αυτό, ότι ευθύνεται το φως, ότι δεν μπορείς να επιθυμήσεις ένα μέρος που είναι συνεχώς γκρι.

Τώρα μοιράζεται το χρόνο του ανάμεσα στην Αθήνα και τη Μύκονο. Είναι και το project στη μέση που ακόμα συνεχίζεται. Έχει και ένα μαγαζί στο Λονδίνο, που το τρέχουν οι γιοι του. Προτού φύγω μου δείχνει παλιά και νέα σχέδιά του, μαθαίνω ότι ήταν αυτοδίδακτος, μένω με το στόμα ανοικτό. Ο Κιθ Ρίτσαρντς κάποια στιγμή του είχε πει: «You make music with shapes». Καταλαβαίνω τι εννοούσε.

Την ώρα που με ξεπροβοδίζει χαμογελαστός προς την πόρτα, μιλάμε για τον Αϊνστάιν και για το ότι ο καθένας μας έχει τη δική του, μοναδική ευφυία. «Ξέρεις τι άλλο έλεγε ο Αϊνστάιν;» με ρωτάει. «Creativity is intelligence having fun». Η δημιουργικότητα είναι η ευφυΐα που τη διασκεδάζεις, σε ελεύθερη μετάφραση. Απομακρύνομαι προς τη μεγάλη ξύλινη εξώπορτα. Κοιτάζω πίσω μου, o Minas -σκέφτομαι- είναι ένας άνθρωπος που σίγουρα το διασκέδασε. Δημιούργησε και διασκέδασε και ακόμα συνεχίζει. Το «what’s next», το τι έπεται, είναι ακόμα η δύναμή του.

Διαβάστε ακόμα: Τα αντικείμενα του Σπύρου Κοντάκη πάνε κόντρα στη λογική

TAGS :
designer Minas μύκονος

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook