Ο Ορσον Γουέλς δεν άφησε κανέναν που δεν του έριξε τη χολή του (Φωτογραφία: britannica.com).

Καμία αμφιβολία: αν υπήρξε μια ιδιοφυΐα στα κινηματογραφικά πλατό (από τότε που πρωτοστήθηκαν έως τις μέρες μας), στην οποία μπορείς να καταλογίσεις πολλά, αλλά, όχι, δεν μπορείς να την κρίνεις με τα ίδια ανθρώπινα μέτρα, τότε αυτή δεν μπορεί να είναι άλλη από τον Όρσον Γουέλς.

Ο Πολίτης Κέιν είναι μια ταινία αναφοράς στον παγκόσμιο κινηματογράφο. Σε τέτοιο βαθμό επιδραστική που μπορείς να χωρίσεις το σινεμά στην προ Κέιν εποχή και στην μετά Κέιν εποχή. Βέβαια, ως γνωστόν, η φυσιογνωμία του δημιουργού δεν ακολουθεί -απαραίτητα- τη δυναμική και το εύρος του έργου του. Το «παιδί θαύμα» του παγκόσμιου κινηματογράφου ήταν ένας δύσκολος, γαργαντουϊκός τύπος.

Υπήρξε βιτριολικός, χολερικός, μοναχικός, με συχνές κρίσεις επιθετικότητας. Ενας άνθρωπος που δεν χρωστούσε καλό λόγο σε κανέναν. Ενα σχετικό απάνθισμα των όσων έχει πει κατά καιρούς για ομολόγους τους ή άλλους ανθρώπους της τέχνης θα μπορούσε να τον κατατάξει άνετα στη χορεία των φαρμακόγλωσσων. Να ήταν, άραγε, η άμυνά του; Κι εκείνος δεν δέχθηκε λίγες επιθέσεις για τις ταινίες και τα λεγόμενά του. Φαίνεται, πάντως, πως αυτό το παρωδικό, ορισμένες φορές, στυλ λεκτικής επίθεσης του άρεσε. Ιδού ορισμένες από τις ατάκες του που έγραψαν ιστορία.

«Ο Γούντι Άλεν το παίζει ντροπαλός, αλλά δεν είναι. Είναι τρομαγμένος».

Για τον Γούντι Άλεν

«Είναι αλαζόνας! Οπως συμβαίνει με τους συνεσταλμένους ανθρώπους, η αλαζονεία του δεν έχει όρια. Οποιος μιλάει σιγανά ή ψιθυρίζει σε παρέες είναι απίστευτα αλαζόνας. Το παίζει ντροπαλός, αλλά δεν είναι. Είναι τρομαγμένος. Αγαπάει και μισεί τον εαυτό του με πολύ έντονο τρόπο. Aνθρωποι σαν εμένα πρέπει να δείχνουμε πως είμαστε μετριόφρονες. Το πιο ντροπιαστικό πράγμα κατά τη γνώμη μου είναι ένας άντρας που εμφανίζει τον εαυτό του στα χειρότερά του μόνο και μόνο για να προκαλέσει γέλιο. Κάπως έτσι απελευθερώνει τον εαυτό του. Oτιδήποτε κάνει στο σινεμά είναι θεραπευτικό».

Για τον Ζαν-Λυκ Γκοντάρ

«Οι ικανότητές του ως σκηνοθέτης είναι εντυπωσιακές, αλλά δεν μπορώ να τον πάρω σοβαρά ως στοχαστή. Εδώ είναι που διαφέρουμε διότι αυτός το μπορεί. To μήνυμά του είναι ότι ενδιαφέρεται για όσα ζούμε στις μέρες μας, αλλά όπως και στα περισσότερα μηνύματα που στέλνουν οι ταινίες, θα μπορούσε να γραφτεί στην κεφαλή μιας βελόνας».

Για τον Ίνγκμαρ Μπέργκμαν

«Δεν καταδικάζω το γεγονός ότι ο βόρειος, προτεσταντικός κόσμος καλλιτεχνών σαν τον Μπέργκμαν δεν είναι αυτός στον οποίο ζω. Η Σουηδία που εγώ επισκέπτομαι είναι διασκεδαστική. Αλλά η Σουηδία του Μπέργκμαν μου θυμίζει αυτό που είπε κάποτε ο Χένρι Τζέιμς για τη Νορβηγία του Ίψεν ότι έχει τη δυσοσμία της πνευματικής παραφίνης. Δεν μπορώ να έχω τα ίδια ενδιαφέροντα και τις εμμονές με τον Μπέργκμαν. Γι΄ αυτόν οι ταινίες πρέπει να είναι μια μορφή παραίσθησης, αλλιώς δεν προσφέρουν μια ζωντανή εμπειρία. Γνωρίζω σκηνοθέτες που βρίσκουν το ευαίσθητο κοινό τους που του αρέσει να βλέπει ανθρώπους να καθαρίζουν πατάτες σε ένα αγροτικό σπίτι – ωστόσο, ούτε σε βιβλίο δεν μπορώ να το διαβάσω αυτό. Κάποιος πρέπει να χτυπήσει την πόρτα – νομίζω έτσι σκεφτόταν και ο Σαίξπηρ».

«Οι ταινίες του Αντονιόνι θα μπορούσαν να είναι ιδανικό σκηνικό για μοντέλα της μόδας».

Για τον Μικελάντζελο Αντονιόνι

«Σύμφωνα με έναν νεαρό αμερικανό κριτικό, μια από τις μεγαλύτερες ανακαλύψεις των καιρών μας είναι η αξία της ανίας ως καλλιτεχνικό θέμα. Αν ισχύει αυτό, τότε ο Αντονιόνι αξίζει να αναγορευτεί πρωτοπόρος και ιδρυτής. Οι ταινίες του θα μπορούσαν να είναι ιδανικό σκηνικό για μοντέλα της μόδας. Μπορεί και να μην υπάρχουν τόσο καλά backgrounds στη Vogue, αλλά θα έπρεπε. Θα έπρεπε να ζητήσουν από τον Αντονιόνι να τους τα φτιάξει».

Για τον Άλφρεντ Χίτσκοκ

«Ποτέ δεν κατάλαβα γιατί θεωρείται καλτ. Ειδικά στις τελευταίες αμερικανικές ταινίες του. Δεν αναγνωρίζω τον ίδιο σκηνοθέτη. Υπάρχει πολύς εγωισμός και τεμπελιά. Όλες οι ταινίες του μοιάζουν με τηλεοπτικά σόου. Από τη στιγμή που έκανε έγχρωμες ταινίες έπαψε να κοιτάζει μέσα από την κάμερα. Στην ταινία του Rear Window τα πάντα είναι χαζά. Πλήρης αναισθησία για το πώς πρέπει να είναι μια ταινία που μιλάει για έναν ηδονοβλεψία».

«Σιχαίνομαι τον Κίσινγκερ περισσότερο από όσο σιχαίνομαι τον Νίξον».

Για τον Τσάρλι Τσάπλιν

«Ο Τσάπλιν ήταν βαθιά χαζός για αρκετούς λόγους. Ιδού τι είναι πολύ παράξενο: σπουδαίες χοντροκοπιές συναισθηματικής χαζομάρας με κάποια ”στελέχη” ευφυίας. Ο Τσάπλιν ήταν μια ιδιοφυΐα, αλλά το ίδιο ήταν και ο Κήτον. Το General είναι κατά τη γνώμη μου είναι η σημαντικότερη ταινία που έγινε ποτέ. Η πιο ποιητική ταινία που έχω δει. Ο Τσάπλιν δεν έχει κάνει ποτέ ταινία σαν το General».

Για τον Χένρι Κίσινγκερ

«Σιχαίνομαι τον Κίσινγκερ περισσότερο από όσο σιχαίνομαι τον Νίξον. Δεν μπορώ να ξεφύγω από το συναίσθημα ότι ξέρει πολλά. Θα έπρεπε να είχε μιλήσει κάποια στιγμή με τον εαυτό του. Αλλά είναι ένα εγωιστικό σκατό. Γλίτωσε από το Watergate χωρίς ούτε μια αμυχή. Ούτε μια αμυχή. Να γιατί λατρεύει τον Μέτερνιχ».

 

Διαβάστε ακόμα: Μορίς Σέντακ, ο αγαπημένος συγγραφέας των παιδιών τώρα και στα ελληνικά.

 

 

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

Button to top