Δημήτρης Παπανικολάου: «Παράσημο δεν είναι να σε λένε ατσάλινο, αλλά χαρούμενο»

Το βιβλίο του Δημήτρη Παπανικολάου είναι ένα καταστάλαγμα ζωής, αλλά και μια ματιά στον αγώνα που τον περιμένει στο μέλλον.

Τον ξέραμε ως έναν από τους σκληρούς των γηπέδων. Ο Φον Δημητράκης. Να, όμως, που η δημόσια εικόνα δεν είναι πάντα και η ορθότερη. Ο Δημήτρης Παπανικολάου χρειάστηκε να μιλήσει ανοιχτά για το γεγονός ότι βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού, όχι για να κάνει μόνο ένα δικό του coming out, αλλά για να σταθεί ασπίδα μπροστά στο παιδί του, την Άρια, που κι εκείνη βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού.

Έκτοτε ο Δημήτρης έχει αφιερωθεί σε έναν όμορφο αγώνα ενημέρωσης και διεκδίκησης των… αυτονόητων όχι μόνο για την κόρη του, αλλά και για άλλους ανθρώπους που αντιμετωπίζουν παρόμοιο πρόβλημα.

Πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ψυχογιός το βιβλίο του «11:11» που είναι το καταστάλαγμα της έως τώρα ζωής του, των εμπειριών του, αλλά και της πορείας που έχει μπροστά του από εδώ και πέρα. Μίλησε στο Andro για όλα αυτά.

– Τόσο εσύ όσο και τα υπόλοιπα παιδιά της γενιάς σου είχατε ταλέντο, αλλά και άμεση αναγνωσιμότητα. Αυτό σήμαινε καλά συμβόλαια, πολλά χρήματα και δόξα. Τελικά, όλα αυτά ήταν ευχή ή κατάρα;

Υπάρχει ένα σύνθημα που δεν αναφέρω μέσα στο βιβλίο μου, αλλά το χρησιμοποιώ συχνά και λέει: «Οι σκληρές εποχές οδηγούν σε ευημερία». Η ευημερία, ενίοτε, οδηγεί σε οκνηρία και αλαζονεία που με τη σειρά τους δημιουργούν νέες σκληρές εποχές. Αυτό που λέω στα παιδιά, όταν πηγαίνω στα σχολεία, είναι ότι πιο εύκολα ισορροπείς σε ένα βιβλίο παρά σε μια μπάλα και είναι καλό να ξέρουν τι θα κάνουν μετά τα 35 τους. Ο αθλητισμός, ακόμη και μέσα από τα λάθη μου, μου έδωσε όλα τα εφόδια ώστε να λειτουργήσω στο σήμερα, στην πραγματική ζωή. Ο αθλητισμός σε μαθαίνει να είσαι ομαδικός ή το να κερδίζεις το κοινό είναι ένα μυστικό της ελευθερίας σου, όπως γράφω και στο βιβλίο.

– Λες και τα λάθη σου μέσα στο βιβλίο.

Ναι, γιατί δεν γίνεται να παρουσιάσεις στον κόσμο μια τελειότητα που δεν υπάρχει. Όταν υπάρχει αναγνωρισιμότητα, αυτά τα λάθη ή κάποια από αυτά τα ξέρει και ο κόσμος. Κάνω αυτοκριτική μέσα στο βιβλίο.

– Αυτό διάβασα κι εγώ. Μια αυτοκριτική που είναι και γενναία.

Ναι έτσι ξεκινάω γιατί όποιος διαβάσει το βιβλίο πρέπει να ταυτιστεί αν έχει κάποια παρόμοια θέματα ή λάθη στη ζωή του. Αυτό που πρέπει να καταλάβουμε είναι ότι δεν έχει σημασία το παρελθόν ή τι μας έρχεται στη ζωή, αλλά τι κάνουμε εμείς από εδώ και πέρα.

Πλέον ο Δημήτρης Παπανικολάου ασχολείται με δράσεις κοινωνικού χαρακτήρα με ουσιαστικό αποτύπωμα.

– Στη ζωή δεν υπάρχει το «αν», καθώς ο χρόνος δεν γυρνάει πίσω. Ωστόσο, αν ήξερες πιο νωρίς τι ακριβώς έχεις, θα είχε πάρει άλλο δρόμο η ζωή σου;

Ναι, αλλά δεν ήταν ώριμες οι συνθήκες θα το ξέρουν και οι άλλοι. Το 1990 και το 2000, με τον Ιωαννίδη προπονητή χτυπούσαμε το δεξί μας χέρι και δέναμε το άλλο. Οπως έχει πει και ο Ρονάλντο, τότε δεν υπήρχε καιρός για δράμα. Ούτε υπήρχε κάποια προετοιμασία. Ολα τα ψυχολογικά έβγαιναν αργότερα. Σήμερα ο κόσμος παρουσιάζει την αδυναμία του σαν δύναμη. Επικοινωνεί τα θέματά του κάτι που είναι πιο ανθρώπινο και πιο σωστό. Είναι πιο κοντά στον κανονικό άνθρωπο που είναι εύθραυστος πολλές φορές. Επομένως, θα ήταν για ‘μένα καλό για να ελέγχω κάποιο τικ, δεν θα χρειαζόταν να μου κάνουν ενέσεις botox, αλλά δεν ήταν η κατάλληλη περίοδος να το μοιραστώ. Αν μιλούσες τότε για ειδικό ψυχικής υγείας θα σε έλεγαν τρελό. Πλέον, ο κόσμος είναι πιο δεκτικός να ακούει τέτοια θέματα.

– Λες κάπου στο βιβλίο ότι όλοι σου έλεγαν πως είσαι σκληρός θα τα καταφέρεις. Αυτό είναι σοκαριστικό να το λες σε ένα νέο παιδί. 

Αρχίζω να αναθεωρώ το «never give up». Οι άνθρωποι πρέπει να κάνουν και όπισθεν, μια στάση στη ζωή τους και να προσέχουν τον εαυτό τους. Αν δεν είμαστε εμείς καλά, δεν θα είναι και οι γύρω μας. Η νοοτροπία με την οποία μεγαλώσαμε εμείς ήταν ότι ο πιο σκληρός αντέχει, στυλ ΟΥΚ. Και τα ΟΥΚ μετά τον πόλεμο σπάνε. Υπάρχει μια περιρρέουσα ατμόσφαιρα που θεοποιεί τους αθλητές χωρίς να είναι θεοί. Προφανώς κάποιοι από αυτούς είναι άξιοι θαυμασμού και κάνουν πολλά πράγματα, αλλά γεννήθηκαν με κάποια προσόντα. Δεν ήταν επιλογή τους. Πρωταθλητισμός είναι κάποιος να ξεκουνάει το ταβάνι του ακόμη κι αν δεν γεννήθηκε με πρωταθληματικά προσόντα. Ο πρωταθλητής μπορεί να γεννήθηκε με λίγα προσόντα, αλλά ξεπερνάει τον εαυτό του κάθε μέρα. Αυτός ο άνθρωπος μπορεί να είναι παράδειγμα για όλους.

Στον Ολυμπιακό έπαιξε από το 1995 έως το 2002, κερδίζοντας δύο Πρωταθλήματα, δύο Κύπελλα και μια φορά τη Euroleague.

– Άρα όχι ο πρώτος είναι τα πάντα και ο δεύτερος τίποτα.

Είναι λογικό ο πρώτος να πάρει τη δόξα, αλλά πρέπει να βλέπουμε και τα όρια του ανταγωνισμού.

– Επίσης, υπάρχει ένα κεφάλαιο που σε ταρακουνάει ως αναγνώστη, όπου ψάχνεις να βρεις γιατί πονάς. Πώς ήταν εκείνη η περίοδος;

Ενώ η επιστήμη προχωράει θα πρέπει να συνδυάζεται η κλινική υγεία με τη ψυχική υγεία. Κανονικά όλες οι ομάδες και οι Εθνικές ομάδες πρέπει να έχουν ψυχολόγο. Πρέπει να σπάσει αυτό το ταμπού. Να μην εμφανίζεται αυτό σαν αδυναμία.

– Η αλήθεια είναι ότι οι οπαδοί ή έστω αυτοί που παρακολουθούν απέξω τα δρώμενα στους αγώνες, στέκονται μόνο στο γεγονός ότι οι αθλητές είναι καλά πληρωμένοι. Ελάχιστοι, όμως, φαντάζονται το ψυχολογικό βάρος που κουβαλούν. 

Είναι μια δουλειά δημόσια. Χωρίς διακοπές, αλλά έχει και τα καλά της. Με χαμηλές γνώσεις κατά κύριο λόγο. Αυτή την περίοδο που πηγαίνω στα σχολεία ρωτάω τα παιδιά τι θέλουν να γίνουν. Μου λένε ότι θέλουν να γίνουν σαν τον Μέσι ή τον Ρονάλντο. Όταν τα ρωτάω ξανά τι θα κάνουν όταν σταματήσουν στα 35 τους, δεν ξέρουν τι να μου πουν. Ομως σ΄ αυτή την ηλικία ο γιατρός ξεκινάει την καριέρα του. Δεν έχει σημασία πόσα ευρώ έχεις στον λογαριασμό σου, πρέπει να ξέρεις κι άλλα πράγματα. Στους αθλητές μαθαίνουν μόνο ένα πράγμα.

– Η δική σου γενιά έπεσε σ’ αυτή την παγίδα. 

Οταν μεγαλώσαμε εμείς όλοι οι τίτλοι των εφημερίδων ήταν «πολύ σκληρός για να χάσει», «αθάνατος», «με την καρδιά του πρωταθλητή», ενώ όλα τα συνθήματα θεοποιούσαν εμάς στα μάτια των παιδιών, ενώ στην ουσία δεν είναι έτσι. Η μάνα μου γεννήθηκε με 40 πυρετό σε ένα καλύβι μέσα στον Εμφύλιο ή ο πατέρας μου που έκανε χιλιόμετρα ξυπόλητος, γιατί να έχουν λιγότερες αντοχές από εμένα; Επειδή εμένα με έδειξε η τηλεόραση; Υπάρχουν άνθρωποι που δεν τους ξέρει κανείς κι όμως είναι πρωταθλητές. Δεν θα τους βάλουμε ένα μετάλλιο γιατί δεν τους έδειξε η τηλεόραση ή δεν γεννήθηκαν με τα προσόντα μας. Υπάρχουν, όμως, κι άλλοι που είχαν τα προσόντα, αλλά δεν κατάφεραν να φτάσουν ψηλά γιατί δεν είχαν ψυχολογική υποστήριξη.

– Άρα, λοιπόν, λες πως ακόμη και οι αθλητές έχουν ανάγκη υποστήριξης.  

Οι αθλητές χρειάζονται ένα κουράρισμα. Εκτίθενται σε κόσμο, στην τηλεόραση και στην κερκίδα που ακούν τα μύρια όσα. Επίσης, ο πρωταθλητισμός χαλάει το σώμα, έχει πολλές φθορές. Τελειώνεις την καριέρα σου, επέρχεται ένας μικρός θάνατος και δίνεις μια συνέντευξη που λες ότι τώρα θα είμαι με την οικογένειά μου. Τι θα πει αυτό; Ποιος κάθεται με την οικογένειά του 24 ώρες; Πρέπει να ξέρεις να κάνεις κι άλλα πράγματα. Κάποιοι γίνονται προπονητές, αλλά οι απολαβές που διαβάζουν οι γονείς και τα παιδιά είναι μόνο για λίγους. Στην Α2 ή και σε κάποιες ομάδες στην Α1 κάνουν κι άλλες δουλειές. Λίγο να απομυθοποιήσουμε την κατάσταση. Φυσικά ο αθλητισμός είναι ωραίο πράγμα, δίνει καλό παράδειγμα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι τα παιδιά πρέπει να γίνουν με το ζόρι αθλητές. Πολλά παιδιά σταματούν και έχουν πολλά προβλήματα. Την ίδια στιγμή, το σύστημα θα ψάξει το επόμενο άλογο κούρσας.

Με τη γυναίκα του και την κόρη του στην παρουσίαση του βιβλίου του.

– Η Έλια και η Άρια είναι οι γυναίκες που σε έχουν καθορίσει; 

Από τη στιγμή που αποφασίζεις να κάνεις παιδί, αλλάζουν οι προτεραιότητες. Δεν έχει να κάνει αν το ζευγάρι είναι μαζί ή όχι. Όπως λέω, οι γονείς ανήκουν στο παιδί και όχι το ανάποδο. Έχει ανάγκη και τους δύο, εκτός και υπάρχει άλλος λόγος, όπως ενδοοικογενειακή βία. Έτσι ήμουν κι εγώ προτεραιότητα για τους γονείς μου.

– Οταν έμαθες τι συμβαίνει με την Άρια πέρασες από μια φάση άρνησης ή μη αποδοχής;

Ναι, όταν συμβαίνει κάτι σε ένα σπίτι μοιάζει με σοκ. Μετά έρχεται ο αγώνας και στο τέλος η αποδοχή. Η αποδοχή είναι μια λύτρωση. Εμείς είμαστε τώρα στο τρίτο στάδιο γι’ αυτό και μιλάμε αυτή τη στιγμή. Αν δεν φτάσεις στην αποδοχή, τότε είσαι σε ένα πολύ δύσκολο μονοπάτι. Χρειάζεται χρόνος. Οι άνθρωποι θέλουν το χρόνο τους. Πρόσφατα γνώρισα σε μια εκδήλωση την πρωταθλήτριά μας στο βάδην, την Αντιγόνη Ντρισμπιώτη που είχε σταματήσει για πολλά χρόνια. Κάποια στιγμή είχε πει η ίδια ότι έπασχε από νευρική ανορεξία και έκανε αθλητισμό για να το ξεπεράσει. Δεν είμαστε μηχανές! Να γιατί λέω «όχι» στο never give up. Αντίθετα, να το κάνεις όταν το επιτρέπουν οι συνθήκες. Να φροντίζεις τον εαυτό σου. Παράσημο δεν είναι να σε λένε οι άλλοι ότι δεν είσαι ατσάλινος, αλλά να προσπαθείς να είσαι χαρούμενος.

– Ως κοινωνία είμαστε έτοιμοι να δεχθούμε τους ανθρώπους που αντιμετωπίζουν ένα θέματα για το οποίο δεν ευθύνονται, αλλά γεννήθηκαν μ’ αυτό; 

Δεν είμαστε έτοιμοι, αλλά δεν είμαστε όπως ήμασταν το ’90. Βοηθάει η ενημέρωση και η νεολαία. Είμαστε ως κοινωνία πιο ενημερωμένοι και πιο προσαρμοσμένοι στη λέξη «διαφορετικότητα» σε πάρα πολλούς τομείς. Υπάρχουν αυτή τη στιγμή κανάλια ή ημερίδες που ενημερώνουν το κόσμο που παλαιότερα δεν υπήρχαν. Σίγουρα χρειαζόμαστε κι άλλη δουλειά, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε πως οι κοινωνίες αλλάζουν αργά. Εμείς είμαστε εδώ να τις κάνουμε να αλλάξουν πιο γρήγορα.

– Οι στιγμές πριν αποφασίσεις να βγεις δημόσια και μιλήσεις για το πρόβλημά σου, πώς ήταν; Φοβήθηκες τι θα πει ο κόσμος ή οι πρώην συναθλητές σου;

Σίγουρα δεν είχα άγχος για τους πρώην συναθλητές μου, έπειτα από τόσα χρόνια μαζί. Ούτε κανένα άλλο άγχος. Ειδικά όταν το κάνεις για το παιδί σου. Είναι σαν να σου λέει κάποιος ότι το παιδί σου θέλει το νεφρό σου. Ε, το δίνεις. Εντάξει, εγώ δεν έδωσα το νεφρό μου, αλλά αισθάνθηκα ότι ήθελα να το κάνω σαν να της έδινα ένα δώρο.

Με τον Νίκο Γκάλη και τον Γιάννη Αντετοκούνμπο που στάθηκαν δίπλα του.

– Το κύμα ήταν υπέρ σου. 

Το θέμα ήταν να καταλάβουν όλοι τις προθέσεις μου. Απελευθερώθηκα όταν μίλησα με τη γυναίκα μου και συμφώνησε να πω δημόσια ότι ο πραγματικός λόγος ήταν η κόρη μου. Προσωπικά αν πήγαινα σε άλλον γιατρό μπορεί να μου έλεγε πως δεν ισχύει ότι έχω αυτισμό. Η δική μου περίπτωση εντάσσεται σ’ αυτό που λέμε υπερλειτουργικότητα. Αυτό που έκανα εγώ ήταν για να γίνω ασπίδα στο παιδί μου.

– Εσύ ένας άνθρωπος που φορούσε το «7» τι σχέση έχεις με το 11; Εσύ στο βιβλίο λες πως δεν υπάρχει κάτι μεταφυσικό. Τότε τι είναι;

Είναι μια πραγματικότητα. Βλέπαμε συνέχεια το 11:11 συνέχεια. Εχω βρει κι άλλο κόσμο που το έβλεπε συνέχεια. Το ψάξαμε στο google και είδαμε ότι σημαίνει ότι σου μιλάει το σύμπαν, έρχονται καλές ειδήσεις κι άλλα τέτοια. Σάιτ με εκατομμύρια followers βάζουν εξηγήσεις για το 11:11. Σίγουρα δεν είναι κάτι αστρολογικό ή μεταφυσικό.

– Ως αθλητής είχες συγκεκριμένους στόχους. Τώρα έχεις έναν στόχο ζωής. Ποιος είναι; Μπορείς να του δώσεις όνομα;

Τα τελευταία δύο χρόνια έχουν καλυτερεύσει πολλά πράγματα στο σπίτι μας. Δεν είμαστε θύματα σε κάτι. Οι συμπεριφορές προς την κόρη μας έχουν γίνει καλύτερες. Αυτό, όμως, θέλει συνεχή αγώνα. Να βγουν γραμματόσημα, να βελτιωθεί η ιδιωτική ασφάλιση, να εκπαιδευτεί μέχρι και η Βουλή, να υπάρξει πλατφόρμα για εύρεση εργασίας που τη χρηματοδότησε η κα. Αγγελοπούλου. Εχουμε πετύχει κάποια πρακτικά πράγματα. Το θέμα για εμάς είναι το μετά. Οταν θα φύγουμε εμείς από τη ζωή. Ολοι οι γονείς το έχουν, αλλά εμείς το έχουμε πολλαπλάσια. Εκεί εστιάζουμε και φυσικά το παιδί μας να είναι χαρούμενο όσο είμαστε όλοι μαζί. Πάμε βήμα βήμα. Κάθε μέρα ένα λιθαράκι. Πιστεύω ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα κάνει θαύματα, παρακολουθούμε τις ιατρικές εξελίξεις, πηγαίνω μιλάω σε σχολεία. Ολα είναι βήμα βήμα. Δεν βάζω μακρινούς στόχους. Τους πρώτους στόχους τους πέτυχα. Βοηθήσαμε πολλούς ανθρώπους, αλλά ήξερα πως θα βοηθηθεί και το σπίτι μου. Οσο θα είναι χαμογελαστή η Άρια εγώ θα παίρνω δύναμη και θα συνεχίζω να κάνω καλύτερα πράγματα για εκείνη και για εκείνους.

– Ποιοι είναι εκείνοι; 

Ερχεται κόσμος και μου λέει μπράβο που δεν ασχολούμαι μόνο με την κόρη μου. Τους λέω ευθέως πως όσο ασχολούμουν μόνο με την κόρη μου έτρωγα τα μούτρα μου. Οταν γινόμαστε χιλιάδες, γιατί είναι χιλιάδες αυτοί οι άνθρωποι, παίρνουμε μεγαλύτερη δύναμη.

Διαβάστε ακόμα: Μενέλαος Χαραλαμπίδης. «Μόνο στην Ελλάδα, από όλη την Ευρώπη, οι κατοχικοί δωσίλογοι έπεσαν στα μαλακά».

TAGS :
Γιάννης Ιωαννίδης κατάθλιψη μπάσκετ

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook