Συμβαίνει στην Κυψέλη: ένα φαρμακείο λειτουργεί και ως αίθουσα τέχνης

Durex πραγματικά και… Durex κεραμικά.

Σ’ ένα φαρμακείο στην καρδιά της Κυψέλης, στον αναζωογονημένο πεζόδρομο της Αγίας Ζώνης, συμβαίνει κάτι πολύ ενδιαφέρον. Μαζί με τα φάρμακα του εμπορίου, είναι αναμεμειγμένα τα έργα της Μαριλίας Κολυμπίρη, για το δεύτερο μέρος της έκθεσης “Basic Needs”.

Πρόκειται για μια σειρά κεραμικών που αναπαριστούν φάρμακα και θέτουν σε δημόσια θέα τους προβληματισμούς της καλλιτέχνιδας γύρω από την υγεία και τον εθισμό. Σε έναν απρόσμενο χώρο, το έργο της Κολυμπίρη μετατρέπει ασυνείδητα τους καταναλωτές σε θεατές και τους καλεί να αναρωτηθούν για τη σχέση τους με τα φάρμακα και την περίπλοκη φύση της υγείας στη σύγχρονη κοινωνία.

Αυτή η δεύτερη έκδοση της έκθεσης ακολουθεί μια προηγούμενη σε ένα τοπικό σούπερ μάρκετ, έργο που χρηματοδοτήθηκε από το ίδιο το σούπερ μάρκετ. Η επιλογή των χώρων αντανακλά την αλλαγή του αστικού τοπίου και της αρχιτεκτονικής του δημόσιου χώρου που επέφερε η πανδημία του COVID-19, όταν και επιτρεπόταν η πρόσβαση μόνο σε χώρους κατανάλωσης των «απαραιτήτων» (εξ ου και ο τίτλος της έκθεσης), όπως τα σούπερ μάρκετ και τα φαρμακεία, κατά συνέπεια όμως πρόκειται για χώρους μαζικής κατανάλωσης.

Νιώθεις αμέσως ότι μπαίνεις σε ένα χώρο που εκτίθεται τέχνη; Όχι, ακριβώς.

Νιώθεις αμέσως ότι μπαίνεις σε ένα χώρο που εκτίθεται τέχνη; Όχι, ακριβώς. Μπαίνοντας στο φαρμακείο, ένιωσα ότι εισέρχομαι σε ένα τυπικό και ενημερωμένο κατάστημα, μέχρι που άρχισα να παρατηρώ τις κεραμικές αναπαραστάσεις πραγματικών φαρμάκων, χαπιών και προφυλακτικών, που είχαν ενσωματωθεί στα ράφια με το συνηθισμένο εμπόρευμα. Πολλά εξ’ αυτών ψυχοτρόπα και οπιούχα.

Μέσω του έργου της, η Κολυμπίρη επιδιώκει να φωτίσει την εθιστική διάσταση της περιστασιακής χρήσης φαρμάκων από αμέτρητους ανθρώπους, οι οποίοι μπορεί να μην κατανοούν πλήρως τους πιθανούς κινδύνους και τις συνέπειες. Μου λέει με κάποιο παράπονο πόσο συχνά παρατηρεί ανθρώπους να στηρίζονται σε παυσίπονα που δεν χορηγούνται από το φαρμακείο, όπως η παρακεταμόλη, για κάθε πάθηση, για οποιαδήποτε δυσφορία. Δια πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν, συμπληρώνω εγώ.

Xanax: το… φάρμακο της εποχής.

Και τότε τι προτείνει, να μην παίρνουμε φάρμακα; Να μην προσπαθούμε να θεραπεύουμε τις ασθένειες; Η Μαριλία Κολυμπίρη τάσσεται αδιαμφισβήτητα υπέρ της ιατρικής και της επιστήμης, ωστόσο από τη συζήτηση μας προκύπτει μια αμφισβήτηση των τυποποιημένων θεραπευτικών πρωτοκόλλων και της προσέγγισης “one size fits all” που υιοθετούν πολλοί επαγγελματίες υγείας. Δεν αφήνει το σύστημα των γιατρών στο απυρόβλητο· η εικαστικός ασκεί κριτική και στην άκρατη χορήγηση φαρμάκων από τους γιατρούς.  Αντ’ αυτού, τάσσεται υπέρ μιας πιο εξατομικευμένης διαδικασίας που λαμβάνει υπόψη διάφορους ατομικούς παράγοντες στη θεραπεία.

Αναφέρεται σε μια κλινική όπου οι ασθενείς με καρκίνο έρχονται σε επαφή με εμπειρίες τέχνης, μουσικής και θεάτρου, οι οποίες έχουν δείξει αξιοσημείωτα αποτελέσματα. Ωστόσο, εκφράζει το παράπονό της ότι τέτοιες πρωτοβουλίες απέχουν πολύ από τον κανόνα στην Ελλάδα, όπου εξακολουθούν να θεωρούνται ουτοπικές.

Το εσωτερικό του φαρμακείου-αίθουσα τέχνης.

Αρχίζω να αντιλαμβάνομαι τους λόγους που έχει επιλέξει ένα σούπερ μάρκετ και ένα τολμηρό φαρμακείο ώστε να μιλήσει για όσα την απασχολούν. Θέλει να προκαλέσει ή έχει κάποια χρηστικότητα; Η επιλογή της να εκθέτει σε εύκολα προσβάσιμα μέρη και όχι σε παραδοσιακές γκαλερί, προέκυψε κατά τη διάρκεια της πανδημίας, όταν οι γκαλερί δεν αποτελούσαν βιώσιμη επιλογή. Η ίδια στοχεύει να έρθει σε επαφή με ανθρώπους που μπορεί να μην έχουν άμεση σχέση με τον κόσμο της τέχνης.

Απολαμβάνει την ευκαιρία να μετασχηματίσει ανυποψίαστους καταναλωτές σε θεατές, οδηγώντας τους με έναν ανεπαίσθητα πατερναλιστικό τρόπο, να ασχοληθούν με το θέμα που απασχολεί την ίδια. Ακόμη και οι ηλικιωμένοι κάτοικοι της Κυψέλης, που συνήθως δεν συνδέονται με τη σύγχρονη τέχνη, έχουν την ευκαιρία να συλλογιστούν και να μοιραστούν τις απόψεις τους. Η κριτική τους, λέει, είναι συχνά άμεση και to the point. Εξάλλου, το έργο της εμβαθύνει στον καταναλωτισμό και την καθημερινή ζωή, θέματα που αγγίζουν κάθε άνθρωπο.

Την προσέγγισαν, άραγε, φαρμακευτικές εταιρείες; Μου αποκαλύπτει ότι μερικοί κολοσσοί της βιομηχανίας ενθουσιάστηκαν με τη σειρά και κατέβαλαν προσφορές χορηγίας. Ωστόσο, φαίνεται ότι δεν είχαν μάλλον κατανοήσει πλήρως τις υποκείμενες προθέσεις και τα κίνητρα της έκθεσής της.

Η είσοδος του φαρμακείου έχει διαμορφωθεί καταλλήλως.

Την ρωτάω τι είναι αυτό που τελικά θα ήθελε να πετυχαίνει η έκθεση της. Είναι φυσικά συνειδητοποιημένη ως προς το ότι οι περισσότεροι δεν επισκέπτονται ένα φαρμακείο με ανάλαφρη διάθεση, ενδεχομένως είναι ασθενείς, βιώνουν πόνο. Ελπίζει όμως ότι το έργο της, με την ποπ διάστασή του, μπορεί να δημιουργήσει ένα αίσθημα ανάτασης.

Για την ίδια, αυτή η έκθεση αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία να αντιμετωπίσει βαθιά και συχνά παραγνωρισμένα ζητήματα, με έναν αναζωογονητικά ελκυστικό τρόπο. Το “Basic Needs” είναι τελικά μια εξερεύνηση του τι πραγματικά σημαίνει να είσαι υγιής.

//Στο φαρμακείο Φωτεινή Καλπαξή (@thepharmacyzone), Αγίας Ζώνης 18, Κυψέλη μέχρι τις 20 Ιουνίου, κατά το ωράριο λειτουργίας του φαρμακείου. Είσοδος ελεύθερη.

Διαβάστε ακόμα: Clara Cebrián. Μια Σακίρα των χρωμάτων στην Κυψέλη.

TAGS :
έργα τέχνης τέχνη

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook