Παρακολουθήσαμε τη συναυλία της Συμφωνικής Ορχήστρας της Ουκρανίας στη Νέα Υόρκη

Το Carnegie Hall γέμισε από μουσικές που αντιπαρατίθενται στη βία (φωτογραφία: Chris Lee).

Lviv – Πόλη σύμβολο

Αμέσως μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία την περασμένη άνοιξη το Carnegie Hall σε μια ένδειξη συμπαράστασης και αλληλεγγύης προς τη μαρτυρική χώρα αλλά τους καλλιτέχνες που προέρχονται από αυτή ενέταξε με μια εξόχως συμβολική κίνηση, στο πρόγραμμά του μια συναυλία της Εθνικής Συμφωνικής Ορχήστρας της Ουκρανίας από την πόλη της Lviv, μια πόλη με ιστορία που πάει πίσω στο μεσαίωνα, η οποία είχε στο παρελθόν υπάρξει σημαντική για τον πολιτισμό και αποτελεί μέρος της ιστορίας πολλών χωρών.

Η αψβουργική πόλη Lemberg με τα χαρακτηριστικά κτίρια του γεννημένου στη Βιέννη Jugendstil υπήρξε η πρωτεύουσα της επαρχίας της Γαλικίας της πάλαι ποτέ αυστροουγγρικής μοναρχίας, κατά την εποχή της οποίας το 1902 ιδρύθηκε και η ορχήστρα της πόλη. Η πόλη πέρασε αργότερα στον έλεγχο της Πολωνίας μετά από σύντομη κατοχή αρχικά από τους Ρώσους και ύστερα τους Ουκρανούς, την οποία ανήκε και πριν τους Αυστριακούς το 18^ο με το όνομα Lvow και έγινε αργότερα μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο τμήμα της σοβιετικής Ουκρανίας με το ουκρανικό της σημερινό όνομα. Εκτός από το Carnegie Hall η ορχήστρα κλήθηκε να εμφανιστεί και σε άλλα σημεία των ΗΠΑ.

Πριν από την έναρξη της συναυλίας το λόγο πήρε ο Ουκρανός ηθοποιός Liev Schreiber (φωτογραφία: Chris Lee).

Μια κραυγή για την Ουκρανία

Στην αίθουσα του μουσείου του Carnegie Hall, η οποία λειτουργεί και ως ένα είδος χώρου υποδοχής για τους επισήμους κατά τη διάρκεια των συναυλιών είχε δημιουργηθεί μία έκθεση έργων τέχνης Ουκρανών καλλιτεχνών με θέμα τον πόλεμο, η οποία, αν καταλάβαμε καλά, θα ακολουθούσε την ορχήστρα και στις άλλες τοποθεσίες της αμερικανικής της περιοδείας. Η έκθεση στο Carnegie Hall είχε τον τίτλο: “Scream-12 Months of Struggle”, ενώ ο κατάλογος που προσφέρθηκε ήταν κοινός με την έκθεση του Ουκρανικού Ινστιτούτου της Νέας Υόρκης, το οποίο εγκαινίασε στις 14 Φεβρουαρίου την έκθεση με τον τίτλο: “Unbreakable”. Επιμελήτρια της έκθεσης είναι η Khrystyna Berehovska.

Πριν από την έναρξη της συναυλίας το λόγο πήρε ο Ουκρανός ηθοποιός Liev Schreiber ο οποίος μίλησε για το δράμα της χώρας, καλωσόρισε στη συναυλία τον Μόνιμο Αντιπρόσωπο της Ουκρανίας στα Ηνωμένη Έθνη Sergiy Kyslytsya και τον ευχαρίστησε για την προσφορά του στη χώρα. Αναφέρθηκε στον πόλεμο και στην ανθρωπιστική κρίση που περνά η χώρα του και ευχαρίστησε το κοινό για την παρουσία και τη συμπαράστασή του. Έπειτα στον τοίχο πίσω από τη σκηνή μεταδόθηκε μαγνητοσκοπημένο μήνυμα του Προέδρου της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι.

Το μήνυμα του Προέδρου της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι πριν από την έναρξη της συναυλίας (φωτογραφία: Chris Lee).

Πριν από αυτό στο χώρο έσβησαν για λίγο απροσδόκητα, χωρίς να προηγηθεί κάποια ειδοποίηση, τα φώτα. Και με αυτό ξεκίνησε το μήνυμά του ο κ. Ζελένκσι, ότι σε πολλές περιοχές της χώρας του δεν υπάρχει για πολλές ώρες ή και μέρες ηλεκτρικό ρεύμα και ότι μερικές φορές αναγκαστικά ακόμα και εγχειρήσεις γίνονται στο σκοτάδι! Το μήνυμα ήταν σύντομο, αναφέρθηκε στην κατάσταση της εμπόλεμης χώρας και με πολύ διακριτικό τρόπο ζήτησε τη βοήθεια, όσων από το κοινό ήθελαν να βοηθήσουν, λέγοντας τους ότι αυτοί μπορούν να βρουν τον τρόπο που επιθυμούν να βοηθήσουν. Ένας από αυτούς του τρόπους είναι η χορηγία χρημάτων μέσω της οργάνωσης που φέρει το όνομα της συζύγου του Ουκρανού προέδρου.

Η μουσική στο επίκεντρο

Αντίθετα με τα όσα προηγήθηκαν ορχήστρα αντιμετώπισε, όσον αφορά την επιλογή των έργων, την πρόσκληση από ότι φαίνεται σαν αμιγώς μουσική, θέλοντας ίσως να ξορκίσει έστω και για λίγο το φάντασμα του πολέμου. Το πρόγραμμα δεν περιλάμβανε κάτι που να συνδέεται άμεσα με την τραγωδία την οποία ζει αυτή τη στιγμή η χώρα ενώ σε αντίθεση με τη μεγάλη αντίστοιχη συναυλία στον ίδιο χώρο με τους καλλιτέχνες να προέρχονται από την Αμερική και όλο τον κόσμο, δεν τηρήθηκε ενός λεπτού σιγή για τα θύματα του πολέμου, δεν  ήχησε ο εθνικός ύμνος της Ουκρανίας, ούτε επελέγησαν, όπως στην συναυλία της Μετροπόλιταν για την Ουκρανία στην οποία θα αναφερθούμε ξεχωριστά, συμβολικά έργα.

Ο Theodore Kuchar διευθύνει την Lviv National Philharmonic Orchestra της Ουκρανίας με τον σολίστiStanislav Khristenko στο πιάνο (φωτογραφία: Chris Lee).

Η συναυλία ξεκίνησε με το έργο του γεννημένου το 1942 Ουκρανού συνθέτη Yevhen Stankovych: Συμφωνία Δωματίου αριθμός 3 για φλάουτο και έγχορδα. Το μάλλον μοντερνιστικό έργο ήταν εμπλουτισμένο με ρομαντικά στοιχεία και μελωδίες από την ουκρανική παράδοση και είχε αρκετά θα λέγαμε πρόσωπα, θέματα που θύμιζαν χορούς, απαιτητικά γρήγορα μέρη αλλά και μελαγχολικά αργά περάσματα που θύμιζαν έντονα μετα-ρομαντικά έργα και παρέπεμπαν στην μελαγχολία ή και απελπισία  στην οποία είναι βυθισμένη η μαρτυρική χώρα. Ο προερχόμενος από την ορχήστρα σολίστας Michailo Sosnovky, αν και ίσως λίγο περισσότερη ένταση και ενέργεια να ήταν ευκταία στη μεγάλη αίθουσα στην οποία σίγουρα δεν είναι συνηθισμένος να παίζει, ήταν ευκρινής και πολύ εκφραστικός και επιδεικνύοντας ευαισθησία και μουσικές αρετές  περιηγήθηκε με άνεση στα ποικίλα ιδιώματα του έργου, χειροκροτούμενος από το κοινό για την επίδοσή του σε έναν ιδιαίτερα απαιτητικό ρόλο.

Ένταση και πάθος από τον Stanislan Khristenko

Ακολούθησε το πρώτο κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα του Johannes Brahms, με τον ουκρανικής καταγωγής Αμερικανό πια σολίστα Stanislan Khristenko, είχε κάποιες μικρές «αρρυθμίες» σε ορισμένα σημεία και κάποια άλλα έδειξαν να μην αναδεικνύονται στο ίδιο βαθμό αλλά οι μικρές αυτές αστοχίες δεν φάνηκαν να είναι σε θέση να αλλοιώσουν τη γενική εικόνα της ερμηνείας του που διακρίθηκε για την ένταση, και το έντονο, «μπραμσιανό», αν μας επιτρέπεται η λέξη, πάθος και το δυναμισμό του ήχου του που κυριάρχησε στην αίθουσα. Ο Khristenko ανταποκρίθηκε στο ενθουσιώδες χειροκρότημα του κοινού με ένα ανκόρ, τις πάντα καλοδεχούμενες παραλλαγές του Vladimir Horowitz το γνωστό και αγαπητό θέμα της Κάρμεν του Μπιζέ.

Η συναυλία ολοκληρώθηκε με την πάντα αγαπητή από το κοινό της Νέας Υόρκης, στην οποία άλλωστε γράφτηκε, και όχι μόνο, Ενάτη συμφωνία του Antonín Dvořák, της οποία η παγκόσμια πρεμιέρα είχε γίνει στον ίδιο χώρο το 1893.

Ο σολίστας στο φλάουτο Michailo Sosnovsky δήλωσε στους New York Times ότι ανησυχεί για τη σύζυγο και τα πέντε παιδιά του βρίσκονται στο Κίεβο (φωτογραφία: Chris Lee).

Ερμηνευτικές αρετές

Μπορεί οι λόγοι της πρόσκλησης του συνόλου από τον ιστορικό θεσμό να ήταν συμβολικοί, αυτό δε σημαίνει όμως ότι η σε ένα μεγάλο βαθμό νεανική ορχήστρα δεν επέδειξε αρκετές ερμηνευτικές αρετές, που έφεραν σε δεύτερο πλάνο κάποιες αστοχίες ιδίως των χάλκινων πνευστών, κατά τη διάρκεια των έργων με πιο σημαντικές κατά την ταπεινή μας γνώμη τον όμορφο ήχο των εγχόρδων της και κυρίως τη δυνατότητά τους να προσαρμόζονται στα διάφορα στιλ και ιδιώματα τα οποία απαιτήθηκαν από τα έργα, κάτι το οποίο ασφαλώς θα πρέπει να πιστωθεί και στον αρχιμουσικό της Theodor Kuchar, ο οποίος κατέχει τη θέση του μουσικού διευθυντή της τα τελευταία δύο χρόνια, αλλά συνεργαζόταν μαζί της από πριν, με τον τίτλο του πρώτου επισκέπτη μαέστρου.

Ο Kuchar, δίνοντας την εικόνα ότι προέρχεται από την παλιά σχολή των χωρών αυτών, αν δεν μας απατά η μάλλον επηρεασμένη από στερεότυπα εντύπωσή μας, προσπαθούσε να ελέγξει κάθε λεπτομέρεια με τις έντονες, κυριαρχικές και γεμάτες πάθος κινήσεις του, κάτι που σε γενικές γραμμές, εξαιρώντας κάποιες αδυναμίας στη συνοχή σε ορισμένα σημεία, γενικά κατάφερνε, ακουγόταν καμιά φορά η αναπνοή του από την έντονη προσπάθεια που κατέβαλε  και το πάθος του, όντας εμφανώς ενθουσιασμένος από το γεγονός ότι εκπροσωπούμε τη χώρα του στο συγκεκριμένο χώρο Η ορχήστρα και ο ίδιος έχουν άλλωστε να επιδείξουν πολλές περιοδείες στο εξωτερικό και ηχογραφήσεις με τις εταιρίες Naxos, Toccata Classics και Brilliant Classics.

Η σε ένα μεγάλο βαθμό νεανική ορχήστρα επέδειξε αρκετές ερμηνευτικές αρετές (φωτογραφία: Chris Lee).

Καθώς πλησιάζαμε προς το τέλος της βραδιά Carnegie Hall επανήλθαμε βεβαίως στη ζοφερή επικαιρότητα του πολέμου με τους μουσικούς της ορχήστρας να αναρτούν μετά το τέλος της συναυλίας, μια «υβριδική» σημαία που αποτελούνταν από την ουκρανική και την αμερικανική ταυτόχρονα. Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι το Carnegie Hall, κάτι που δε συνηθίζει, είχε καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης ανηρτημένη στα δεξιά της σκηνής την ουκρανική σημαία, απέναντι από την μόνιμα αναρτημένη αμερικανική.

Η ορχήστρα τον τελευταίο χρόνο έχει πραγματοποιήσει μεγάλες περιοδείες σε όλο τον κόσμο έχοντας πάντα στο μυαλό τους το δράμα που εκτυλίσσετε στην πατρίδα τους με έντονη ανησυχία. Ο σολίστας στο φλάουτο Michailo Sosnovsky που προαναφέραμε δήλωσε στους New York Times ότι ανησυχεί για τη σύζυγο και τα πέντε παιδιά του βρίσκονται στο Κίεβο, ενώ ο Theodor Kuchar τόνισε το πόσο δραματικό και επώδυνο είναι να βρίσκονται εκείνοι στο εξωτερικό προσπαθώντας από το δικό τους μετερίζι να βοηθήσουν τη χώρα τους και να διαβάζουν καθημερινά τις ειδήσεις για τους θανάτους και όλα τα δεινά του πολέμου στην πατρίδα τους, ελπίζοντας σε διεθνή βοήθεια και στον τερματισμό του δράματος του ουκρανικού λαού. Το συγκινημένο κοινό όρθιο με ένα παρατεταμένο χειροκρότημα αποχαιρέτησε τους μουσικούς από την Ουκρανία!

H μουσική ενώνει τους λαούς (φωτογραφία: Chris Lee).

Η ορχήστρα θέλησε να ανταποδώσει και να εντυπωσιάσει ακόμα μια φορά στο τέλος επιλέγοντας και πάλι μια αισιόδοξη νότα, με ένα εξαιρετικά γρήγορο ανκόρ, το «Κυνηγώντας τον άνεμο» από το μπαλέτο «Το φτερό της κίσσας» του Ουκρανού συνθέτη Anatoliy Kos-Anatolsky.

Διαβάστε ακόμα: Daniele Rustioni. Ο Ιταλός μαέστρος που μάγεψε τη Νέα Υόρκη.

TAGS :
Carnegie Hall κλασική μουσική ουκρανία

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook