Όχι πια ρούχο. Μόνο Instagram

Αριστερά: Ο δημιουργικός διευθυντής του Gucci Aλεσάντρο Μικέλε, με φραμπαλάδες, στέμμα και βαμμένα νύχια στο MET Gala. Δεξιά: Δημιουργία του Μπερτράν Γκουγιόν για τον οίκο Schiaparelli. Photo © Johnny Dufort, 2019.

Ήταν το 1964, μέσα στον πυρετό των κινημάτων, της αμφισβήτησης και των επαναστάσεων, όταν η συγγραφέας Σούζαν Σόντανγκ παρουσίασε το δοκίμιο Notes on Camp (Σημειώσεις για το Εξεζητημένο). Εκεί περιέγραψε ένα αισθητικό φαινόμενο που ποντάρει στην υπερβολή, στην ειρωνεία, στην αντιστροφή του κακόγουστου σε καλαισθησία.

Κι αυτό περνώντας μέσα από την τέχνη, καταλήγει στη μόδα, γιατί ποιος άλλος χώρος μπορεί να «μεταβολίσει» με τον πιο εύληπτο τρόπο την εκζήτηση, το μαξιμαλισμό και κάποιες φορές την γκροτέσκο ή και σαρκαστική αντίληψη; Η εισβολή του camp, ως μία ακραία και εικαστική όψη του ρούχου, έγινε ορατή τη δεκαετία του 1980 με τους φρέσκους τότε Ζαν Πολ Γκοτιέ, Τιερί Μιγκλέρ και λίγο αργότερα τους Τζιάνι Βερσάτσε, Φράνκο Μοσκίνο και Τζον Γκαλιάνο.

Ακολούθησαν η ιέρεια Ρέι Καβακούμπο της Comme de Garcons, ο προφητικός Γιόζι Γιαμαμότο, ο αόρατος Μαρτέν Μαρζελά. Σήμερα το camp εκφράζεται από τον Τζέρεμι Σκοτ, που συνεχίζει την παράδοση του οίκου Moschino, ίσως και τον Ντέμνα Γκβασαλιά, o οποίος ηγείται του Vetements και του Balecianga (ας θυμηθούμε τις μεταπλάσεις της τσάντας του ΙΚΕΑ και των Crocs, των άσχημων πλην βαρέων και ανθυγιεινών καθηκόντων πλαστικών παπουτσιών).

Η Σούζαν Σόντανγκ, η συγγραφέας και διανοούμενη που έδωσε την έμπνευση για το φετινό θέμα της έκθεσης. © 1987 The Peter Hujar Archive L.L.C.

Το φαινόμενο camp γοήτευσε το Costume Institute του Μητροπολιτικού Μουσείου της Νέας Υόρκης κι έτσι φέτος η μεγάλη έκθεσή του Camp: Notes on Fashion εμπνέεται από την Σόντανγκ και από την εμπειρία της εκκεντρικότητας στη μόδα. Μιας τάσης που όσο κι αν φαινομενικά θρέφει το κύτταρο της μόδας, ωστόσο πλέον αυτό συμβαίνει σε απόσταση από την αυθεντική έκφραση της ειρωνείας και του ριζοσπαστισμού.

Αντίθετα εκδηλώνεται στα όρια του σκληρού μάρκετινγκ και της βιομηχανίας, στη γρήγορη αξιοποίηση τάσεων όπως το street fashion ή το green fashion, χάνοντας εν πολλοίς τον αυθορμητισμό του και την αρχική του ευαισθησία, καθώς μετατρέπεται σε νούμερα και ποσοστά. Ας μην ξεχνάμε ότι οι σχεδιαστές σήμερα είναι πρόσωπα ισχύος που από τη μια γίνονται σταρ, από την άλλη αναλώνονται σε μια αρένα που τους θέλει να παρουσιάζουν τέσσερις φορές το χρόνο τις συλλογές τους ή και πέντε, αν κάποιοι δουλεύουν σε οίκους που δείχνουν και Υψηλή Ραπτική.

Στην έκθεση Camp: Notes on Fashion του Μητροπολιτικού Μουσείου της Νέας Υόρκης βεβαίως υπάρχει το πρόσχημα: χορηγός της είναι ο οίκος Gucci, που με τον Αλεσάντρο Μικέλε ως δημιουργικό διευθυντή στοιχηματίζει στην αισθητική της υπερβολής και της ειρωνείας των ημερών. Πόσο όμως πηγαίες και αυθόρμητες είναι οι δουλειές του, όταν μιλάμε για έναν οίκο που υπό τη σκέπη της τα διυλίζει όλα στη λογική των εσόδων;

Επίσης, πέρα από το ταλέντο του, πόσο περσόνα και πόσο ουσιαστικός είναι ο Μικέλε ο οποίος έχει αναγάγει την αυτοαναφορικότητα σε τεχνική επιβίωσης; Ναι, η σύγκριση δεν είναι ο πιο ασφαλής δρόμος, αλλά μπροστά σε έναν Αλεξάντερ Μακ Κουήν ή σε έναν Γιόζι Γιαμαμότο, η μαζικότητα διαπνέει πλέον τον Gucci και κατ’ επέκταση τον ίδιο τον Μικέλε.

Αριστερά: Αριστερά, δημιουργία του Βάλτερ Βαν Μπάιρεντονκ, δεξιά, δημιουργία της Βίβιεν ΓουέστγουντPhoto © Johnny Dufort, 2019. Δεξιά: Δημιουργία του Φράνκο Μοσκίνο για τον Moschino Photo © Johnny Dufort, 2018.

Πόσο παρακάτω λοιπόν μπορεί να πάει κάτι τέτοιο, όταν πλέον αυτό που αρχικά ήταν έκφραση αμφισβήτησης απέναντι στη σοβαρότητα -και κάποιες φορές ακαμψία της μόδας του 1980- με τα ιερά τέρατα των Dior, Chanel, Yves Saint Laurent που έμοιαζαν ακίνητοι στο θρόνο τους, έγινε επαναλαμβανόμενη συνήθεια; Και κάτι άλλο. Ποιο είναι το κοινό που έχει τα ραντάρ, δηλαδή την κουλτούρα, να αγκαλιάσει τις ανατροπές και τη σάτιρα, την ευαισθησία και τα κρυμμένα σχόλια του camp;

Πού είναι ο κόσμος που βλέπει κάτω από την αδηφαγία της κατανάλωσης και πέρα από την κυριαρχία της ετικέτας ή του πανάκριβου λογότυπου; Η αισθητική της εκζήτησης και του αυτοσαρκασμού απαιτεί εγρήγορση, τόλμη, χαρακτήρα, επαφή με τις υποκουλτούρες του κόσμου μας. Κι αυτό δεν φάνηκε στο περίφημο Met Gala, το πιο βαρύ κοσμικό γεγονός της μόδας και προάγγελο της έκθεσης, όπου παρέλασαν διασημότητες ντυμένοι με κάθε είδος θεατράλε ρούχου, συχνά και στο όριο της καθώς πρέπει γελοιότητας, υποδηλώνοντας ότι όλο αυτό γίνεται όχι από άποψη αλλά από την ανάγκη της περίστασης.

Από την άλλη, σίγουρα υπάρχουν κάποιες μειοψηφίες που το υποστηρίζουν, σίγουρα όμως δεν είναι η κρίσιμη μάζα που θα στηρίξει το αυθεντικό camp. Πόσο μάλλον όταν τόσο το Μητροπολιτικό Μουσείο όσο και ο Gucci θέλουν το μεν επισκέπτες, άρα εισιτήρια, ο δε πελάτες. Ένας γρίφος για δυνατούς λύτες, σίγουρα όχι Instragramers.

H έκθεση θα διαρκέσει έως τις 8 Σεπτεμβρίου 2019. Πληροφορίες εδώ.

Διαβάστε ακόμα: Διαφορετικότητα που δεν κραυγάζει – Ο Κιάνου Ριβς στη νέα καμπάνια του οίκου Saint Laurent.

TAGS :
Νέα Υόρκη Σούζαν Σόντανγκ στυλ

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook