O πόλεμος των ρομπό-ταξί: αυτά θα μας μεταφέρουν στο μέλλον;

To robotaxi της Cruise (φωτογραφία: cruise).

Είναι περασμένα μεσάνυχτα σε έναν ήσυχο οικιστικό δρόμο στο Σαν Φρανσίσκο και η δημοσιογράφος Ζόι Κόρμπιν του BBC, βγήκε από το ταξί με την αίσθηση ότι δεν έκλεισε την πόρτα σωστά.

Κανονικά δεν θα ανησυχούσε, αλλά αυτό δεν είναι μια κανονική βόλτα. Είναι ένα ρομποταξί Cruise χωρίς άνθρωπο οδηγό να κλείσει την πόρτα. Επιστρέφει για να το ελέγξει και βεβαιώνεται πως η πόρτα δεν είχε κλείσει καλά. Μια ανθρώπινη φωνή ακούγεται σε ένα ηχείο και ελέγχει ότι όλα είναι εντάξει. Η ρεπόρτερ ζητά συγγνώμη για την πόρτα και την κλείνει ξανά. Την επόμενη μέρα θα αναρωτηθεί από τον αέρα του βρετανικού δικτύου «Κι αν δεν είχα επιστρέψει;» «Θα το φροντίζαμε», την καθησυχάζει μια φωνή από το ρομποταξί.

Οι υπηρεσίες robotaxi χωρίς οδηγό που είναι «ανοιχτές» στο κοινό λειτουργούν πλέον στους πυκνούς δρόμους του Σαν Φρανσίσκο, αν και σε περιορισμένη μορφή.

Η Cruise, θυγατρική της GM, ανταγωνίζεται την Waymo, που ανήκει στη μητρική εταιρεία της Google, Alphabet. Η Cruise άρχισε να παίρνει ναύλους τον περασμένο Ιούνιο και χρεώνει λίγο λιγότερο από την Uber ή τη Lyft.

Διασχίζεις το Σαν Φρανσίσκο με αυτοκίνητα και των δύο εταιρειών, με τα τιμόνια να γυρίζουν μόνα τους μπροστά από άδεια καθίσματα οδηγού, ελεγχόμενα από τεχνητή νοημοσύνη που χρησιμοποιεί δεδομένα από κάμερα, συστήματα Lidar και ραντάρ. Οι βόλτες είναι ως επί το πλείστον ομαλές και τα αυτοκίνητα δείχνουν να σέβονται τους ποδηλάτες και τους πεζούς. Η οδήγηση μπορεί μερικές φορές να φαίνεται περισσότερο και λιγότερο προσεκτική από τη δική μας. Ορισμένες διαδρομές είναι απίστευτα κυκλικές. Οι άνθρωποι σταματούν για να γελάσουν, να φωτογραφίσουν και να ξεκινήσουν συνομιλίες – μια υπενθύμιση της καινοτομίας της τεχνολογίας.

To Cruise Origin (φωτογραφία: Reuters).

Η έλλειψη οδηγού είναι ακόμα απόκοσμη

Οι βόλτες είναι χωρίς επεισόδια, αλλά τα αυτοκίνητα έχουν προκαλέσει ανησυχίες στους αξιωματούχους της πόλης. Τον Ιανουάριο η πόλη ζήτησε από τις κρατικές ρυθμιστικές αρχές να σταματήσουν να εγκρίνουν επεκτάσεις στις υπηρεσίες των εταιρειών μέχρι να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα. Οι εταιρείες θέλουν να καλύψουν μεγαλύτερο μέρος της πόλης – προς το παρόν οι υπηρεσίες τους καλύπτουν μόνο συγκεκριμένα μέρη και ούτε εξυπηρετούν στο κέντρο της πόλης – και να προσθέσουν περισσότερα οχήματα. Επιπλέον, η Cruise θέλει να εκτελεί τις υπηρεσίες της κατά τη διάρκεια της ημέρας – αυτή τη στιγμή περιορίζεται μεταξύ 22:00 και 05:30.

Η Waymo επιτρέπεται να λειτουργεί όλο το εικοσιτετράωρο και αναμένει άδεια για να χρεώσει τις διαδρομές χωρίς οδηγό. Προς το παρόν, για να πάρει κανείς ταξί Waymo ή Cruise, πρέπει να εγγραφεί σε λίστα αναμονής. Οι εταιρείες συνεχίζουν επίσης να εκτελούν προγράμματα δοκιμών, όπου οι βόλτες είναι δωρεάν για όσους έχουν επιλεγεί να συμμετάσχουν. Άλλες πόλεις όπου οι εταιρείες προσφέρουν παρόμοιες περιορισμένες υπηρεσίες χωρίς οδηγό περιλαμβάνουν το Phoenix (και Waymo και Cruise) και το Austin (Cruise). Και οι δύο προσπαθούν να προσθέσουν επιπλέον τοποθεσίες.

To tαξί της Waymo (φωτογραφία: Waymo).

Η Motional, με την υποστήριξη της Hyundai που έχει συνεργασίες με την Uber και τη Lyft, σχεδιάζει να προσφέρει μια περιορισμένη υπηρεσία χωρίς οδηγό στο Λας Βέγκας φέτος. Ωστόσο, καθώς αυτός ο νέος τρόπος ταξιδιού προχωρά, υπάρχουν ερωτήματα σχετικά με το εάν τα αυτόνομα ταξί μπορούν να αυξηθούν ώστε να είναι κερδοφόρα. Οι εταιρείες μπορεί να ξοδεύουν μεγάλα ποσά για να εξαλείψουν το κόστος των μισθωτών οδηγών που παίρνουν λίγα έτσι κι αλλιώς, αλλά, όπως δείχνει η εμπειρία, οι επιχειρήσεις δεν είναι καθόλου ανθρώπινες.

«Τα οικονομικά είναι, για να το θέσω ήπια, φανταστικά», λέει η Ashley Nunes, ερευνήτρια στη Νομική Σχολή του Χάρβαρντ που έχει εξετάσει συγκεκριμένα την επιχειρηματική περίπτωση των αυτόνομων ταξί. Η σωστή εφαρμογή του επιχειρηματικού μοντέλου θα είναι “κρίσιμης σημασίας” και υπόσχεται ότι θα είναι “ακόμη πιο δύσκολη από την τεχνολογία”, λέει ο William Riggs, αναπληρωτής καθηγητής στο University of San Francisco School of Management που ηγείται της Πρωτοβουλίας Autonomous Vehicles and the City Initiative.

Τον τελευταίο χρόνο, αλλά και πιο πριν, υπολογίζεται ότι έχουν δαπανηθεί περισσότερα από 100 δισεκατομμύρια δολάρια. Τη δεκαετία του 2010 κάποιοι πίστευαν ότι τα περισσότερα από τα ταξίδια μας θα πραγματοποιούσαμε μέχρι τώρα με αυτόνομα οχήματα.

To ταξί που σχεδιάζει η Motional (φωτογραφία: Motional).

Η Argo AI, η start-up τεχνολογίας αυτόνομης οδήγησης που υποστηρίζεται από τις αυτοκινητοβιομηχανίες Ford και Volkswagen, ανακοίνωσε ότι θα κλείσει στα τέλη του περασμένου έτους. Πολλές εταιρείες παραδοσιακών αυτοκινήτων λένε τώρα ότι τα ιδιωτικά αυτοοδηγούμενα αυτοκίνητα, που δεν περιορίζονται από το πού μπορούν να ταξιδέψουν, ανήκουν στο μακρινό μέλλον και έχουν στρέψει την προσοχή τους σε προηγμένα συστήματα υποβοήθησης οδηγού.

Αλλά η Cruise και η Waymo φαίνεται να παραμένουν στο σχέδιό τους, να αναζητούν πόρους και να σημειώνουν σταδιακά πρόοδο. Η Cruise επιδιώκει την παράδοση χωρίς οδηγό παντού, ενώ η Waymo αναπτύσσει αυτόνομα φορτηγά μεγάλων αποστάσεων.

Τα αυτόνομα ταξί αποδεικνύονται πάντως πιο χαλαρωτικά, καθώς οι πελάτες δεν χρειάζεται να ανησυχούν για το αν θα πρέπει είναι κοινωνικοί με τον οδηγό. Ωστόσο, η υπηρεσία πρέπει να γίνει οικονομικά βιώσιμη. Και η ανάλυση του  Nunes, που δημοσιεύθηκε το 2020, δείχνει ότι η αυτόνομη οδήγηση δεν έχει οικονομικό νόημα, ακόμη και με γενναιόδωρες υποθέσεις.

Πρώτον, στα παρασκήνια υπάρχει ακόμα μια ανθρώπινη απαίτηση. Ο αυτοματισμός αλλάζει το είδος της εργασίας που απαιτείται, αλλά δεν εξαλείφει την ανάγκη για εργασία. Ο σύμβουλος μεταφορών Nick Reed λέει ότι οι υπηρεσίες robotaxi θα χρειαστούν πράκτορες υποστήριξης πελατών, χειριστές στόλου για να παρακολουθούν πού βρίσκονται τα αυτοκίνητα, μηχανικούς για την αντιμετώπιση συγκεκριμένων προβλημάτων που αντιμετωπίζουν τα οχήματα και ανθρώπους για να διασώσουν φυσικά τα αυτοκίνητα, εάν χρειαστεί, καθώς και να τα καθαρίσουν και να τα φορτίσουν.

Δεύτερον, τι γίνεται όταν τα ταξί είναι άδεια; Ενώ ένας οδηγός δεν πληρώνεται για εκείνο το διάστημα, όσοι εργάζονται στα «παρασκήνια» στο μοντέλο αυτόνομου ταξί πρέπει ακόμα να πληρώνονται. Ωστόσο, οι εταιρείες παραμένουν βέβαιες ότι μπορούν να γίνουν κερδοφόρες.

Η Cruise ποντάρει σε ένα νέο ειδικά κατασκευασμένο όχημα που ονομάζεται Origin, λέει η Megan Prichard, αντιπρόεδρος του ride-hail της Cruise. Αυτό το όχημα, ένα αυτόνομο όχημα κίνησης ανθρώπων χωρίς τιμόνι ή χώρο για οδηγό αλλά χώρο για έξι επιβάτες, πρόκειται να τεθεί σε παραγωγή σύντομα και η Cruise αναμένει ότι θα χρησιμοποιηθεί στις ΗΠΑ για οδήγηση αργότερα φέτος, με το Ντουμπάι ακολουθεί στη συνέχεια. Η Waymo έχει ένα παρόμοιο όχημα που ονομάζεται Zeekr.

To Zeekr της Motional (φωτογραφία: Motional).

Επειδή το Cruise’s Origin θα παραχθεί μαζικά, στο αποκλειστικό εργοστάσιο συναρμολόγησης ηλεκτρικών οχημάτων της GM στο Μίσιγκαν, όχι μόνο το κόστος παραγωγής θα είναι “πολύ χαμηλότερο”, λέει η κ. Prichard, αλλά ο σχεδιασμός θα ανοίξει την ευκαιρία για ομαδοποίηση – ταξίδια πολλών πελατών με παρόμοιες διαδρομές σε ένα μόνο όχημα. Αυτό θα μεγιστοποιήσει τη χρήση κάθε οχήματος και θα παρέχει τη δυνατότητα να προσφέρει φθηνά βόλτες σε μεγάλη κλίμακα.

Να αναμένετε δεκάδες χιλιάδες στο δρόμο τα επόμενα λίγα χρόνια, λέει η κ. Prichard. Σημειώνει ότι η Cruise επεξεργάζεται ένα σχέδιο για να μειώσει την αναλογία ανθρώπου προς αυτόνομο όχημα. Οι πόρτες στο Origin θα μπορούν να κλείνουν εξ αποστάσεως.

Ο πόλεμος και οι «επαναστάτες»

Και ξαφνικά, ήρθαν οι «επαναστάτες». Νέοι που εναντιώνονται σε αυτές τις τεχνολογίες. Δεν μιλάμε για τεχνοφοβικούς συντηρητικούς χίπιδες, αλλά για νέα, «φρέσκα μυαλά», στο κέντρο της Σίλικον Βάλεϊ. «Γνωρίζατε ότι μπορείτε να απενεργοποιήσετε ένα ρομποταξί Waymo ή Cruise τοποθετώντας έναν πορτοκαλί κώνο κυκλοφορίας στο καπό του;» έγραφε ένα τουίτ που έγινε viral στις αρχές του καλοκαιριού.

Μια ομάδα ακτιβιστών στο Σαν Φρανσίσκο κατέλαβε τους δρόμους της πόλης του για να διαμαρτυρηθεί. Η ομάδα, η οποία αυτοαποκαλείται Safe Street Rebel, έχει βάλει κώνους κυκλοφορίας στις κουκούλες των robotaxis για να τους εμποδίσει να λειτουργούν και έχει δώσει οδηγίες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να ενθαρρύνει άλλους να φτιάξουν τους δικούς τους ακίνητους πορτοκαλί μονόκερους.

H διαμαρτυρία της οργάνωσης Safe Street Rebel.

Γιατί η επανάσταση»; 

Καθώς οι κανονισμοί για τα Waymo και Cruise έχουν σιγά-σιγά αρθεί, έχουν κατακλύσει τους δρόμους στο Σαν Φρανσίσκο, αναφέρει η Washington Post. Αλλά απογοητευμένοι άνθρωποι στο Σαν Φρανσίσκο λένε ότι δεν εγγράφηκαν για να γίνουν πειραματόζωα στα πειράματα της Big Tech.

Η επικεφαλής της πυροσβεστικής της πόλης, Jeanine Nicholson, είπε στο MarketWatch ότι η δυσλειτουργία των ρομποταξί εμπόδισε κάποιους πυροσβέστες να φτάσουν εκεί που πρέπει, και σε περίπτωση αυξανόμενης πυρκαγιάς, κάθε δευτερόλεπτο έχει σημασία.

Οι κώνοι έχουν ονομαστεί “αντι-πρόοδος”

Οι εταιρείες ρομποτάξι και οι υποστηρικτές των αυτοκινήτων χωρίς οδηγό λένε ότι τελικά θα σώσουν πολλές ζωές. Οι άνθρωποι οδηγοί προκαλούν αρκετά ατυχήματα, ενώ ένα ρομπότ είναι πιο ασφαλές. Οι υποστηρικτές της προσβασιμότητας, οι οργανισμοί οικονομικής ανάπτυξης και οι εκλεγμένοι αξιωματούχοι ελέγχουν συνεχώς τις Waymo και Cruise.

Το να κοιτάξουμε μπροστά, το να αποδείξουμε ότι τα αυτοκίνητα χωρίς οδηγό μπορούν να πλοηγηθούν με επιτυχία στους λοφώδεις και γεμάτους στροφές δρόμους του Σαν Φρανσίσκο, αυτό θα ήταν ένα μεγάλο βήμα για την Waymo και την Cruise, καθώς στοχεύουν να φέρουν ρομποταξί σε άλλες πόλεις των ΗΠΑ.

Η «εξωγήινη» πραγματικότητα μας

Όλα αυτά μοιάζουν επιστημονική φαντασία για την ελληνική πραγματικότητα. Όταν η Uber απαγορεύτηκε διά νόμου, μετά από την ιστορική παρέμβαση των συνδικαλιστών ιδιοκτητών ταξί – όποιος θυμάται τον πρόεδρο της ένωσης τους να υπαγορεύει στον υπουργό Σπίρτζη τι να ρωτήσει εν είδει «ανάκρισης» τον Νίκο Δρανδάκη του πάλαι ποτέ TaxiBeat στα έδρανα της Βουλής, ξέρει τι τακτικές ακολουθήθηκαν για να απαγορευτεί κάθε «εκσυγχρονισμός» στις ιδιωτικές αστικές μεταφορές στην χώρα – κάθε εταιρεία που σχετίζεται με αντίστοιχες τεχνολογίες και υπηρεσίες, έβαλε στην «μαύρη λίστα» της την χώρα μας. Εδώ ακόμα και τα πατίνια, τα σκουτεράκια που έχουν κατακλύσει τις παγκόσμιες πρωτεύουσες και τα τουριστικά κέντρα, «αποκλείστηκαν».

Η πιθανότητα λοιπόν να έρθουν σχετικά σύντομα αυτοκινούμενα οχήματα, ιδιωτικές εταιρείες, μεγάλα brands με ρομποταξί, ή πιο εύκολα φορτηγά ή λεωφορεία συγκεκριμένων διαδρομών που θα κινούνται αυτόνομα, είναι απλά μια απιθανότητα. Ούτε η πολιτική βούληση υπάρχει, ούτε οι ενδιαφερόμενοι φορείς θα ξαναδοκιμάσουν οποιαδήποτε «εκσυγχρονιστική» κίνηση, πόσω δε μάλλον, κάτι «ριζοσπαστικό», οπότε αν κάποιος θέλει να δοκιμάσει το πως μετακινούνται σε Αμερική και Ευρώπη και σε λίγο σε Ασία και Μέση Ανατολή, απλά θα πρέπει να το κάνει ζώντας εκεί.

Διαβάστε ακόμα: Το φαινόμενο Βίκτορ Γουεμπανιαμά. Ενας νεαρός γίγαντας από άλλο πλανήτη.

TAGS :
τεχνητή νοημοσύνη τεχνολογία

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook