Προσοχή στο TPP: Μαζί με την Κίνα θα καεί και η Ευρώπη;

Mάλλον έχει διαφύγει της προσοχής των περισσότερων Ευρωπαίων, όμως η διακρατική συμφωνία περί ελεύθερης ζώνης εμπορίου μεταξύ των χωρών ένθεν και ένθεν του Ειρηνικού που αποκαλείται «Trans-Pacific Partnership/TPP» (ή, επί το ελληνικότερον, «Σύμπραξη της Περιοχής του Ειρηνικού») θα πρέπει να είναι ένα από τα σημαντικότερα θέματα συζήτησης μεταξύ των υψηλά ιστάμενων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αν δεν είναι, η Ευρώπη κινδυνεύει να βρεθεί εκτός ενός παιχνιδιού στο οποίο διακυβεύεται περίπου το 1/3 των εξαγωγών της.

Φωτογραφία: http://www.flickr.com/photos/doctorow/

Η TPP δεν είναι ακριβώς καινούρια υπόθεση: βασίζεται στη συμφωνία ελεύθερης ζώνης εμπορίου που υπέγραψαν το Μπρουνέι, η Χιλή, η Νέα Ζηλανδία και η Σιγκαπούρη το 2005 και που είναι γνωστή με την επωνυμία «Συμφωνία Στρατηγικής Οικονομικής Συνεργασίας στον Ειρηνικό» (Trans-Pacific Strategic Economic Partnership Agreement/TPSEP/P4). Λιγότερο από ένα χρόνο μετά την εκλογή του το 2009, ωστόσο, ο Μπαράκ Ομπάμα άρχισε να προωθεί την ιδέα της διεύρυνσης της Ρ4 με τη συμμετοχή των ίδιων των ΗΠΑ, του Καναδά, της Αυστραλίας, του Μεξικό, του Περού, του Βιετνάμ, της Μαλαισίας, της Ιαπωνίας και της Κορέας.

Η απουσία της Κίνας από την παραπάνω συζήτηση κάνει εμφανέστατη την πρώτη προτεραιότητα των ΗΠΑ: τη δημιουργία ενός ισχυρού μπλοκ στην Ασία, που θα λειτουργήσει σαν αντίβαρο στη δεύτερη οικονομία του κόσμου. Το ότι οι κανόνες που θα διέπουν το συγκεκριμένο μπλοκ θα έχουν τεθεί από τις ΗΠΑ (ή, σύμφωνα με τους επικριτές της TPP, από μεγάλα οικονομικά λόμπι τους που απλώς θέλουν φτηνή πρόσβαση σε 650 εκατομμύρια καταναλωτές με μέσο όρο κατά κεφαλή εισόδημα 31.500 δολάρια και συνδυασμένο ΑΕΠ πάνω από 20 τρις δολάρια –τα στοιχεία είναι του BBC για το 2011), είναι μάλλον μια… ευτυχής συγκυρία.

Στην Ιαπωνία το θέμα της TPP (και ιδιαίτερα η πρόσφατη ανακοίνωση του πρωθυπουργού κ. Σίνζο Άμπε ότι η χώρα του θα αρχίσει να συμμετέχει στις διαπραγματεύσεις) είναι πολύ πιο φλέγον από ό,τι, για παράδειγμα, το θέμα της πυρηνικής ενέργειας. Μπορεί αυτό να ηχεί παράξενο στα αυτιά των δυτικών, όμως ισχύει και οφείλεται σε ορισμένες ιδιοτροπίες της ιαπωνικής κοινωνίας και οικονομίας που απέχουν παρασάγγας από το πώς θα περίμενε κανείς να λειτουργεί μια καπιταλιστική χώρα –το παράδειγμα ενός δασμού 778% στο εισαγόμενο ρύζι προς υπεράσπιση των τοπικών παραγωγών είναι ενδεικτικό.

Οπότε το ερώτημα παραμένει: Ποια θα είναι η θέση της Ευρώπης απέναντι σε ένα τέτοιο μέτωπο; Οι διακρατικές συμφωνίες με τις χώρες-μέλη της TPP μάλλον δεν θα αρκέσουν για να αντισταθμίσουν τη σχεδόν βέβαια πτώση εξαγωγών προς το «Δαχτυλίδι της Φωτιάς». Πράγμα που σημαίνει ότι ίσως οι Βρυξέλλες θα έχουν περισσότερους λόγους από την Ουάσιγκτον να επιδιώξουν την ταχύτερη δημιουργία της αντίστοιχης ζώνης από την πλευρά του Ατλαντικού, στην οποία αναφέρθηκε ο πρόεδρος Ομπάμα στην ομιλία του για την «Κατάσταση της Ένωσης» τον Φεβρουάριο. Αν επαληθευθεί το σενάριο που θέλει και την Κίνα να σύρεται στην ΤΡΡ σε ένα δεύτερο χρόνο, ίσως να μην υπάρχει άλλη επιλογή.

ΥΓ: Παρά τις εσωτερικές αντιδράσεις, η Ιαπωνία θα προσχωρήσει στην TPP (αυτό πιθανότατα θα στοιχίσει στον κ. Άμπε την πρωθυπουργία του, όμως η συγκεκριμένη θέση είναι τόσο ευεπίφορη σε προβλήματα που δεν θα ενοχληθεί σοβαρά κανείς –ούτε καν ο ίδιος). Και θα το κάνει ελπίζοντας σε περισσότερες εξαγωγές που θα αναστυλώσουν την επί δύο δεκαετίες τραυματισμένη οικονομία της –ό,τι δηλαδή ελπίζουν και οι ΗΠΑ αλλά από την ανάποδη‒, αλλά και σε στενότερες σχέσεις με τον στρατιωτικό της προστάτη για την (απίθανη) περίπτωση που η Πιονγκγιάνγκ, το Πεκίνο ή η Σεούλ  αποφασίσουν να προσδώσουν ρεαλισμό στην εθνικιστική τους ρητορική.

Ο Γρηγόρης Α. Μηλιαρέσης είναι δημοσιογράφος και μεταφραστής, και παρεμπιπτόντως μοναχός Ζεν.

TAGS :
Κίνα παγκόσμια οικονομία

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook