Malcolm “Mac” John Rebennack (aka Dr John): 1941–2019

Ξεκίνησε ως κιθαρίστας, αλλά στη διάρκεια ενός καβγά με κάποιον που είχε πιστόλι, προσπαθώντας να υπερασπιστεί ένα μέλος της μπάντας του, το όπλο εκπυρσοκρότησε και του στοίχισε ένα δάχτυλο. (Photo by Erika Goldring/Getty Images/Ιdealimage).

Μας άφησε και ο Mac Rebennack… Γνώριμος του ελληνικού μουσικόφιλου κοινού, έχει παίξει αρκετές φορές στη χώρα μας – εγώ θυμάμαι τουλάχιστον δύο, στο Παλλάς (1993) και στο Ρόδον (1994). Κάποιοι τον ανακάλυψαν το 1973, όταν μπήκε στο αμερικάνικο Top 10 με το “Right Place, Wrong Time”, άλλοι με το “The Last Waltz” με τους Band, και ακόμα περισσότεροι με το “Litanie des Saints”, το 1992.

Όλοι βέβαια θυμούνται τα ξόρκια, το μπαστούνι και την γκαρνταρόμπα του –κάποιες φορές η persona υπερκαλύπτει τη μουσική–, αλλά η ουσία είναι ότι ο Dr John ήταν μία από τις πιο αξιόλογες προσωπικότητες στην ιστορία της σύγχρονης αμερικάνικης μουσικής. Ας θυμηθούμε μαζί κάποιες λεπτομέρειες από την πλούσια, πολυτάραχη καριέρα του, μέσα από τις οποίες σκιαγραφείται η προσωπικότητα αυτή.

Παρά το γεγονός ότι οι πρώτες του ηχογραφήσεις έγιναν στα τέλη της δεκαετίας του ’50, με τη μπάντα του Leonard James, αυτόνομη καριέρα ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του ’60. Έφυγε από τη Νέα Ορλεάνη, την οποία προσπαθούσε να «καθαρίσει» ο ανακριτής Jim Garrison (γνωστός και από την υπόθεση JFK), και πήγε στο Λος Άντζελες.

Εκεί συνέλαβε το concept “Dr John, The Night Tripper”, έναν χαρακτήρα που εξέφραζε το χωνευτήρι της Νέας Ορλεάνης που δέχεται τα πάντα, πνευματικά και μουσικά. Ως εμφάνιση αυτό σήμαινε φτερά, μαγικά sticks και (πραγματικές) νεκροκεφαλές, ενώ μουσικά ήταν ένας συνδυασμός jazz, funk και soul.

Δύο γεγονότα έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη μουσική του εξέλιξη. Ξεκίνησε ως κιθαρίστας, αλλά στη διάρκεια ενός καβγά με κάποιον που είχε πιστόλι, προσπαθώντας να υπερασπιστεί ένα μέλος της μπάντας του, το όπλο εκπυρσοκρότησε και του στοίχισε ένα δάχτυλο. Από τότε, αφοσιώθηκε στο πιάνο, με επιρροές από το στυλ του Professor Longhair. Λίγα χρόνια μετά, η άρνηση του μέλους της μπάντας του, Ronnie Barren, να υιοθετήσει την persona του Dr John, υποχρέωσε τον Mac να το κάνει αυτός.

Ο εθισμός του στα ναρκωτικά, για πολλά χρόνια, του στοίχισε την υγεία του, την ελευθερία του (έκανε και φυλακή), χρήματα και φίλους. Ένας από αυτούς ήταν ο κορυφαίος παραγωγός (και αντιπρόεδρος της δισκογραφικής εταιρείας Atlantic) Jerry Wexler, ο οποίος στην αυτοβιογραφία του κατηγόρησε τον Mac ότι «μύησε» την κόρη του Anita στην ηρωίνη.

Το πόστερ από τη συναυλία του Dr John στο Παλλάς το 1993.

Τέσσερα από τα πολλά τραγούδια που έχει γράψει έχουν θέμα συγκεκριμένα πρόσωπα: το “Danse Kalinda Ba Doom” αναφέρεται στην ομώνυμη χορεύτρια, δύο μιλάνε για τον πατέρα και τη μητέρα του (“Big Mac” και “Dorothy” αντίστοιχα), ενώ το “Pretty Libby” αφορά την τότε σύντροφό του, Libby Titus. Αξιόλογη μουσικός, η Libby δεν είχε μόνο μουσικό γούστο: πριν από τη σχέση της με τον Mac ήταν σύντροφος του ντράμερ των Band, Levon Helm, και μετά τον Mac παντρεύτηκε τον Donald Fagen των Steely Dan.

Σε μια καριέρα μεγαλύτερη του μισού αιώνα, ο Mac κυκλοφόρησε 32 δίσκους από τους οποίους ξεχωρίζουν οι εξής:

– 1968, Gris Gris. Το ντεμπούτο του Dr John. Μουσική αποκάλυψη.

– 1970, Remedies. Άργησε να ολοκληρωθεί, καθώς ο Mac ήταν σε ψυχιατρική κλινική για αποτοξίνωση. Περιλαμβάνει το “Angola Anthem”, που πραγματεύεται την κατάσταση στις φυλακές.

– 1972, Gumbo. Μουσικό στιφάδο, έβγαλε την επιτυχία “Iko, Iko”.

– 1973, In the Right Place. Το ομώνυμο τραγούδι ήταν το μοναδικό Top 10 που είχε ποτέ, ενώ το “Such a Night” θα γινόταν διάσημο στο Last Waltz των Band. Παραγωγός ο Allen Toussaint, υποστήριξη από τους Meters.

– 1992, Goin’ Back to New Orleans. Λεκτικά, θεματικά και μουσικά, η απότιση φόρου τιμής στην πόλη του.

– 2008, City that Care Forgot. Η αγανάκτηση από τη διαχείριση της καταστροφής του Τυφώνα Katrina, με προσκεκλημένους τους Eric Clapton, Ani DiFranco, Willie Nelson και Terence Blanchard.

– 2013, Locked Down. Το κύκνειο άσμα, με παραγωγό τον Dan Auerbach των Black Keys. Κλασικό και σύγχρονο ταυτόχρονα (και το αγαπημένο μου).

Παράλληλα, ήταν περιζήτητος ως μουσικός σε δίσκους άλλων καλλιτεχνών. Επειδή θα θέλαμε πολύ χώρο για να απαριθμήσουμε τα άλμπουμ που έχει κοσμήσει με την παρουσία του, θα αρκεστούμε στα πιο γνωστά. Η λίστα είναι πλούσια σε ονόματα, αλλά και ποικίλη σε μουσικά στυλ, καταδεικνύοντας την «πολυχρηστικότητα» του Mac.

– Rolling Stones, Exile on Main Street (1972)

– Neil Diamond, Beautiful Noise (1976)

– Bob Seger, Against the Wind (1980)

– Neville Brothers, Fiyo on the Bayou (1981)

– Edie Brickell, Picture Perfect (1994)

– Paul Weller, Wild Wood (1995)

– Spiritualized, Ladies and Gentlemen We Are Floating in Space (1997)

– Peter Green, Hot Foot Powder (2000)

– Jack Bruce, Shadows in the Air (2001)

– Irma Thomas, Simply Grand (2008)

– BB King, One Kind Favor (2008)

– Gregg Allman, Low Country Blues (2011)

Γι αυτά και πολλά άλλα, ο Mac εισέπραξε αναγνώριση από το σινάφι του. Εκτός από την απόλυτη διάκριση, την είσοδό του στο Rock And Roll Hall of Fame (2011), απέσπασε έξι βραβεία Grammy (οι κατηγορίες στα αγγλικά):

– 1989, Best Jazz Vocal Performance: Makin’ Whoopee με τη Rickie Lee Jones

– 1992, Best Traditional Blues Album: Goin’ Back To New Orleans

– 1997, Best Rock Instrumental Performance: SRV Shuffle με τους Jimmie Vaughan, Eric Clapton, Bonnie Raitt, Robert Cray, B.B. King, Buddy Guy, και Art Neville

– 2000, Best Pop Collaboration With Vocals: Is You Is, Or Is You Ain’t (My Baby) με τοB. King

– 2008, Best Contemporary Blues Album: City That Care Forgot

– 2013, Best Blues Album: Locked Down

Όλοι οι καλλιτέχνες έχουν τον ήχο τους, το στυλ τους και τη μουσική τους ταυτότητα. Λίγοι είναι αυτοί που μπορούν να αλλάξουν στυλ ή ήχο, χωρίς να διακινδυνέψουν την ταυτότητά τους. Και υπάρχουν και κάποιοι που μπορούν να σερφάρουν μεταξύ διαφορετικών στυλ με ευκολία, ακόμα και μέσα στο ίδιο τραγούδι, χωρίς αυτό να γίνεται καν αντιληπτό.

Ακούγοντας έναν δίσκο του Mac, αλλά και ανατρέχοντας στις συνεργασίες του και στους δίσκους για τους οποίους πήρε Grammy, θα δούμε ότι δύσκολα κατατάσσεται και «φακελώνεται». Αυτή ήταν και η ταυτότητά του: πολλά σε ένα. Γιατί ο Mac, όπως και η πόλη του, ήταν πράγματι ένα μεγάλο χωνευτήρι.

Διαβάστε ακόμα: Το Top 5 της Βάσιας Τζανακάρη.

TAGS :
Dr John μουσική

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook