Η Ύδρα του Robert McCabe, 1950s-1960s: μια έκθεση γεμάτη αναμνήσεις

Tο έγχρωμο φιλμ αποτυπώνει τα χρώματα, το φως του ήλιου αλλά και τις σκιές.

Για εμάς, τους σημερινούς τουρίστες, η Ύδρα είναι ένας θελκτικός τουριστικός τόπος, αρκετά κοντινός με την Αθήνα. Ο,τι πρέπει για να ένα ανέφελο τριήμερο. Δεν ήταν πάντα έτσι. Μπορεί η γνήσια ομορφιά του φυσικού τοπίου να μην εγκατέλειψε ποτέ το νησί, εντούτοις, αν κάνουμε μια βουτιά στο παρελθόν θα διαπιστώσουμε πως οι συνθήκες δεν ήταν ευοίωνες.

Μέρος μιας χώρας ακόμη υπανάπτυκτης που προσπαθούσε να ξεφύγει από τα τραύματα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και του Εμφυλίου, η Ύδρα επιβίωνε με δυσκολία. Η εγκατάλειψη και η φτώχεια ήταν εμφανείς. Ο οικισμός και οι κάτοικοι απέπνεαν μια αίσθηση χαμένης αίγλης. Η δεκαετία του 1950 θα τα αλλάξει όλα αυτά. Σταδιακά στην Ύδρα θα δημιουργηθεί ένας ιδιότυπος, γοητευτικός μικρόκοσμος από κοσμοπολίτες καλλιτέχνες, διανοούμενους και συγγραφείς και θα αρχίσει η τουριστική της ανάπτυξη.

Ο αμερικανός φοιτητής Robert McCabe φτάνει για πρώτη φορά στην Ύδρα το 1954, οι αλλαγές στην κοινωνία του νησιού έχουν μόλις αρχίσει να διακρίνονται. Οι φωτογραφίες του McCabe από την Ύδρα παρουσιάζουν το νησί ανάμεσα σε δυο διακριτές φάσεις, της παραδοσιακής νησιωτικής κοινωνίας που επιβίωνε λιτοδίαιτα και τον κατοπινό μετασχηματισμό του νησιού σε κοσμοπολίτικο κέντρο και τουριστικό προορισμό.

Στις φωτογραφίες του οι χαρακτηριστικές ομορφιές της Ύδρας αναγνωρίζονται αμέσως. Σταθερές άγκυρες στο βλέμμα, το καμπαναριό του Μοναστηριού της Παναγίας, η προτομή του Ναυάρχου Παύλου Κουντουριώτη, ο κυματοθραύστης με πλήθος καΐκια, οι πέτρινες μάντρες.

Όσο περισσότερο παρατηρεί κανείς τις φωτογραφίες, τόσο αντιλαμβάνεται γοητευτικές λεπτομέρειες, μαρτυρίες μιας άλλης εποχής, της δεκαετίας του 1950 και των αρχών του 1960: τις εγκαταλειμμένες  παλιές πέτρινες αποθήκες του λιμανιού και τα γερασμένα επιβλητικά σπίτια∙ το παλιό κτήριο του Ιστορικού Αρχείου της Ύδρας∙ το «Νεράιδα», το πλοίο-σύμβολο της εποχής∙ τα καφενεία και τα μαγαζιά της προκυμαίας, με τις μακριές ριγωτές τέντες∙ τις χειροποίητες επιγραφές των μαγαζιών∙ τις καθημερινές ασχολίες των βιοπαλαιστών∙ τα μικρά παιδιά που τριγυρίζουν ελεύθερα στο λιμάνι. Tο έγχρωμο φιλμ αποτυπώνει τα χρώματα, το φως του ήλιου αλλά και τις σκιές στους βράχους, τα σπίτια, τα καΐκια, στη θάλασσα, όλες τις ώρες της ημέρας.

Τα ψαροκάικα τράβηξαν αμέσως το βλέμμα του Robert McCabe.

Ο Robert McCabe γεννήθηκε στο Σικάγο το 1934. Το ενδιαφέρον του για τη φωτογραφία εκδηλώθηκε πολύ νωρίς, καθώς ο πατέρας του ήταν ο εκδότης μιας από τις πρώτες εικονογραφημένες εφημερίδες της Νέας Υόρκης. Στα 21 του χρόνια, συνέβη κάτι που άλλαξε τη ζωή του με πολλούς τρόπους: ένα ταξίδι στην Ελλάδα του 1950. Το 1955 και το 1957 επέστρεψε σε αποστολή από το National Geographic και φωτογράφισε τα νησιά των Κυκλάδων.

Στις φωτογραφίες του McCabe διακρίνεται καθαρά το γνήσιο ενδιαφέρον για έναν τόπο παρθένο και αυθεντικό, η λαχτάρα για ανακάλυψη του ταξιδιώτη, ο θαυμασμός για τους σκληραγωγημένους και λιτοδίαιτους κατοίκους, καθώς και η αγάπη για την Ελλάδα του ανθρώπου με κλασική παιδεία και αισθητική. Οι φωτογραφίες του από τα νησιά του Αιγαίου έγιναν μοναδικά ντοκουμέντα μιας εποχής που ο παραδοσιακός τρόπος ζωής των κατοίκων τους παρέμενε απαράλλαχτος επί αιώνες, ενώ είχαν ήδη φυτευτεί οι σπόροι της μετεξέλιξής τους σε τόπους αναψυχής ανθρώπων από όλη την υφήλιο.

Το «Νεράιδα», το πλοίο-σύμβολο της εποχής.

Φωτογραφίες του McCabe έχουν παρουσιαστεί σε πολλές ατομικές εκθέσεις στην Ευρώπη, την Αμερική και σε πολλά μέρη της Ελλάδας, Από το 1979 έως σήμερα έχουν κυκλοφορήσει πάνω από 15 λευκώματα και κατάλογοι εκθέσεων με φωτογραφίες από την Ελλάδα, τη Γαλλία, την Ιταλία, την Αμερική, την Αβάνα, την Κίνα και την Ανταρκτική.

Την έκθεση παρουσιάζει η Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος στην ΙΟΛΚ, παράρτημα του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου στην Ύδρα, στα πλαίσια των εκδηλώσεων Μιαούλεια 2022 με τη συνδρομή της Κοινωφελούς Επιχείρησης Δήμου Ύδρας.

//Εγκαίνια: Κυριακή 19 Ιουνίου, 20:30
Διάρκεια έκθεσης: 20/6 – 31/10/2022
Ώρες λειτουργίας: Δευτ. – Κυρ. 10:00-16:00
Ιστορική Οικία Κουντουριώτη, Ύδρα 

Διαβάστε ακόμα: Κώστας Τσόκλης. Όλη η πορεία του σε μια μοναδική κασετίνα.

TAGS :
έκθεση φωτογραφίας τέχνες

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook