Η τέχνη σαλπάρει στα νησιά: εκθέσεις και εκδηλώσεις για το φετινό καλοκαίρι

Η Μήλος μέσα από τον φακό του Γιώργου Κορδάκη.

Φεστιβάλ μουσικής, θέατρο, εικαστικά σε πρώτο πλάνο στα ελληνικά νησιά. Έντεκα διοργανώσεις με ποικίλα μηνύματα, οικολογικά σε αρκετές περιπτώσεις, επιχειρούν να δημιουργήσουν μια νέα επαφή ανάμεσα στο κοινό και τους καλλιτέχνες. Κι έτσι μπορούμε να γνωρίσουμε αλλιώς τα νησιά μας, μέσα από την καταλυτική επίδραση της τέχνης, δίνοντας ένα απολαυστικό νόημα σε αυτό που λέμε Ελληνικό Καλοκαίρι.

Ασπρόμαυρη «βουτιά» από τον Ηλία Κοσίντα.

Μήλος: «Αφηγήσεις Μήλου»

Η Μήλος με το σπαθί της συγκαταλέγεται στα νησιά με τις καλύτερες παραλίες της Μεσογείου, κάτι που της έδωσε το πράσινο φως να αποτελεί έναν πολύτιμο προορισμό. Όμως έχει και βάθος ιστορικό από την αρχαιότητα αλλά και γεωφυσικό. Τη συνθετότητά της απαθανατίζει η έκθεση «Αφηγήσεις Μήλου», στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Μήλου, στην οποία πέντε φωτογράφοι (Κατερίνα Καλούδη, Γιώργος Κορδάκης, Ηλίας Κοσίντας, Μάντη Λυκερίδου, Laure Vasconi) αφήνουν το δικό τους βλέμμα να ανακαλύψει την ψυχή αυτού του αίθριου τόπου. Την επιμέλεια της έκθεσης, που γίνεται σε έναν αληθινά μυσταγωγικό χώρο, έχουν οι Κατερίνα Καλούδη και Μάντη Λυκερίδου.

//Έως 17 Σεπτεμβρίου, Καταφύγιο Αδάμαντα, Μήλος.

Η μουσικοθεατρική παράσταση «Αλφάβητο» παρουσιάζει ένα ποίημα της Δανής λογοτέχνιδας Ίνγκερ Κρίστενσεν,

Κέρκυρα: «Αλφάβητο: Ένα οικολογικό συμφωνικό ποίημα»

Αγαπημένη για πολλούς λόγους η Κέρκυρα, πόσο μάλλον όταν συνδέεται και με καλλιτεχνικές αφορμές. Στο πλαίσιο του «Όλη η Ελλάδα, ένας Πολιτισμός», στο ατμοσφαιρικό Παλαιό Φρούριο παρουσιάζεται η μουσικοθεατρική παράσταση «Αλφάβητο», ένα ποίημα της Δανής λογοτέχνιδας Ίνγκερ Κρίστενσεν, με ξεκάθαρα οικολογικά μηνύματα. Συγκεκριμένα, πέντε καλλιτέχνες με αφορμή την ποίηση αναζητούν τον χαμένο παράδεισο, μετά το τέλος του κόσμου, σε ένα ιδιαίτερο οπτικοακουστικό περιβάλλον που εκπέμπει το δικό του μήνυμα SOS για τον πλανήτη.

//9, 10 Αυγούστου, Παλαιό Φρούριο Κέρκυρας, digitalculture.gov.gr , nationalopera.gr.

Ο Γιαννούλης Χαλεπάς, που σμίλεψε την Τήνο τόσο καθοριστικά, επιστρέφει στο νησί του μέσα από μια έκθεση που απαρτίζεται από δύο συλλογές.

Τήνος: «Χαλεπάς – Γλυπτικής μέγιστον μάθημα»

Ο τραγικός, ο «κατά δαίμονα εαυτού», Γιαννούλης Χαλεπάς, που σμίλεψε την Τήνο τόσο καθοριστικά, επιστρέφει στο νησί του μέσα από μια έκθεση που απαρτίζεται από δύο συλλογές, οι οποίες ενώνονται για να αναδείξουν το πώς εκείνος αντιλαμβανόταν τη γλυπτική. Από τη μια, είναι η συλλογή του Ιδρύματος Τηνιακού Πολιτισμού και από την άλλη, εκείνη του Ιδρύματος Ωνάση. Σαράντα γλυπτά της πρώτης και κυρίως της δεύτερης περιόδου –της Τήνου- αφηγούνται τους καλλιτεχνικές εκφράσεις του Χαλεπά, είτε πρόκειται για τη μαρμάρινη προτομή του Δημητρίου Πολιορκητή, είτε για το Παραμύθι της Πεντάμορφης, είτε για τη Γενοβέφα και τους Δήμιούς της. Μεγάλα έργα ενός μεγάλου καλλιτέχνη που, παρ’ όλους τους ψυχιατρικούς εγκλεισμούς, συνομίλησε με τη γλυπτική με έναν νεωτερικό και μοναδικό τρόπο.

//Έως 16 Οκτωβρίου 2023, Μέγαρο Ιδρύματος Τηνιακού Πολιτισμού, Χώρα Τήνου, itip.gr, onassis.org.

Εργα του καλλιτέχνη Klaus Pfeiffer.

Nάξος: «Τα φτερά του Ίκαρου»

Πώς εγκιβώτισε την Ελλάδα ένας Γερμανός; Πώς μετέγραψε την ελληνική μυθολογία και τη νησιωτικότητα σε σύγχρονη απόδοση; Μιλάμε για τον καλλιτέχνη Klaus Pfeiffer (1938-2022), ο οποίος ήρθε μαζί με τη γυναίκα του Μαρλέν για πρώτη φορά στη Νάξο το 1965. Έκτοτε κάθε καλοκαίρι επέστρεφαν ως αποδημητικά πουλιά στο νησί και το 1974 μετακόμισαν μόνιμα εκεί.  Πάνω από 50 χρόνια δημιουργίας στη Νάξο καρποφόρησαν έργα στραμμένα στους ελληνικούς μύθους αλλά και σε κοινωνικές αναφορές με οικολογικά μηνύματα: διόλου τυχαίο ότι ανάμεσα στα υλικά του Pfeiffer βρίσκονται και πλαστικά από την κοιλάδα της Ποταμιάς. Κεντρική θέση στο πολυδιάστατο έργο του –από  πίνακες ζωγραφικής και σχέδια, μέχρι βίντεο, εγκαταστάσεις και περφόρμανς- κατέχει ο μύθος του Δαίδαλου και του Ίκαρου και η σπουδή πάνω στην πτώση στο Αιγαίο με έναν τρόπο που τελικά θέλει τον Ίκαρο να συνεχίζει να ζει μέσα από ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο ουράνιου τόξου.

//Έως 8 Οκτωβρίου, Πύργος Μπαζαίου, bazeostower.com, naxosfestival.gr.

Οικολογικό το μήνυμα του φετινού Φεστιβάλ και επίμονα επίκαιρο.

Λέσβος: Διεθνές Φεστιβάλ Μουσικής Μολύβου

«Συμβίωση» έχει τον τίτλο το φετινό, το ένατο στη σειρά, Διεθνές Φεστιβάλ Μουσικής στον Μόλυβο, αυτό το όμορφο χωριό που μπήκε στο χάρτη της κλασικής μουσικής ως προορισμός. Οικολογικό το μήνυμα του Φεστιβάλ και επίμονα επίκαιρο, ειδικά σε μια Μεσόγειο που καίγεται, είτε από καύσωνες είτε από πυρκαγιές. Μπορεί λοιπόν η μουσική να μας φέρει σε επαφή με τις γήινες ρίζες μας; Αυτό το ερώτημα θέτουν, αναστοχαζόμενες το μέλλον, οι καλλιτεχνικές διευθύντριες του Φεστιβάλ, Κυβέλη και Δανάη Ντέρκεν. Έργα των M. Ravel, F. Schubert, C. Saint-Saens, L. v. Beethoven, Rachmaninov, Tchaikovsky επιχειρούν να απαντήσουν μέσα από τις ερμηνείες από βαρύτιμους σολίστ,  όπως η βιολίστρια Antje Weithaas ή ο τσελίστας Benedict Klöckner. Επί το ελληνικότερον, στις 17 Αυγούστου, θα ακουστεί σε επίσημη πρώτη το έργο του συνθέτη Δημήτρη Παπαδημητρίου, «Ενδογένεση – Όντογένεση. Το Πέταγμα του Αετού».

//11-19 Αυγούστου 2023, Μόλυβος, molyvosfestival.com.

Η επιμελητική ομάδα Ammophila που αποτελείται από τους Εύη Ρουμάνη, Παναγιώτη Κεφαλά και Περσεφόνη Νικολακοπούλου είναι αρκετά ενεργή στην Ελαφόνησο.

Eλαφόνησος: Αmmophila vol.4 «Hopes and Promises»

Στο χρυσαφένιο –και όλο και πιο πολύκοσμο- νησάκι της Ελαφονήσου στη Λακωνία από το 2020 πόλος έλξης είναι και η σύγχρονη τέχνη. Η επιμελητική ομάδα Ammophila που αποτελείται από τους Εύη Ρουμάνη, Παναγιώτη Κεφαλά και Περσεφόνη Νικολακοπούλου, βλέπει αυτή τη δράση σαν μια καλή –και ευάερη- ευκαιρία για γνωριμία ανάμεσα στο κοινό και τους δημιουργούς. Και φαίνεται ότι αυτό το σκεπτικό καρποφορεί, καθώς φέτος γίνεται η τέταρτη στη σειρά διοργάνωση με θέμα Ελπίδες και Υποσχέσεις (Hope and Promises) που διερευνά τον τρόπο και τους μηχανισμούς που δημιουργούνται εντός μας οι ελπίδες, η προσμονή και βέβαια οι υποσχέσεις και το πόσο όλα αυτά αλληλεπιδρούν μεταξύ τους με αποτέλεσμα το πλάσιμο ιδεολογιών, στόχων, συναισθημάτων.

Στα Ammophila λαμβάνουν μέρος πολλοί εικαστικοί όπως η Ραλλού Παναγιώτου, η Δανάη Κωτσάκη, η Μαργαρίτα Μποφιλίου, ο Δημήτρης Χαλάτσης και ο Emmyleah Liaros, μεταξύ άλλων. Συμμετέχουν όμως και συγγραφείς που θα ντύσουν με λόγο την προβληματική μεταξύ Ελπίδων και Υποσχέσεων, ανάμεσά τους οι  Χάρις Κανελλοπούλου, Μιχάλης Λυκούρης, Γιάννης Μανιάτης, Λευτέρης Σπύρου, Θεόφιλος Τραμπούλης.

//22-31 Ιουλίου, Σχολείο Ελαφονήσου, ammophila.gr.

Για κλασική μουσική στη Χάλκη.

Χάλκη: Φεστιβάλ Μουσικής

Μικρή αλλά… πρασινουργή η Χάλκη, καθώς αποτελεί το πρώτο Gr-Eco Island της Ελλάδας με ενεργειακή αυτονομία και οικολογική καρδιά. Ίσως γι’ αυτό και το Φεστιβάλ της, που διανύει τον δεύτερο χρόνο ζωής του, φέρει το όνομα του Δημήτρη Κρεμαστινού, του γνωστού καρδιοχειρουργού. Το Φεστιβάλ αποβλέπει στον τονισμό του καινοτομικού γονιδιώματος της Χάλκης και φιλοδοξεί να δώσει ένα στίγμα αποκεντρωμένης πολιτιστικής αειφορίας. Η φετινή δεύτερη διοργάνωση περιλαμβάνει πέντε συναυλίες κλασικού ρεπερτορίου, μουσικής από τον κινηματογράφο αλλά και παραδοσιακά ελληνικά ακούσματα σε μια προσπάθεια γεφύρωσης μουσικών δρόμων με τη συμμετοχή καλλιτεχνών όπως ο καταπληκτικός κλαρινετίστας Σπύρος Μουρίκης ή οι ριζEARCH (Μάνος Πυροβολάκης, Ήβη Παπαθανασίου, Κώστας Χάρδας).

//7-11 Σεπτεμβρίου, chalkimusicfestival.gr.

H έκθεση ρίχνει το βλέμμα της στη στάση των καλλιτεχνών απέναντι στις νέες τεχνολογίες.

Ύδρα: «Dream Machines»

Η Ύδρα με τη συμβολή του Ιδρύματος ΔΕΣΤΕ είναι ο αδιαμφισβήτητος ηγέτης των νησιών της τέχνης. Κάθε καλοκαίρι αναμένεται με αδημονία τι θα αποκαλυφθεί στον δραματικό χώρο των Παλαιών Σφαγείων και –voila!- φέτος έχουμε τις Μηχανές Ονείρων ή  Dream Machines, σε επιμέλεια Daniel Birnbaum και Massimiliano Gioni. Πόσο πιο επίκαιρος μπορεί να είναι ο τίτλος; Και πόσο μέσα μπορεί να πέσει μια έκθεση που εξετάζει την επίδραση της τεχνολογίας στην ανθρώπινη φαντασία;

Το νησί –με τον ήλιο του Τζεφ Κουνς ως σύμβολό του πια- μεταβάλλεται σε ένα πεδίο αλληλεπίδρασης και μηχανικών φαντασιώσεων με έργα του Marcel Duchamp, του Wilhelm Reich αλλά και σύγχρονων εικαστικών αστέρων όπως οι Jeff Koons, Pipilotti Rist, Pamela Rosenkranz. H έκθεση ρίχνει το βλέμμα της στη στάση των καλλιτεχνών απέναντι στις νέες τεχνολογίες ιχνηλατώντας τις σκεπτικιστικές όψεις της Φιλοσοφικής Σχολής της Φραγκφούρτης ή τις εξάρσεις της τεχνολογικής αισιοδοξίας, σχολιάζοντας δυστοπίες, οράματα και αντιστάσεις εν όψει ενός μέλλοντος που προφανώς είναι ήδη εδώ – άλλωστε το ChatGPT ξέρει!

//Έως 30 Οκτωβρίου, Παλαιά Σφαγεία, deste.gr.

Ο σπουδαίος Χρόνης Μπότσογλου.

Άνδρος: Χρόνης Μπότσογλου «Η αδιάλλακτη ειλικρίνεια της ενσυναίσθησης»

Ένας ακόμα προορισμός με καλλιτεχνικές ανησυχίες ή αλλιώς Άνδρος. Φέτος το Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή παρουσιάζει στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης την αναδρομική έκθεση του έργου του Χρόνη Μπότσογλου (1941-2022) σε επιμέλεια της Μαρίας Κουτσομάλλη-Moreau. Στις αίθουσες του Μουσείου θα ξετυλιχθεί μέσα από εκατό έργα, τα οποία καλύπτουν την περίοδο από το 1953 έως το 2018, ο ανθρωποκεντρικός Μπότσογλου, με το κράμα της ειλικρίνειας και της αμεσότητας που τον χαρακτήριζε. Η έκθεση διαφέρει για το γεγονός ότι για πρώτη φορά εκτίθενται τόσα έργα του καλλιτέχνη – από τοπία και ερωτικά σχέδια μέχρι φανταστικά πορτρέτα (Γιαννούλης Χαλεπάς, Vincent van Gogh,  Alberto Giacometti ) και γλυπτά.

//Έως 1 Οκτωβρίου, Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, goulandris.gr.

Η Kirki συστήνεται με νομαδικές διαθέσεις, δηλαδή κάθε χρονιά εκθέσεις σύγχρονης τέχνης σε διαφορετικά νησιά, αρχής γενομένης από την Τήνο.

Τήνος: «When the heart of a pig has hardened, dice it small»

Οι Κυκλάδες, με τη αέναη ροή τους στο χρόνο και την ιστορία, επηρεάζουν την πρώτη έκθεση σε επιμέλεια της νέας ομάδας Kirki που αποτελείται από τις Ντομινίκ Σίλβια Λώρεν, Βάσω Παπαδοπούλου και Αριστέα Ρέλλου. Η Kirki συστήνεται με νομαδικές διαθέσεις, δηλαδή κάθε χρονιά εκθέσεις σύγχρονης τέχνης σε διαφορετικά νησιά, αρχής γενομένης από την Τήνο. Έτσι καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο παρουσιάζουν έργα τους με αναφορές από τις Κυκλάδες, αρχέγονες αφηγήσεις και μύθους, μέσα από τριάντα έργα ζωγραφικής, γλυπτικής, υφαντουργίας και εγκαταστάσεων. Παράλληλα με την έκθεση, στον χώρο Onos Living ο εικαστικός αρτοποιός Νίκος Χανδαλιάς (βλ. @frommydadsbakery) δημιουργεί αναθηματικούς άρτους, τα οικεία αντίδωρα, που θα προσφέρονται στους επισκέπτες.

//Έως 31 Ιουλίου, Onos Living, Φαλατάδο Τήνου.

Εγκατάσταση της Vanessa Beecroft.

Λέσβος: «Δέκα»

Πιονέρος της σύγχρονης τέχνης στη Λέσβο, η K-Gold Temporary Gallery γιορτάζει τα δέκα της χρόνια στο νησί. Με την έκθεση «Δέκα» επισημαίνει αφενός την επέτειό της αλλά και τη διάθεσή της να εστιάσει στην περφόρμανς, την κίνηση και τον χορό. Σε επιμέλεια του Νικόλα Βαμβουκλή, το  θέμα αποτελεί ουσιαστικά επιλογή των ίδιων των επισκεπτών, που συμμετείχαν μέσα από ερωτηματολόγια στον σχεδιασμό του φετινού project.  Η έκθεση εστιάζει σε μια πρωτότυπη οπτικοακουστική αφήγηση με αιχμή του δόρατος δέκα σημαντικά έργα από τη δεκαετία του 1970 έως σήμερα, γιορτάζοντας το σώμα και την ανάγκη να επαναπροσδιορίσουμε τις ανθρώπινες σχέσεις στο «εδώ και τώρα». Με έργα εμβληματικών εικαστικών και χορογράφων, όπως οι Marina Abramović, Allora & Calzadilla, Cory Arcangel, Vanessa Beecroft, Mats Ek, William Forsythe, Maria Lassnig, Li Ran, Pipilotti Rist.

//Έως 30 Ιουλίου, Αγία Παρασκευή, Λέσβος, kgoldtemporarygallery.tumblr.com.

Διαβάστε ακόμα: «Dream Machines». Είδαμε τη φουτουριστική ουτοπία του ΔΕΣΤΕ στην Ύδρα.

TAGS :
νησιά τέχνες

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook