Οι εκλογές και οι κίνδυνοι του πρώτου πενταμήνου για την οικονομία

Η διαφορά μεταξύ μιας κυβέρνησης ΝΔ και μιας κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ είναι στη χρονική διάρκεια της αβεβαιότητας,

Ο γνωστός διάβολος είναι προτιμότερος από τον άγνωστο. Με τη φράση αυτή συνήθως θέλουμε να πούμε ότι ο άνθρωπος προτιμά το γνώριμο -έστω κι αν είναι άσχημο- παρά την αβεβαιότητα του καινούργιου και κυρίως του άγνωστου. Υπό αυτήν την έννοια, οι πρόωρες εκλογές προκαλούν αβεβαιότητα που «παγώνει» την Οικονομία.

Επίσης, αν από τις εκλογές προκύψει το καινούργιο (βλέπε ΣΥΡΙΖΑ μόνος ή με κάποιο άλλο ή άλλα κόμματα παρέα), τότε πάλι θα υπάρξει αβεβαιότητα μέχρι οι πολίτες, επιχειρηματίες, αγορές και τρόικα να δουν το πώς θα αντιμετωπίσει τις συγκεκριμένες αδυναμίες της ελληνικής Οικονομίας ένα πολιτικό σχήμα, του οποίου ο βασικός άξονας είχε αντι-μνημονιακή ρητορική. Αν προκύψει μία από τα ίδια (γνωστός διάβολος) τότε η αβεβαιότητα θα περιοριστεί χρονικά και γρήγορα θα ξεπεραστεί.

Έτσι, λοιπόν, η πρώτη επίπτωση από την προκήρυξη πρόωρων εκλογών είναι η αβεβαιότητα. Και η διαφορά μεταξύ μιας κυβέρνησης ΝΔ και μιας κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ είναι στη χρονική διάρκεια της αβεβαιότητας, η οποία συνολικά δεν θα ξεπερνά τους τρεις-τέσσερις ή το πολύ πέντε μήνες. Σε όλη αυτή τη διάρκεια, προφανώς θα υπάρξει «μούδιασμα» της οικονομικής και επενδυτικής δραστηριότητας, χωρίς ωστόσο αυτό να είναι τόσο σημαντικό σε βάθος χρόνου, π.χ. ενός έτους.

Με άλλα λόγια, αν η Οικονομία παγώσει για π.χ. 5 μήνες και, στη συνέχεια, η νέα κυβέρνηση κερδίσει την εμπιστοσύνη των αγορών και άρει τις όποιες αμφιβολίες, τότε στους επόμενους επτά μήνες η ελληνική Οικονομία και οι επιχειρήσεις θα «υπερ-αποδώσουν», καλύπτοντας την υστέρηση του πρώτου διαστήματος. Και η υπεραπόδοση αυτή θα είναι σε όλους τους τομείς: δημοσιονομικούς στόχους (κυρίως στα έσοδα), επενδύσεις, εισροές κεφαλαίων, κατανάλωση κ.λπ.

Το κρίσιμο σημείο σε αυτό το πεντάμηνο είναι να μη μετατραπεί η αβεβαιότητα σε πανικό. Εδώ έχουμε τον κίνδυνο του ατυχήματος. Πιστεύουμε ότι κανένα από τα λεγόμενα κόμματα εξουσίας δεν θέλει να χρεωκοπήσει τη χώρα ή να τη βγάλει από το ευρώ. Ωστόσο, αν μία νέα πολιτική, όπως π.χ. αυτή του ΣΥΡΙΖΑ, δεν πείσει γρήγορα για την αποτελεσματικότητά της και τη συνεργασία με τους εταίρους, τότε ο πανικός δεν θα αργήσει να προκληθεί.

Ο πανικός μπορεί να πάρει διάφορες μορφές, με πιο κοινή αυτή της μαζικής ανάληψης καταθέσεων, η οποία θα απειλήσει το τραπεζικό σύστημα και μπορεί να το ισοπεδώσει σε μερικά λεπτά, χωρίς να υπάρχει λόγος. Ή μπορεί να προκληθεί από μέτρα για να προληφθεί ο πανικός, όπως η επιβολή περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων κ.ά.

Πέρα από τους ψυχολογικούς και επικοινωνιακούς παράγοντες, υπάρχουν και κάποιοι εντελώς τεχνικοί που θα στείλουν μηνύματα σχετικά με το σχεδιασμό, τη στρατηγική και την πολιτική της νέας κυβέρνησης.

Πρώτη στάση είναι η 28η Φεβρουαρίου, όταν λήγει η ισχύουσα παράταση του μνημονίου. Επομένως, ένα ερώτημα είναι το εξής: Μία κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, για παράδειγμα, θα ζητήσει από την Ευρωζώνη παράταση του μνημονίου, ώστε να προλάβει να σχηματιστεί, να ενημερωθεί και, στη συνέχεια, να διαπραγματευτεί; Θα ζητήσει, δηλαδή, την παράταση του μνημονίου που είχε καταγγείλει;

Δεύτερη στάση είναι στα τέλη Μαρτίου, όταν το ελληνικό Δημόσιο θα πρέπει:

1. Να πληρώσει συνολικές υποχρεώσεις περίπου €2,2 δις, εκ των οποίων €1,4 δις είναι το κεφάλαιο από δάνειο του ΔΝΤ. Τα υπόλοιπα είναι τόκοι. Σημειώνεται ότι οι υποχρεώσεις του Φεβρουαρίου είναι €2,1 δις και του Ιανουαρίου €500 εκατ., τα οποία καλύπτονται από τα σημερινά ταμειακά διαθέσιμα. Συνεπώς, ο Μάρτιος παραμένει ακάλυπτος και η νέα κυβέρνηση θα πρέπει είτε να κλείσει τη διαπραγμάτευση με την τρόικα και να πάρει τη δόση είτε να εκδώσει έντοκα γραμμάτια, βάζοντας τις ελληνικές τράπεζες να τα αγοράσουν. Με τον τρόπο, αυτό θα πληρώσει τις υποχρεώσεις προς τους δανειστές, αλλά θα στερήσει ρευστότητα από την αγορά.

2. Να αντικαταστήσει εγγυήσεις του ελληνικού δημοσίου προς τις τράπεζες περίπου €40 δις που λήγουν στα τέλη Μαρτίου. Η ΕΚΤ, όπως έχει ανακοινώσει εδώ και αρκετό καιρό, δεν θα δέχεται πλέον κρατικές εγγυήσεις για να δανείζει τις τράπεζες. Επομένως, οι τράπεζες ή θα πρέπει να βρουν αντίστοιχου ύψους εγγυήσεις (π.χ. κρατικά ομόλογα) ή να δανειστούν μέσα από τον έκτακτο μηχανισμό ρευστότητας της Τράπεζας της Ελλάδας με δεκαπλάσιο κόστος χρήματος. Και σε αυτήν την περίπτωση, η απόφαση των τραπεζών και της κυβέρνησης θα είναι κρίσιμη σε ό,τι αφορά τη ρευστότητα του τραπεζικού συστήματος και της αγοράς.

3. Μετά έρχεται ο Μάιος με υποχρεώσεις προς τους δανειστές €1 δις, ο Ιούνιος με €2,5 δις, ο Ιούλιος με €5,1 δις και ο Αύγουστος με €3,6 δις. Συνολικά, η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να βρει χρήματα για να πληρώσει δάνεια ύψους €9,2 δις και μόνο για Ιούλιο και Αύγουστο επιπλέον €8,8 δις. Δηλαδή €18 δις σε 9 μήνες. Κι όλα αυτά πλέον των δαπανών του προϋπολογισμού για μισθούς, συντάξεις κ.λπ. Εδώ λοιπόν, η απόφαση θα κρίνει εάν η αβεβαιότητα θα μετατραπεί σε εμπιστοσύνη και υπεραπόδοση της οικονομίας ή σε πανικό.

Γενικά, δεν υπάρχουν πολλές επιλογές: η νέα κυβέρνηση ή τα βρίσκει με κάποιον τρόπο με την τρόικα και η χώρα συνεχίζει να χρηματοδοτείται (με δόσεις και μέσω ευρωσυστήματος) ή τα «σπάει» και κοιτάζει να βρει τα χρήματα από εσωτερικό δανεισμό, δημιουργώντας αφαίμαξη από μία Οικονομία που πάσχει από έλλειψη ρευστότητας. Η συνέχεια στο σημείο αυτό θα έχει δύο επιλογές: ή νέες εκλογές ή έξοδος από το ευρώ.

Οι επιπτώσεις στην Οικονομία από την πρώτη ή τη δεύτερη επιλογή είναι εντελώς διαφορετικές και έχουν γενικώς εξαντληθεί από το 2012.

Επομένως, το συμπέρασμα για τις οικονομικές επιπτώσεις των πρόωρων εκλογών ή μιας κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να καταγραφεί αυτήν τη στιγμή. Οι επιπτώσεις θα είναι προβλέψιμες μόλις δούμε το πώς θα διαχειριστεί το πολιτικό σύστημα (το όποιο) τις δυσκολίες και τις συγκεκριμένες ανάγκες του πρώτου τριμήνου και κυρίως του Μαρτίου.
Δεν πιστεύουμε σε σενάρια καταστροφής. Οι πολιτικοί και η πολιτική είναι πολύ ευέλικτοι και η όποια πολιτική κωλοτούμπα χρειαστεί, αυτή τελικά θα γίνει και μάλιστα με εντυπωσιακό τρόπο.

Θυμηθείτε, για παράδειγμα, τα αναίμακτα μέτρα των €14 δις της ΝΔ κατά την προεκλογική περίοδο και τις εξαγγελίες στα Ζάππεια… Θυμηθείτε τις προεκλογικές δηλώσεις του κ. Σαμαρά για τη λιτότητα που περιορίζει την ανάπτυξη και πλήττει την απασχόληση… Θυμηθείτε την επαναδιαπραγμάτευση του μνημονίου… Όταν έγινε πρωθυπουργός είδε ότι σχεδόν κανένα από τα μέτρα των €14 δις δεν τα δεχόταν η τρόικα, ενώ η λιτότητα βαφτίστηκε δημοσιονομική προσαρμογή και όραμα για να βγει η χώρα από τα μνημόνια. Σωστά, αλλά αλλιώς τα είχε πει στην αρχή.

Το ίδιο μάλλον θα συμβεί και με μία κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Αλλά καλύτερα ας περιμένουμε να δούμε την εξέλιξη επί της οθόνης.

Διαβάστε ακόμα: Πόσες φορές θα ψηφίσουμε το 2015;

TAGS :
25 Iανουαρίου αγορές εκλογές σαμαράς Σύριζα Τσίπρας

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook