O Guy Bourdin έλαβε την απαραίτητη έμπνευση από τα τακούνια.
Κάποιοι κακόβουλοι άνθρωποι λένε για τη μόδα ότι μετατρέπει γυναίκες όλο χάρη σε «κεφαλαία γράμματα περιτριγυρισμένα από ένα παράξενο αλφάβητο» και τις βάζει να χοροπηδούν σπασμωδικά. Με τα τακούνια, λένε, οι γυναίκες χάνουν αυτόν το θεϊκό ρυθμό που διέπει το λίκνισμα του σώματος και το παιχνίδι των ποδιών πάνω στη γη, κινδυνεύοντας σε κάθε βήμα να σφηνώσουν σε κάποια σχάρα υπονόμου και να σπάσουν.
Παρέλαση ψηλοτάκουνων στο Suits, η Carrie Bradshaw του Sex and the City κυνηγάει νεοϋορκέζικα ταξί πάνω στα 12ποντά της κι η Beyoncé οργανώνει επανάσταση των γυναικών με τακούνια στιλέτο στο Girls. Κι εγώ έχω εικονοστάσι σπίτι με το πορτρέτο της Αικατερίνης των Μεδίκων (από την Αρτεμισία Τζεντιλέσκι), η οποία λάνσαρε τη μόδα στους γάμους της το 1533. Συνηθίζω να καταθέτω γονατιστός μπροστά του τις φαντασιώσεις μου.
Ο 20ος αι. ήταν χρυσός, ένα αργόσυρτο στριπτίζ της γάμπας ολόκληρος. Εδώ και καμιά 20αριά χρόνια, το γοβάκι έγινε αδιαχώριστο της γυναίκας σε θέσεις ισχύος και των αναπαραστάσεών της. Εξάλλου, όταν πρόκειται να συμβολίσεις την ισότητα ανδρών-γυναικών, το αντικείμενο επανέρχεται αδιάπτωτα είτε πρόκειται για αφιερώματα στα γυναικεία περιοδικά είτε για εξώφυλλο των Times με τη Χίλαρι Κλίντον (η οποία, σημειωτέον, δεν φοράει ποτέ ψηλοτάκουνα). Αλλά λίγες εικόνες είναι πιο δυνατές από εκείνη της Κοντολίζα Ράις να επιθεωρεί τα αμερικανικά στρατεύματα το 2005, φορώντας φούστα και μπότες με θεόρατα τακούνια.
Ήδη στις αρχές του 1930, πολλοί ήταν εκείνοι που αναρωτιόντουσαν πως μπορούν οι γυναίκες να περπατάνε πάνω σ’ αυτά. Παρά τις τεχνικές βελτιώσεις που ακολούθησαν, το ίδιο ερώτημα τίθεται και στις μέρες μας. Πέρα από τη βιο-μηχανική πλευρά του ζητήματος, γιατί άραγε επιλέγουν μια τεχνική βαδίσματος διόλου αποτελεσματική, την ώρα που η καθημερινότητα απαιτεί αντίθετα να είναι υπερδραστήριες σε μια κοινωνία που ευνοεί την εναλλαξιμότητα των ρόλων;
Με τον τρόπο του Μario Testino, κι ας μην είναι ακριβώς στιλέτο. (Φωτογραφία: Vogue Italia, 2000).
Κατ’ αρχάς, όπως το θέτει μια κοπέλα στο Ιnternet: «Είναι ένα από τα σπάνια πλεονεκτήματα του γυναικείου είδους [sic] το να μπορεί να κάνει τη γατούλα με μπαλαρίνες, την ανέμελη με sneakers, τη μοιραία με τακούνια, να το διασκεδάζει…». Τα τακούνια διασχίζουν σήμερα τις ηλικίες. Τα όρια που τίθενται παραβιάζονται: η Σούρι Κρουζ, η κόρη της Κέιτι Χολμς και του Τομ Κρουζ φορούσε ψηλοτάκουνα από τα 3 της. Άλλες φορές, σηματοδοτούν την ενηλικίωση. Η μητέρα μιας 13χρονης λέει: «Δεν ήταν ούτε η φόρμα των παπουτσιών ούτε το ύψος των τακουνιών, αλλά ο ήχος των βημάτων της. Ξάφνου, ήταν αυτός μιας γυναίκας, είχα μπροστά μου μια γυναίκα».
Το περπάτημα πάνω στις γόβες μαθαίνεται. Υπάρχουν βιβλία, blogs, πρακτικά μαθήματα γι’ αυτό: «Καθώς περπατάτε, φανταστείτε ότι σε κάθε βήμα οι γοφοί σας διαγράφουν ένα 8άρι και σας ωθούν προς τα μπρος. Κάντε σαν να περπατάτε πάνω σ’ ένα τεντωμένο σχοινί, αφήνοντας τους γοφούς σας να κινηθούν πρώτοι». Βέβαια, υπάρχουν και κορίτσια που είναι γενετικά προγραμματισμένα γι’ αυτό. Από πιτσιρίκες περπατάνε αγέρωχες λες κι έχουν ένα αόρατο τακούνι καρφωμένο στο πόδι. Η μετάλλαξη φαίνεται να επικρατεί. Δεν υπάρχει αναρτημένη selfie όπου η γυναίκα δεν στηρίζεται στις μύτες των ποδιών –αντανακλαστικά.
«Μπρος στα κάλλη τι είν’ ο πόνος». (Φωτογραφία: Helmut Newton Foundation).
Πάντως, από τη στιγμή που η τεχνική αυτή αφομοιωθεί, τα κορίτσια πρέπει να μάθουν να υπομένουν και κάποιες δόσεις δυσφορίας, ιδίως όταν έχουν να καλύψουν αποστάσεις ή τα φοράνε για πολλές ώρες. Τα ψηλά τακούνια παραπέμπουν σε μια μορφή επίδοσης. Κι είναι αφάνταστα ερωτική η στιγμή που εκείνη, ανακουφισμένη, πετάει τα ψηλοτάκουνά της μέσα στο δωμάτιο και αρχίζει ένα απαλό μασάζ στα πονεμένα καλλίγραμμα άκρα της.
Ωστόσο, παρά το επίπονο της άσκησης, οι γυναίκες δείχνουν να αποδέχονται ευτυχώς την ορθότητα της ρήσης «μπρος στα κάλλη τι είν’ ο πόνος» και να αποφεύγουν επιδέξια τις παγίδες ακανόνιστων ή μαλακών επιφανειών, όπως απέδειξε προσφυώς η Βάνα Μπάρμπα, αλωνίζοντας υπερηφάνως στην αμμουδιά της Ελαφονήσου πάνω στα mules της.
Το βασικό «μάθημα» του Χέλμουτ Νιούτον: ποτέ χωρίς ψηλοτάκουνα παπούτσια (Φωτογραφία: Helmut Newton Foundation).
Στο κάτω-κάτω, αυτά τα προβλήματα ισορροπίας δεν είναι καινούργια: επί Λουδοβίκου ΙΣΤ΄, οι γυναίκες της Αυλής, για να μπορέσουν να στηριχθούν πάνω στα ψηλοτάκουνά τους, χρησιμοποιούσαν μπαστούνι. Σωστά κατα τη γνώμη μου η Βρετανίδα jet-setter Vincent McDoom αποκαλεί «τεμπέληδες» τους «ανθρώπους» που δεν ξέρουν να περπατούν πάνω στα τακούνια στιλέτο τους.
Σχεδόν όλες οι γυναίκες αναγνωρίζουν πως τα ψηλά τακούνια αποκαλύπτουν τη θηλυκότητά τους. Τις κάνουν να νιώθουν πιο σέξι και πιο όμορφες. «Η Nicki Minaj έχει πιο ωραίο κώλο, εγώ πιο ωραία παπούτσια!» (Rihanna). Ορισμένες μάλιστα επιχαίρουν, αφού φορώντας τα νιώθουν πιο γυμνές απ’ ό,τι μ’ ένα βαθύ ντεκολτέ και, μαζί, πιο κομψές, πιο λαμπερές, πιο γυναίκες. Χώρια που, επειδή γυμνάζουν τους πυελικούς μυς, αποκτούν όπως λέγεται και καλύτερους οργασμούς.
Επιπλέον, τα τακούνια συντελούν στην εκθήλυνση των δανείων από την αντρική γκαρνταρόμπα ή την ουδετερότητα του γιούνισεξ βεστιαρίου, αποκαθιστώντας με την παρουσία τους τον σεξουαλικό ενδυματολογικό διμορφισμό. Και το κυριότερο: χαρίζουν στις γυναίκες αυτοπεποίθηση, νιώθουν πιο ελεύθερες, πιο ελκυστικές, ακαταμάχητες, αφού το βλέμμα των ανδρών αλλάζει, σκανδαλίζονται, είναι έτοιμοι να υποκύψουν. «Ορισμένοι μου λένε ότι έσωσα το γάμο τους. Τους κόστισε μια περιουσία σε παπούτσια, αλλά οπωσδήποτε πολύ λιγότερα από ένα διαζύγιο», θα πει ο Manolo Blahnick.
Tα ψηλά τακούνια δεν μετατρέπουν μόνο το βάδισμα και τη θωριά των γυναικών σε «Ακολουθήστε με, Κύριε». Αυξάνουν σημαντικά και το δυναμικό της σαγήνης (Φωτογραφίες: Helmut Newton Foundation).
Είναι γεγονός πως αυτά τα αντικείμενα του πόθου «μεταμορφώνουν» το γυναικείο σώμα. Όχι μόνο φαίνεται πιο ψηλό, λεπτό και σμιλεμένο, αλλά και τα δευτερογενή σεξουαλικά χαρακτηριστικά του εξαίρονται τα μάλα. «Με τακούνι άνω των 7,5 εκ. το κέντρο βάρους αλλάζει, η ήβη κρύβεται, ο ποπός και τα στήθη ανορθώνονται», εξηγεί ο Louboutin. Ακόμα και η οπτική αλλάζει. Ο Guy Bourdin κι ο Helmut Newton δεν φωτογράφιζαν γυναίκες που φορούσαν τα παντοφλάκια τους.
Tα ψηλά τακούνια δεν μετατρέπουν μόνο το βάδισμα και τη θωριά των γυναικών σε «Ακολουθήστε με, Κύριε». Αυξάνουν σημαντικά και το δυναμικό της σαγήνης. Αντίθετα, τα ίσια παπούτσια είναι άδεια ψευδαίσθησης και σεξουαλικής υπόσχεσης. «Δεν μπορώ να συγκεντρωθώ με ίσια παπούτσια», έχει πει η Βικτώρια Μπέκαμ. Οι κόκκινες σόλες του Christian Louboutin πυροδοτούν σε κάθε βήμα μια ματωμένη αστραπή που τραβάει σαν μαγνήτης το ανδρικό βλέμμα. Κάποια από τα σχέδια του μάλιστα αφήνουν ροζ ίχνη στο έδαφος –ευθεία αναφορά στις Αθηναίες πόρνες της αρχαιότητας. Kι o Manolo Blahnick συμβουλεύει: «Όσο πιο μοιραία νιώθετε τόσο ψηλότερα πρέπει να είναι τα τακούνια σας. Μη φοράτε ποτέ τακούνια κάτω από τα 9 εκ.»
Αλλά είναι κι ο χαρακτηριστικός ήχος που κάνουν που από ορισμένους ευαίσθητους άνδρες εκλαμβάνεται ως ερωτικό κάλεσμα. Ένα σφυροκόπημα θανατηφόρα σέξι που αφυπνίζει τον ερωτισμό. Ο συναγωνιστής Πέτρος μου εξομολογείται: «Πεθαίνω όταν η αφεντικίνα αριβάρει στο γραφείο μου. Μόνο και μόνο ο ανυπόμονος ήχος απ’ τα τακούνια της με κάνει ν’ αναρριγώ». Κι εγώ, ακούγοντας απ’ το παράθυρο τον ήχο των τακουνιών τους στο πλακόστρωτο, μαντεύω αν είναι θυμωμένες, αποπλανημένες, εκνευρισμένες, διαθέσιμες, αυτάρεσκες, ανασφαλείς ή απλώς βιαστικές.
Aριστερά: Oι γυναίκες έχουν ερωτευτεί τον Manolo Blahnick. Κι εκείνος τα πόδια τους (Φωτογραφία: lofficielbaltics.com). Δεξιά: H Betty Draper με το ανάλογο ύφος-στιλέτο.
Αφήνοντας στην άκρη φετιχισμό και ψυχανάλυση, οι λόγοι που εξηγούν το γούστο των αρσενικών για τα τακούνια στιλέτο έχουν να κάνουν με τον τονισμό του ακόλαστου χαρακτήρα της τέλειας καμπύλης του coup de pied και την κίνηση των κάτω άκρων, της λεκάνης, των οπισθίων και του στήθους που προκαλούν. Συνεπικουρεί το λικνιστό και ελαφρώς ασταθές βάδισμα, το οποίο δίνει την ευκαιρία στους ευγενείς άνδρες να προσφέρουν το μπράτσο τους.
Πάνω στα ψηλά τακούνια, οι γυναίκες φαίνονται εύθραυστες, ενώ η αδυναμία τους να τρέξουν, να ξεφύγουν και ο μικρός διασκελισμός δίνουν τη στρεβλή εντύπωση της «εύκολης λείας». Η ανδρική αυτή ψευδαίσθηση έρχεται σε αντίθεση με την αίσθηση του κυρίαρχου θηλυκού πάνω στα ψηλά τακούνια του. Αν οι γυναίκες λατρεύουν τα ψηλοτάκουνά τους, αγνοώντας τις τεχνικές τους δυσκολίες, αυτό οφείλεται στα πλεονεκτήματα συμβολικής και κοινωνικής τάξης που προσφέρουν.
Ως εμβλήματα της θηλυκότητας και του sex-appeal, τα τακούνια εκπληρούν μια λειτουργία διαφοροποίησης των φύλων. Γι’ αυτό κι ο τραβεστί, όταν παρενδύεται, το πρώτο που κάνει είναι να βάλει τις γόβες του. Μάλιστα, αυτός ο εθελούσιος καταναγκασμός δεν προκύπτει από κάποιες κανονιστικές υποχρεώσεις ή νομοθετικές διευθετήσεις, όπως συνέβαινε κάποτε με τις φούστες και τα φορέματα ή με τη μαντίλα σήμερα. Κι ανθίσταται λυσσωδώς στα παραγγέλματα των υγειονομιστών από το 18ο αι., όπως και σε κείνα των ορθοπεδικών.
Αντί επιλόγου, το περίφημο μοντέλο so Kate του Christian Louboutin.
Ορισμένες γυναίκες βλέπουν στα τακούνια στιλέτο ένα «θαυμάσιο εργαλείο» κοινωνικής ανέλιξης, ιδίως στους χώρους εργασίας (girl power). Κάποιοι μάλιστα υποστηρίζουν πως η μαζική υιοθέτησή τους από το 1954 και εφεξής είναι η έκφραση της τελεσίδικης απόρριψης του ρόλου της «νοικοκυράς σε απόγνωση» (desperate housewife). Όπως η Betty, η σύζυγος του Don Draper, του macho ήρωα του Mad Men. Κι αυτό χάρη στον Roger Vivier και τις γόβες του που «τελείωναν τη σιλουέτα με μια μολυβιά».
Το ανέκδοτο είναι γνωστό: Μία γυναίκα, κάνει δώρο στον εαυτό της ένα υπέροχο ζευγάρι γόβες YSL. Δυο μέρες αργότερα επιστρέφει στο κατάστημα, επειδή το τακούνι της έχει σπάσει. Η πωλήτρια της αντιγυρίζει με το πιο φυσικό ύφος του κόσμου: «Μα, επιτέλους κυρία μου, τα παπούτσια αυτά δεν είναι για περπάτημα!». Εν τέλει, τα τακούνια στιλέτο είναι ένα από τα λαμπρότερα παραδείγματα του μοντερνισμού. Φυσικά, όσες πληροφορίες δεν με συνέφεραν, τις παρέλειψα.
Διαβάστε ακόμα: Το «ντεκολτέ» της γόβας, ένα υπέροχο φετίχ.
-
- Follow us:
Ακολουθήστε το Andro στο Facebook
