Πόσο θα άλλαζε η ζωή σας με εγγυημένο -άνευ όρων- εισόδημα 1.200 ευρώ το μήνα;

Mε 1.200 ευρώ το μήνα θα λιάζεσαι; (Φωτογραφία: stage.fontainebleau.com).

Τόσο δελεαστικό που μοιάζει ουτοπικό. Σαν κάτι περίεργες αναρτήσεις που βλέπεις στο διαδίκτυο που κάνουν λόγο για παράξενες (αλλά καλοπληρωμένες) δουλειές, τόσο διαφορετικές από το μαγκανοπήγαδο του 8ωρου ή για ταξιδιώτες που έλυσαν όλα τα προβλήματά τους αυτοστιγμεί πετώντας στο δρόμο όλα τους τα υπάρχοντα.

Το κοινωνικό πείραμα που διεξάγεται αυτές τις μέρες στη Γερμανία υπό την αιγίδα του μη κερδοσκοπικού σωματείου «Το βασικό εισόδημά μου» με έδρα στο Βερολίνο, έχει ως εξής: από την 1η Ιουλίου 122 τυχεροί θα λαμβάνουν κάθε μήνα 1.200 ευρώ για τα επόμενα τρία χρόνια. Κανένα άμεσο άγχος για τη διαβίωσή τους, καμία ανησυχία αν θα μείνουν άνεργοι ή αν πέσει στα βράχια ο προϋπολογισμός τους. Αλήθεια, κανένα;

Αυτή τη στιγμή έχουν δηλώσει συμμετοχή στο πείραμα πάνω από δύο εκατομμύρια άνθρωποι. Πού; Στην κατά τ’ άλλα πλούσια Γερμανία. Ας φανταστούμε τι θα γινόταν αν αυτό το πείραμα ξεκινούσε στην Ελλάδα όπου οι μέσοι μισθοί στον ιδιωτικό τομέα έχουν κατρακυλήσει στα Τάρταρα και τα ποσοστά ανεργίας μοιάζουν με σκάλα που ανεβαίνει στον ουρανό.

Στόχος του πιλοτικού προγράμματος είναι να διευρύνει την επίδραση ενός άνευ όρων βασικού εισοδήματος. Όπως εξηγεί ο Γιούργκεν Σουπ, επικεφαλής της πρωτοποριακής έρευνας από το Γερμανικό Ινστιτούτο Oικονομικών Ερευνών, «για την ώρα, σε πρώτη φάση, ερευνούμε τι συμβαίνει όταν οι άνθρωποι έχουν τη δυνατότητα ενός εισοδήματος άνευ όρων».

Αλήθεια τι κάνεις μ’ αυτά τα χρήματα; Μπορεί να μην σου εξασφαλίσουν μια πλουσιοπάροχη ζωή, όμως σου προσφέρουν τη σιγουριά πως δεν θα πέσεις στη μέγκενη της οικονομικής δυσπραγίας, τον αυτοοικτιρμό και τη μιζέρια. Υπό τις παρούσες οικονομικές συνθήκες, τα 1.200 ευρώ είναι ένα μαξιλάρι ασφαλείας που θα ήθελε -πολλοί λένε θα δικαιούνταν- κάθε ευρωπαίος πολίτης.

Οι υπεύθυνοι του προγράμματος είναι πεπεισμένοι ότι ένα τέτοιο βασικό εισόδημα σε όλους τους πολίτες θα μπορούσε να λύσει πολλά από τα προβλήματα της σύγχρονης ζωής. Ας πούμε, ο Σουπ σημειώνει: «Ισως θα είχα περισσότερο θάρρος να πάρω κάποιες αποφάσεις, να γίνω ελεύθερος επαγγελματίας, να αλλάξω επάγγελμα ή να αποκτήσω νέες δεξιότητες».

Πρόκειται, άραγε, για ένα ακόμη σοσιαλιστικό μύθευμα που θεωρεί πως η εξίσωση προς τα πάνω θα κάνει τις σύγχρονες κοινωνίες καλύτερες και ευτυχέστερες; Οι πολέμιοι του προγράμματος θεωρούν πως πρόκειται για «αριστερές φαντασιώσεις». Οι δημιουργοί του, πάλι, επισημαίνουν με ειλικρίνεια πως δεν είναι σίγουροι αν ένα τέτοιο πρόγραμμα μπορεί να βγάλει ασφαλή συμπεράσματα.

Ο άνθρωπος είναι ένας ανικανοποίητος μηχανισμός βουλήσεων. Οταν συνηθίσει τη «δίαιτα» των 1.200 ευρώ θα αναζητήσει κάτι καλύτερο. Αυξάνοντας το εισόδημα, αυξάνονται και οι ανάγκες με αποτέλεσμα να καταλήγεις σε έναν φαύλο κύκλο επιθυμιών που χρειάζονται περισσότερο καύσιμο για να πάρουν μπρος.

Μήπως, τότε, να μάθουμε να ζούμε με λιγότερα (έως και ελάχιστα) και ως άλλοι Στωικοί της καθημερινότητας να μετριάσουμε τις ανάγκες μας; Εν πολλοίς, αυτό συμβαίνει με βίαιο τρόπο σε μεγάλες πληθυσμιακές ομάδες της Ευρώπης που ωθούνται στα άκρα (κοινωνικά και πολιτικά) αναζητώντας τη λύτρωση στο καθημερινό μαρτύριο της επιβίωσης κάτω από την ίσαλο γραμμή του ορίου της φτώχειας. Αρα, προφανώς ούτε κι αυτό είναι λύση.

Στη Φιλανδία που πραγματοποιήθηκε ένα αντίστοιχο πείραμα, τα αποτελέσματα ήταν ασαφή, ενώ στον Καναδά διακόπηκε άρον άρον για πολιτικούς λόγους. Η Γερμανία δείχνει να είναι πιο πρόθυμη, καθώς έχει την οικονομική δυνατότητα και το κοινωνικό πλαίσιο να στηρίξει τέτοιου είδους πειραματισμούς.

Ωστόσο, με την υγειονομική κρίση να δοκιμάζει έντονα τις ευρωπαϊκές οικονομίες -μόλις αυτές άρχισαν να παίρνουν μπρος έπειτα από τον λαβύρινθο της οικονομικής κρίσης-, το να μιλάει κανείς για εγγυημένο εισόδημα 1.200 ευρώ που θα σκορπίσει ευτυχία σε ευρωπαϊκή κλίμακα, μοιάζει με όνειρο θερινής νυχτός. Και χειμωνιάτικης ακόμα.

Διαβάστε ακόμα, Παναγής Παναγιωτόπουλος: «Τα κόμματα να φτιάξουν ξανά τη μεσαία τάξη, αντί να την επικαλούνται συνέχεια».

TAGS :
COVID-19 γερμανία Ευρώπη μισθός οικονομία

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook