Μήπως ο στίχος έχει την ίδια ποιητική αθωότητα με μια αντίστοιχή απεικόνιση; (Φερνάντο Μποτέρο “Πικνίκ”, 2001).
Το «μεγάλο» (η μεγαλοποιημένο) θέμα των ημερών ήρθε από τη Νέα Σμύρνη – μέσω της οδού Βουκουρεστίου. Εκεί στο ιστορικό θέατρο Παλλάς, η σύμπραξη του Γιώργου Νταλάρα με την Άλκηστη Πρωτοψάλτη πήρε μια αναπάντεχη δημοσιότητα (όχι ότι είναι γεγονός ανάξιο λόγου αλλά ένα πικάντικο καρύκευμα δεν έκανε κακό, τουναντίον) όταν η δημοφιλής ερμηνεύτρια θεώρησε σκόπιμο να αφαιρέσει μια λέξη από ένα τραγούδι ως κίνηση ενσυναίσθησης προς την συμπαθή κατηγορία των ευτραφών κυριών. Το «συμπαθής» περιλαμβάνει και εμάς τους άντρες με την έννοια ότι στην τελευταία μας ανάβαση στην οικιακή ζυγαριά, το κοντέρ έδειξε συν τρία κιλά από την προηγούμενη μέτρηση. Άσχετο αλλά είπα να το πω.
Πριν από 38 χρόνια λοιπόν, το 1985, η τριάδα Σταμάτης Κραουνάκης-Λίνα Νικολακοπούλου – Άλκηστις Πρωτοψάλτη έβγαλαν έναν από τους σημαντικότερους δίσκους της εποχής, με τίτλο «Κυκλοφορώ και οπλοφορώ». Με το «καλημέρα» δηλαδή ανοίγει ο ποινικός κώδικας καθώς η οπλοκατοχή και η οπλοφορία είναι παράνομη και τιμωρείται. Ακόμη κι αν πρόκειται για «κουμπούρια» τα οποία κουβαλάει η περιβόητη Μαλάμω από τον ίδιο δίσκο. Δυο παραβάσεις του νόμου μέχρι εδώ. Αλλά δεν είναι εδώ το θέμα.
Στο τραγούδι «Άδωνις», στο οποίο ο (και στιχουργός εδώ) Σταμάτης Κραουνάκης μας προσκαλεί για καφέ στο κλασικό στέκι της πλατείας της Νέας Σμύρνης, εισπράττουμε την μάλλον άχρηστη πληροφορία πως τις Κυριακές συχνάζει εδώ «μια χοντρή νευρικιά για να της φύγει το στρες». Δεν θυμόμαστε ακριβώς πως είχε υποδεχτεί το κοινό εκείνη την εποχή τον συγκεκριμένο στίχο αλλά υποθέτουμε πως η πλειονότητα των ακροατών θεώρησε απλώς πως το μαγαζί εκπέμπει μια σπάνια αγχολυτική αύρα, ιδίως στις αργίες. Και έτερον ουδέν. Το κομμάτι έγινε σουξέ, διαχρονικό θα λέγαμε, μιας και ακόμα υπάρχει στις palylists των ραδιοφώνων και είναι από τα πλέον γνωστά των δημιουργών του.
Εδώ η Άλκηστις οπλοφορεί, η χοντρή μας πείραξε;
Μέχρι που φτάσαμε στην εποχή της πολιτικής κορεκτίλας όπου ο διάβολος έχει πολλά ποδάρια, και ο καλλιτέχνης πολλούς συμβούλους οι οποίοι προφανώς θεώρησαν πως η λέξη «χοντρή» είναι χοντράδα για να ειπωθεί πλέον δημόσια, και επειδή είναι κάπως αργά για να αλλαχτεί ο δίσκος, μπορεί να τροποποιηθεί κάπως στις ζωντανές ερμηνείες, τουτέστιν να παραληφθεί κάπως σαν “απορία ψάλτου βηξ”. Πράγμα που (λόγω όγκου) δεν πέρασε απαρατήρητο.
Όπως πάντως αποκάλυψε ο συνθέτης, η ερμηνεύτρια την εποχή της ηχογράφησης είχε πρόβλημα με τη λέξη «τεκνά» που προηγείται της λέξης «χοντρή» στο ίδιο ρεφρέν. Για τη δεκαετία του ’80 πιθανότατα ήταν ακραία η οποιαδήποτε έστω και πλαγίως αναφορά σε ομοφυλοφιλικές παραπομπές, πράγμα που πλέον (ο τέμπορα ο μόρες κλπ) σχεδόν επιβάλλεται. Αντιθέτως, το body shaming είναι καταδικαστέο απ’ όπου κι αν προέρχεται. Δεν κρίνουμε για να μην κριθούμε. Είπαμε, τρία κιλά πάνω (τέρμα το ψωμί από αύριο).
Ένα άλλο πράγμα που αποκάλυψε ο Σταμάτης Κραουνάκης (ο οποίος ειρρήσθω εν παρόδω δεν είχε κανένα θέμα με την παρέμβαση στον στίχο) και που δίνει νέα τροπή στην υπόθεση είναι πως στην πραγματικότητα, η νευρικιά της Κυριακής τελικά είναι άντρας (και γνωστός μάλιστα λέει). Όταν έγραφε το τραγούδι είχε κάτι πολύ συγκεκριμένο στο μυαλό του και ο στίχος του βγήκε έτσι. Δεν ξέρουμε αν η παρουσία τεκνών ή φρικιών ή και αθλητών έχει κάποια σχέση αλλά το έργο είναι έργο και δεν το σκαλίζουμε. Εμείς τουλάχιστον.
Πάντως δεν μπορούμε να μην μπούμε στον πειρασμό να αναλογιστούμε τι θα γινόταν αν ο στίχος αναφερόταν ξεκάθαρα σε «χοντρό» και όχι «χοντρή». Οσμιζόμαστε πως το ειδικό βάρος (!) του θηλυκού γένους λειτούργησε εδώ κάπως καταλυτικά (για λόγους που δεν είναι της παρούσης) και πως το θέμα έχει να κάνει με μια γενικότερη διακλάδωση του politically correct η οποία περιλαμβάνει δημοφιλή κινήματα όπως το «Me Too». Που γέρνουν δηλαδή προς τη γυναικεία οπτική η οποία έχει χίλια δίκια αλλά όπως συμβαίνει σε ανάλογες περιπτώσεις, μαζί με τα ξερά καίγονται και κάποια χλωρά. Μακάρι να καιγόντουσαν και οι θερμίδες έτσι…
Για να μην το κουράζουμε, αυτό που θέλουμε να πούμε (και τόση ώρα δεν το λέμε) είναι πως έχουμε την αίσθηση πως ο «χοντρός» (με όλη του την κρέμα) διαθέτει (καλώς ή κακώς) ακόμα λίγη ευελιξία για να χωρέσει στα πράγματα χωρίς να χρειαστεί να περάσει ανώδυνα από την όποια αυτολογοκρισία. Φυσικά, όλα έχουν να κάνουν με τις προθέσεις και τις σκοπιμότητες και όχι με του καθενός την ερμηνεία. Του τώρα όχι του παρελθόντος. Γιατί αν αρχίσουμε να πετσοκόβουμε τα «χοντρά μπιζέλια» και το «πατάω ένα κουμπί και βγαίνει μια χοντρή» δεν θα βγάλουμε άκρη. Θα φτάσουμε μέχρι τους τραγικούς – με τραγικές συνέπειες.
Διαβάστε ακόμα: Πόσο πείθει ο ακτιβισμός του σφυριού στα μουσεία;
-
- Follow us:
Ακολουθήστε το Andro στο Facebook
