Σε ελβετική φυλακή για ένα εισιτήριο λεωφορείου;

Όταν το κράτος σου προσφέρει τα πάντα, εσύ ως πολίτης δεν έχεις δικαιολογία πλέον για τις «παρανομίες» σου. (Φωτογραφία από τον χρήστη του Flickr Altug Karakoc)

Πριν από μερικές ημέρες, όπως κάνω σχεδόν κάθε ημέρα τα τελευταία δύο χρόνια, έφυγα νωρίς-νωρίς από το σπίτι για τη δουλειά, περίπου στις 7.40 το πρωί. Το σύνηθες δρομολόγιο είναι πρώτα λεωφορείο για 15 περίπου λεπτά και μετά ένα μικρό τραμ δίπλα στη λίμνη για άλλα 5-6 λεπτά.

Φτάνοντας λοιπόν με μία μικρή καθυστέρηση στη στάση του λεωφορείου, διαπιστώνω με έκπληξη δύο πράγματα. Πρώτον ότι το λεωφορείο έχει σχεδόν φτάσει στη στάση και πρέπει να βιαστώ και, δεύτερον, ότι για κάποιον περίεργο λόγο δεν μπορώ να ακυρώσω το εισιτήριό μου προτού επιβιβαστώ.

Προφανώς η απόφαση να επιβιβαστώ στο λεωφορείο χωρίς να ακυρώσω το εισιτήριο πάρθηκε εντελώς ακαριαία. Και τότε άρχισαν οι σκέψεις. Και συνειδητοποιώ σχετικά έντρομος ότι παρανομώ! Ναι. Εγώ, παρανομώ. Και αρχίζω να κάνω σενάρια για το τι θα πω, τι θα κάνω, πώς πρέπει να συμπεριφερθώ όταν με πιάσουν. Και έχω ελαφρώς ιδρώσει οφείλω να ομολογήσω.

Φτάνοντας σε κάθε στάση, ψάχνω με γουρλωμένα μάτια τους ελεγκτές των εισιτηρίων. Και οι στάσεις περνούν και δεν τους βλέπω να μπαίνουν και αισθάνομαι λίγο καλύτερα, αλλά το συναίσθημα της παρανομίας παραμένει εδώ δυνατό.

Περίπου στις 08:15 έχω πλέον καθίσει στο γραφείο μου και απολαμβάνω ένα μικρό ristretto. Πλέον αισθάνομαι αρκετά πιο ήρεμος.

Η επόμενή μου σκέψη έχει να κάνει με το γεγονός ότι ζώντας σε ένα οργανωμένο κράτος όπως το ελβετικό, αυτόματα πέφτει πολύ χαμηλά το ψυχολογικό όριο της «επιτρεπτής» παρανομίας. Και προσθέτω τον όρο «επιτρεπτής», γιατί θεωρώ καλώς ή κακώς ότι υπάρχει σε όλους μας ένας προσωπικός ηθικός πήχης μιας κάποιας ανούσιας, ανεκτής παρανομίας. Ζώντας λοιπόν σε ένα οργανωμένο Κράτος, αυτός ο ηθικός πήχης ολοένα και χαμηλώνει, γιατί η ίδια η πραγματικότητα σε κάνει να στερεύεις από δικαιολογίες. Και όπου το κράτος έχει σχεδιαστεί να λειτουργεί ως Κράτος, τότε και ο εκάστοτε πολίτης νιώθει ότι πρέπει να συμπεριφέρεται ως  ιδανικός πολίτης.

Και στν δική μου περίπτωση δεν υπήρχαν δικαιολογίες προ του πιθανού ελέγχου εισιτηρίων. Το Κράτος μου προσφέρει ένα συγκοινωνιακό δίκτυο που είναι πάντα στην ώρα του και έχει σχεδιαστεί να με πηγαίνει παντού, κ εγώ ως πολίτης οφείλω τουλάχιστον να πληρώνω το εισιτήριό μου – πάντα. Τόσο απλά.

Zώντας σε ένα οργανωμένο κράτος όπως το Ελβετικό, αυτόματα πέφτει πολύ χαμηλά το ψυχολογικό όριο της «επιτρεπτής» παρανομίας. Και προσθέτω τον όρο «επιτρεπτής» γιατί θεωρώ καλώς ή κακώς ότι υπάρχει σε όλους μας ένας προσωπικός ηθικός πήχης μιας κάποιας ανούσιας, ανεκτής παρανομίας. (Φωτογραφία από τον χρήστη του Flickr Jack Torcello)

Και όλοι μας ερχόμενοι από τον ευρωπαϊκό (ακόμα) Νότο, ίσως να τα θεωρούμε όλα αυτά υπερβολικά. Αλλά τελικά αποδεικνύεται ότι είναι αυτή η άγραφη συμφωνία μεταξύ του Κράτους και του Πολίτη που κρατάει μια κοινωνία συμπαγή και της επιτρέπει να χαίρεται τα κεκτημένα της και να αποζητά, να αξίζει, κάθε μέρα το κάτι παραπάνω.

Προσπαθώ να σκεφτώ πότε ήταν η τελευταία φορά που ένιωσα κάτι αντίστοιχο ζώντας 37 χρόνια στην Ελλάδα. Και οφείλω να πω ότι δεν βρίσκω κάτι αντίστοιχο. Και προφανώς φταίω εγώ γι’ αυτό, ίσως επειδή οι δικαιολογίες σε αυτήν τη χώρα είναι πιο σημαντικές από τις πράξεις. Με άλλα λόγια μάθαμε ότι αν έχεις μια καλή δικαιολογία τότε μπορείς να κάνεις τα πάντα.

Πριν από μερικά χρόνια ένας πολύ καλός μου φίλος που ζει και εργάζεται στην Αθήνα μού είχε πει ότι πήρε την απόφαση να μην ξανα-παρανομήσει ποτέ. Μεγάλη κουβέντα. Αλήθεια πόσο καλύτερη θα ήταν η ζωή και η καθημερινότητα όλων μας αν παίρναμε όλοι την ίδια απόφαση;

Διαβάστε ακόμα: Αρχιτεκτονική – Η τέχνη που κινδυνεύει να χαθεί στην Ελλάδα

TAGS :
εισιτήριο ελβετία Ελλάδα τραμ

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook