«Κάθε κρίση με όλα τα κακά και δύσκολα, φέρνει και ένα άλμα μπροστά, αρκεί να το ορίσεις με σαφήνεια».

Ποιο είναι το πρώτο που κάνετε σε μια κρίση;

Κάνω αυτό που ενδείκνυται σε κάθε κρίση, μικρή ή μεγάλη. Προσπαθώ να εντοπίσω τις αιτίες, να καταλάβω τις πραγματικές διαστάσεις της και στη συνέχεια να διακρίνω το πιθανό τέλος της. Mε αυτό τον τρόπο είναι πιο εύκολο να αποφασίσεις και να ορίσεις τις μικρότερες δυνατές θυσίες που θα υποστείς. Ταυτόχρονα προσπαθώ να διακρίνω τι καλό, αναζωογονητικό θα μου αφήσει. Κάθε κρίση με όλα τα κακά και δύσκολα, φέρνει και ένα «άλμα» μπροστά, αρκεί να το ορίσεις και αυτό με σαφήνεια, και να το κρατήσεις μετά το τέλος της.

– Σε δύσκολες εποχές καταφέρνετε να είστε φίλος με τους υπαλλήλους της επιχείρησης που διοικείτε, και με ποιο τρόπο;

Η φιλία είναι η ιδιαίτερη  σχέση ανθρώπων που στηρίζεται στην «χημεία» στην κοινή αντίληψη  θεμάτων, στα κοινά όνειρα, τις φιλοδοξίες στη ζωή, κοινές αξίες, ενδιαφέροντα, τρόπο ζωής, φιλοσοφικές αναζητήσεις κλπ. Όπου και όποτε συναντήσεις ανθρώπους που έχεις κοινά μαζί τους όλα ή κάποια από  τα παραπάνω μπορείς να γίνεις φίλος μαζί τους, ίσως το corporate περιβάλλον να το κάνει πιο δύσκολο με τους κανόνες και τις διαδικασίες που το διέπουν, αλλά παρόλα αυτά με όσους ανθρώπους μοιράστηκα αυτά που προανέφερα έγινα φίλος, δηλαδή αισθάνθηκα να μας συνδέει ένας «κοινός» τόπος.

– Βγαίνετε και κοινωνικά με τους υφισταμένους σας;

Σαν ομάδα ναι, με κάποιους συναδέλφους αν παρουσιαστούν οι συνθήκες και ταιριάζει και ο τρόπος ζωής, τα ενδιαφέροντα, τα χόμπι κλπ. πάλι ναι. Πρέπει να πούμε ότι η δουλειά μας έχει πάρα πολλά ταξίδια, πολλές επαγγελματικές υποχρεώσεις, (προ-COVID19) άρα τον ελεύθερο χρόνο τον κρατάς συνήθως για την οικογένεια σου και τα χόμπι σου, τουλάχιστον εγώ αυτό προσπαθώ να κάνω.

«Αν δεν αποφασίζεις σαν να είναι δική σου η επιχείρηση τότε είναι πιθανό σε κρίσιμα θέματα να πάρεις λάθος αποφάσεις».

«Ο manager είναι ταυτόχρονα ένας επαγγελματίας, επιστήμονας και τεχνοκράτης».

– Ταυτίζεστε με το αντικείμενό σας στο σημείο που νιώθετε δική σας την επιχείρηση ή κρατάτε τις αποστάσεις;

Ο manager κατά την γνώμη μου είναι ταυτόχρονα ένας επαγγελματίας, επιστήμονας και τεχνοκράτης με μεγάλη ή μικρότερη εμπειρία στην αγορά του. Αν είναι καλός ταυτίζεται με το αντικείμενο του γιατί «είναι» δικό του, η δουλειά του είναι να αντιλαμβάνεται το αντικείμενο ως δικό του. Τα «ownershipentrepreneurship» χαρακτηριστικά για παράδειγμα που θα δώσει κάποιος σε μια συνέντευξη για την προσέγγιση του στη δουλειά, θα τον προωθήσουν σε μια θέση πιο εύκολα. Δεν νομίζω ότι υπάρχει άλλος δρόμος. Αν δεν αποφασίζεις σαν να είναι δική σου η επιχείρηση τότε είναι πιθανό σε κρίσιμα θέματα να πάρεις λάθος αποφάσεις η σκόπιμα να επιλέξεις δρόμους που είναι καλύτεροι για εσένα παρά για την επιχείρηση που εργάζεσαι.

– Kι αν αυτός που ταυτίζεται το κάνει για προσωπικούς και όχι εταιρικούς λόγους;

Αν έχω διακρίνει «personal agendas over corporate agendas» στη πορεία μου, σε managers; Βέβαια έχω δει, είναι όμως καθήκον των μετόχων να διακρίνουν ακριβώς αυτό για να αξιολογούν σωστά τους ανθρώπους που παίρνουν αποφάσεις για την επιχείρηση. Tώρα σχετικά με το «της τήρησης αποστάσεων», δεν πρέπει να ξεχνάς ποτέ ότι η επιχείρηση, ο οργανισμός είναι ένα corporate περιβάλλον και γενικά δεν πρέπει να μπερδεύεσαι με τις έννοιες, η εμπειρία αλλά και η θεωρία εξηγούν με σαφήνεια πως μπορείς να αισθάνεσαι «δική σου» την εταιρία που εργάζεσαι και ταυτόχρονα να διατηρείς την ανεξαρτησία σου, την προσωπικότητα σου, και τις επιλογές σου αλώβητες.

– Εκτός από το όραμά σας, μοιράζεστε και οικονομικά στοιχεία με τους συνεργάτες σας;

Μοιράζομαι  όλα αυτά που μας βοηθούν να έχουμε σαφή εικόνα για το που πρέπει να πάμε, για το πως πρέπει να πάμε, και για το «γιατί» πρέπει να πάμε, τώρα αν αυτά περιλαμβάνουν και οικονομικά στοιχεία τότε φυσικά και θα τα μοιραστώ.

«Καθοριστικό είναι να εκπαιδεύσεις σωστά τους συνεργάτες σου στην διαδικασία λήψης αποφάσεων».

– Με ποιο τρόπο ενθαρρύνετε τους συνεργάτες σας να παίρνουν δύσκολες αποφάσεις;

Νομίζω ότι καθοριστικό είναι να εκπαιδεύσεις σωστά τους συνεργάτες σου στην διαδικασία λήψης αποφάσεων. Αν έχεις κάνει σωστή ανάλυση της κατάστασης, έχεις όλα τα δεδομένα, έχεις δει το ρίσκο, τους κινδύνους, τα οφέλη, και αντιλαμβάνεσαι, ότι πάντα υπάρχει κάτι που μπορεί να μην το έχεις δει γιατί απλά, δεν έχεις αντίστοιχη εμπειρία η γνώση και το αναζητήσεις, δημιουργώντας έτσι την απόφαση σου, συνθέτοντας όλα τα παραπάνω τότε μπορείς να πάρεις και μια δύσκολη απόφαση. Η ενθάρρυνση είναι να δουλεύεις συνεχώς μαζί τους στη διαδικασία. Στα παραπάνω έχει μεγάλη αξία το «παράδειγμα».

– Το παράδειγμα που τους δίνεις με τις δικές σου πράξεις;

Και με τη στενή συνεργασία. Aν δείχνεις, με πραγματικές αποφάσεις, την διαδικασία της ανάλυσης και της επεξεργασίας και της σκέψης για την λήψη απόφασης, αρκετές φορές, και το κάνεις μαζί τους, τότε μπορείς να τους ζητάς να το κάνουν και μόνοι τους. Ξέρετε τι είναι παράξενο, ότι ο πολιτισμός και η κουλτούρα του κόσμου μας, αναγνωρίζει ανάγκη για ώρες σε εργαστήρια, σε simulators, πολυετή πρακτική, εξετάσεις στο επαγγελματικό επίπεδο και όχι μόνο στο ακαδημαϊκό, αποκλειστικά σε επαγγέλματα που έχουν να κάνουν με την διαχείριση της ανθρώπινης ζωής. Σε γιατρούς, πιλότους, χειρουργούς, γενετιστές κλπ. Και οι επιχειρηματικές αποφάσεις όμως επηρεάζουν τις ζωές των ανθρώπων, των εργαζόμενων και των οικογενειών τους, τις ζωές όλων στην αλυσίδα αξιών που ανήκει η κάθε επιχείρηση. H ευθύνη είναι πάντα μεγάλη. H βαθιά κατανόηση αυτής της ευθύνης όμως είναι καθοριστική στο να σε κάνει να μπορείς να δίνεις την πραγματική βαρύτητα και αξία σε κάθε απόφαση που παίρνεις.

– Είστε διατεθειμένος να αφήσετε τους συνεργάτες σας να κάνουν λάθος για να μάθουν;

Αν μπορώ να αποφύγω ένα λάθος, θα το αποφύγω. Για τους ανθρώπους το λάθος είναι διδακτικό, αλλά λίγες ερωτήσεις πιο πάνω είπαμε για το ownership. Δεν θα άφηνα ποτέ να πραγματοποιηθεί κάτι που είναι λάθος για τον οργανισμό. Έχω αφήσει ανθρώπους μου να καταλήξουν σε λάθος κατεύθυνση και στη συνέχεια έχω δουλέψει μαζί τους στη διαδικασία σκέψης, ανάλυσης, προσέγγισης πριν οδηγηθούν στο λάθος. Φυσικά γίνονται λάθη, αυτό που προσπαθώ πάντα να καταλάβω είναι αν κάποιος μαθαίνει από το λάθος του. Ο εγωισμός πολλές φορές δεν αφήνει τα στελέχη να καταλήξουν στο συμπέρασμα «έκανα λάθος» και αυτή είναι μια διαδικασία απαραίτητη,  ποτέ ευχάριστη, για να μην το επαναλάβεις. Αφού καταλάβεις το γιατί είναι λάθος κάτι, ξεκινά η διαδικασία του να μην το επαναλάβεις και να βελτιώσεις την αντίληψη σου σε κάθε τι σχετικό.

«Αφού καταλάβεις το γιατί είναι λάθος κάτι, ξεκινά η διαδικασία του να μην το επαναλάβεις και να βελτιώσεις την αντίληψη σου».

«Οι επιχειρηματικές αποφάσεις επηρεάζουν τις ζωές των ανθρώπων, των εργαζόμενων και των οικογενειών τους, τις ζωές όλων».

– Πώς καταφέρνετε να απεμπλακείτε από το micro-management καθημερινών λεπτομερειών; Από τα «δέντρα» που σας αποσπούν από το «δάσος»;

Προσπαθώ συνεχώς να δουλεύω με τους ανθρώπους μου στη διαδικασία λήψης σωστών αποφάσεων όπως είπαμε πιο πάνω. Σε αυτή τη διαδικασία θα ασχοληθείς με τα θέματα αυτά που τους αφορούν «τα δέντρα» τους. Έχω ορίσει παρά πολλά χρόνια τώρα ένα μεγάλο μέρος της μέρας μου που ασχολούμαι με το «μέλλον». Ίσως να ακούγεται περίεργο αλλά οι επιχειρήσεις έχουν στοιχεία από το παρελθόν και τα τελευταία χρόνια από το παρόν, σε πραγματικό χρόνο, ενώ προσπαθούν συνεχώς να προβλέπουν το μέλλον.

– Αναγκαστικά, ειδικά σε κλάδους όπως ο δικός σας. 

Ναι, αλλά το ανθρώπινο στοιχείο της όρασης δημιουργεί από μόνο του την ψευδαίσθηση ότι όταν κοιτάς βλέπεις τα πάντα, ενώ στην πραγματικότητα έχεις περιορισμένη όραση, και τα δυο μάτια μαζί είναι 200 μοίρες συνδυαστικά και αν προσπαθείς να εστιάσεις σε κάτι τότε μικραίνει πολύ το πεδίο. Η κίνηση του κεφαλιού, των ματιών και του σώματος είναι αυτό που αυξάνει το πεδίο. Αυτή την αναλογία χρησιμοποιώ για τα «δέντρα»/«δάσος» παραδείγματα που έχουμε. Στα πάντα υπάρχει η μεγαλύτερη εικόνα, στα πάντα, αν την αναζητάς, αν ξέρεις να το κανείς, η εναλλαγή της οπτικής σου γίνεται συνήθεια.

– Πόσο συχνά και με τι αφορμές λέτε «δεν ξέρω» και «συγγνώμη»;

Σχετικά απλή απάντηση, όταν δεν ξέρω κάτι λέω δεν ξέρω , και όταν πω ή κάνω κάτι που απαιτεί συγγνώμη το ζητάω.

«Τα περισσότερα πράγματα στη ζωή, και ο παραλογισμός που εμπεριέχει πολλές φορές, έχουν μια αστεία πλευρά, αν μπορείς να την διακρίνεις τότε η ζωή είναι πιο όμορφη».

Καταφέρνετε να διατηρείτε το χιούμορ σας;

Το χιούμορ είναι σημαντικό στοιχείο της ζωής μου, από τα μαθητικά μου χρόνια μέχρι και σήμερα, και όσοι με γνωρίζουν καλά ξέρουν ότι είναι αναπόσπαστο κομμάτι της προσωπικότητας μου -ή έτσι νομίζω τουλάχιστον. Τα περισσότερα πράγματα στη ζωή, και ο παραλογισμός που εμπεριέχει πολλές φορές, έχουν μια αστεία πλευρά, αν μπορείς να την διακρίνεις τότε η ζωή είναι πιο όμορφη, ενώ μειώνει το στρες σαν  αποσυμπιεστής. Αρκεί να εμπεριέχει και αρκετό αυτοσαρκασμό αλλιώς δεν είναι γνήσιο. Νομίζω όμως ότι καλύτερο να μιλήσουν για το χιούμορ σου είναι οι άλλοι και όχι μόνος σου.

– Νιώθετε πετυχημένος και στην προσωπική σας ζωή;

Αισθάνομαι πολύ τυχερός που έχω καταφέρει να έχω μια όμορφη οικογένεια, το παιδί μου που υπεραγαπώ. Αισθάνομαι ευγνωμοσύνη προς τους γονείς μου που μου χάρισαν μια ξένοιαστη παιδική ζωή και τη δυνατότητα να σπουδάσω, να διαβάσω, να χτίσω τον εαυτό μου σαν ελεύθερος άνθρωπος. Κατάφερα να κάνω μια δουλειά, για πολλά χρόνια που μου αρέσει που με γεμίζει, δουλεύοντας  κοντά σε ανθρώπους που εκτιμώ πραγματικά. Αισθάνομαι τυχερός που έχω ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο (σχεδόν) για τη δουλειά μου αλλά πάντα με ξεχωριστές εμπειρίες, σε όμορφα ξεχωριστά μέρη, οδηγώντας μοναδικά αυτοκίνητα (ως  μέρος της δουλειάς μου πάντα). Κατέχω από το 1996 Διευθυντική θέση σε μια κορυφαία Ευρωπαϊκή μάρκα αυτοκινήτου, είμαι υπεύθυνος για την πορεία της στη ελληνική αγορά, και όλα αυτά τα χρόνια  που είναι ίσως τα πιο σημαντικά για την αυτοκίνηση, έζησα όλες τις καινοτομίες του κλάδου, την φοβερή ανάπτυξη του στην πιο ασφαλή, οικονομικά ισχυρή, με συνεχή πρόοδο περίοδο της ανθρώπινης ιστορίας.

– Αισθάνεστε τυχερός λέτε, η τύχη είναι κομμάτι της επιτυχίας;

Τώρα όλα τα παραπάνω που σας είπα είναι τύχη; Σε κάποιο βαθμό σίγουρα, αλλά η «επι+τυχία» διατηρεί την τύχη παρούσα σε μεγάλες περιόδους στη ζωή σου. Η τύχη είναι παράγοντας της επιτυχίας που συμπεριλαμβάνει και την συνεχή προσπάθεια για την κατάκτησή των στόχων σου. Κάθε στόχος που δεν έχει σαφές χρονοδιάγραμμα είναι απλά όνειρο. Αισθάνομαι λοιπόν τυχερός και σίγουρα ευγνώμων σε όσους με βοήθησαν να ζήσω μια όμορφη ζωή μέχρι σήμερα.

«Κάθε στόχος που δεν έχει σαφές χρονοδιάγραμμα είναι απλά όνειρο».

– Ποιος μάνατζερ αποτελεί πρότυπο για εσάς; 

Θαυμάζω πάρα πολλούς για διαφορετικά πράγματα. Ως πρότυπο δεν μπορείς να διαλέξεις κατά τη γνώμη μου ένα πρότυπο συνολικά αλλά πολλούς για διαφορετικά πράγματα. Μελετάω αρκετά το πώς έζησαν, τις αποφάσεις που πήραν αρκετοί άνθρωποι. Στον κλάδο μου υπάρχουν φοβεροί μάνατζερ και οραματιστές, όλοι όμως με τις αδυναμίες της προσωπικότητας τους, ο Henry Ford, o André Citrôen, o Ferdinand Piech της VW, ο Tavares, o Ghosn, o Elon Musk της Tesla και πολλοί άλλοι από πολλούς κλάδους της επιστήμης της φιλοσοφίας του management, του marketing της, πολιτικής.

– Πείτε μας μια δουλειά που δεν θα έπρεπε να κάνετε στην επιχείρηση που διοικείτε και όμως την κάνετε.

Μου αρέσουν πράγματα όπως η εκπαίδευση των στελεχών, των πωλητών, ότι έχει σχέση με την εμπειρία του πελάτη, τη διαφήμιση, το ανθρώπινο δυναμικό, την εικόνα της μάρκας, την εταιρίας κλπ. Πράγματα που θεωρώ σημαντικά αλλά μου αρέσουν ταυτόχρονα. Νομίζω επίσης ότι ζούμε σε μια εποχή που το «hands-on» έχει πραγματικό νόημα. Στην καθημερινότητα μου επίσης χρειάζεται να κάνω πράγματα όχι απαραίτητα δικά μου που για να χρειαστεί να τα κάνω μάλλον… πρέπει.

«Το χιούμορ οφείλει να εμπεριέχει και αρκετό αυτοσαρκασμό, αλλιώς δεν είναι γνήσιο».

«Έχω ορίσει παρά πολλά χρόνια τώρα ένα μεγάλο μέρος της μέρας μου που ασχολούμαι με το μέλλον».

– Πότε πρέπει ένας μάνατζερ να συγκρούεται με τους μετόχους της επιχείρησης του;

Αν του ζητηθεί να κάνει κάτι ενάντια στην ηθική τάξη των πραγμάτων, ενάντια στις αρχές του,  που θα βλάψει που θα κάνει κακό. Τότε μπορεί πολύ απλά να πει όχι. Η «σύγκρουση» νομίζω ότι δεν υπάρχει ως έννοια. Δεν είναι σύγκρουση, όταν μπορείς να αρνηθείς να κάνεις κάτι, είναι μια καθαρή θέση. Η κάθε εταιρία έχει κουλτούρα και όραμα (εκφραζόμενα ή όχι) , σκοπό και λειτουργία. Οι μέτοχοι καθορίζουν τα κυρίαρχα και σημαντικά, εσύ τους βοηθάς πολλές φορές σε αυτά. Χρειάζεται να διαφωνήσεις ίσως, και η διαφωνία είναι η πεμπτουσία της συμμετοχής σου, αφού δείχνει έναν διαφορετικό δρόμο από αυτόν που έχει στον μυαλό του ο μέτοχος. Αρκεί να μπορεί κανείς να το κάνει με ένα τρόπο που να λειτουργεί και να μπορεί να ασκήσει αυτού του είδους την επιρροή, το influence.

– Και αν δεν εισακουστεί;

Αν θέλουν να πάνε τελικά οι/ο μέτοχος προς μια κατεύθυνση που δεν συμφωνείς, θα προσπαθήσεις να δείξεις τον δρόμο που πιστεύεις αλλά αν δεν τα καταφέρεις σε αυτό δεν έχεις επιλογή, παρά μόνο να διαλέξεις τον δρόμο που θα πάρεις εσύ. Αυτή η επιλογή πρέπει πάντα να υπάρχει στο μυαλό σου ως δυνατότητα.

«Ενας μάνατζερ πρέπει να συγκρουστεί με τους μετόχους αν του ζητηθεί να κάνει κάτι ενάντια στην ηθική τάξη των πραγμάτων, ενάντια στις αρχές του».

«Σεβασμός της προσωπικότητας των ανθρώπων που συνεργάζεσαι. Αυτό μέρος της ηθικής πυξίδας μου».

– Ποια είναι η ηθική σας πυξίδα, οι απαράβατοι κανόνες που τηρείτε στο επιχειρείν;

Η υπεράσπιση και μεγιστοποίηση  του συμφέροντος της εταιρίας σεβόμενος ταυτόχρονα τα συμφέροντα των συνεργατών  και των πελατών σου. Μάθε από την δουλειά και δίδαξε τους ανθρώπους σου με τις εμπειρίες και τις γνώσεις σου. Βρες την λύση στο πρόβλημα – όχι το πρόβλημα μόνο του. Εμμονή με την τελειότητα, το «καλό» δεν είναι ποτέ αρκετό. Σεβασμός της προσωπικότητας των ανθρώπων που συνεργάζεσαι. Αντικειμενική προσέγγιση σε όλα, που στηρίζεται σε γεγονότα, δεδομένα  και στοιχεία και όχι υποκειμενικότητα  και εμμονή στην δική σου θεώρηση των πραγμάτων. Τήρηση κοινών διαδικασιών και κανόνων που είναι γνωστοί σε όλους. Ίσες ευκαιρίες και αξιοκρατία,  σεβασμός και ευγένεια.

«Δεν το έχω μετανιώσει που δεν έγινα επιχειρηματίας, καθώς έχω εισπράξει σημαντική ικανοποίηση από την δουλειά μου».

Η DS Automobiles προσφέρει ειδικές εκδόσεις με Γαλλική φινέτσα που ξεπερνούν τη συμβατική έννοια της πολυτέλειας στην αυτοκίνηση.

– Πώς λειτουργείτε όταν πρέπει να απολύσετε κάποιον;

Είναι δυστυχώς μια πολύ δύσκολη απόφαση, και μια πολύ δύσκολη στιγμή. Πρέπει να έχεις ακολουθήσει μια ξεκάθαρη προσπάθεια να αποφευχθεί αυτό. Αν έχεις δώσει ευκαιρίες, έχεις μιλήσει για το τι πρέπει να γίνει και δεν έχεις άλλη επιλογή τότε γίνεται πιο εύκολη για εσένα η συζήτηση, για τον άλλον παραμένει μια τραυματική εμπειρία. Στην σύγχρονη ζωή η εργασία ορίζει στην πραγματικότητα την ζωή των ανθρώπων. Μπορείς πάντα να προσπαθήσεις να βοηθήσεις αλλά συνήθως είναι μια σχέση που τελειώνει με αρνητικά συναισθήματα από αυτόν που αποχωρεί, αναπόφευκτα.

– Έχετε εργαστεί στο εξωτερικό; Πόσο δύσκολο είναι για έναν Έλληνα να γίνει διεθνές στέλεχος;

Έχω δουλέψει όχι για πολύ μεγάλο διάστημα γιατί δέχτηκα μια πολλή καλή πρότασή και επέστρεψα. Νομίζω ότι οι Έλληνες είναι από την φύση τους ιδανικοί για ex-patriots σε θέσεις management η και για την αρχή της καριέρας τους. Βλέπετε ότι τα παιδιά που σπουδάζουν στο εξωτερικό αν θέλουν και το ψάξουν, και έχουν καλές σπουδές μπορούν να τα πάνε εξαιρετικά καλά. Ο Έλληνας είναι προσαρμοστικός, ανθρώπινος, ευέλικτος, έχουμε πολλαπλή κουλτούρα, στοιχεία δυτικού, μεσογειακού,  μεσανατολικού πολιτισμού και αυτό μας κάνει ιδανικούς. Επίσης δουλεύουμε πιο σκληρά όχι πιο μεθοδικά ίσως αλλά πιο πολύ από πολλούς δυτικούς.

«Οι Έλληνες είναι από την φύση τους ιδανικοί για ex-patriots σε θέσεις management ή και για την αρχή της καριέρας τους».

«Στην σύγχρονη ζωή η εργασία ορίζει στην πραγματικότητα την ζωή των ανθρώπων».

– Τι είναι το τελευταίο που κάνετε φεύγοντας από το γραφείο;

Κοιτώ την λίστα των εκκρεμοτήτων και προτεραιοτήτων μου για αύριο, την εβδομάδα, και τον μήνα μου. Πολλές φορές  έχω κρατήσει κάποιο θέμα που θα το σκεφτώ και το βράδυ αργότερα η νωρίς το πρωί, είναι μια διαδικασία που μου κάνει reset το μυαλό και με βοηθάει να εμβαθύνω σε σοβαρά θέματα που χρειάζονται περισσότερη σκέψη. Κλείνω επίσης στο «κουτί τους» προβλήματα και θέματα που μπορούν να περιμένουν την αυριανή ημέρα, χωρίς να μου επηρεάσουν αρνητικά το μυαλό μου μέχρι τότε.

«Η οπτική γωνία που έχεις διοικώντας μια μεγάλη διεθνή μάρκα είναι τις περισσότερες φορές επίσης πολύ πιο ευρεία από αυτήν που θα έχεις σαν επιχειρηματίας».

– Γιατί δεν γίνατε επιχειρηματίας;

Πέρασα φάσεις που το ήθελα, και είχα και κάποιες ευκαιρίες αντίστοιχα. Αλλά από πολύ νωρίς στη ζωή μου προχώρησα ιεραρχικά σε θέσεις που έκαναν την απόφαση αυτή πιο δύσκολη. Κάποια στιγμή έφτασα πολύ κοντά αλλά πάλι μια πρόταση για μια καλή θέση  με έκανε να μην το επιχειρήσω. Δεν το έχω μετανιώσει καθώς έχω εισπράξει σημαντική ικανοποίηση από την δουλειά μου. Ξέρετε, η οπτική γωνία που έχεις διοικώντας μια μεγάλη διεθνή μάρκα είναι τις περισσότερες φορές επίσης πολύ πιο ευρεία από αυτήν που θα έχεις σαν επιχειρηματίας, μίας μικρού μεσαίου μεγέθους εταιρίας, και αυτό σε κρατάει πίσω στις αποφάσεις σου. Φυσικά και υπάρχουν πολλοί σημαντικοί επιχειρηματίες στη Ελλάδα τους οποίους και σέβομαι πραγματικά.

Tο DS 7 CROSSBACK E–TENSE 4×4 Plug–In Hybrid.

– Πόσο έχει επηρεάσει η πανδημία τις αυτοκινητοβιομηχανίες; 

Η παγκόσμια αυτοκινητοβιομηχανία έζησε μια πρωτόγνωρη κρίση πέρυσι τον Μάρτιο Απρίλιο Μάιο με την πανδημία. Για πρώτη φορά από τον 2ο Παγκόσμιο πόλεμο έκλεισαν όλα τα εργοστάσια στην Ευρώπη για διάστημα  έως και 2μιση μήνες. Η αγορά στην Ευρώπη έχασε το 2020 πάνω από 25%, με την Ελλάδα να χάνει 30% σε σχέση με το 2019. Όλο αυτό είναι  μια πολύ μεγάλη κρίση. Στην Ευρώπη που οι μεγαλύτερες χώρες (οι BIG 5: DE, FR, IT, SP, UK) είναι ταυτόχρονα και κατασκευάστριες των πιο σημαντικών ευρωπαϊκών μαρκών υπήρξαν προγράμματα στήριξης της βιομηχανίας και παρόλα αυτά και το 2021 ο Ιανουάριος ξεκίνησε με πτώση που είναι επίσης στην περιοχή του -23%. Άρα υπάρχει πρόβλημα.

– Η κρίση αυτή έπεσε και στη δύσκολη μετάβαση προς νέες τεχνολογίες, ηλεκτροκίνησης, αυτοκινούμενων κ.α.

Νομίζω ότι η πανδημία επιτάχυνε τις εξελίξεις και σε άλλους τομείς την τεχνολογίας του αυτοκινήτου και τα απαραίτητα μέτρα υποστήριξης της ευρωπαϊκής αγοράς και παραγωγής θα είναι ευκαιρία για επίσπευση τεχνολογικών βημάτων προς την ηλεκτροκίνηση για παράδειγμα, που αλλιώς θα έπαιρναν περισσότερο χρόνο.

– Ώστε να γίνει η κρίση και λίγο ευκαιρία. 

Κάθε σοβαρή κρίση δημιουργεί τις συνθήκες για αλλαγή και αυτό βιώνουμε και τώρα. Η Ελλάδα είναι παραδοσιακά μια πολύ ανταγωνιστική αγορά και αυτή την στιγμή οι προτάσεις αγοράς είναι εξαιρετικές σε κάθε περίπτωση. Έχουμε δει πολλά μέτρα στήριξης της οικονομίας και στην Ευρώπη και στην Ελλάδα, με σημαντικά κονδύλια να κατευθύνονται προς την γενικότερη οικονομία και τη στήριξη της κατανάλωσης. Είναι φυσικό επακόλουθο κάποιο μέρος αυτών να καταλήξουν και στο αυτοκίνητο.

«Η πανδημία επιτάχυνε τις εξελίξεις. Τα απαραίτητα μέτρα υποστήριξης της ευρωπαϊκής αγοράς και παραγωγής θα είναι ευκαιρία για την ηλεκτροκίνηση».

Το σαλόνι μιας «θεάς» των δρόμων. Αίσθηση πολυτέλειας.

– Από το πετρέλαιο φτάσαμε στο φυσικό αέριο. Πώς βλέπετε  να εξελίσσονται τα καύσιμα στο μέλλον;

Η βενζίνη και το φυσικό αέριο ανήκουν στο ίδιο τεχνολογικό πλαίσιο. Νομίζω ότι υπάρχει σαφής κατεύθυνση προς την ηλεκτροκίνηση σε παγκόσμιο επίπεδο. Συζητείται επίσης η λύση του υδρογόνου, των συνθετικών καυσίμων και άλλων. Η τεχνολογία του αυτοκινήτου παρόλο που εξελίχθηκε σημαντικά στην ασφάλεια, στην ποιότητα κίνησης, στην συνδεσιμότητα, στην καρδιά  των αυτοκινήτων χτυπούσε «μια μηχανή εσωτερικής καύσης» για 100 χρόνια περίπου. Ειδικά στην Ευρώπη δόθηκε νομοθετικά  κατεύθυνση για μείωση των εκπομπών ρύπων CO2 και τα τελευταία δέκα χρόνια υπήρξε μείωση ρύπων κατά 37% με βελτίωση στις παραδοσιακές μηχανές εσωτερικής καύσης. Άρα η εξέλιξη στην ασφάλεια, στην οδική συμπεριφορά, στην συνδεσιμότητα και σε πολλά άλλα στοιχεία που αλλάζουν το αυτοκίνητο παραμένει σημαντική αλλά τα εργοστάσια πρέπει να κάνουν σημαντικά βήματα για να σχεδιάσουν και να επιφέρουν σημαντικές αλλαγές στην τεχνολογία για νέες λύσεις στην ενεργειακή πηγή που κινεί το αυτοκίνητο.

– Θα είναι μακρά η διαδικασία ή τα πράγματα θα εξελιχθούν γρήγορα;

Τώρα είμαστε στη φάση ανάπτυξης της νέας τεχνολογίας για ηλεκτροκίνηση, μια φάση που είναι εξαιρετικά σημαντική. Είναι ταυτόχρονα πολύ  διαφορετική από την τεχνολογία των αυτοκίνητων όπως την ξέραμε. Η μετακίνηση είναι απαραίτητη για την οικονομία και ο δρόμος είναι σχετικά μακρύς μέχρι μια νέα τεχνολογία  με μηδενικούς ρύπους να αποτελεί το μεγαλύτερο ποσοστό των αυτοκινήτων σε κυκλοφορία, και όχι τόσο μακρύς για να είναι σημαντικός στις ταξινομήσεις των νέων αυτοκινήτων κάθε νέο έτος. Δεν ξέρω αν γίνομαι σαφής αλλά ο βαθμός υποκατάστασης νέων με απόσυρση παλαιάς τεχνολογίας είναι αυτό που θα κάνει την διαφορά, το ισοζύγιο παλαιάς και νέας τεχνολογίας που κυκλοφορεί στους δρόμους είναι ο σημαντικός παράγοντας, και σε αυτό το πεδίο φαίνεται ότι η ηλεκτροκίνηση είναι σήμερα σε προτεραιότητά  σε όλα σχεδόν τα εργοστάσια.

«Η παγκόσμια αυτοκινητοβιομηχανία έζησε μια πρωτόγνωρη κρίση πέρυσι τον Μάρτιο Απρίλιο Μάιο με την πανδημία».

– Ο μέσος Έλληνας εδώ και χρόνια είχε αποκτήσει μια σχεδόν «ερωτική» σχέση με το αυτοκίνητό του. Έχει αλλάξει αυτό στις μέρες μας;

Όχι μόνο ο Έλληνας. Οι νότιοι λαοί της Ευρώπης το μοιράζονται αυτό σαν προσέγγιση την  σχεδόν «ερωτική» σχέση στην αγορά του αυτοκινήτου τους περισσότερο από τους βόρειους λαούς. Το αυτοκίνητο είναι σε όρους μάρκετινγκ ένα διαρκές  προϊόν, υψηλής προσωπικής εμπλοκής -συναισθηματικής και λογικής- που θα το αγοράσεις χρησιμοποιώντας ένα σημαντικό ποσό  από το εισόδημα ή από τις αποταμιεύσεις σου και θα το αποπληρώσεις σε κάποια χρόνια αν πάρεις δάνειο. Όλα τα παραπάνω το καθιστούν μια πολύ σημαντική αγορά, τη δεύτερη πιο σημαντική μετά την κατοικία. Το αυτοκίνητο δίνει επίσης πολλά επιπλέον χαρακτηριστικά στον ιδιοκτήτη του, σε μεγάλο βαθμό εκφράζει πολλά για τον τρόπο ζωής, την οικονομική σου κατάσταση και πολλά άλλα που αντικειμενικά η υποκειμενικά αποδίδουμε στο «αυτοκίνητο» και όλα αυτά το κάνουν πραγματικά σημαντικό.

«Η DS Automobiles τοποθέτησε την ηλεκτροκίνηση στην καρδιά της στρατηγικής της και ήταν από τους πρώτους που εισήλθαν στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της ηλεκτρικής Formula».

Το DS 4 προκαλεί και συναρπάζει με τις εντυπωσιακές του αναλογίες.

– Είστε επικεφαλής της επιτυχημένης πορείας και της DS στην Ελλάδα. Είναι μια μάρκα που ξεχωρίζει για το ιδιοσυγκρασιακό της στυλ. Πόσο οφείλεται η επιτυχία της μάρκας στην πρωτοποριακή εμφάνιση των μοντέλων της;

Η DS Automobiles φέρνει πολλά καινούργια πράγματα μία νέα προσέγγιση  στην κατηγορία των πολυτελών αυτοκινήτων: To Avant-Garde design, την Γαλλική εμπειρία και γνώση στα πολυτελή προϊόντα, και μία υψηλή τεχνολογία που μπορείς να συναντήσεις σε πολύ πιο ακριβά αυτοκίνητα. Η εμπειρία των Γαλλικών εταιριών στα πολυτελή προϊόντα προέρχεται από το γεγονός ότι οι περισσότεροι  γνωστοί οίκοι πολυτελών προϊόντων είναι Γαλλικοί . Στις 10 πιο σημαντικές πολυτελείς μάρκες με συνολική αποτίμηση 120 δισ δολάρια οι παρακάτω πέντε Γαλλικές εταιρείες αντιπροσωπεύουν το 47% της συνολικής αποτίμησης του κλάδου: Cartier $13.64 δισ, Louis Vuitton $13.57 δισ, Chanel $11.48 δισ, Hermès $10.92 δισ, Dior $6.32 δισ.

– Τεράστια νούμερα. 

Και λείπουν από την λίστα οι: Yves Saint Laurent, Givenchy, Lanvin, Balmain, Lancôme και πολλές άλλες μάρκες. Αλλά τι σημαίνει αυτό το επίπεδο συλλογικής γνώσης και αξίας; Σημαίνει ότι υπάρχει η τεχνογνωσία, τα υλικά, η σχεδίαση, η εμμονή στην κορυφαία ποιότητα, η τεχνοτροπία, το στυλ, η εμπειρία της απόκτησης και της αγοράς που περιμένεις στις μπουτίκ του Παρισιού η όπου αλλού τις επισκεφθείς παγκόσμια. Όποιος έλθει σε επαφή με την DS Automobiles αντιλαμβάνεται ότι μπαίνει σε ένα κόσμο πραγματικής πολυτέλειας, και αυτό το αισθάνεται γύρω του με όλες του τις αισθήσεις ερχόμενος σε επαφή με τη μοναδικότητα του γαλλικού Savoir Faire: Ανάγλυφες λεπτομέρειες «Clous de Paris» (τεχνική που έφερε ο BREGUET το 1876 στην υψηλή ωρολογοποιία), ρολόι B.R.M R180 αναδιπλούμενο κατά 180ο στο ταμπλό στην εκκίνηση, εκτεταμένες επιφάνειες με κορυφαίας ποιότητας δέρματα Nappa Art leather με watch strap design και  pearl top-ραφές, Alcantara, ξύλο, κρύσταλλα ποιότητας Swarovski, 5 διαφορετικά inspirations που μπορεί να παραγγείλει ο πελάτης, και επίσης κορυφαία ηχομόνωση, ποιότητα κύλισης και τεχνολογία από άλλη κατηγορία.

– Τι εννοείτε από άλλη κατηγορία;

Πιο συγκεκριμένα στο  DS7 έχουμε: Μεγάλη γκάμα κινητήρων βενζίνης και Diesel με κορυφαίο τον κινητήρα με τους 300 bhp PHEV (4χ4 plug-in hybrid electric vehicle) μηχανικά και 8ταχυτα αυτόματα κιβώτια EAT8. Ανάλογα με την έκδοση ο πελάτης του DS7 μπορεί να επιλέξει: DS Active Scan Suspension, DS Active Led Vision φώτα, DS Connected Pilot (USP in C-SUV), DS Night Vision (USP in C-SUV), DS Park Pilot (USP in C-SUV), DS Driver Attention Monitorig (USP), Active Safety Brake, Active Blind Spot Detection, Active Lane Deviation Assist, reversing camera & 360 Vision Park Assist, DS Connected-CAM, Driver Attention Alert, Driver Attention Warning και πολλά άλλα μοναδικά χαρακτηριστικά που δεν υπάρχουν διαθέσιμα σε ένα SUV αυτής της κατηγορίας.

«Η εμπειρία των Γαλλικών εταιριών στα πολυτελή προϊόντα προέρχεται από το γεγονός ότι οι περισσότεροι  γνωστοί οίκοι πολυτελών προϊόντων είναι Γαλλικοί».

O πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν έχει άποψη για το αυτοκίνητο που χρησιμοποιεί για τις δημόσιες μετακινήσεις του.

– Τα Γαλλικά αυτοκίνητα μπορούν να κοντράρουν τα Γερμανικά στην πολυτελή κατηγορία;

Μετά από 11 χρόνια στο τιμόνι της διεύθυνσης γερμανικής premium μάρκας, από το 2004-2015 με 4 πρωτιές στις πωλήσεις στην πολυτελή κατηγορία, σας λέω με σιγουριά και ενθουσιασμό ότι η DS Automobiles ενσωματώνει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο υψηλή τεχνολογία, επιδόσεις, Γαλλικό know how στα πολυτελή προϊόντα, κορυφαία υλικά, συναρμολόγηση και σχεδίαση που αν τα συνυπολογίσεις συνθέτουν μία πρόταση που δύσκολα θα βρεις στην υπόλοιπη κατηγορία των premium αυτοκινήτων.

– Η DS κάνει σημαντικά βήματα στην ηλεκτροκίνηση και μάλιστα πρωταγωνιστεί στην Formula E. Πότε αναμένετε να έχουμε πλήρως ηλεκτρικά μοντέλα DS στην Ελλάδα;

Η DS Automobiles λίγο μετά τη γέννηση της το 2014, τοποθέτησε την ηλεκτροκίνηση στην καρδιά της στρατηγικής της και ήταν από τους πρώτους κατασκευαστές που εισήλθαν στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της ηλεκτρικής Formula E, που πρόσφατα εισήλθαν οι υπόλοιποι Premium κατασκευαστές. Τα τελευταία χρόνια η Formula E αποτελεί ένα από τα συναρπαστικότερα Πρωταθλήματα στον μηχανοκίνητο αθλητισμό, καθώς συγκεντρώνει τις περισσότερες συμμετοχές Κατασκευαστών. Με τους 4 Παγκόσμιους Τίτλους τα  τελευταία έτη (2 Παγκόσμια Πρωταθλήματα Ομάδων και 2 Παγκόσμια Πρωταθλήματα Οδηγών), η DS Automobiles κατατάσσεται μπροστά από δυνατούς Premium κατασκευαστές και αποτελεί το σημείο αναφοράς στον ηλεκτρικό μηχανοκίνητο αθλητισμό. Το τμήμα μας που ασχολείται με τα motorsports, η DS Performance, έχει με επιτυχία περάσει και από τις δύο γενιές μονοθεσίων της Formula E. Με έναν ηλεκτροκινητήρα που εμφανίζει αυξημένη απόδοση στα 250 kW και την μπαταρία των 52 kWh, το 100% ηλεκτρικό μονοθέσιο κάλυψε τις αυξημένες απαιτήσεις που προέκυψαν από τις αλλαγές κανονισμών, επιτρέποντας στους οδηγούς να έχουν την άνεση να ολοκληρώσουν το κάθε E-Prix του προγράμματος, χωρίς να απαιτείται αλλαγή αυτοκινήτου.

«Η DS Automobiles φέρνει μία νέα προσέγγιση  στην κατηγορία των πολυτελών αυτοκινήτων».

– Έρχεται τρίτη γενιά μονοθέσιου;

Βρίσκεται ήδη σε προχωρημένο στάδιο εξέλιξης. Πάνω στις βασικές αρχές της DS Automobiles που δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στη φινέτσα και τη σχεδίαση των μοντέλων της, έτσι και για τη Formula E, η εξέλιξη του μονοθέσιου σε ότι αφορά τη σχεδίαση, είναι ιδιαίτερα σημαντική.

– Και στα συμβατικά ηλεκτροκίνητα;

Ύστερα από το DS 7 Crossback E-Tense Plug-in Hybrid, υπάρχει διαθέσιμο ήδη τo αμιγώς ηλεκτρικό DS 3 Crossback E-Tense που ξεχωρίζει ως πρόδρομος της σύγχρονης αυτοκινητοβιομηχανίας, συνδυάζοντας μοναδικά την καινοτομία στην εξέλιξη της βιώσιμης μετακίνησης για τη μείωση των εκπομπών ρύπων, ενώ παράλληλα αναδεικνύει την avant-garde αισθητική της γαλλικής κομψότητας και πολυτέλειας. Αναμένουμε και το νέο DS4 να είναι και ηλεκτρικό από την παρουσίαση του στο τέλος του 2021.

«Αναμένουμε το νέο DS4 που παρουσιάζεται στο τέλος του 2021 να είναι και ηλεκτρικό».

Στιγμιότυπο από την πρώτη εμφάνιση και συμμετοχή του νέου μονοθεσίου DS E-TENSE FE21 της DS Automobiles, στον 2ο αγώνα του Πρωταθλήματος της Formula E, στη Ρώμη (Photo by Andrew Ferraro / LAT Images).

– Ποιες είναι οι προβλέψεις σας για τη διείσδυση των self driving cars; Σε πόσα χρόνια θα αφήσουμε εντελώς τον έλεγχο του τιμονιού στα αυτοκινούμενα ρομπότ; 

Ήδη απολαμβάνουμε στοιχεία αυτόνομης οδήγησης στα αυτοκίνητα των τελευταίων χρόνων: Park pilot, active safety brake, cruise control με λειτουργία Pilot και πολλές άλλες ακόμα, είναι τεχνολογίες που μας έρχονται από την αυτόνομη οδήγηση. Τα αυτοκίνητα είναι μάλλον έτοιμα να κυκλοφορήσουν με αυτόνομη οδήγηση. Δεν είναι έτοιμες οι υποδομές στους δρόμους, και ούτε είναι εύκολο να βάλεις μερικά αυτόνομα αυτοκίνητα μέσα σε ένα κυκλοφοριακό φορτίο που δεν μπορεί να τα δεχτεί. Φυσικά η αυτόνομη οδήγηση θα μπορούσε να δώσει επιπλέον τεχνολογίες σαν τις πιο πάνω που θα βοηθούσαν στην αποφυγή του ανθρώπινου λάθους, ή του κακού υπολογισμού ταχύτητας, να παρκάρει το αυτοκίνητό σου, να ρυθμίσει τις λειτουργίες του αυτοκινήτου σου κλπ.

– Να είναι δηλαδή ημιαυτόνομη. 

Αρχικά. Νομίζω ότι ο δρόμος προς την πλήρως αυτόνομη οδήγηση έχει πάνω από ένα οδοιπόρο δηλαδή όχι μόνο τις αυτοκινητοβιομηχανίες αλλά τα δίκτυα (5G, 6G κ.λπ.) και γενικά τις δημόσιες υποδομές. Θα την δούμε πιο σύντομα στις σταθερές τροχιές (αυτόνομα οχήματα σταθερής τροχιάς) και θα δίνουμε στο Ι.Χ. αυτοκίνητο μας την προσωρινή αυτόματη και αυτόνομη διαχείριση στο μποτιλιάρισμα ή στο parking, σε συγκεκριμένες συνθήκες, προετοιμάζοντας έτσι ένα μέλλον γεμάτο εξέλιξη σε αυτόν τον τομέα.

«Τα αυτοκίνητα είναι μάλλον έτοιμα να κυκλοφορήσουν με αυτόνομη οδήγηση. Δεν είναι έτοιμες οι υποδομές στους δρόμους».

«Νομίζω ότι ο δρόμος προς την αυτόνομη οδήγηση έχει πάνω από ένα οδοιπόρο δηλ. όχι μόνο τις αυτοκινητοβιομηχανίες αλλά τα δίκτυα (5G, 6G κ.λπ.) αλλά και τις δημόσιες υποδομές».

– Και τι σημαίνει για την παραπάνω κατεύθυνση η δημιουργία του ομίλου STELLANTIS που προέκυψε από τη συγχώνευση της PSA (Peugeot, Citroen, DS, Opel, Vauxhall) με την FCA (Fiat, Chrysler, Alfa Romeo, Jeep, Lancia, Maserati);

Στην πραγματικότητα αυτή η συγχώνευση είναι μια μεγάλη στιγμή για την παγκόσμια αυτοκινητοβιομηχανία. Η STELLANTIS είναι μια  εταιρία στην πρώτη πεντάδα παγκόσμια, έχοντας όλες τις προϋποθέσεις να ανέβει στο podium τα επόμενα χρόνια. Είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει όλες τις προκλήσεις που έρχονται στην οικονομία, στις αγορές στην τεχνολογία, στην κινητικότητα (mobility), στην αυτόνομη οδήγηση,  στην συνδεσιμότητα, στην ηλεκτροκίνηση και στην μηδενική εκπομπή ρύπων καθώς  και στον ψηφιακό μετασχηματισμό, της παραγωγής,  των οχημάτων, της εμπορευματοποίησής, του κλάδου, της εμπειρίας του πελάτη. Σημασία έχει όμως ο πελάτης: δηλαδή, πώς θα μπορέσεις να μετατρέψεις όλα σου τα πλεονεκτήματα σε πλεονέκτημα για κάθε έναν σου πελάτη που αγοράζει το προϊόν σου. Πόση είναι η ροπή που φτάνει από τον κινητήρα σου στους τροχούς σε επίπεδο ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος. Σε αυτό το σημείο είμαι σίγουρος και έχω δει ήδη παραδείγματα ότι το Group STELLANTIS, τα προϊόντα και οι υπηρεσίες του θα το καταστήσουν πρωταγωνιστή  στο μέλλον την κινητικότητας και του αυτοκινήτου.

 

Διαβάστε ακόμα, ο Κυριάκος Πιερρακάκης μιλάει στον Κίμωνα Φραγκάκη: «Εμείς σχεδιάζουμε το μέλλον μας».

 

 

 

 

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

Button to top