Γιάννης Ευσταθιάδης: «Χαίρομαι με τα απλά πράγματα αλλά προτιμώ τα σύνθετα»

«Γράφω αδιαλείπτως από τα δώδεκα μου χρόνια έως σήμερα».

Είναι ο ζωντανός θρύλος της ελληνικής διαφήμισης καθώς υπήρξε συνιδρυτής της διαφημιστικής εταιρείας Bold – Ogilvy και ένας από τους πιο επινοητικούς δημιουργούς της, υπεύθυνος για μία μακρά σειρά από επιτυχημένες εκστρατείες.

Παράλληλα, ως σπουδαίος γευσιγνώστης υπέγραψε μία σειρά από ευθύβολα και συχνά χιουμοριστικά κείμενα για την γαστρονομία με το ψευδώνυμο Απίκιος. Ήταν (και παραμένει) ένας από τους λίγους Έλληνες κουζινογράφους που μπορεί να καυχηθεί -αν και δεν το κάνει- ότι έχει όντως δειπνήσει στα κορυφαία εστιατόρια του κόσμου.

Ακόμα μεγαλύτερη αγάπη του υπήρξε και παραμένει η μουσική: Ο Ευσταθιάδης μας έχει χαρίσει φινετσάτα δοκίμια για τη κλασική μουσική στην εφημερίδα Καθημερινή ενώ έτερψε τα αυτιά των ακροατών ως ραδιοφωνικός παραγωγός στο Τρίτο Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας.

Πολυγραφότατος λογοτέχνης, έχει γράψει γοητευτικά διηγήματα και ποιητικά κομψοτεχνήματα. Το 2022 τυπώθηκε η συγκεντρωτική έκδοση των διηγημάτων του στις εκδόσεις Μελάνι και πριν από λίγες εβδομάδες κυκλοφόρησε από τον ίδιο οίκο, το σώμα μιας πολυετούς πορείας στην ποίηση. Δίνοντας μας αφορμή να συζητήσουμε με τον συγγραφέα, έναν ευπατρίδη με σπάνια εμπειρία αλλά και παιδική ψυχή, για το νόημα της ζωής.

-Κύριε Ευσταθιάδη, σας αρέσει η ζωή σας;

Μου αρέσει μέρος της ζωής μου… Περίοδοι, χρόνια, μέρες, ώρες, στιγμές.

-Φοβάστε τον θάνατο;

Δεν προλαβαίνω να το σκεφθώ με τόσα που κάνω… Ίσως ασυνειδήτως γι’ αυτό να ασχολούμαι με πολλά. Για να μην σκέφτομαι…

-Πόσο συχνά νοσταλγείτε ή μετανιώνετε για το παρελθόν;

Δεν νοσταλγώ ποτέ… Απλώς θυμάμαι. Σίγουρα όμως μετανιώνω για πολλά.

-Ανησυχείτε για το αύριο ή κάνετε όνειρα ότι όλα κάποτε στο μέλλον θα είναι καλύτερα;

Μια και το μέλλον μου μειώνεται, έχω ένα συνεχώς μειoύμενο ενδιαφέρον για το μέλλον.

-Εξακολουθείτε να είστε πολύ παραγωγικός. Δίνετε την εντύπωση ότι μονίμως έχετε το επόμενο σας βιβλίο στα σκαριά. Εκτός από ανάγκη για έκφραση, είναι και ένας τρόπος να προλαβαίνετε και να «ξεγελάτε» τη φθορά;

Γράφω αδιαλείπτως από τα 12 μου χρόνια έως σήμερα, άρα όπως καταλαβαίνετε στις πρώτες δεκαετίες δεν υπάρχει φθορά. Άλλωστε υπάρχουν πολλοί άλλοι τρόποι για να ξεγελάς τη φθορά, και όχι με το γράψιμο. Απλώς με το γράψιμο μπορείς να την εκφράσεις.

Η συγκεντρωτική έκδοση που συνενώνει όλα τα ποιήματα και στιχουργήματά του Ευσταθιάδη (ένθετη φωτό) κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Μελάνι.

-Το νέο σας βιβλίο είναι το σώμα μιας πλούσιας ποιητικής ζωής. Σας μελαγχολεί να σκέφτεστε ότι τα πιο παραγωγικά σας χρόνια είναι κλεισμένα στις σελίδες αυτές ή βλέπετε πολύ… μέλλον ακόμα στα γραψίματα σας;

Είναι απλώς μια συγκεντρωτική έκδοση που συνενώνει όλα τα ποιήματα και τα στιχουργήματά μου. Νοικοκύρεμα πιο πολύ θα το έλεγα. Προ διετίας είχα κάνει το ίδιο με τα πεζά μου. Όχι μόνο δεν μελαγχολώ αλλά χαίρομαι. Τα δε μελλοντικά θα έρθουν. Δεν κάνω ποτέ πρόγραμμα, αλλά αισίως έχω φτάσει τα 37 βιβλία!

-Είστε κορυφαίος διαφημιστής και επιχειρηματίας, επικεφαλής μιας μεγάλης εταιρείας (Ogilvy). Όμως έχετε τουλάχιστον τρεις τεράστιες αγάπες (εκτός από την οικογένεια σας): τη γαστρονομία, την κλασική μουσική και την ποίηση. Ποια υπερισχύει;

Υποθέτω ότι δεν αναφέρεστε στην δια των κειμένων μου προσέγγιση στους τρεις αυτούς τομείς, αλλά στην παρουσία τους στη ζωή μου. Η γαστρονομία λιγότερο, η ποίηση πολύ και η μουσική ακόμα περισσότερο. Απλώς διορθώνω, όχι μόνο η κλασσική μουσική. Κάθε καλή, μεγάλη μουσική.

-Και από τις τρεις αυτές αγάπες δεν προσδοκάτε να βγάλετε χρήματα, κι όμως τους έχετε αφιερώσει τόσο χρόνο και φαιά ουσία (με άρθρα, εκπομπές, βιβλία). Βρήκατε λοιπόν αυτό που λέμε κάτι να σας γεμίζει; Αυτό μήπως είναι το νόημα της ζωής;

Γράφω γιατί δεν έχω βρει ακόμα πιο είναι το νόημα της ζωής!

-Πως καταφέρνετε να ζείτε στο παρόν χωρίς να τρέχει αλλού ο λογισμός σας;

Ποιος σας είπε ότι δεν τρέχει; Μια ζωή προπονήθηκα γι’ αυτό. Υπήρξα άλλωστε και δρομέας στον Εθνικό Γ.Σ. Αθηνών!

-Ζήσατε και ζείτε μια συναρπαστική, δημιουργική ζωή η οποία όμως δεν απέφυγε και την τραγωδία. Κοιτώντας πίσω, βιώνετε την απώλεια με διαφορετικό πια τρόπο;

Ο χρόνος είναι παρηγορητικός και πανδαμάτωρ ακόμα κι’ αν πρόκειται για το θάνατο του γιού σου. Όμως κυρίως εξημερώνει τα συναισθήματα και κάνει την πολυφωνική θλίψη γόνιμη μνήμη.

«Δεν κάνω ποτέ πρόγραμμα, αλλά αισίως έχω φτάσει τα 37 βιβλία!».

-Θυμάστε τι σας παρακινούσε όταν ήσασταν παιδάκι;

Η επιθυμία, η λαχτάρα μάλλον για περισσότερο πατέρα (πέθανε όταν ήμουν μόλις 9 ετών).

-Θυμάστε τις υποσχέσεις που δώσατε στον εαυτό σας στην εφηβεία;

Δεν έδωσα καμία υπόσχεση. Η υπόσχεση είναι μέλλον. Η εφηβεία ζει μόνο το παρόν.

-Καταφέρνετε να χαίρεστε με τα απλά πράγματα της ζωής και ποια είναι αυτά για εσάς;

Χαίρομαι με τα απλά χωρίς αμφιβολία… Αλλά προτιμώ τα σύνθετα, τα περίπλοκα, τα ανερμήνευτα.

-Έχετε πάθη; Αφήνεστε στα πάθη σας ή αντιστέκεστε;

Δεν ξέρω αν έχω πάθη, ξέρω πάντως ότι έχω πάθει!

-Τελικά ο έρωτας είναι δύναμη δημιουργίας ή μια φενάκη;

Είναι δύναμη γενικώς… Αλλά μπορεί να είναι και φενάκη. Αυτά είναι τα μυστήριά του!

-Ο κόπος που έχετε αφιερώσει στη δουλειά σας, άξιζε τελικά;

Ήταν το μόνο πράγμα που άξιζε πραγματικά. Και δεν έχει σχέση με αποδοχή, με αναγνώριση. Είναι η προσωπική ικανοποίηση!

-Έχετε βρει έναν μηχανισμό για να θυμάστε ότι όλα είναι περαστικά, και τα καλά και τα κακά;

Δεν υπάρχει καλή και κακή μνήμη! Η μνήμη πάντα εξωραΐζει, ωραιοποιεί. Η μνήμη είναι αγλάισμα. Γι’ αυτό τρέμω μην τη χάσω…

-Νιώθετε εξαρτημένος από τα αντικείμενα που σας περιβάλλουν; Αν έπρεπε ξαφνικά να τα αφήσετε όλα πίσω σας τι θα επιχειρούσατε να περισώσετε;

Με περιβάλλουν εικόνες, πρόσωπα, λέξεις, λόγια. Τα μόνα που θα ήθελα να σώσω είναι κάποιες επιστολές και τη μνήμη μου πρωτίστως!

Σε μια από τις πολλές βραβεύσεις του στα κλαδικά Ermis Awards: «Ο χρόνος που έχω αφιερώσει στη δουλειά μου άξιζε για την προσωπική μου ικανοποίηση», δηλώνει στο Andro ο κορυφαίος διαφημιστής.

-Λέμε συχνά ότι δεν αξίζει να στεναχωριόμαστε αρκεί να έχουμε την υγεία μας. Τι κάνετε για να έχετε υγεία, ευεξία και μακροζωία; Τι κάνετε για τον εαυτό σας;

Τίποτα ιδιαίτερο. Είμαι απλώς εν αναμονή…

-Και τι κάνετε για το κοινωνικό σύνολο; Τι προσφέρετε στους άλλους;

Καταγράφοντας τα δικά μου συναισθήματα ελπίζω ότι εκφράζω και άλλους. Λίγους, πολλούς δεν ξέρω. Πάντως κάποιους. Άρα ανθρώπινη επικοινωνία. Προφορική και γραπτή.

-Είστε βαθιά ευγενής και χαμηλότονος. Τι συμβαίνει κάτω από την επιφάνεια; Έχετε θυμό μέσα σας;

Θυμό μόνο με τον εαυτό μου.

-Πιστεύετε ότι είστε ένας καλός άνθρωπος; Ποιες είναι οι μεγάλες σας αδυναμίες;

Οι ανασφάλειες και οι φοβίες μου.

-Στην μακρά πορεία σας έχετε απολαύσει την δικαιολογημένη αναγνώριση συναδέλφων και ομοτέχνων. Είναι άκρως συλλεκτικό το ένθετο βιβλιαράκι στο νέο σας έργο, με τους επαίνους κορυφαίων πραγματικά λογοτεχνών. Είστε καθόλου ματαιόδοξος;

Ναι, μ’ έχουν τιμήσει και συγκινήσει σπουδαίοι ομότεχνοι και κριτικοί και αυτό αποτελεί την καλύτερη ανταμοιβή για μια ολόκληρη ζωή. Κατά τ’ άλλα είμαι ματαιόδοξος αλλά με άλλη έννοια: θεωρώ μάταιη τη δόξα!

-Καθώς μεγαλώνετε συμφιλιώνεστε με τη φθορά ή νιώθετε πικρία για τον χαμένο χρόνο;

Μάλλον η φθορά συμφιλιώνεται μαζί μου.

-Σκέφτεστε τα γεράματα, την ανημπόρια, και με ποιον τρόπο;

Δεν νομίζω ότι τα σκέφτομαι αν και έχω ήδη γεράσει.

Πιτσιρικάς στην Αθήνα, σαν σκηνή από ταινία του Βιτόριο ντε Σίκα: «Δεν νοσταλγώ ποτέ, απλώς θυμάμαι. Και μετανιώνω για πολλά…», λέει ο Γιάννης Ευσταθιάδης στον Κίμωνα Φραγκάκη.

-Όταν φύγετε από τη ζωή πιστεύετε ότι θα έχετε αφήσει ένα χνάρι; Ή θεωρείτε μάταιο το πέρασμα του καθενός μας;

Δεν γνωρίζω. Δεν απαντώ.

-Πιστεύετε στη μετά θάνατον ζωή; Στη μετενσάρκωση;

Πιστεύω μόνο στην πριν τον θάνατο ζωή. Και στην ενσάρκωση…

-Για τη ζωή σε άλλους πλανήτες τι ψυχανεμίζεστε; Αν υπάρχει, θα θέλατε να έρθετε και να έρθουμε ως ανθρωπότητα σε επαφή μαζί της;

Για τους άλλους πλανήτες τα συναισθήματά μου είναι απλανή. Ή, μάλλον οι μόνοι «Πλανήτες» που μ’ ενδιαφέρουν είναι η ορχηστρική σουίτα του Gustav Holst! Και δεν μ’ ενδιαφέρει η ανθρωπότητα, μόνο οι άνθρωποι.

-Υπάρχει θεός; Σε τι πιστεύετε μεταφυσικά;

Δεν ξέρω. Εγώ πάντως δεν έχω το Θεό μου!

-Γιατί αισθάνεστε ότι ερχόμαστε στη ζωή; Έχει νόημα η ύπαρξη μας; Είναι μέρος ενός γενικότερου σχεδίου;

Για την απόλαυση της συνουσίας των γονέων υποθέτω. Νόημα μάλλον έχει, αλλά για γενικότερο σχέδιο δεν ξέρω, δεν ασχολούμαι με συνωμοσιολογίες!

-Είναι τελικά στο χέρι μας να νοηματοδοτήσουμε την ύπαρξη μας; Και ποιον τρόπο έχετε επιλέξει εσείς να το κάνετε;

Με έρωτα, γράψιμο και μουσική.

Διαβάστε ακόμα, Γιάννης Ευσταθιάδης: Αυτές οι γεύσεις των παιδικών του χρόνων τον σημάδεψαν για πάντα.

TAGS :
Γιάννης Ευσταθιάδης ελληνική ταυτότητα το νόημα της ζωής

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook