Γιατί τελικά ο Έλληνας δεν πάει στο θέατρο;

Οι περισσότεροι άνθρωποι του θεάτρου πιστεύουν ότι οι παραστάσεις τους θα έπρεπε να σπάνε ταμεία. Ωστόσο στο τέλος κάτω από τη σκηνή βρίσκονται μόνο συγγενείς και φίλοι. Τι φταίει πραγματικά για αυτό; (Εικονογράφηση από το βιβλίο «Shakespeare Stories» των Andrew Matthews και Tony Ross)

Το μόνιμο παράπονο πολλών ανθρώπων του θεατρικού χώρου είναι αυτό: «Έχουμε φτιάξει τόσο καλή παράσταση, έχουμε εξαιρετικούς ηθοποιούς, ευρηματική σκηνοθεσία, δυνατό κείμενο….γιατί δεν έρχονται οι θεατές; Κανονικά θα έπρεπε να σπάνε οι πόρτες από κόσμο, να μην έχουμε που να τους βάλουμε, να διώχνουμε εισιτήρια!».

Και σου εξηγούν και σου αναλύουν και σου απαριθμούν όλους τους λόγους για τους οποίους, κατά τη γνώμη τους, το κοινό θα έπρεπε να έχει την παράστασή τους ως πρώτη του επιλογή. Κι απορούν που παρόλα αυτά δεν την έχει ούτε ως τελευταία…

Τι φταίει άραγε;

Ορισμένοι είναι τόσο πεπεισμένοι πως σε κάποια αρνητική εξωτερική δύναμη οφείλεται η άδεια αίθουσα που σπεύδουν να καλέσουν παπάδες να κάνουν αγιασμούς και «μάγους» να λύσουν τα κακά μάγια που ΣΙΓΟΥΡΑ κάποιος τους έχει κάνει. «Διότι δεν εξηγείται αλλιώς!».

Είναι όμως έτσι όπως τα λένε; Πράγματι δεν εξηγείται αλλιώς; Για να το εξετάσουμε λίγο…

Ας ξεκινήσουμε από το κείμενο, μιας και το θέατρο είναι καταρχάς το θεατρικό έργο. Μια ματιά στα έργα που ανεβαίνουν φέτος στην θεατρική Αθήνα -όχι πως πέρσι ή πρόπερσι συνέβαινε κάτι διαφορετικό- θα σας κάνει να σταυροκοπηθείτε (για πολλά από αυτά, όχι για όλα εννοείται).

«Θεέ και Κύριε» θα πείτε «πώς τους ήρθε να επιλέξουν αυτά τα έργα; Πιστεύουν ότι ανταποκρίνονται στις σκέψεις, τους προβληματισμούς και τις ανάγκες του κοινού αυτή την συγκεκριμένη χρονική περίοδο;».

«Μα γιατί να μην θέλουν να το δουν; Είναι πολύ ωραίο έργο. Εγώ από τότε που ήμουν στην δραματική σχολή ήθελα να παίξω σε αυτό!» σου απαντούν συνήθως οι ηθοποιοί όταν τους θέτεις το ερώτημα. «Ναι βρε παιδάκι μου, αλλά το γεγονός πως εσύ θέλεις να το παίξεις δεν συνεπάγεται πως κι ο άλλος θα πληρώσει εισιτήριο για να σε δει. Έχεις αναρωτηθεί αν το έργο αυτό έχει κάτι να πει στην πλειοψηφία του κοινού;» αναρωτιέσαι εσύ. «Αααα μα φυσικά και θα θέλουν να το δουν, έχει τόσο ωραία μηνύματα!»

Μάλιστα. Έχει μηνύματα. Πόσες παραστάσεις έχουν καταστρέψει αυτά τα «μηνύματα» και «τα βαθυστόχαστα νοήματα»…

Διότι αγαπητοί μου, για αναρωτηθείτε, πόσες φορές επιλέξατε ένα έργο με βάση «τα μηνύματα» που περνάει; Είπατε ποτέ θα πάω να δω αυτό το έργο επειδή έχει ωραία μηνύματα; Όλοι επιλέγουμε ένα έργο με κριτήριο: «Θα περάσουμε καλά;» (ό,τι κι αν σημαίνει αυτό για τον καθένα) ή «Θα μας “ταξιδέψει” καλά;» ή «Θα ξεφύγουμε για λίγο από τα προβλήματά μας;». Ή όλα αυτά μαζί.

[Όπως και στα νυχτερινά κέντρα και στις συναυλίες δεν πάμε για να ακούσουμε «φωνάρες» αλλά την φωνή εκείνη -που μπορεί να μην είναι και η καλύτερη τεχνικά- που θα μας κάνει να «ταξιδέψουμε» εντός μας, να πιούμε, να ξεχαστούμε…]

Εν ολίγοις, καλό θα είναι για τους συντελεστές μιας παράστασης να εξετάζουν προσεκτικά αν το έργο που σκέφτονται να ανεβάσουν θα ενδιαφέρει και το κοινό κι όχι μόνο τους ίδιους… Διότι αλλιώς θα το δουν μόνο αυτοί, οι συγγενείς και οι κολλητοί τους φίλοι. Και δεν θα τους σώζει κανένα ευχέλαιο και κανένας αγιασμός.

Διαβάστε ακόμα: Έλληνες ηθοποιοί – Με πόσο Σαίξπηρ γίνεσαι διάσημος;

Οι εξαιρετικοί ηθοποιοί, τα μεγάλα ταλέντα. Ναι.

Παιδιά, να σας πω μια αλήθεια έτσι όπως μου την έχουν πει καθηγητές που διδάσκουν σε δραματικές σχολές; «Τουλάχιστον οι μισοί από τους σπουδαστές δεν ξέρουν τι τους γίνεται από ηθοποιία κι ούτε θα μάθουν ποτέ. Αλλά, αφού ζούμε από τα δίδακτρα που πληρώνουν, αναγκαστικά τους αντιμετωπίζουμε σαν να είναι προορισμένοι/ες για μεγάλη καριέρα. Κι από ένα σημείο και μετά το διασκεδάζουμε να παίζουμε με το ψώνιο τους και τους φλομώνουμε σε επαίνους για το δήθεν μεγάλο ταλέντο τους».

Ε, προσθέστε και τα εγκωμιαστικά σχόλια εκείνων -είτε καθηγητών στη σχολή είτε σκηνοθετών και παραγωγών όταν ξεκινήσουν οι «ηθοποιοί» αυτοί να εργάζονται- που αποβλέποντας σε μια… στενότερη επικοινωνία δεν φείδονται επαίνων, και θα καταλάβετε γιατί αποτρελαίνονται κάποιοι ηθοποιοί και νομίζουν ότι είναι οι διάδοχοι της Βουγιουκλάκη, του Χορν και της Λαμπέτη.

Όμως το κοινό φαίνεται να έχει διαφορετική γνώμη ή να μην ενδιαφέρεται καν να έχει γνώμη γι αυτούς.

Η εμπευσμένη σκηνοθεσία! Α γι αυτό θα χρειαστεί ξεχωριστό κομμάτι, δεν μας αρκούν δυο παράγραφοι.

Αρκεί μόνο να σας θυμίσω πόσες φορές έχετε κι εσείς διαπιστώσει τα εντελώς αχρείαστα και άχρηστα πράγματα που έχετε δει ως σκηνοθετικές παρεμβάσεις σε παραστάσεις, μόνο και μόνο διότι πιστεύει ο σκηνοθέτης πως έτσι υπογραμμίζει την σκηνοθεσία του και κάνει όλους να θαυμάσουν το τεράστιο ταλέντο που- μόνο εκείνος- θεωρεί πως διαθέτει.

Κι ερχόμαστε σε σκηνικά, κοστούμια και θέατρο.

Τα σκηνικά συνήθως δεν υπάρχουν. Ή είναι εξαιρετικά φτωχά και θλιβερά (είναι και η έλλειψη budget λόγω κρίσης). Και «φωνάζουν» από μακριά πως έχουν χρησιμοποιηθεί σε άπειρα ανεβάσματα. Πολύ πιθανόν δε, οι θεατές αυτής της παράστασης να τα έχουν ξαναδεί σε άλλες παραστάσεις στο ίδιο θέατρο. Από μια άποψη έχει και κάτι το συγκινητικό αυτή η συνάντηση…

Τα κοστούμια επίσης είναι μια άλλη πονεμένη ιστορία. Άλλα από την αποθήκη του θεάτρου, άλλα από τα ρούχα που φοράνε οι ηθοποιοί στην καθημερινή τους ζωή, κάτι το σιγά μωρέ δεν θα καταλάβουν οι θεατές και να την βγήκε η παράσταση. Και φυσικά πιστεύουν πως όταν ο κόσμος δει φωτογραφία των ηθοποιών ντυμένων έτσι, όχι μόνο δεν θα καταλάβει τίποτα από την φτήνια αλλά αντιθέτως θα ενθουσιαστεί τόσο που θα σπεύσει αμέσως να κάνει κράτηση.

Όσο για τα θέατρα, ο θεός Διόνυσος να βοηθήσει να γίνουν πραγματικά θεάτρα αρκετά από αυτά. Άλλα δεν έχουν φουαγιέ και ο κόσμος πρέπει να περιμένει απ’έξω ακόμα κι όταν κάνει ψοφόκρυο ή βρέχει.

Άλλα διαθέτουν ωραιότατο φουαγιέ αλλά υστερούν στην αίθουσα-καθίσματα άβολα, στενά, παλιά, ξεχαρβαλωμένα. Αρκετά δεν έχουν ηχομόνωση κι ακούς οτιδήποτε συμβαίνει στο δρόμο και στα γειτονικά κτίρια.

Αρκετά δεν διαθέτουν έξοδο κινδύνου αλλά ευτυχώς οι τόσοι λίγοι θεατές που τα επισκέπτονται θα προλάβουν να φύγουν αν ο μη γένοιτο συμβεί κάτι κακό – πέραν αυτού που συμβαίνει στην σκηνή!

Αν μόνο ένα από τα παραπάνω είναι αρκετός λόγος για να μην επιλέξει κάποιος να δει μια παράσταση, σκεφθείτε πόσο πιο πιθανό είναι να συμβεί αυτό αν συνυπάρχουν δύο ή και περισσότεροι από αυτούς τους παράγοντες.

Οπότε η απάντηση στο ερώτημα: «Μα γιατί δεν έρχονται;» δεν μπορεί παρά να είναι άλλη από αυτήν: «Διότι αγάπη μου ούτε εσύ θα πήγαινες, αν δεν δούλευες εκεί…».

Διαβάστε ακόμα: Αργύρης Ξάφης – «Πώς γίνεται να εύχεσαι “ψόφο” σε κάποιον επειδή διαφωνείς με όσα λέει;»

TAGS :
θέατρο κόσμος παραστάσεις

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook