Γιώργος Σεφέρης: Μια Μεγάλη Παρασκευή στον Πόρο

«Τα μπρούντζινα όργανα έπαιζαν το Νεκρώσιμο Εμβατήριο του Chopin, που ερχόταν ως εδώ παραλλαγμένο από την απόσταση, το αεράκι και το τοπίο. Κηδεύουν τον Χριστό σαν απόστρατο συνταγματάρχη· αυτό μ’ ενόχλησε πολλές φορές». (Titian, «The Entombment of Christ», c. 1520).

Από χτες το μεσημέρι εδώ. Γράφω μπροστά στο ανοιχτό παράθυρο, προχωρημένο απόγεμα. Αργές καμπάνες της Μ. Παρασκευής και, κάθε ώρα, το κανόνι του Προγυμναστηρίου. Από το παράθυρο πεύκα, ένα κομμάτι θάλασσα, στο βάθος ο ανατολικός κάβος κομμένος στον αυχένα από το δρόμο που πάει κατά το μοναστήρι. Εκτός από τις νεκρώσιμες καμπάνες, μεγάλη ησυχία.

Χτες μετά το μεσημεριανό φαΐ, ανοίγοντας το παράθυρο, είδα τους ναύτες να γυμνάζουνται με τις μουσικές τους για τη σημερινή συνοδεία. Στο Προγυμναστήριο μεσίστιες σημαίες, όπως και στα κότερα. Τα μπρούντζινα όργανα έπαιζαν το Νεκρώσιμο Εμβατήριο του Chopin, που ερχόταν ως εδώ παραλλαγμένο από την απόσταση, το αεράκι και το τοπίο. Κηδεύουν τον Χριστό σαν απόστρατο συνταγματάρχη· αυτό μ’ ενόχλησε πολλές φορές. Αλλά χτες παραδέχτηκα πως δεν αξίζει και τόσο πολύ τον κόπο ν’ αντιδρά κανείς ολοένα στις αδέξιες χειρονομίες των ανθρώπων. Εκφράζονται όπως μπορούν. Το Νεκρώσιμο Εμβατήριο του Chopin, που μου θύμιζε το τέλος της «Black and Tan Fantasy» του Duke Ellington, ήταν ωστόσο κάτι σαν ένας χάρτης που μου έδειχνε το σημείο όπου βρισκόμαστε, ύστερα από χρόνια κι αιώνες, ταξιδεύοντας με το ρυθμό της ταφής του νεκρού θεού. Ο Άδωνης κηδεύεται σήμερα με τη μουσική του Προγυμναστηρίου και τις νεκρώσιμες κανονιές, τι σημαίνει, αφού δεν πέθανε ο μύθος; Ή μάλλον δεν σημαίνει τίποτε άλλο παρά αυτό που είμαστε εμείς.

26.4.1940 Μεγάλη Παρασκευή, Πόρος, «Γαλήνη».

// Από το βιβλίο της Κατερίνας Σχινά «Μυστικά του συρταριού. Η τέχνη και οι τεχνίτες της ημερολογιακής γραφής», Εκδόσεις Πατάκη, 2017.

-Σημ.: Στη βίλα «Γαλήνη», «το σπίτι κοντά στη θάλασσα», στον Πόρο, ο Γιώργος Σεφέρης στις 31 Οκτωβρίου 1946 ολοκλήρωσε την «Κίχλη», το σημαντικότερο ίσως ποίημά του.

Ακούστε: Frederic Chopin – Marcha Funebre.