«Leader γίνεσαι, δεν γεννιέσαι!»

«Σήμερα στον επαγγελματικό χώρο μιλάμε για leadership, και στον όρο αυτό στην πραγματικότητα συνυπάρχουν συμπληρωματικά δύο συστήματα δράσης, αυτό της ηγεσίας και αυτό του μάνατζμεντ», λένε στο Andro oι coaches Μαρκέλλα Μασούρα και Μαρίλη Τοπούζογλου. (Στην εικόνα, ο μάνατζερ Brad Pitt από την ταινία Moneyball).

Είναι ένα πρόγραμμα κατάλληλο για όποιον θέλει να πετύχει στόχους και όνειρα. Απευθύνεται σε έμπειρους coaches που θέλουν να αποκτήσουν επιπλέον νέα, δημιουργικά και σύγχρονα εργαλεία, αλλά και σε επαγγελματίες HR που θέλουν να βελτιωθούν και σε κάθε επαγγελματία που αναζητά ενδυνάμωση, αυτογνωσία και προσωπική εξέλιξη.

Δύο ξεχωριστές γυναίκες, η Μαρκέλλα Μασούρα, Ψυχοθεραπεύτρια Μέσω των Τεχνών, Jungian Coach – Εικαστική Ψυχοθεραπεύτρια (EAP), και η Μαρίλη Τοπούζογλου, Jungian Coach, Ψυχολόγος (B.Sc.), Εκφραστική Θεραπεύτρια μέσω Τέχνης και Εκπαιδεύτρια Γονέων (CAHPE), μας παραχώρησαν μια άκρως ενδιαφέρουσα συνέντευξη. Και μας περιμένουν σε ένα online webinar την Τετάρτη, 10 Νοεμβρίου στις 18:30 για να μας εξηγήσουν τί σημαίνει leadership και τι μπορούμε να κερδίσουμε από την ορθή ηγεσία. Όχι μόνο οι άνδρες φυσικά, αλλά όλοι!

 – Ποιον ονομάζουμε leader ή ηγέτη σήμερα;

Σήμερα στον επαγγελματικό χώρο μιλάμε για leadership, και στον όρο αυτό στην πραγματικότητα συνυπάρχουν συμπληρωματικά και αλληλοεπηρεαζόμενα δύο συστήματα δράσης, αυτό της ηγεσίας και αυτό του μάνατζμεντ. Η ηγεσία αφορά στην κατεύθυνση και στην κινητοποίηση  των ανθρώπων από το εδώ και τώρα προς το μέλλον, ενώ το management έχει να κάνει με την αποτελεσματική διαχείριση των πόρων (προγραμματισμός, οργάνωση, έλεγχος) για την επίτευξη βραχυπρόθεσμων ή μακροπρόθεσμων στόχων. H διοίκηση σημαίνει πρόκληση, πραγματοποίηση, υπευθυνότητα και διεξαγωγή ενώ  η ηγεσία είναι ο επηρεασμός, η καθοδήγηση, η διαδρομή, η δράση και η άποψη.

– Tι πρέπει να κάνει ο σύγχρονος leader; 

O σύγχρονος leader στον κόσμο των επιχειρήσεων λοιπόν, καλείται να απαντά σ’ ένα ρόλο διττό, έχοντας συχνά την δοτή εξουσία να διοικεί. Δηλαδή καλείται να ηγηθεί μιας ομάδας ανθρώπων αλλά και να φέρει εις πέρας τον σκοπό και τον στόχο αυτής της ομάδας. Όπως αντιλαμβάνεστε ο ρόλος αυτός χρήζει πολλαπλών δεξιοτήτων και σε πολλά επίπεδα. Στο Jungian coaching μελετάμε σε βάθος παράλληλα τόσο την δομή ενός οργανισμού όσο και τον άνθρωπο, γνωρίζοντας τις αρχετυπικές αρχές που είναι αναγκαίες να συνδεθεί το άτομο ανάλογα με τον ρόλο που έχει μέσα στον οργανισμό. Oι αρχετυπικές αρχές, είναι σαν μια βάση δεδομένων μέρος του ψυχικού κόσμου κάθε ανθρώπου.

– Ποια είναι τα προτερήματα του ηγέτη;

Όταν αναφερόμαστε λοιπόν στην ηγεσία, -μιλάμε για την σταθερότητα και την άνθηση του οργανισμού που ηγείται- ο leader καλείται να συνδεθεί με τα αρχετυπικά χαρακτηριστικά του «ηγέτη», του «δημιουργού» αλλά και του «φροντιστή». Αντίστοιχα, λοιπόν, καλείται να διαθέτει κύρος και δύναμη, να πιστεύει στην ιεραρχία, να μπορεί να παίρνει αποφάσεις, ή σαν «δημιουργός» να επενδύει σε μοναδικές προοπτικές, να υποστηρίζει την δημιουργικότητα και την ευρηματικότητα  αλλά και τέλος να φροντίζει, να εμπνέει και να στηρίζει την ομάδα του, και να τους παρέχει ένα περιβάλλον στο οποίο θα μπορούν ο καθένας από την ομάδα του να δώσει τον καλύτερο του εαυτό. Όταν πάλι αναφερόμαστε στα αποτελέσματα και στην στοχοθέτηση της εταιρείας (management) δουλεύουμε τρία άλλα αρχέτυπα, αυτά του «ήρωα», του «επαναστάτη», και του «μάγου».

– Πάμε στον μάνατζερ λοιπόν.

Ο manager – ηγέτης λοιπόν σε αντιστοιχία των παραπάνω αρχετυπικών αρχών, καλείται να μπορεί να ξεπερνά με συνέπεια τις προκλήσεις, να βάζει σαφείς στόχους και να τους πετυχαίνει, να κατευθύνει την ομάδα του, αλλά και να παίρνει ρίσκα και να πράττει ριζοσπαστικά όταν χρειαστεί, να διαθέτει κριτική σκέψη και να αναζητά την καινοτομία και τέλος να διαθέτει αυτογνωσία, να λειτουργεί ως καταλύτης στην καινοτομία, να επανεξετάζει τα προβλήματα και να τα μετατρέπει σε ευκαιρίες. Μοιάζει αυτονόητο ότι όλα τα παραπάνω συνθέτουν ένα πολυσύνθετο παζλ δεξιοτήτων, και στην πραγματικότητα ο κάθε ηγέτης διαφέρει από τον άλλον ανάλογα με το δικό του μίγμα δεξιοτήτων που σχετίζεται τελικά και με το πόσο συνδεδεμένος είναι ψυχικά με την κάθε αρχετυπική βάση δεδομένων.

Η Μαρκέλλα Μασούρα και η Μαρίλη Τοπούζογλου εξηγούν στο Andro τη διαδικασία για να γίνει κάποιος leader.

– Ποιες μπορεί να είναι οι χτυπητές αδυναμίες ενός «leader»;

Κάθε ένα από τα αρχετυπικά προφίλ που συνθέτουν ένα ιδανικό ηγέτη-μάνατζερ κρύβει και τις αδυναμίες του. Που έχουν να κάνουν με αυτό το εξατομικευμένο μίγμα αρετών του κάθε ηγέτη. Αν για παράδειγμα ένας ηγέτης είναι πολύ «ήρωας», κινδυνεύει να πέσει στα σκιερά κομμάτια του «ήρωα» όπως θα ήταν για παράδειγμα να μην μπορεί να αποφύγει μια πρόκληση, ή να δυσκολεύεται να μειώνει ταχύτητα για να επαναξιολογεί τις καταστάσεις. Αν ένας leader έχει πολύ από το αρχετυπικό προφίλ του «επαναστάτη» που τον βοηθά να είναι καινοτόμος και ριζοσπαστικός, κινδυνεύει από την πιθανή αδυναμία του να δεσμεύεται σε αναγκαίες πρακτικές, ή να μη μαθαίνει από λάθη του παρελθόντος. Με άλλα λόγια κάθε leader ανάλογα με τις αρετές του συνοδεύεται και από τις αδυναμίες του. O C.G Jung έλεγε «the bigger the tree, the bigger the shadow», ότι δηλαδή η σκιά μας είναι ανάλογη του μεγέθους μας. Ένας σύγχρονος leader λοιπόν καλείται να δουλέψει στο κομμάτι της αυτογνωσίας του, για να μπορεί τόσο να ρίχνει φως στην σκιά του – στις αδυναμίες του και να βελτιώνεται όσο και για να επιλέγει τους κατάλληλους ανθρώπους που θα τον αλληλοσυμπληρώνουν στον πολυδιάστατο ρόλο του.

– Ποια είναι τα στοιχεία που χρειάζονται ενδυνάμωση στους περισσότερους εργαζόμενους σήμερα;

Οι εργαζόμενοι σήμερα, μοιάζουν με μηχανοκίνητα που τρέχουν συνεχώς στις 5000 στροφές. Τόσο ο ανταγωνιστικός εργασιακός χώρος όσο και η δυτικός τρόπος ζωής χαρακτηρίζονται από το διαρκές τρέξιμο για να προλάβουμε μια σειρά από καθήκοντα τόσο εργασιακά όσο και προσωπικά. Οι 24 ώρες της ημέρας μοιάζουν λίγες, τα ερεθίσματα και οι πληροφορίες προς επεξεργασία είναι καταιγιστικά, με αποτέλεσμα να μην έχει χρόνο ο εργαζόμενος να αδειάζει, να επεξεργάζεται και να αναστοχάζεται. Όλα αυτό αποδυναμώνει τον άνθρωπο, καθώς απομακρύνεται από την φύση του και από τον ίδιο του τον εαυτό. Για να ενδυναμωθεί χρειάζεται να βρει χρόνο με τον εαυτό του, να φροντίσει την ψυχική του υγεία και το περιβάλλον του. Για αυτό και πολυεθνικοί οργανισμοί εντάσσουν μέσα στην εργασιακή δομή και στην εργασιακή καθημερινότητα σειρά από θεματικές αυτογνωσιακές, όπως είναι το mindfulness, το coaching, η yoga, τα ενεργειακά retreats κοντά στην φύση και άλλα.

– Πώς διαχειρίζονται – από την εμπειρία σας – οι άνδρες τον ψυχικό τους κόσμο και σε τι έχουν ανάγκη για αλλαγή;

Οι άνδρες παραμένουν λιγότερο ή περισσότερο εγκλωβισμένοι σε πεποιθήσεις ή στερεότυπα όσον αφορά την ανάπτυξη ευαίσθητης και ανθρώπινης πλευράς τους, και πολλές φορές οδηγούνται σε καταστολή των συναισθημάτων τους ή σε άρνηση των αδυναμιών τους. Αυτά σε συνδυασμό με τον ανταγωνισμό και το συνεχόμενο κυνήγι για την επιτυχία τούς οδηγεί σε μία ζωή γεμάτη στρες, αγωνία και σύγχυση, παράγοντες επιζήμιους για την ψυχική αλλά και την σωματική τους υγεία. Ο άνδρας σήμερα καλείται να ξεπεράσει τα στερεότυπα, να στραφεί προς τον εαυτό του, να τον γνωρίσει και να βρει ψυχική ισορροπία και πληρότητα. Όπως ο Ορφέας στην ελληνική μυθολογία, που αποτελεί σύμβολο ολοκληρωμένης εικόνας του άνδρα. Ο Ορφέας αποτελεί πρότυπο ανδρός συμφιλιωμένου και εναρμονισμένου με τις εσωτερικές του αντιθέσεις, καθώς ενώνει τις δύο αντίθετες φύσεις του ανθρώπου και επεξεργάζεται τον συγκερασμό τους: τη θηλυκή και την αρσενική αρχή, την ευαισθησία και την δύναμη.

– Πώς δουλεύετε στο Jungian Coaching; 

Στο Jungian Coaching δουλεύουμε βιωματικά και τις δύο ψυχικές αρχές την θηλυκή και την αρσενική, προκειμένου ο leader να μπορεί να επιλέγει χαρακτηριστικά ή συμπεριφορές και από τις δύο αρχές ανάλογα με αυτό που καλείται να αντιμετωπίσει και να δρα ανάλογα. Οι δύο αυτές αρχές αποτελούν ένα τεράστιο ρεζερβουάρ γνώσεων και ικανοτήτων προς εκμετάλλευση. Μέσα από αυτή την διεργασία γνωρίζει τον εαυτό του, σμιλεύει τις αντιθέσεις του, αντιμετωπίζει τις αδυναμίες του, και φέρνει κοντά τα ψυχικά αντίθετα μέρη του σε μία συνομιλία προκειμένου να σχετισθούν, να εξελιχθούν και να πορεύονται χέρι-χέρι. Μιλάμε λοιπόν για δουλειά πάνω στην σχέση με τον εαυτό του!

«Υπάρχει σειρά ερευνών που αποδεικνύει ότι το παραδοσιακό ”αρσενικό” μοντέλο διοίκησης και ηγεσίας είναι ελλιπές».

– Λογική ή συναίσθημα; Και αν ο άνδρας λειτουργεί μόνο με λογική, πώς γίνεται να μεταπλαστεί;

Λογική και συναίσθημα! Δεξί και αριστερό εγκεφαλικό ημισφαίριο. Συνειδητό και ασυνείδητο. Σώμα και πνεύμα. Λογικό και παράλογο! Με άλλα λόγια η ισχύς εν τη ενώσει των αντιθέτων, οδηγούν στο σχηματισμό μιας ισορροπημένης, ολοκληρωμένης αρσενικής οντότητας. Υπάρχει σειρά ερευνών που αποδεικνύει ότι το παραδοσιακό «αρσενικό» μοντέλο διοίκησης και ηγεσίας είναι ελλιπές. Η πραγματικότητα μας οδηγεί στην σταδιακή μεταβολή των στερεοτύπων στο φύλο της ηγεσίας και στην τυπολογία ηγεσίας.

– Για παράδειγμα;

Πως να επιλύσεις προβλήματα που επικαλούνται ομαδική συνεργασία χωρίς ενσυναίσθηση; Πως να αντιμετωπίσεις νέες προκλήσεις χωρίς να εμπιστευτείς την διαίσθηση σου και το ένστικτο σου; Πως να είσαι leader χωρίς να μπορείς να αγκαλιάσεις την δημιουργικότητα και την καινοτομία; Πως να αντιμετωπίσεις προκλήσεις που ξεφεύγουν της λογικής και του αναμενόμενου– όπως για παράδειγμα αυτή την περίοδο της πανδημίας- χωρίς να εμπιστευτείς το ένστικτο και την διαίσθηση, πολύτιμους πλοηγούς μέσα στο «σκοτάδι» του άγνωστου; Ο άνδρας καλείται να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα, και να βρει την εσωτερική του πυξίδα προς τη σύνθεση μιας ολοκληρωμένης οντότητας. Όλο και περισσότεροι άνδρες, αψηφούν τα στερεότυπα, ασκώντας επαγγέλματα που μέχρι πρότινος θεωρούνταν γυναικεία, συμμετέχοντας σε θεραπευτικές ομάδες, ή κάνοντας ατομική ψυχοθεραπεία, ή/και αναζητώντας άλλες ολιστικές προσεγγίσεις. Το Jungian coaching είναι μια τέτοια προσέγγιση, άμεση, δυναμική αλλά και παράλληλα πολύ βαθιά, βιωματική και αποτελεσματική. Η βιωματική επαφή με το συναίσθημα μας και το σώμα μας, είναι ο μοναδικός δρόμος για την ολοκλήρωση μας και την ψυχική μας υγεία.

– Γιατί οι άνθρωποι εμπιστεύονται (τόσο) δύσκολα τέτοιου είδους προγράμματα όπως το δικό σας;

Η απάντηση είναι πολυσύνθετη. Παρατηρούμε πως αρχικά οι γυναίκες είναι πιο «ανοιχτές», ίσως πιο τολμηρές σε ό,τι έχει να κάνει με τη δουλειά με τον εαυτό τους, και αυτό έχει να κάνει με τη γυναικεία φύση τους καθώς μέρος της είναι για παράδειγμα το ασυνείδητο, το σκοτάδι, ο θάνατος και η γέννηση- ο κυκλικότητα της ζωής, και η μεταμόρφωση. Το δεύτερο στο οποίο θα σταθούμε, είναι η επιφυλακτικότητα του κόσμου όσον αφορά την επιλογή ενός προγράμματος, λόγω της πληθώρας προγραμμάτων στην αγορά, με τον κλάδο του Coaching να είναι σχετικά νεόφερτος και δυστυχώς ταυτισμένος με την «επιφανειακότητα», και με λίγα προγράμματα στην αγορά να είναι πιστοποιημένα από διεθνείς οργανισμούς και να οδηγούν σε κάποια διαπίστευση. Οπότε αυτό χρειάζεται κανείς να το διερευνά με προσοχή και να αναζητά εγγυήσεις ποιότητας, πριν επενδύσει σε χρόνο, χρήμα αλλά και «είναι».

«Κάθε άνθρωπος στη ζωή μας μας δείχνει κάτι για εμάς, κάθε άνθρωπος λειτουργεί ως καθρέφτης μας, αντικατοπτρίζοντας αυτό που υπάρχει μέσα μας».

– Στο δικό σας πρόγραμμα τι παρατηρείτε; 

Παρατηρούμε ότι όταν αναφερόμαστε στο «ασυνείδητο», ερχόμαστε αντιμέτωποι με μια μεγάλη ανθρώπινη φοβία. Συχνά τα μάτια του συνομιλητή μας γουρλώνουν, και νιώθουμε πόσο άμεσα το άτομο απέναντι μας, συνδέεται με τον φόβο του αγνώστου και του μη ελεγχόμενου, αντί να συνδεθεί με τον ενθουσιασμό της ανακάλυψης, την προσμονή του καινούργιου και την θέαση νέων δυνατοτήτων. Με άλλα λόγια, είναι σαν να φοβάται τον ίδιο του τον εαυτό και τις απέραντες δυνατότητες του, αγνοώντας πως το ασυνείδητο είναι ένα τεράστιο ρεζερβουάρ γνώσεων, ικανοτήτων, και δεξιοτήτων, στην υπηρεσία του! Τέλος, παρατηρούμε πως οι άνθρωποι πιο εύκολα θα επιλέξουν προγράμματα που μένουν στο γνωστικό επίπεδο, ακριβώς επειδή ασυνείδητα ξέρουν πως εκεί έχουν τον έλεγχο, και όλο θα είναι πιο επιδερμικό και «ανώδυνο». Όμως, αλλαγές χωρίς βιωματική προσέγγιση, χωρίς την ενεργοποίηση και των δύο εγκεφαλικών ημισφαίριων δεν είναι δυνατές. Επίσης, αλλαγές δεν υπάρχουν και χωρίς κόστος στη ζωή, όπως και ανταμοιβή χωρίς κόπο και δουλειά, και ελευθερία χωρίς τόλμη.

– Αντέχει τελικά ο άνθρωπος τον καθρέφτη του ή όχι; Είστε αισιόδοξες για το μέλλον της κοινωνίας; Είναι καλύτερα τα παιδιά μας από εμάς;

Κάθε άνθρωπος στη ζωή μας μας δείχνει κάτι για εμάς, κάθε άνθρωπος λειτουργεί ως καθρέφτης μας, αντικατοπτρίζοντας αυτό που υπάρχει μέσα μας. Οι καθρέφτες είναι άλλοτε όμορφοι και άλλοτε άσχημοι, άλλοτε ελκυστικοί άλλοτε τρομακτικοί. Όταν έχουμε να εστιάσουμε σε κάποιο σκιερό δικό μας κομμάτι, κάτι το οποίο μας προκαλεί φόβο, ντροπή ή και θυμό, ενεργοποιείται ένας «μαγικός» αμυντικός μηχανισμός διάσωσης που λέγεται προβολή, και το καθρεφτίζουμε στον άνθρωπο που έχουμε απέναντι μας. Κάθε τέτοια στιγμή είναι μία ευκαιρία να γνωρίσουμε καλύτερα τις ατέλειες μας, τις αδυναμίες μας, και τον εαυτό μας. Τα ευχάριστα νέα είναι πως, εφόσον ο άλλος είναι ο καθρέφτης μας, όταν βλέπουμε στον απέναντι τα καλά του στοιχεία, τότε και αυτά είναι δικά μας.

– Αφού το ντοπίσουμε τί κάνουμε;

Αυτό που χρειάζεται είναι να εστιάζουμε στα καλά στοιχεία του κάθε ανθρώπου και όταν βλέπουμε κάτι αρνητικό, να συνειδητοποιούμε πως μας δίνεται μια εξαιρετική ευκαιρία να επεξεργαστούμε ένα δικό μας αδούλευτο κομμάτι της ψυχής. Τα παιδιά μας, ειδικά στην περίοδο της εφηβείας, γίνονται συχνά πολύ σκληροί καθρέφτες μας. Οι γονείς συχνά οδηγούνται στο να αναζητήσουν θεραπεία για να βοηθηθούν αρχικά στον γονικό τους ρόλο, και βαθμιαία στη θεραπευτική διαδικασία ανακαλύπτουν πως τα παιδιά τους τους έκαναν ένα μεγάλο δώρο προς την ανακάλυψη του εαυτού τους. Θέλω να πιστεύω πως ναι, θα είναι μια βελτιωμένη εκδοχή από εμάς. Έχω την αίσθηση ότι οι νέες γενιές μοιάζουν πολύ πιο ανοιχτές στην αναζήτηση του εαυτού τους, στο αυτογνωστικό ταξίδι, στη γεφύρωση του δυτικού κόσμου με την ανατολή, αλλά και στην ανάγκη επιστροφή στην φύση τους.

//Info:

Νέο τμήμα: Δεκέμβριος 2021.
Πληροφορίες εδώ κι εδώ.

Ιδρυτής Δρ. Άβι Γκόρεν-Μπαρ | Αντιπρόσωποι Μαρκέλλα Μασούρα και Μαρίλη Τοπούζολου | Υπό την αιγίδα της Inner Canvas (Ψυχοθεραπεία μέσω των τεχνών | Coaching για τη ζωή και το επάγγελμα)

Διαβάστε ακόμα: Σταμάτης Ρεμούνδος. Tο εξαγωγικό success story της ελληνικής αρτοποιίας Ferro.

TAGS :
business επιχειρήσεις

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook