Πρέπει να παραιτηθεί ο Κάρολος;

Δεν πρέπει να εκλαμβάνουμε τον Κάρολο ως έναν μεταβατικό μονάρχη διότι κάτι τέτοιο δεν υφίσταται ως έννοια, γράφει ο Ιωάννης Χουντής. (φωτογραφία: Dan Marsh)

Είχα μόλις προσγειωθεί στον αερολιμένα «Ελευθέριος Βενιζέλος», όταν οι Times, η Daily Telegraph και σύσσωμος ο βρετανικός Τύπος άρχισαν να στέλνουν ειδοποιήσεις πως ο Βασιλέας Κάρολος διαγνώστηκε με (αδιευκρίνιστη ως τώρα) μορφή καρκίνου. Από εκείνη την ώρα, σε ιδιωτικές αλλά και σε τηλεοπτικές συζητήσεις η ερώτηση που μου τίθεται είναι η εξής: Θα παραιτηθεί ο Κάρολος Γ΄ υπέρ του υιού του, Πρίγκιπα της Ουαλίας Γουίλιαμ;

Τα δεδομένα έχουν ως εξής: Ο Βασιλέας Κάρολος ο Γ’ ανήλθε στον θρόνο στην ηλικία των εβδομήντα τεσσάρων τριών, όντας εκ των πλέον γηραιών μοναρχών. Η βασιλεία του, σε κάθε περίπτωση, θα είναι πιο σύντομη από εκείνη της μητέρας του, Ελισάβετ Β΄. Αυτό δεν σημαίνει, όμως, πως πρέπει να εκλαμβάνουμε τον Κάρολο ως έναν μεταβατικό μονάρχη διότι κάτι τέτοιο δεν υφίσταται ως έννοια.

Η ιδέα της συνταξιοδότησης θα μείωνε τη θέση του μονάρχη σε αυτήν ενός υπαλλήλου, ενός επαγγελματία πολιτικού.

Τα σενάρια διακινούνταν για δεκαετίες, πως τάχα ο Κάρολος θα κάνει στην άκρη για τον, κατά πολύ νεότερο, γιο του. Φυσικά, οι γνωρίζοντες τα βασιλικά πράγματα διαβεβαιώνουν πως όταν η σκέψη να «περάσουν μία γενιά μπροστά» έστω υπονοήθηκε, ο Βασιλέας αντέδρασε απορριπτικά.

Δεν είναι από κάποιο καπρίτσιο ή από διάθεση προσωπικής απόλαυσης που ο Κάρολος δεν παραμέρισε για τον γιο του. Ο Βρετανός μονάρχης συνταγματικά, συμβολικά και παραδοσιακά θεωρείται «ελέω Θεού» μονάρχης και ως εκ τούτου η αίσθηση καθήκοντος και προσφοράς επιτάσσει να αναλαμβάνει τα καθήκοντά του με την προσήκουσα σειρά διαδοχής. Το ίδιο, άλλωστε, έπραξε και η Βασίλισσα Ελισάβετ ως την τελευταία, κυριολεκτικά, στιγμή της ζωής της.

Δεν είναι πολλά τα ιστορικά προηγούμενα μοναρχών που παραιτήθηκαν του θρόνου τους στην Βρετανία. Το πιο πρόσφατο παράδειγμα είναι ο -τουλάχιστον- αμφιλεγόμενος Εδουάρδος ΙΗ΄, ο οποίος πέθανε ατιμασμένος ως Δούκας του Ουίνσδορ, όταν αποφάσισε να θυσιάσει το στέμμα για να παντρευτεί τη διαζευγμένη Αμερικανή ηθοποιό, Wallis Simpson.

Άλλα τρία ιστορικά παραδείγματα είναι διαθέσιμα, αυτά του Εδουάρδου Β΄ και του Ριχάρδου Γ΄ τα μεσαιωνικά χρόνια ενώ ο Ιάκωβος Β΄ εκδιώχθηκε το 1688. Στην πραγματικότητα, στα χίλια και πλέον έτη της βρετανικής βασιλείας κανείς μονάρχης δεν παρέδωσε έτσι απλά και αυτοβούλως τα καθήκοντά του στον φυσικό διάδοχό του πριν την ώρα.

Φυσικά, επειδή κάτι δεν έχει συμβεί για δεκαετίες ή και αιώνες δεν σημαίνει πως δεν μπορεί να συμβεί. Για παράδειγμα, οι πρώην βασίλισσες της Ολλανδίας και της Δανίας, Μπέατριξ και Μαργκρέτ Β΄ αντίστοιχα, παραμέρισαν πρόσφατα υπέρ των διαδόχων τους. Ο ίδιος ο Πάπας Βενέδικτος ΙΣΤ΄ έσπασε μια παράδοση επτά αιώνων στο Βατικανό παραιτούμενος, έστω υπό το βάρος διαφόρων ειδών πιέσεων. Ακόμα και ο Κάρολος είναι διαζευγμένος και έχει παντρευτεί μία διαζευγμένη. Κάποτε αυτό στοίχισε τον θρόνο στον θείο του, Εδουάρδο. Οι καιροί, όντως, αλλάζουν.

Ο Πρίγκιπας της Ουαλίας είναι, πράγματι, εξαιρετικά δημοφιλής, σε άψογη φυσική κατάσταση και συσπειρώνει γύρω του τα πλέον νεωτεριστικά στοιχεία της βρετανικής βασιλικής αυλής. Η σύζυγός του Κέιτ ενισχύει αυτό το μοντέρνο και επικοινωνιακό προφίλ, καθιστώντας το ζευγάρι απαράμιλλα θελκτικό στην κοινή γνώμη. Θα ήταν ιδιαίτερα εύλογο να παραιτηθεί λοιπόν ο Κάρολος υπέρ του γιου του. Αυτό θα επέτασσε ίσως η πολιτική επικοινωνία.

Η δική μου απάντηση είναι πως η ώρα δεν έχει έρθει ακόμη και ο Κάρολος Γ΄ δεν πρέπει και δεν θα παραιτηθεί του θρόνου του, παρά τα προβλήματα υγείας τα οποία αντιμετωπίζει. Η ιδέα της συνταξιοδότησης θα μείωνε τη θέση του μονάρχη σε αυτήν ενός υπαλλήλου, ενός επαγγελματία πολιτικού, όπως οι διάφοροι Πρόεδροι της Δημοκρατίας εδώ και εκεί.

Ο Βασιλέας και η μητέρα του υποστήριζαν πάντα πως σε αυτό τον ρόλο κάποιος πεθαίνει, δεν αποσύρεται. Το Στέμμα έρχεται πάντα πριν από το πρόσωπο. (Φωτογραφία: Kirsty O’Connor).

Το γεγονός πως η μοναρχία έχει επιβιώσει τον 20ο και τον 21ο αιώνα παρά τις τεράστιες κοινωνικές αλλαγές στο Ηνωμένο Βασίλειο και την μάλλον μακράν από τέλεια συμπεριφορά ορισμένων μελών της βασιλικής οικογένειας, οφείλεται στην αίσθηση καθήκοντος που επέδειξε η Βασίλισσα Ελισάβετ. Στα 21α γενέθλια της το 1947, υποσχέθηκε πως θα προσφέρει στον βρετανικό λαό για όλη τη ζωή της, είτε αυτή αποδεικνύονταν μακριά, είτε σύντομη. Και κράτησε την υπόσχέση της για τα επόμενα εβδομήντα πέντε χρόνια.

Ο Κάρολος έχει ανατραφεί (και πολιτικά) από τη μητέρα του και μοιράζεται τις ίδιες αρχές. Γνωρίζει πως εκεί έγκειται το ιδιαίτερο status της βρετανικής μοναρχίας, που υπερβαίνει αυτό άλλων ηπειρωτικών συγγενών τους, οι οποίοι έχουν έρθει και φύγει (και ενίοτε ξαναέρθει) τον 20^ο αιώνα στους θρόνους τους. Στο τέλος της ημέρας, ο Βασιλέας και η μητέρα του υποστήριζαν πάντα πως σε αυτό τον ρόλο κάποιος πεθαίνει, δεν αποσύρεται. Το Στέμμα έρχεται πριν από το πρόσωπο.

Τα παραπάνω δεν σημαίνουν πως ένας γηράσκων και άρρωστος Κάρολος θα πρέπει να υπομείνει κάποιο μαρτύριο. Ο γιος του θα αρχίσει να τον αναπληρώνει σε δημόσια και άλλα καθήκοντα, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, όπως έκανε και ο Κάρολος για τη μητέρα του. Θα φέρει σφρίγος και μοντέρνα οπτική στη μοναρχία, η οποία θα συνεχίσει να επιβιώνει και να προσαρμόζεται στο πέρας του αιώνα μας. Η ώρα του Πρίγκιπα Ουίλιαμ θα έρθει και θα είναι ένας καλός Βασιλέας. Αλλά αυτή η ώρα δεν έχει έρθει ακόμη.

Διαβάστε ακόμα: Ο συμβολικός και ψυχολογικός ρόλος της Βρετανικής Μοναρχίας.

TAGS :
ασθένια Βασιλιάς Κάρολος Γ' Μεγάλη Βρετανία μοναρχία

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook