Το «φάρμακο» του Μακρόν για τον ελιτισμό του Γαλλικού συστήματος εξουσίας

Η απόφαση του Προέδρου Μακρόν να κλείσει την Ecole Nationale d’ Administration (ENA), την πλέον φημισμένη σχολή δημόσιας διοίκησης, έχει πολλαπλή σημασία για τις ίσες ευκαιρίες στη Γαλλία (AP).

Ο πλέον διορατικός ευρωπαίος συγγραφέας της εποχής μας, Μισέλ Ουελμπέκ, έγραφε το 2018 στη «Σεροτονίνη» για τους απελπισμένους αγρότες της υπαίθρου που έβλεπαν τις περιουσίες τους να χάνονται απ’ τις πολιτικές ποσοστώσεων της ΕΕ. «Κανείς στη Δύση δε θα είναι χαρούμενος πάλι», έγραφε.

Λίγους μήνες αφού το βιβλίο είχε φύγει απ’ τα χέρια του και βρισκόταν ήδη σε αυτά του εκδότη, στη Γαλλία θα ξεσπούσε το κίνημα των Κίτρινων Γιλέκων. Οι βίαιες διαδηλώσεις του οργισμένου πλήθους ήταν απότοκο της πλήρους διάρρηξης μεταξύ της βάσης της κοινωνίας – των ατόμων που εργάζονται, των συνταξιούχων, των ανέργων, των νέων, των μαθητών – και της υποτιθέμενης ελίτ.

Τότε, ως μέσο κατευνασμού, ο πρόεδρος Μακρόν είχε προαναγγείλει το κλείσιμο της Ecole Nationale d’ Administration (ENA), της πλέον φημισμένης σχολής δημόσιας διοίκησης, από την οποία αποφοίτησε και ο ίδιος.

Η ΕΝΑ βρίσκεται στο Στρασβούργο, σε μια απ’ τις αγαπημένες μου γειτονιές, στην άκρη της παλιάς πόλης, απέναντι από το Pont Couverts, σημείο συνάντησης τριών γεφυρών και τεσσάρων πύργων. Τον 14ο αιώνα, το κτίριο της ΕΝΑ υπήρξε φυλακή και θεραπευτήριο ασθενών που έπασχαν απ’ τη χολέρα, όπως τα περισσότερα κτίρια στη συνοικία της Petite France.

Ζούσα στο Στρασβούργο λίγους μήνες πριν ξεσπάσει το κίνημα των Κίτρινων Γιλέκων. Δίπλα στην ENA στεγαζόταν και το μουσείο μοντέρνας τέχνης που επισκεπτόμουν συχνά, κι είναι γεγονός πως ένιωθα δέος για τη θρυλική σχολή, κάθε φορά που περνούσα απ’ έξω. Δεν περίμενα αυτό που θα ακολουθούσε.

Δυόμισι χρόνια μετά την έναρξη του κινήματος των Κίτρινων Γιλέκων, ο πρόεδρος Μακρόν προχωρά στην υλοποίηση της υπόσχεσης που έδωσε. Πώς όμως ο πολιτικός που χαρακτηρίστηκε πανευρωπαϊκά ως νεοφιλελεύθερος ελιτιστής, αποφάσισε να κλείσει την ΕΝΑ, το χαρακτηριστικότερο σύμβολο ελιτισμού στη Γαλλία, και να σπάσει μια κατεστημένη δομή που διαιωνίζει ανισότητες;

Ο Μακρόν μάλλον διέγνωσε ότι η ΕΝΑ έχει εκτροχιαστεί απ’ τον αρχικό σκοπό της, που δεν ήταν άλλος από την ανασυγκρότηση της χώρας μετά τον Β’ ΠΠ. Λόγος που υποχρέωνε την συγκέντρωση και την εκπαίδευση των καλύτερων «μυαλών» από όλη τη χώρα, ώστε στη συνέχεια να τη διοικήσουν.

Η ΕΝΑ βρίσκεται στο Στρασβούργο, στην άκρη της παλιάς πόλης, απέναντι από το Pont Couverts, σημείο συνάντησης τριών γεφυρών και τεσσάρων πύργων (structurae.net).

Πρώτα απ’ όλα, όπως δήλωσε, θεωρεί ότι η ΕΝΑ και ο τρόπος λειτουργίας της δεν εξυπηρετεί πια την κοινωνική κινητικότητα. Αυτή τη στιγμή, μονοψήφιο ποσοστό αποφοίτων της ΕΝΑ έχει προέλευση από την εργατική τάξη.

Ο Γάλλος Πρόεδρος έχει, επίσης, αντιληφθεί ότι η έλλειψη ίσων ευκαιριών ευθύνεται για τον εκνευρισμό και την οργή που νιώθει μεγάλο μέρος του λαού απέναντι σε ανθρώπους που βρίσκονται σε θέσεις εξουσίας. Δεν αρκεί το ταλέντο, χρειάζεται το «προφίλ», οι γνωριμίες και τα μέσα για να πετύχει κανείς στην ΕΝΑ. Πολλές φορές, είναι ακόμα και θέμα κληρονομικότητας.

Το bateau αρμενίζει στραβά. Ένας από τους βασικούς στόχους του Μακρόν είναι ο εκμοντερνισμός του κράτους, η εξάλειψη της γραφειοκρατίας και μια συνολικά αποτελεσματικότερη δημόσια διοίκηση -που πάντα κρίνεται εκ του αποτελέσματος. Αυτό δε μπορεί να επιτευχθεί αν στις τάξεις του κράτους και στις θέσεις λήψης αποφάσεων δε βρίσκονται οι πραγματικά «άριστοι».

Όσοι στέκονται απέναντι σε αυτή την απόφαση τον κατηγορούν για δημαγωγικό χάιδεμα των διαμαρτυρόμενων. Του προσάπτουν πως προσπαθεί να προσελκύσει ψήφους από το ακροδεξιό κόμμα της Μαρίν Λε Πεν και υιοθετεί λαϊκιστικές θέσεις για να διασφαλίσει την επανεκλογή του. Όμως αυτού του είδους η κριτική, δηλαδή η υποτίμηση μιας πρότασης εξαιτίας του ποιος την θέτει και όχι ελέγχοντας την αναγκαιότητα ή την αποτελεσματικότητα της, ενισχύει τελικά το κοινωνικό χάσμα.

Η λογική της «εμπροσθοφυλακής» στη δημόσια διοίκηση ήταν ένα απ’ τα κυριότερα επιχειρήματα που παρουσίασε ο βρετανός συντηρητικός φιλόσοφος, Ρότζερ Σκράτον, υπέρ του Brexit: Μια πεφωτισμένη ελίτ που ανακυκλώνεται και προσπαθεί να κρατηθεί με νύχια και δόντια μέσω των απογόνων της στα κέντρα εξουσίας, τελικά μένει στάσιμη. Μια τέτοια ελίτ υποστήριξε το Brexit πλάι στους καθημαγμένους των κατώτερων κοινωνικών στρωμάτων.

Η αντιπρόταση του προέδρου Μακρόν φαίνεται να είναι στη σωστή κατεύθυνση, εκείνης του εκδημοκρατισμού των ευκαιριών και της διαφάνειας στη δημόσια διοίκηση. Ανακοίνωσε την αντικατάσταση της ΕΝΑ από ένα νέο Ινστιτούτο Δημόσιας Διοίκησης. Νωρίτερα μέσα στη χρονιά είχε ανακοινώσει το νέο πρόγραμμα «Ταλέντα» που θα διασφαλίζει ότι κανένα παιδί δε θα λέει «αυτό δεν είναι για μένα» όταν αναφέρεται σε υψηλού επιπέδου σχολές δημόσιας διοίκησης.

Ας ελπίσουμε ότι ο Μακρόν θα είναι en marche για μια ριζική επανάσταση και θα καταφέρει να επηρεάσει την βραδυκίνητη Ευρώπη, ηγούμενος δια του παραδείγματος.

Διαβάστε ακόμα, «Φάκελος Αρσάκειο»: το ιστορικότερο σχολείο στη σκιά του #metoo.

TAGS :
γαλλία Εμανουέλ Μακρόν Κίτρινα Γιλέκα λεπέν

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook